}ð zasady a stosunki miÄ™dzyludzkie (uniwersalizm a
partykularyzm)
}ð stosunek do jednostki i grupy (indywidualizm a
kolektywizm)
}ð sposób okazywania uczuć (powÅ›ciÄ…gliwość a
emocjonalność)
}ð sposób widzenia Å›wiata (wycinkowość a
całościowość)
}ð sposób zdobywania pozycji (osiÄ…ganie a
przypisywanie statusu)
}ð stosunek do czasu
}ð stosunek do otoczenia
2
Co zrobić, kiedy żaden kodeks, reguła ani
prawo nie uwzględnia danego wyjątku, czy
należy zastosować najbardziej odpowiednią z
istniejących reguł, choć jest to rozwiązanie
niedoskonałe, czy też rozważyć przypadek w
całej jego wyjątkowości, niezależnie od
reguły?
3
}ð DziaÅ‚anie zgodnie z zasadami, ma z natury
rzeczy charakter abstrakcyjny: człowiek nie
dostosowuje działania do specyficznej
sytuacji, ale postępuje zgodnie z
odpowiednią zasadą o charakterze ogólnym.
Ludzie są równi i w tym sensie wszyscy
podlegajÄ… takim samym zasadom oraz
powinni być traktowani identycznie.
4
}ð Zachowania i oceny wynikajÄ… z partykularnych
zobowiązań (zależnych od stopnia zażyłości)
między poszczególnymi osobami:
X jest moim przyjacielem, więc jest oczywiste, że
nie będę go okłamywał ani okradał. Obaj byśmy
cierpieli, gdybyśmy nie traktowali się życzliwie .
}ð W podejÅ›ciu partykularystycznym wszystko
rozpatruje siÄ™ w odniesieniu do konkretnej
sytuacji.
}ð CzÅ‚owiek nie jest tu traktowany, jak anonimowy
obywatel ale jak przyjaciel, brat, mąż, dziecko
lub inna wyjÄ…tkowa (w sensie pozytywnym lub
negatywnym) osoba. Nie oglÄ…dajÄ…c siÄ™ na zasady
można więc albo popierać i chronić daną osobę,
albo dystansować się od niej.
5
Jedziesz samochodem prowadzonym przez
bliskiego przyjaciela, PotrÄ…cacie pieszego.
Wiesz, że twój przyjaciel jechał z prędkością
przynajmniej 60 km/godz. w terenie
zabudowanym, w którym maksymalna
dozwolona prędkość wynosi 30 km/ godz.
Poza tobą nie ma świadków wydarzenia.
Adwokat przyjaciela mówi, że jeśli zeznasz
pod przysięgą, że jechał on z prędkością
30km/godz., możesz go uchronić przed
poważnymi konsekwencjami.
6
Procent respondentów skłaniających się bardziej ku uniwersalistycznemu
systemowi zasad niż partykularystycznemu systemowi zobowiązań
międzyludzkich (procent osób, które nie skłamią)
Wenezuela 32 Polska 74
Nepal 36 Hiszpania 75
Korea Południowa 37 Brazylia 79
Rosja 44 Czechy 83
Chiny 47 Węgry 85
Indie 54 Niemcy 87
Bułgaria 55 Rumunia 88
Indonezja 57 Holandia 90
Grecja 61 Wielka Brytania 91
Meksyk 64 Australia 91
Kuba 65 Szwecja 92
Japonia 68 Irlandia 92
Singapur 69 Kanada 93
Argentyna 70 USA 93
Nigeria 73 Szwajcaria 97
Francja 73
7
}ð Zwolennicy uniwersalizmu pochodzÄ… raczej z kultur
związanych z protestantyzmem, w którym stosunek
do Boga jest uwidaczniany w przestrzeganiu jego
pisanych praw. Nie ma ludzkich pośredników między
Bogiem a jego wyznawcami, nie ma nikogo, kto
wysłuchuje spowiedzi, wybacza grzechy albo godzi
się na wyjątki od reguły.
}ð W krajach katolickich , zawierajÄ… w sobie
partykularystyczne elementy przejęte z tej religii, co
oznacza, że w pewnych szczególnych okolicznościach
ludzie mogą łamać boskie przykazania, znajdować
współczucie i zrozumienie dla swego (niezgodnego z
normalni) postępowania. Co więcej, według katolików
Bóg zrozumie np., że ktoś skłamał, by pomóc
przyjacielowi.
