SZKOLNY PROGRAM
PROFILAKTYKI
PUBLICZNEGO GIMNAZJUM W KLUKOWIE
” śycie trzeba przeżyć godnie, bo jest tylko jedno”.
Kardynał Stefan Wyszyński
1
Program oddziaływań profilaktycznych w Publicznym Gimnazjum w Klukowie został opracowany w oparciu o :
• Rozporządzenie MEN z dnia 31 stycznia 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół,
• Rozporządzenie MEN z dnia 15 stycznia 2001r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. nr 13 z dnia 23 lutego 2001 r., poz. 110),
• Konstytucję RP,
• Ustawę z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (dz. U. nr 75, poz. 468),
• Ustawę z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. nr 35, poz. 230 z p. zm.), nowelizacja z dnia 12 września 1996 r. (Dz. U. nr 127, poz. 593),
• Ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, z późniejszymi zmianami z 21 stycznia , 18 lutego 2000 r. i 23 sierpnia 2001 r.,
• Ustawę z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. nr 111, poz. 535, z późniejszymi zmianami opublikowanymi w (Dz. U. nr 113, poz. 732),
• Ustawę z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. nr 10, poz. 55, z 1997 r. nr 88, poz. 554 i nr 121,poz. 770 oraz z 1999 r. nr 96, poz. 1107),
• Program polityki prorodzinnej państwa z dnia 17 listopada 1998 r. przygotowany przez Międzynarodowy Zespół do Spraw Opracowania Polityki Prorodzinnej Państwa,
• Ustawa z dnia 19 marca 2009r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 56, poz.458) 2. ZAŁOśENIA PROGRAMU
A. Profilaktyka rozumiana jako zapobieganie występowaniu niepożądanych procesów i zjawisk, określanych jako przejawy patologii życia społecznego; jako system działań wzmacniających lub podtrzymujących różne, dodatnie społecznie postawy uczniów w toku wychowania, realizowana jest podczas działalności edukacyjnej szkoły, tj. w ramach godzin wychowawczych i w postaci różnych odrębnych zajęć profilaktyczno-edukacyjnych.
B. Tworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki zostało poprzedzone diagnozą potrzeb naszych uczniów, ich problemów, możliwości oraz uwarunkowań otoczenia.
2
C. Profilaktyka w naszej szkole powinna koncentrować się na wzmacnianiu czynników chroniących: a. rozwijanie zainteresowań uczniów oraz przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym (zainteresowanie nauką szkolną); b. wspomaganie rozwoju moralnego uczniów (poszanowanie norm, wartości i autorytetów) c. wspomaganie rodziców w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji wychowawczych (silna więź emocjonalna z rodzicami) D. Działalność profilaktyczna szkoły pozostaje w ścisłym związku z działalnością profilaktyczną w środowisku lokalnym, gdyż środowisko odgrywa ważną rolę w kształtowaniu osobowości ucznia. Pomocne jest w kształtowaniu odpowiednich postaw moralnych i przygotowaniu wychowanków do właściwych wyborów życiowych. Aby profilaktyka odniosła właściwy skutek szkoła współpracuje z następującymi instytucjami:
a. placówki kulturalno-oświatowe (GOK, Gminna Biblioteka Publiczna)
• uczestnictwo w spektaklach teatralnych o charakterze profilaktycznym,
• udział w konkursach organizowanych przez Gminny Ośrodek Kultury.
b. placówki oświatowo-opiekuńcze (Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych)
• pomoc uczniom przejawiającym trudności w nauce i zachowaniu,
• pomoc dzieciom z rodzin uzależnionych i patologicznych,
• udzielanie pomocy rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej,
• udział w prelekcjach organizowanych przez psychologów, pedagogów, lekarzy specjalistów, higienistkę szkolną.
c. wymiar sprawiedliwości (sąd, kuratorzy, policja)
• współpraca z kuratorem,
• udział w zajęciach prowadzonych przez prokuraturę i policję na temat przeciwdziałania agresji i przestępczości.
3
• stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły,
• stworzenie warunków powstania szkoły wolnej od zagrożeń,
• zapobieganie przez odpowiednia działalność profilaktyczną takim uzależnieniom jak: alkoholizm, narkomania, nikotynizm, lekomania, wirtualne uzależnienia; informowanie o zagrożeniach m.in. HIV i AIDS,
• promocja zdrowego stylu życia,
• kształtowanie właściwego zachowania uczniów,
• utrwalenie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowy rozwój,
• zmiana obiegowych przekonań na temat stosowania środków psychotropowych.
