10/31/2010

Wykład 8

Pomiar i stymulacja twórczości

Problemy teoretyczne

 Cecha czy stan?

Problemy psychometryczne

 Zmienność wewnątrzosobnicza

 Niskie liczebności

 Nienormalne rozkłady

 Zmienność sytuacyjna

 Niska rzetelność

 Kontekst

 Rzetelność testów inteligencji 0,70-0,80

 Instrukcja

 Rzetelność testów twórczości 0,40-0,60

Zależność od instrukcji

Problem ogólności cechy

 Proszę starać się o rozwiązania

 Kreatywność

 Twórcze

 Cecha ogólna, coś jak czynnik kreatywności ogólnej?

 Cecha ograniczona do domeny (np. literatury lub

 Nietypowe

sportu)?

 Oryginalne

 Pomysłowe

 Tak  wyniki w różnych testach są skorelowane

 ...

 Nie  te korelacje są niskie i wynikają z innych przyczyn (np. werbalnej lub niewerbalnej natury narzędzia)

 Proszę być twórczym w tym teście!

Sposoby pomiaru kreatywności

Testy

 Testy

 Zalety

 Guilford, TTCT, Urban & Jellen

 obiektywność

 Kwestionariusze

 Strzałecki, Khatena

 Techniki projekcyjne

 Rorschach, TAT

 Wady

 Obserwacja zachowania

 Zakładają stałość i ogólność kreatywności

 Niezależny obserwator

jako cechy

 Próby sytuacyjne

 Real-life tasks

1

10/31/2010

Wartość predykcyjna testów

Plucker (1999): model ścieżkowy

 Plucker (1999)

Wskaźniki

 Badanie podłużne 1958  1980

P

jakościowe

87

IQ

 Powtórne badanie: 220 osób (55%) G

89 20 19

 Osiągnięcia twórcze

 Ilościowe (publikacje, patenty, utwory itp.) 75 84

O

 Jakościowe (ocena sędziów na podstawie Myśl.

Osiągnięcia

deklaracji o.b., co osiągnęła)

60

Wskaźniki

S

54

d

y

w

er

g.

t

w

ó

rcze 83

ilościowe

Kwestionariusze

Techniki projekcyjne

 Zalety

 Zalety

 Nie tylko intelekt

 „Głębinowe”

 Nie wywołują lęku przed oceną

 Ujawniają ukryte cechy lub tendencje

 Wady

 Wady

 Ocena kreatywności niekompletna lub nie wprost

 Wątpliwe podstawy teoretyczne

 Oparte na samowiedzy

 Subiektywność ocen

Zadania życiowe

Kreatywność w organizacji

 Przykłady

 Organizacja kreatywna

 Napisz opowiadanie na temat „2743”

 To nie to samo co kreatywna jednostka

 Powiedz, jak wygląda świat z punktu widzenia owada

 Suma twórczych jednostek nie musi dać

 Zalety

kreatywnej organizacji

 Zbliżone do rzeczywistych zadań twórczych

 Wady

 Trudność oceny

 Wymagają specyficznych zdolności 2

10/31/2010

Metody pomiaru

Audyt kreatywny

 Postawy

Kultura organizacyjna

misja

 Wobec kreatywności

komunikacja

 Wobec zmiany

brak sztywnych reguł

Zarządzanie

czy kierownictwu zależy

 Audyt kreatywny

czy pomysły się marnują

 Badanie słabych punktów

Brak barier

 Badanie barier

organizacyjnych

dotyczących zasobów (ludzkich, finansowych, materialnych, czasowych itd.)

Stymulowanie twórczości

Techniki analityczne

 Techniki analityczne

 Analiza morfologiczna (Zwicky)

 Zbliżone do algorytmu

 Rozbiór zadania na czynniki pierwsze

 Bardziej intelektualne, niż emocjonalne

 Systematyczne badanie każdej możliwości

 Techniki intuicyjne

 System ARIZ (Altshuller)

 Heurystyki, zazwyczaj mało ścisłe

 O dużym nasyceniu emocjami

Techniki intuicyjne

Techniki mieszane

 Burza mózgów (Osborn)

 System CPS (Creative Problem Solving)

 Ilość rodzi jakość

 Alex Osborn, Sidney Parnes

 Nie oceniaj!

 Rozwinięcie idei burzy mózgów

 Synektyka (Gordon, Prinz)

 Analogia prosta

 System TRoP

 Analogia symboliczna

 Przestrzeń problemu

 Analogia fantastyczna

 Analogia personalna

 Przestrzeń rozwiązań

3