8
Różnice między krajami uniwersalistycznymi a partykularnymi
Kraje uniwersalistyczne krajami partykularne
·ð Miejscem rozstrzygania konfliktów sÄ… ·ð Relatywnie niska jest potrzeba
sale sądowe (stosunkowo wysoka istnienia instytucji, których zadaniem
liczba prawników przypadających na jest weryfikowanie faktów
jednego mieszkańca) np. USA. (stosunkowo niska liczba prawników
w Japonii).
·ð Mniejsze zaufanie do ludzi. ·ð WiÄ™ksze zaufanie do ludzi.
·ð Standardowe produkty krajów ·ð Brak problemów z różnicowaniem
uniwersalistycznych (np. coca-cola i oferty na potrzeby klienta (np.
pepsi-cola, McDonald s). luksusowe produkty z Francji czy
WÅ‚och albo wyczucie potrzeb klienta
przez Japończyków).
·ð Wiedza liczy siÄ™ tylko wtedy, kiedy ·ð Ważniejsi sÄ… ludzie, zdolnoÅ›ci
można ją skutecznie twórcze, więzi miedzy pracownikami
usystematyzować. Dominują te czy inne kwestie o charakterze
dziedziny, które najłatwiej poddają jakościowym.
siÄ™ kodyfikacji (finanse, prawo). ·ð Istotność relacji miÄ™dzyludzkich,
·ð Postrzeganie Å›wiata przez pryzmat które stawiajÄ… reguÅ‚y na drugim
regułek planie
9
JesteÅ› lekarzem pracujÄ…cym dla firmy
ubezpieczeniowej. Badasz bliskiego
przyjaciela, który potrzebuje ubezpieczenia
na większą sumę. Stwierdzasz, że stan jego
zdrowia jest dość dobry, ale masz kilka
drobnych wątpliwości, które trudno rozwiać
bez specjalistycznych badań. Czy twój
przyjaciel ma prawo oczekiwać, że
zbagatelizujesz swoje wątpliwości?
10
Procent respondentów, którzy nie zbagatelizowaliby swoich wątpliwości
(procent osób, które nie skłamią)
Serbia 20 Chiny 57
Czechy 24 Węgry 57
Rosja 29 USA 57
Bułgaria 35 Włochy 58
Egipt 38 Polska 59
Wenezuela 39 Wielka Brytania 60
Belgia 42 Dania 60
Korea Południowa 44 Hiszpania 61
Rumunia 44 Japonia 64
Singapur 48 Indonezja 65
Bahrajn 50 Kanada 66
Nigeria 52 Szweda 67
Indie 53 Szwajcaria 68
Francja 54 Finlandia 68
Grecja 56 Irlandia 70
Filipiny 56
11
}ð Dużego znaczenia umowy w kulturach uniwersalistycznych. Jest
ona nie tylko zapisem uzgodnień dotyczących zasad, ale
kodyfikuje również wzajemne zobowiązania stron jest
zarazem dowodem akceptacji warunków przez strony i
przewiduje prawo regresu, gdy strony nie dotrzymajÄ… danych
obietnic.
}ð Gdy proponuje siÄ™ kontrakt z surowymi żądaniami i klauzulami o
karze umownej, oznacza to jednak , że jedna strona jest gotowa
oszukać drugą, jeżeli nie zostanie przed tym prawnie
powstrzymana (drugiej strony nie darzy się ich zaufaniem). Jeśli
ktoś pochodzi z kraju partykularnego , to może zerwać stosunki
z uniwersalistycznym partnerem, ponieważ czuje się urażony
jego przezornością.
}ð UniwersaliÅ›ci widzÄ… kontrakt jako dzieÅ‚o skoÅ„czone, tymczasem
partykularyści uznają go jedynie za opis ogólnych ram lub
przybliżony obraz przyszłej sytuacji. Partykularyści będą się
starać, by kontrakt miał charakter ogólny i mogą sprzeciwiać się
tym jego warunkom, które będą ich zbytnio wiązały.
12
}ð W kulturze uniwersalistycznej ludzie wykazujÄ… siÄ™
przezornością i chętnie planują. Zwolennicy
partykularyzmu stajÄ… siÄ™ zaÅ› podejrzliwi, gdy muszÄ…
działać pod presją terminów. Potrzebują przynajmniej
więcej czasu, niż wydaje się to konieczne, aby ustalić
warunki kontraktu mającego stać się podstawą bliższej
współpracy. Ważne jest dla nich wzajemne zaufanie,
jakość produktu i stosunków międzyludzkich.
}ð Im wiÄ™kszy partykularyzm, tym Å›ciÅ›lejsza wiÄ™z miÄ™dzy
pracodawcÄ… i pracownikiem. Pracodawca w tych kulturach
stara się usatysfakcjonować swych pracowników na różne
sposoby; zapewnia im poczucie bezpieczeństwa,
pieniądze, pozycję społeczną, pracę w firmie o dobrej
reputacji i wsparcie społeczno-emocjonalne. Rezultatem
jest niska fluktuacja kadr i zaangażowanie siły roboczej.
