Struktury Organizacyjne
Struktura organizacyjna
ð ukÅ‚ad elementów org. oraz wiÄ™zi Å‚Ä…czÄ…cych je w zorganizowanÄ…
całość
ð zestaw wszystkich sposobów, przy których rozdziela siÄ™ zadania
pomiędzy różnorodne elementy, a następnie doprowadza do ich
skoordynowania, by zapewnić sprawne funkcjonowanie
organizacji.
Schemat organizacyjny
stanowiska
stanowisko
kierownicze
Dyrektor - Stanowisko
sztabowe
kierownicze
Radca prawny
Dyr. wydziału; Dyr. wydziału; Dyr. wydziału;
Kier sekcji Stanowisko wykonawcze Stanowisko wykonawcze
Rozpiętość
Stanowisko wykonawcze Stanowisko wykonawcze
Stanowisko wykonawcze
}
kier. = 3
Stanowisko wykonawcze Stanowisko wykonawcze
Stanowisko wykonawcze
Stanowisko wykonawcze
Stanowisko wykonawcze
Kier. sekcji
stanowiska
wykonawcze
Pion organizacyjny
}
Podstawowe typologie struktur
organizacyjnych
Kryterium podziału Struktury
Więzi organizacyjne Struktura liniowa, funkcjonalna, liniowo-
sztabowa
Jedność rozkazodawstwa i Struktura funkcjonalna, dywizjonalna,
grupowanie macierzowa, sieciowa
Konfiguracja parametrów Struktura prosta, biurokracja maszynowa,
(Mintzberg) biurokracja profesjonalna, dywizjonalna,
adhokracja
Stopień centralizacji Struktura scentralizowana, zdecentralizowana
Rozpiętość kierowania, liczba Struktura smukła, płaska
szczebli
Typy idealne struktur wg H. Mintzberga
5 głównych części organizacji;
5 mechanizmów koordynacji;
9 parametrów struktury organizacyjnej;
4 grupy uwarunkowań
5 głównych części organizacji;
Wierzchołek
strategiczny
Techno- Personel
Linia
struktura pomocniczy
Åšrednia
Rdzeń
operacyjny
5 mechanizmów koordynacji
ð wzajemne dostosowanie;
ð bezpoÅ›redni nadzór kierowniczy;
ð standaryzacja przebiegu procesu;
ð standaryzacja wyników;
ð standaryzacja kwalifikacji;
+ standaryzacja norm
9 parametrów projektowych
ð specjalizacja;
ð formalizacja;
ð szkolenie i indoktrynacja;
ð departamentalizacja (grupowanie);
ð wielkość jednostek organizacyjnych;
ð planowanie i system kontroli;
ð mechanizmy spajajÄ…ce;
ð pionowa decentralizacja;
ð pozioma decentralizacja;
Centralizacja/decentralizacja:
(jak znalez
ć  złoty środek ?)
ð Kto zna fakty na których powinni opierać siÄ™ decydenci?
ð Kto najÅ‚atwiej może uzyskać te informacje?
ð Kto ma wiedzÄ™ i umiejÄ™tnoÅ›ci pozwalajÄ…ce na podejmowanie rozsÄ…dnych
decyzji?
ð Czy musi siÄ™ podejmować szybkie decyzje w celu sprostania lokalnym
warunkom?
ð Czy decyzje lokalne wymagajÄ… starannej koordynacji z innymi dziaÅ‚aniami, czy
też jedn. lokalne są stosunkowo niezależne?
ð Jak duże jest obciążenie pracÄ… kier. najwyższego szczebla?
ð Czy inicjatywa i morale wzrosnÄ… w wyniku decentralizacji?
Delegowanie uprawnień:
ð proszÄ™ wejrzeć w ten problem. proszÄ™ mi podać wszystkie fakty - ja zadecydujÄ™;
ð proszÄ™ mi przedstawić wszystkie argumenty za i przeciw - ja zadecydujÄ™;
ð proszÄ™ przedstawić do mojej aprobaty jakiÅ› kierunek dziaÅ‚ania;
ð proszÄ™ mi powiedzieć, co Pan/i zamierza robić. ProszÄ™ siÄ™ wstrzymać z dziaÅ‚aniem do
uzyskania mojej zgody;
ð proszÄ™ mi powiedzieć, co Pan/i zamierza robić. proszÄ™ to robić, chyba, że tego zakażę;
ð proszÄ™ dziaÅ‚ać i zawiadomić mnie o wynikach;
ð proszÄ™ dziaÅ‚ać i porozumieć siÄ™ za mnÄ… jedynie wtedy gdy PaÅ„skie/Pani dziaÅ‚anie bÄ™dzie
nieskuteczne;
ð proszÄ™ dziaÅ‚ać, nie ma potrzeby porozumiewania siÄ™ ze mnÄ…
4 grupy uwarunkowań:
ð wiek i wielkość organizacji;
ð system techniczny;
ð otoczenie;
ð strategia
Fazy cyklu życia organizacji - L.E.Greiner
wielka kryzys
faza
?