4. ADRESACI PROGRAMU
Szkolny Program Profilaktyki skierowany jest do nauczycieli , rodziców i uczniów.
5. TERMIN REALIZACJI
III etap edukacyjny: rok szkolny 2009/2010, 2010/2011, 2011/2012
4
6 HARMONOGRAM DZIAŁAŃ
CELE
ZADANIA
OCZEKIWANA
SPOSOBY
ODPOWIEDZIALNI
TERMIN
UWAGI
ZMIANA
REALIZACJI
1. Określenie
- uczniowie odnoszą - badanie
- wychowawcy
październik
zależności, jakie
się z szacunkiem do umiejscowienia się
istnieją w klasie
wszystkich
ucznia w strukturze
cji a
(podgrupy, sposób
pracowników szkoły klasy za pomocą
tu
porozumiewania
i do siebie
różnych technik
sy
sie
się ze sobą,
nawzajem;
diagnostycznych (np.
la
stosunek do osób
„Drzewko przeżyć”)
liza
k
a
dorosłych)
- uczniowie mają
n
poczucie
- prezentacja zasad
- SU
II semestr
. A
czej w
odpowiedzialności
kulturalnego
wa
za grupę;
zachowania się na
w
stronie internetowej
o
szkoły
chy
1
w
5
- uczniowie mają
- ankieta diagnozująca - wychowawcy
listopad
sposobów
możliwość
sytuację wychowawczą
podejmowania
przedstawienia
w klasie;
decyzji w klasie.
swojego zdania,
opinii na forum
- tematyka dyskusji na - nauczyciele języka
marzec
klasy;
lekcjach języka
polskiego
polskiego;
- uczniowie potrafią
wychowawcy
wg planów pracy
zabierać głos w
- ćwiczenia „Jak
wychowawcy
dyskusji
porozmawiać z
klasy
innymi?” (wg
scenariuszy)
3. Poznanie
- wychowawca
- ankieta diagnozująca - wychowawcy klas I
listopad
sytuacji rodzinnej i rzetelnie określi
sytuację rodzinną i
materialnej ucznia. potrzeby swoich
materialną
podopiecznych.
6
1. Określenie norm - uczniowie znają i
- ustalenie zasad
wychowawcy
wrzesień
i zasad
przestrzegają
zachowania się w
stw
postępowania w
„Regulamin szkoły”. klasie i reguł
ią
szkole i poza
kontaktów klasa-
szkoł
nauczyciel; jasno
ieczeń
n
ą.
za
sformułowane sankcje
ezp
o
- nauczyciele
za łamanie norm;
udzielają sobie
wszyscy nauczyciele
cały rok
ie b
le i p
nawzajem pomocy i - uzgodnienie
ien
o
n
są konsekwentni
sposobów reagowania i
szk
wobec sprawców;
procedury
ewp w
ustalenia ich dają
postępowania wobec
a
poczucie
sprawców zachowań
solidarności i
destrukcyjnych
II. Z
wsparcia;
7
- uczniowie chętnie
- dyżury nauczycieli na nauczyciele
czasu wolnego
uczestniczą w
korytarzach w czasie
wg
ucznia w szkole.
zajęciach
przerw;
harmonogramu
pozalekcyjnych i
dyżurów - cały
bezpiecznie
- dyżury uczniów;
SU
rok
oczekują na odjazd
do domu
- organizacja opieki
nad dziećmi
oczekującymi na
odwóz:
Nauczyciele
1 godzina
a) zorganizowanie
wychowania
tygodniowo
zajęć sportowych
fizycznego
b) powołanie zespołów SU, wychowawcy
styczeń, maj – wg
pomocy koleżeńskiej;
potrzeb
- organizacja form
Wychowawcy
czynnego wypoczynku
wg planu pracy
(wycieczki edukacyjne,
wychowawcy
wycieczki połączone z
aktywnością sportową)
3. Tworzenie
- uczniowie są
- reagowanie na
wszyscy pracownicy
cały rok
bezpiecznej i
świadomi
zagrożenia
szkoły
przyjaznej
konsekwencji
bezpieczeństwa i
atmosfery w
postępowania
zdrowia uczniów.
szkole.
sprzecznego z
prawem
- zapewnienie opieki
wychowawcy i rodzice wg planu pracy
nad młodzieżą podczas
SU i planu
dyskotek i wycieczek
wychowawczego
szkolnych.