}ð W kulturze uniwersalistycznej należy dziaÅ‚ać sprawiedliwie,
traktując wszystkie podobne przypadki w ten sam sposób,
zaś w kulturze partykularnej należy działać sprawiedliwie,
dostosowując wszystkie przypadki w zależności od ich
szczególnych cech.
13
Sposób okazywania uczuć dotyczy tego, czy
jesteśmy uczuciowi, to znaczy, czy
okazujemy swoje emocje (wtedy
prawdopodobnie możemy się spodziewać
równie żywiołowych reakcji), czy też cechuje
nas powściągliwość.
14
}ð CzÅ‚onkowie kultur, które sÄ… powÅ›ciÄ…gliwe, nie
ujawniajÄ… swoich emocji, tylko skrupulatnie je
kontrolują i tłumią. Członkowie kultur
powściągliwych niekoniecznie są zimni i
nieczuli czy też emocjonalnie zablokowani
albo stłumieni. Zakres okazywanych emocji
jest wynikiem umowy społecznej, co i jak się
komunikuje.
15
}ð W kulturach emocjonalnych natomiast ludzie
okazują swoje uczucia: śmiechem, mimiką,
gniewnym spojrzeniem i gestami. Członkowie
tych kultur próbują znalezć poparcie
słuchaczy. Kiedy ich podejście jest bardzo
emocjonalne, szuka się bezpośredniej reakcji
emocjonalnej.
16
Jak byś się zachował, gdyby coś cię w pracy
zdenerwowało. Czy otwarcie okazałbyś swoje
uczucia?
17
Procent respondentów opowiadających się za nieokazywaniem emocji w pracy
Kuwejt 15 Meksyk 41
Egipt 18 USA 43
Oman 19 Czechy 44
Hiszpania 19 Wielka Brytania 45
Kuba 19 Węgry 45
Arabia Saudyjska 20 Holandia 46
Wenezuela 20 Szwecja 46
Filipiny 23 Portugalia 47
Bahrajn 24 Nigeria 48
Rosja 24 Zjed. Emiraty Arab. 48
Argentyna 28 Australia 48
Irlandia 29 Singapur 48
Francja 30 Burkina Faso 49
Malezja 30 Kanada 49
Szwajcaria 32 Bułgaria 50
WÅ‚ochy 33 Indie 51
Dania 34 Indonezja 55
Niemcy 35 Chiny 55
Izrael 38 Austria 59
Grecja 38 Hongkong 64
Tajlandia 38 Nowa Zelandia 69
Norwegia 39 Polska 70
Brazylia 40 Japonia 74
Belgia 40 Etiopia 81
Finlandia 41 18
}ð Narody okazujÄ…ce emocje dużo krzyczÄ…, co wyÅ‚adowuje gniew i
prowadzi do uspokojenia ludzi (odwrotnie, narody powściągliwe
nie ujawniają, co czują albo myślą stale tajone emocje od czasu
do czasu wybuchają z całą silą).
}ð Narody okazujÄ…ce emocje (np. USA) zwyczaj używajÄ…
zdrobniałych imion (Chuck zamiast Charles, Bob zamiast Robert),
stosują emotikony, prezenty dla nowych sąsiadów, szybkość, z
jakÄ… nawiÄ…zywane sÄ… serdeczne, nieformalne stosunki.
}ð Kultury powÅ›ciÄ…gliwe majÄ… skÅ‚onnoÅ›ci do uważania zÅ‚oÅ›ci,
zachwytu i nadmiernej uczuciowości za objaw braku
profesjonalizmu. Należy jednak zauważyć, że np. Amerykanie
mają skłonność do okazywania emocji, ale oddzielają je od
decyzji, które powinny być obiektywne i racjonalne. Włosi i inni
mieszkańcy południowej Europy generalnie mają skłonność do
ich okazywania i nieoddzielania od decyzji, a Holendrzy i
Szwedzi skłonność do nieokazywania i oddzielania.
19
}ð W kulturach powÅ›ciÄ…gliwych, zle siÄ™ postrzega
wymachiwanie rękami i gestykulację. Potwierdzają to
przysłowia u Japończyków: Tylko martwa ryba ma otwarty
pysk , u Anglików: Puste naczynia najgłośniej dzwonią
czy u Polaków: Krowa, która dużo ryczy, mało mleka
daje .
}ð Narody okazujÄ…ce emocje chÄ™tnie dowcipkujÄ… (np. żart
rozpoczyna wykład i jest przyjmowany śmiechem).