WSPÓA
PRACY
kryzys
ZA
OŻONOŚCI
faza
KOORDYNACJI
kryzys
STEROWANIA
faza
DECENTRALIZACJI
kryzys
AUTONOMII
faza
UKIERUNKOWANIA
kryzys
PRZYWÓDZTWA
faza
KREATYWNOÅšCI
mała
narodziny dojrzałość
wiek organizacji
wielkość organizacji
Zależności między otoczeniem, strukturą
a technologiÄ…:
Stabilne Zmienne Burzliwe
B. sformalizowana, Umiarkowanie sformalizowana, Nieformalna i
scentralizowana zdecentralizowana, przestrzega niejednoznaczna,
przestrzegane zasady się kombinacji zasad statycznych podejście dynamiczne,
statyczne, i dynamicznych struktury macierzowe,
system mechanistyczny; struktury
heterarchiczne
Produkcja masowa i Procesy ciągłe, nieliczne Projekty na
wielkoseryjna, długie odstępstwa od przewidywań, zamówienie, mniejszy
łańcuchy proc. wyk., wysoki stopień stopień
zaprogramowana, nieliczne zaprogramowania zaprogramowania,
odstępstwa od przewidywań wiele odstępstw od
przewidywań
Otoczenie
Struktura
Technologia
Struktura prosta:
ð wierzchoÅ‚ek org.
ð bezpoÅ›redni nadzór;
ð scentralizowanie;
ð niski stopieÅ„: specjalizacji i formalizacji, maÅ‚y zakres szkoleÅ„,
formalnych planów i procedur, brak mechanizmów
spajajÄ…cych;
ð mÅ‚oda, niewielka (przedsiÄ™biorcza) org., proste technolog.,
wrogie i/lub dynamiczne otoczenie;
ð np. piekarnia osiedlowa, maÅ‚y hotel itp.
Biurokracja maszynowa
ð technostruktura;
ð standaryzacja przebiegu procesów;
ð wysoki stopieÅ„ specjalizacji i formalizacji, duże rozmiary
jedn. org., grupowanie wg funkcji, nieliczne mech. spajajÄ…ce,
centralizacja pionowa;
ð zaawansowany wiek, duże rozmiary, stabilne otoczenie,
regulowany system techniczny, potrzeba władzy specjalistów
w technostrukturze;
ð np. instytucje: poczta, urzÄ…d skarbowy, z-dy przemysÅ‚owe,
restauracje typu fast-food;
Biurokracja profesjonalna:
ð rdzeÅ„ operacyjny;
ð standaryzacja umiejÄ™tnoÅ›ci;
ð wysoki stopieÅ„ specjalizacji, niski poziom formalizacji, duży
zakres szkoleń i indoktrynacji, niewielki zakres
wykorzystywania planów i kontroli, grupowanie na zasadzie
funkcji;
ð zÅ‚ożone lecz stabilne otoczenie, zÅ‚ożony system techniczny;
ð np.: szpitale, szkoÅ‚y, uniwersytety, biura projektowe, itp.
Forma dywizjonalna
ð linia Å›rednia;
ð standaryzacja wyników;
ð grupowanie wg kryteriów rynku, szerokie stosowanie
systemów planowania i kontroli, decentralizacja, duży zakres
szkolenia linii średniej;
ð zróżnicowanie produktów i rynków, duże rozmiary org. i
zaawansowany wiek, silna potrzeba władzy;
ð np.: IBM, wiele innych firm globalnych
Adhokracja:
ð personel pomocniczy + rdzeÅ„ operacyjny;
ð wzajemne uzgodnienia;
ð grupowanie na zasadzie rynku i funkcji, liczne mechanizmy
spajające, niski stopień formalizacji, duży zakres szkoleń;
ð zÅ‚ożone, dynamiczne otoczenie, skomplikowana technologia,
młode, niewielkie organizacje;
ð np. firmy doradcze, instytuty naukowo-badawcze, redakcja
gazety itp.