8
- spotkanie z
dyrektor
II semestr
na sytuacje, w
przedstawicielem
których uczniowie
policji
mogą być
namawiani do
zachowań
przekraczających
normy.
5. Zapoznanie
- uczeń potrafi
- pogadanka
wychowawcy przy
wg planu pracy
uczniów z
zachować się
- rozmowa nauczająca współpracy SU
podstawowymi
odpowiednio do
- konkurs dobrego
zwrotami
sytuacji
zachowania „Savoir
grzecznościowymi
vivre”
i kodeksem
etycznym
III.
1. Podniesienie
- nauczyciele
- rady
dyrektor
wg
Likwidowanie poziomu wiedzy i
posiadają wiedzę z
samokształceniowe
harmonogramu
przemocy w
świadomości o
dziedziny
- przeprowadzenie
wychowawcy klas I
I semestr
szkole.
problemie
resocjalizacji i
ankiety „Przeciw
przemocy.
technik
przemocy” wśród
wychowawczych w uczniów klas I i ich
rozwiązywaniu
rodziców
konfliktów.
- przeprowadzenie
wychowawcy klas II i kwiecień
ankiety ewaluacyjnej
III
wśród uczniów klas II i
III i ich rodziców
- poinformowanie
dyrektor
maj
nauczycieli o wynikach
ankiety ewaluacyjnej
9
dyrektor
kwiecień
warsztatów z zakresu
profilaktyki
- doposażenie
bibliotekarz
zgodnie z
biblioteki szkolnej w
zapotrzebowaniem
materiały z zakresu
profilaktyki.
2. Zmniejszanie
- uczniowie
- zorganizowanie dnia SU i wychowawcy
czerwiec
zachowań
zachowujący się
„Przeciw przemocy” w
agresywnych i
agresywnie potrafią ramach obchodów
stosowania
krytycznie
„Dni Samorządności”;
przemocy
ustosunkować się do
rówieśniczej.
siebie i mają
świadomość
odpowiedzialności
za popełniony czyn.
- uczniowie wiedzą, - przeprowadzenie
wychowawcy
wg planu pracy
jak sobie radzić z
dyskusji na godzinach
wychowawcy
własnymi emocjami wychowawczych na
i podejmują próby
temat zmian w zakresie
panowania nad nimi. emocji młodych ludzi.
3. Przybliżanie
- rodzice uczniów
- poinformowanie
kwiecień
rodzicom
klas I znają skalę
rodziców o wynikach
problemów
przemocy i jej
ankiety „Przeciw
przemocy i agresji
rodzaje
przemocy”;
wśród młodzieży w
wychowawcy klas I
szkole i poza nią.
- pedagogizacja
rodziców „Przyczyny
styczeń
agresji wśród
10
młodzieży”
- rodzice uczniów
- poinformowanie
kwiecień
klas II i III znają
rodziców o wynikach
skutki
ankiety ewaluacyjnej;
oddziaływania
profilaktycznego.
- pedagogizacja
rodziców: „Trudności
wychowawcy klas II i styczeń
wieku dojrzewania”
III
- rodzice są
- umowa z rodzicami
świadomi
dotycząca procedur
wychowawcy
październik
konsekwencji, jakie postępowania w
poniosą ich dzieci w przypadku zachowań
przypadku
destrukcyjnych.
zachowań
destrukcyjnych.
4. Uczenie
- w szkole nie
- Sejmik Uczniowski
wychowawcy, SU
czerwiec
reagowania na takie występuje zjawisko ‘Przeciw przemocy”; zjawiska jak:
tzw. „fali”,
Wyłudzanie
wyłudzania
- konkurs na plakat
pedagog
październik
pieniędzy, zjawisko pieniędzy.
„Stop przemocy”;
tzw. „fali”, bicie
- gazetka ścienna
osób słabszych.
prezentująca
najciekawsze prace
konkursowe;
nauczyciel plastyki
II semestr
11
5. Podwyższenie
- uczniowie
- przeprowadzenie
wychowawcy
wg planu pracy
umiejętności
rozpoznają
zajęć na temat
wychowawcy
uczniów w zakresie zachowania
przyczyn agresji oraz
asertywnego
agresywne, pasywne asertywnego
komunikowania
i asertywne; znają
budowania relacji
się.
sposoby
przeciwdziałania
agresji i potrafią
bronić swoich praw;
6. Uświadomienie, - uczniowie mają
- przeprowadzenie
wychowawcy klas , w wg potrzeb
że grupa stanowi
poczucie
lekcji
których są uczniowie
siłę, która może
odpowiedzialności
wychowawczych,
czujący się samotnie i
wspierać swych
członków za grupę;
których tematem jest
bezradnie (wyniki
członków;
czują się w grupie
zagadnienie odrzucenia ankiet)
doskonalenie
dobrze;
i samotności w grupie
empatii.