}ð Kultury powÅ›ciÄ…gliwe kryjÄ… emocje w specyficznie
sformułowanych wypowiedziach.
}ð W kulturach powÅ›ciÄ…gliwych dominuje komunikacja
werbalna (oświadczenia przeważnie są odczytywane
monotonnym głosem), w kulturach emocjonalnych
niewerbalna (oświadczenia są wygłaszane potoczyście i
dramatycznie).
20
}ð Sposób widzenia Å›wiata okreÅ›la stopieÅ„, w
jakim dopuszczamy innych do obszarów
swojego życia - czy wycinkowo na
pojedynczych poziomach osobowości, czy
całościowo do różnych obszarów i
jednocześnie na kilku poziomach
osobowości.
21
}ð W kulturach wycinkowych szef wyodrÄ™bnia
stosunki zawodowe ze swym podwładnym i
izoluje je od innych spraw. Każdy obszar,
gdzie obaj siÄ™ spotykajÄ…, jest rozpatrywany
odrębnie od innych, konkretnych sytuacji. Np.
gdy przełożony spotka jednego ze swych
podwładnych w barze, na polu golfowym, na
wakacjach albo w pobliskim sklepie dla
majsterkowiczów, jego autorytet prawie wcale
siÄ™ nie liczy.
22
Szef zwraca się do swego podwładnego, by
pomógł mu przy malowaniu domu.
Podwładny, który niezbyt się do tego pali,
omawia tÄ™ sprawÄ™ ze swoim kolegÄ…. Kolega
twierdzi: Nie musisz mu pomagać, jeśli nie
masz ochoty. Jest twoim szefem w pracy.
Poza pracą nie ma nad tobą władzy .
Podwładny na to: Chociaż nie mam ochoty,
pomogę mu malować dom. Jest moim szefem
i nie mogę o tym zapominać nawet poza
miejscem pracy . Kto ma racjÄ™?
23
Procent respondentów, którzy nie pomogliby szefowi
Chiny 32 Pakistan 74
Nepal 40 Izrael 75
Burkina Faso 41 Polska 76
Nigeria 46 Zjed. Emiraty Arab. 76
Kuwejt 47 Brazylia 77
Wenezuela 52 Oman 78
Kenia 53 Australia 78
Singapur 58 Filipiny 78
Indonezja 58 Norwegia 80
Bahrajn 63 USA 82
Egipt 63 Belgia 83
Korea Południowa 65 Niemcy 83
Austria 65 Irlandia 84
Etiopia 66 Urugwaj 85
Indie 66 Rosja 86
Arabia Saudyjska 67 Kanada 87
Kuba 67 Francja 88
Grecja 67 Wielka Brytania 88
Tajlandia 69 Dania 89
Nowa Zelandia 70 Węgry 89
Meksyk 70 Finlandia 89
Japonia 71 Czechy 89
Hiszpania 71 Bułgaria 89
Malezja 72 Szwajcaria 90
Hongkong 73 Holandia 91
24
Portugalia 73 Szwecja 91
}ð Szybkość nawiÄ…zywania kontaktów - dla narodów
całościowych nie do pomyślenia jest robienie
interesów, które byłyby traktowane jako coś
odrębnego, nie mającego związku z resztą życia
(wszystko Å‚Ä…czy siÄ™ tu ze wszystkim). Partner w
interesach może chcieć wiedzieć, gdzie chodziło się
do szkoły, kim są nasi przyjaciele, jakie są nasze
poglądy na życie, politykę, sztukę, literaturę i
muzykę. Mówienie o takich sprawach nie jest stratą
czasu, ponieważ wszystko to świadczy o charakterze
rozmówcy i umożliwia zawarcie przyjazni. Wyklucza
też niemal całkowicie ewentualność oszukania.
}ð W przeciwieÅ„stwie do tego w krajach wycinkowych do
robienia interesów przechodzi się szybko.
25
}ð Sposób prowadzania negocjacji w przypadku
prowadzenia negocjacji z narodami całościowymi
najpierw krąży się wokół nieznajomego, gruntownie
go poznając, i dopiero pózniej, kiedy zdobyło się
zaufanie, przechodzi do konkretnych interesów.
}ð W kulturach wycinkowych zaczyna siÄ™ od robienia
interesu, a jeśli druga strona okaże zainteresowanie,
krąży się wokół niej, by ją poznać i sfinalizować
umowÄ™.
}ð ZaletÄ… podejÅ›cia caÅ‚oÅ›ciowego, jest z reguÅ‚y niższe
ryzyko (jest czas na odebranie sygnałów
świadczących o czyjejś nierzetelności), a w podejściu
wycinkowym nie traci siÄ™ czasu na poznawanie osoby,
która nie zamierza prowadzić z nami interesów.
26
}ð WÄ…ski i szeroki kontekst kontaktów miÄ™dzyludzkich
(ile trzeba wiedzieć o sobie nawzajem, nim może
dojść do efektywnego porozumienia się, do jakiego
stopnia rozmówcy muszą mieć wspólne poglądy oraz
jaki jest zakres podzielanych przekonań).
}ð W kulturach o szerokim kontekÅ›cie, jak japoÅ„ska i
francuska, uważa się, że nim się przejdzie do
omawiania interesów, obcych trzeba wprowadzić .
}ð Przedstawiciele kultur o wÄ…skim kontekÅ›cie, np.
Amerykanie czy Holendrzy, są zdania, że obcy
powinien uczestniczyć w ustalaniu reguł, a im mniej
wstępnych warunków, tym lepiej.
}ð Kultury o wÄ…skim kontekÅ›cie charakteryzuje
elastyczność i łatwość przystosowania się. Kultury o
szerokim kontekście są bogate i subtelne, ale niosą
sporo bagażu i obcy mogą nigdy nie poczuć się w
nich dobrze, jeśli się w pełni nie zasymilują.
27
}ð Ludzie wycinkowi kierujÄ… siÄ™ zasadami i
odznaczajÄ… siÄ™ tÄ… samÄ… postawÄ… moralnÄ…
niezależnie od tego, do kogo się zwracają.
Odwrotnie, ludzi całościowych charakteryzuje
wysoki poziom relatywizmu moralnego liczy siÄ™
osoba i kontekst, do której dostosowuje się
zachowanie.
}ð W kulturach caÅ‚oÅ›ciowych dobrze jest pamiÄ™tać o
tytule rozmówcy, jego wieku i koneksjach bez
względu na to, jakie zagadnienie jest omawiane.
W kulturach wycinkowych lepiej nie posługiwać
się tytularni ani nie zwracać uwagi na
umiejętności, które nie są istotne dla
dyskutowanej kwestii.
28
`Wymiar określany jako sposób zdobywania
pozycji można opisać jako dylemat, czy
pozycja pracownika powinna zależeć od tego,
co osiągnął i jaki włożył w to wysiłek, czy też
od innych jego cech liczÄ…cych siÄ™ w danym
momencie, na przykład wieku, płci,
wykształcenia, zdolności, roli strategicznej?
29
Najważniejsze w życiu jest myśleć i
postępować w sposób, który najlepiej
odpowiada temu, jacy naprawdę jesteśmy,
nawet jeśli przez to niewiele się w życiu
osiÄ…gnie.
30
Procent respondentów, którzy nie zgadzają się z twierdzeniem, że najważniejsze w życiu jest myśleć i
postępować w sposób, który najlepiej odpowiada temu, jacy naprawdę jesteśmy, nawet jeśli przez to
niewiele się w życiu osiągnie
Egipt 4 Brazylia 33
Nepal 9 Filipiny 33
Urugwaj 10 Izrael 33
Argentyna 12 WÅ‚ochy 33
Czechy 13 Francja 33
Hiszpania 13 Szwajcaria 34
Kuba 15 Tajlandia 35
Bułgaria 16 Indie 37
Węgry 19 Singapur 37
Rumunia 20 Kenia 38
Korea Południowa 20 Portugalia 39
Polska 21 Niemcy 40
Indonezja 24 Finlandia 41
Etiopia 25 Dania 49
Austria 25 Nigeria 51
Japonia 26 Szwecja 54
Grecja 27 Wielka Brytania 56
Chiny 28 Nowa Zelandia 62
Oman 28 Irlandia 65
Wenezuela 29 Kanada 65
Holandia 30 Australia 70
Rosja 30 USA 75
Meksyk 31 Norwegia 77
31
Hongkong 32
Szacunek okazywany drugiemu człowiekowi
jest w dużym stopniu uwarunkowany tym, z
jakiej rodziny ten ktoÅ› pochodzi
32
Procent respondentów, którzy nie zgadzają się z twierdzeniem, że szacunek zależy od pochodzenia
społecznego
Kuwejt 50 Japonia 79
Arabia Saudyjska 50 Singapur 79
Austria 51 Grecja 79
Oman 53 WÅ‚ochy 80
Tajlandia 57 Polska 80
Indie 57 Chiny 81
Hongkong 58 Meksyk 81
Serbia 60 Hiszpania 82
Filipiny 62 Węgry 83
Kenia 62 Francja 83
Burkina Faso 63 Portugalia 86
Bahrain 67 Australia 86
Kuba 69 Czechy 87
Brazylia 70 Szwecja 87
Belgia 72 Kanada 87
Szwajcaria 73 USA 87
Korea Południowa 73 Wielka Brytania 89
Rosja 74 Nowa Zelandia 89
Niemcy 74 Finlandia 89
Etiopia 76 Dania 92
Pakistan 78 Irlandia 94
Bułgaria 78 Norwegia 94
33
}ð Istnieje zwiÄ…zek miÄ™dzy protestantyzmem a
przyznawaniem statusu za osiągnięcia oraz
związek między kulturami: katolicką, buddyjską i
hinduistycznÄ… a statusem przypisanym.