7. Uwrażliwianie
- uczniowie potrafią - przygotowanie
SU
czerwiec
uczniów na
rozpoznać sytuacje, scenek ukazujących
sytuacje, w których w których podlegają sytuacje, w których mogą być
naciskowi
uczniowie są zmuszani
namawiani do
społecznemu i są
do podejmowania
zachowań
zmuszani do
działań szkodliwych
przekraczających
podejmowania
społecznie;
normy.
działań szkodliwych
społecznie lub
zagrażających im
osobiście;
- uczniowie znają
sposoby
- prezentacja scenek i
SU
czerwiec
12
debata nad ukazanymi
odmawiania oraz
w nich postawami
potrafią zastosować podczas Dni
je w praktyce
Samorządności
IV.
1. Ukazanie
- dostrzega zgubne
- artykuły w gazetce
zespół redakcyjny
2 razy w roku
Kształtowanie zgubnych dla
dla zdrowia
szkolnej „Impuls”;
nawyków
zdrowia skutków
fizycznego i
zdrowego
uzależnień i
psychicznego skutki - pogadanki na
wychowawcy
wg planu pracy
stylu życia.
nałogów.
uzależnień i
godzinach
nałogów
wychowawczych;
- kl. I - nikotynizm
- kl. II - alkoholizm - filmy;
nauczyciel biologii,
wg potrzeb
- kl. III -
plastyki
narkomania
- gazetka ścienna o
tematyce
profilaktycznej;
- pedagogizacja
pedagog
II semestr
rodziców.
2. Poznanie
- potrafi rozróżnić i
- pogadanki;
wychowawcy kl. II
najgroźniejszych
wymienić choroby
chorób społecznych społeczne
- filmy;
wg planu pracy
naszych czasów,
wychowawcy i
ich przyczyn i
- konkurs wiedzy o
nauczyciel biologii i
przedmiotowego
skutków
AIDS (kl. I)
chemii
(alkoholizm,
narkomania, AIDS,
- WOS (kl. III)
nauczyciel WOS
rak, zawał, choroby
psychiczne)
13
3. Ukazanie
- zna przyczyny i
- lekcje biologii
Nauczyciel biologii
wg
zależności między
skutki chorób
przedmiotowego
stylem życia a
społecznych
planu pracy
rodzajem chorób
społecznych.
4. Nabywanie
- uczeń rozumie
- wywiad z
wychowawcy kl. II
wg planu pracy
umiejętności
potrzebę dbania o
pielęgniarką szkolną,
dbania o swoje
higienę swojego
zdrowie fizyczne i
ciała i umysłu,
- biologia kl. II
nauczyciel biologii,
umysłowe.
wychowania
- zna zasady
- godzina
fizycznego
zdrowego
wychowawcza kl. III
odżywiania
wychowawcy kl. III
5. Zapoznanie z
- uczeń potrafi
- biologia kl. II
nauczyciel biologii
wg planu pracy
zasadami zdrowego przygotować
odżywiania.
zdrowy posiłek
6. Dostrzeganie
- uczeń jest
- biologia kl. II
nauczyciel biologii
wg planu pracy
zależności między
świadomy skutków
zdrowym
nieracjonalnego
odżywianiem się,
odżywiania się
sposobem
(anoreksja, bulimia,
przygotowywania i otyłość,
przechowywania
niedożywienie)
posiłków a
zdrowiem
człowieka.
14
1. Popularyzacja
- uczniowie chętnie
- lekcje wychowania
uznanie przez wśród uczniów
biorą udział w
fizycznego
ucznia
różnych form
zajęciach
nauczyciele
postulatu
aktywności
obowiązkowych i
- UKS „Kluk”, koło
wychowania
racjonalnej
ruchowej w czasie
pozalekcyjnych
taneczne
fizycznego
troski o
zajęć lekcyjnych i
wychowawcy kl. III
cały rok
witalność
pozalekcyjnych.