}ð W krajach, w których status przypisany i
osiągnięty współistnieje (np. Japonia i Niemcy)
można się wybić jako jednostka i zdobyć status
jedynie podczas lat zdobywania wykształcenia.
Od menedżerów często oczekuje się
współdziałania dążenie do osiągnięcia sukcesu
jest nie tyle celem jednostek rozpychajÄ…cych siÄ™
łokciami, by zyskać przewagę, ile całych grup, na
których czele stoją ci, którzy wcześniej wyróżniali
siÄ™ indywidualnie.
34
}ð MÅ‚odszy wiek ludzi robiÄ…cych karierÄ™ w krajach, w
których status jest osiągany. W kulturach, w których
obowiązuje status przypisany, należy się on tym, którzy w
sposób naturalny budzą podziw u innych, to znaczy
ludziom starszym, mężczyznom, osobom o wysokich
kwalifikacjach i (lub) biegłym w dziedzinach czy
przedsięwzięciach uznawanych za ważne w skali całego
kraju. Status jest wtedy generalnie niezależny od zadania
czy konkretnej funkcji. Uważa się też, że każdy człowiek
jest inny i niełatwo o jakiekolwiek porównania.
}ð PosÅ‚ugiwanie siÄ™ tytuÅ‚ami w krajach, w których status jest
osiągany, tytułów używa się jedynie wtedy, gdy wiążą się
one z wiedzÄ… potrzebnÄ… przy wykonywaniu danego
zadania. Odwrotnie, w krajach, w których status jest
przypisany, tytuły służą łatwiejszemu określeniu statusu w
organizacji.
35
}ð Struktura personelu wyższego szczebla kiedy status
jest osiągany, wśród najwyższego kierownictwa
spotyka się osoby w różnym wieku i różnej płci, które
wykazały się osiągnięciami w konkretnej pracy,
}ð W oznakach statusu, które w krajach, w których
status jest przypisany, muszą być proporcjonalne.
Jeśli np. w wyniku wzrostu sprzedaży jest podstawa
do wypłacenia gratyfikacji, należy to zrobić
proporcjonalnie do statusu przypisanego, a nie
wyróżnić jedynie najlepszego sprzedawcę. Jeśli
przełożony robi coś, co obniża jego status, w
konsekwencji odbija siÄ™ to niekorzystnie na statusie
wszystkich jego podwładnych.
36
}ð Stosunek do czasu dotyczy dwóch
zasadniczych kwestii:
ć% po pierwsze relatywnego znaczenia przeszłości,
terazniejszości i przyszłości w poszczególnych
kulturach oraz
ć% po drugie czy pogląd na czas jest sekwencyjny to
znaczy, czy jest postrzegany jako ciÄ…g
przemijających wydarzeń, czy też synchroniczny
kiedy to przeszłość, terazniejszość i przyszłość są
ze sobą powiązane w taki sposób, że wizje
dotyczące przyszłości i wspomnienia z przeszłości
kształtują terazniejszość.
37
}ð SpoÅ‚eczeÅ„stwa zorientowane na terazniejszość,
które są relatywnie pozbawione czasu, tradycji i
ignorują przyszłość.
}ð SpoÅ‚eczeÅ„stwa zorientowane na przeszÅ‚ość,
zainteresowane głównie utrzymaniem i
przywróceniem tradycji w terazniejszości
}ð Trzecia grupa spoÅ‚eczeÅ„stw jest zorientowana na
przyszłość, marzy o lepszym jutrze i pragnące
doprowadzić do urzeczywistnienia tej wizji
(uważa się, że rozwój ekonomiczny i społeczny
jest głównie udziałem kultur należących do tej
ostatniej kategorii).
38
}ð SpoÅ‚eczeÅ„stwa sekwencyjne odbierajÄ… czas
jako linię prostą podzieloną na równe
odcinki. Wydarzenia sÄ… organizowane przez
pewną liczbę owych odcinków
poprzedzających je i po nich następujących.
Zgodnie z tą koncepcją wszystko ma swój
czas i miejsce.
}ð W spoÅ‚eczeÅ„stwach synchronicznych ludzie
potrafią robić wiele rzeczy jednocześnie, a
czas jest nieuchwytny i elastyczny (giętki).
}ð
39
Różnice między społeczeństwami sekwencyjnymi i synchronicznymi
Ludzie sekwencyjni Ludzie synchroniczni
" Robią jedną rzecz naraz; czas jest " Robią wiele rzeczy jednocześnie; czas
namacalny podzielny jest nieuchwytny i elastyczny - giętki.
" KoncentrujÄ… siÄ™ na pracy " Aatwo siÄ™ rozpraszajÄ…
" Poważnie traktują zobowiązania " Uważają, że zobowiązania czasowe
terminowe; pilnujÄ… przestrzegania (plany, porzÄ…dek dnia, ostateczne
planu terminy) są celami pożądanymi, lecz nie
" Przywykli do częstych krótkotrwałych bezwzględnymi; kładą akcent na
związków, które łatwo zrywają, dopełnienie zobowiązań
tworząc nowe " Są przyzwyczajeni do trwałych więzi,
" Jako jednostki są odpowiedzialni za kształtowanych przez całe życie, i
terazniejszÄ… pracÄ™, to znaczy za okresowo, cyklicznie odnawianych
dany czas wypełniony ich własnymi " Należy uczyć się od przeszłości w
obowiązkami terazniejszości, dla lepszej przyszłości
" Czas jest zagrożeniem; to " Czas jest przyjacielem, który powraca,
niesamowicie szybki i kosztowny niosąc przy każdej okazji nowe
bieg wydarzeń, który trzeba w pełni możliwości
spożytkować " Rozsądek polega na ogarnięciu i
" Rozsądek i logikę uznają za wolne synchronizacji kilku zadań i celów w
od wad proste sekwencje przyczyn i całym procesie
skutków, przesłanek i wniosków
40
Proszę sobie wyobrazić przeszłość,
terazniejszość i przyszłość jako okręgi.
Proszę narysować trzy okręgi, reprezentujące
przeszłość, terazniejszość oraz przyszłość, i
rozmieścić je w sposób, który najlepiej
ilustruje relacje między przeszłością,
terazniejszością i przyszłością. Można
posłużyć się okręgami różnej średnicy.
41
42
Przeciętny horyzont czasowy: przeszłość
Hongkong
6,17
Izrael
6,05
Korea Południowa
5,84
Szwecja
5,80
Chiny
5,62
Francja
5,58
Singapur
5,36
Szwajcaria
5,33
Niemcy
5,29
Japonia
5,20
Hiszpania
5,18
Rosja
5,13
Wielka Brytania
5,07
Holandia
5,06
Indonezja
5,00
Australia
4,95
Polska
4,81
Norwegia
4,74
Brazylia
4,73
USA
4,69
Indie
4,60
Turcja
4,18
43
Przeciętny horyzont czasowy: przyszłość
Hongkong
6,58
Izrael
6,14
Chiny
5,84
Czechy
5,75
Korea Południowa
5,62
Francja
5,36
Szwecja
5,33
Japonia
5,24
Szwajcaria
5,17
Niemcy
5,1
Kanada
5,08
Indonezja
5,03
Indie
5,03
Holandia
5,01
Wielka Brytania
4,96
USA
4,93
WÅ‚ochy
4,77
Rosja
4,73
Singapur
4,62
44
}ð W narodach, które sÄ… silnie zorientowane na
przeszłość dużo mówi się o historii, pochodzeniu
rodziny lub narodu, zródłem motywacji jest chęć
ponownego stworzenia złotego wieku, okazuje
się szacunek dla przodków, poprzedników i ludzi
starszych, wszystko jest postrzegane w
kontekście tradycji lub historii.
}ð W narodach, które sÄ… silnie zorientowane na
terazniejszość najważniejsze jest to, co się robi
teraz i co teraz sprawia przyjemność, nikt nie
sprzeciwia siÄ™ planom, ale rzadko sÄ… one
realizowane, żywe jest zainteresowanie obecnymi
relacjami tu i teraz , wszystko jest oceniane z
punktu widzenia aktualnego wpływu i mody
45
}ð W narodach, które sÄ… silnie zorientowane na
przyszłość dużo mówi się o perspektywach,
potencjale, aspiracjach, przyszłych
osiągnięciach, z wielkim entuzjazmem
planuje siÄ™ i wybiera strategiÄ™, okazuje siÄ™
duże zainteresowanie młodością i przyszłymi
możliwościami, terazniejszość i przeszłość a
nawet eksploatowane dla przyszłych korzyści.