- godziny
organizmu,
wychowawcze
która
warunkuje
- informacja dla ucznia bibliotekarz,
jego życiowe
o popularnej literaturze nauczyciele
osiągnięcia.
związanej ze zdrowiem wychowania
i aktywnością ruchową fizycznego
(jako wystawka)
2. Wdrażanie do
- uczniowie
planowania i
rozumieją potrzebę
organizacji czasu
czynnego
wolnego od nauki.
wypoczynku jako
czynnika
zapobiegającego
- lekcje wychowania
chorobom i
fizycznego
uzależnieniom;
- godziny
opiekun SU,
- uczniowie
wychowawcze
wychowawcy,
ferie zimowe
aktywnie spędzają
nauczyciele
czas wolny (ferie
wychowania
letnie i zimowe)
fizycznego
wykorzystując
warunki
środowiskowe i
terenowe;
15
- uczeń organizuje
opiekun SU
Dni Kultury
zajęcia rekreacyjno-
- organizacja festynów
Uczniowskiej
sportowe
i zawodów sportowych
Dzień Dziecka
(indywidualne, w
grupie rówieśniczej,
w rodzinie)
VI.
1. Bezpieczne
- uczeń zna zasady
- lekcje techniki
nauczyciel techniki i
wg planu
Bezpieczna
posługiwanie się
bezpiecznego
fizyki
praca w
urządzeniami
posługiwania się
- godziny
gospodarstwie. gospodarstwa
urządzeniami RTV i wychowawcze kl. III
domowego
AGD
- lekcje fizyki
2. Bezpieczna
- uczeń wie, jakie
- lekcje fizyki i
nauczyciel fizyki i
wg planu
pomoc w pracach
następstwa może
techniki
techniki
w gospodarstwie
mieć nieostrożne
rolnym.
posługiwanie się
urządzeniami
elektrycznymi
(porażenie prądem)
- zna zasady udziału
w pracach
- pogadanka
Dyrektor
II semestr-przed
rodzinnego
przeprowadzana przez
wakacjami
gospodarstwa
przedstawiciela
rolnego
KRUSU
- uczeń potrafi
udzielić pierwszej
nauczyciel techniki
wg planu
pomocy i wezwać
- lekcje techniki
służby ratownicze
16
telefonów
alarmowych)
1. Poznanie
- uczeń bezpiecznie - lekcje techniki
nauczyciel techniki
w
podstawowych
uczestniczy w ruchu
iczy
przepisów ruchu
drogowym jako
- godzina
wychowawcy kl. I
wg planu
drogowego.
pieszy,
wychowawcza kl. I
.
czestn
my
- uzyskuje
uprawnienia do
ie u
wog
kierowania rowerem
ro
i motorowerem
ieczn
d
u
ezp
- zna zasady
ch
b
bezpiecznego
- godziny
wychowawcy
wg planu
ru
zachowania się na
wychowawcze
czeń
przystanku oraz
podczas wsiadania i
II. u
wysiadania z
V
autobusu.
17
1. CELE
A- ewaluacja kształtująca:
• Uzyskanie informacji o przebiegu realizacji programu profilaktycznego
• Poznanie ewentualnych trudności i braków, które występują w trakcie realizacji
• Określenie nastawienia uczestników (uczniów, nauczycieli, rodziców) do realizacji programu
B – ewaluacja końcowa
• Dokonanie oceny w zakresie wiedzy i umiejętności nabytych przez uczestników programu profilaktycznego,
• Uzyskanie opinii (od uczestników, od przedstawicieli środowiska lokalnego itp.) o wartości zrealizowanego programu profilaktycznego.
2. KRYTERIA
A – kryterium zgodności:
• Zgodność efektów programu z założonymi celami,
• Zgodność celów programu z potrzebami (adresatów programu, środowiska lokalnego itp.)
• Zgodność wiedzy i umiejętności nabytych przez uczestników programu z zaplanowanymi w programie
B – kryterium efektywności:
• Zmniejszenie ilości zachowań (patologicznych, ryzykownych) u młodzieży,
• Poprawa klimatu szkoły (w zakresie przewidzianym w programie)
• Wzrost kompetencji wychowawczych u nauczycieli, rodziców itp.
3. METODY ZBIERANIA INFORMACJI
A – metody bezpośrednie:
• Obserwacja, analiza odpowiednich dokumentów szkolnych, analiza osiągnięć uczniów, wywiady, metoda dialogowa itp.
B – metody pośrednie:
• Badania kwestionariuszowe: ankiety, kwestionariusze badania postaw, wypracowania uczniów, sondaże itp.
Opracował zespół w składzie:
Barbara Zarzecka
Jolanta Górecka
Jadwiga Kasperska
Michał Szczepaniuk
Arkadiusz Ołdakowski
19
20