46
Społeczeństwa reprezentują jedną z dwóch
głównych postaw wobec przyrody:
}ð uważajÄ…, że mogÄ… i powinny kontrolować
przyrodÄ™, narzucajÄ…c jej swojÄ… wolÄ™ zgodnie z
biblijnym nakazem rozmnażajcie się i
czyńcie sobie ziemię poddaną jest to
postawa skierowana na siebie,
}ð albo wierzÄ…, że czÅ‚owiek jest częściÄ… przyrody
i musi się podporządkować jej prawom oraz
działającym w niej silom jest to postawa,
skierowana na zewnÄ…trz.
47
Które z twierdzeń najlepiej odzwierciedla
rzeczywistość:
1. Warto próbować kontrolować ważne siły
przyrody, na przykład pogodę.
2. Przyrodę należy pozostawić samą sobie, a
my musimy się z tym pogodzić i starać się
jak najlepiej dostosować.
48
Kontrolowanie przyrody procent respondentów, którzy wierzą, że warto próbować kontrolować
siły przyrody
Bahrajn 9 Holandia 33
Egipt 9 Izrael 33
Oman 11 Arabia Saudyjska 33
Kuwejt 18 Meksyk 34
Japonia 19 Wielka Brytania 36
Singapur 20 Argentyna 36
Szwecja 21 Australia 36
Chiny 22 Tajlandia 36
Indonezja 25 Nowa Zelandia 38
Malezja 26 Irlandia 38
Filipiny 26 Polska 38
Węgry 28 Austria 38
Etiopia 28 Korea Południowa 39
Rosja 28 Brazylia 39
Szwajcaria 29 Grecja 40
Hongkong 29 Kanada 42
Bułgaria 30 Norwegia 43
Niemcy 30 Portugalia 44
Indie 30 Dania 45
WÅ‚ochy 31 Francja 46
Belgia 31 Nigeria 47
Zjedn. Emiraty Arab. 32 Hiszpania 50
Finlandia 32 Kuba 56
USA 32 Rumunia 68
49
Które z twierdzeń najlepiej odzwierciedla
rzeczywistość:
1. Sam jestem kowalem swego losu.
2. Czasem czuję, że nie mam wystarczającej
kontroli nad tym, jaki obrót przybierają
sprawy w moim życiu.
50
Kowale swego losu procent respondentów, którzy wierzą, że to, co ich spotyka,
jest ich zasługą
Wenezuela 33 Indonezja 71
Chiny 39 Szwecja 71
Nepal 40 Kuba 72
Rosja 49 Belgia 72
Egipt 49 WÅ‚ochy 72
Arabia Saudyjska 52 Korea Południowa 72
Oman 53 Tajlandia 73
Kuwejt 55 Dania 74
Bułgaria 56 Holandia 75
Singapur 57 Austria 75
Czechy 59 Argentyna 75
Portugalia 62 Brazylia 76
Japonia 63 Hiszpania 76
Indie 63 Francja 76
Zjed. Emiraty Arab. 64 Irlandia 77
Etiopia 64 Szwajcaria 77
Hongkong 65 Wielka Brytania 77
Polska 66 Kanada 79
Kenia 66 Nowa Zelandia 80
Niemcy 66 Australia 82
Grecja 67 USA 82
Finlandia 68 Norwegia 86
Nigera 69 Izrael 88
Rumunia 70 Urugwaj 88
51
}ð W krajach o kulturze wewnÄ…trzsterownej czÄ™sto
występuje postawa dominowania, granicząca z
agresywnością wobec środowiska, konflikt i opór
są równoznaczne z istnieniem własnych
przekonań, ludzie koncentrują się na sobie,
funkcji, własnej grupie i organizacji, odczuwany
jest dyskomfort, gdy środowisko wydaje się poza
kontrolÄ… albo jest zmienne.
}ð W krajach o kulturze zewnÄ…trzsterownej czÄ™sta
jest postawa elastyczna, chęć do kompromisów i
zachowania pokoju. Ludzie skupiajÄ… siÄ™ na
innych , to znaczy na kliencie, partnerze,
współpracowniku. Osoby czują się dobrze, kiedy
zmiany sÄ… naturalne.
52
}ð W spoÅ‚eczeÅ„stwach wewnÄ…trzsterownych panuje
przekonanie, że jeśli pozwoli się przedsiębiorstwom
na współpracę, zwykle sprzymierzą się one przeciwko
konsumentom i ogólnie społeczeństwu,
podnoszÄ…c ceny i/ lub kontrolujÄ…c handel. PostÄ…piÄ…
tak, bo leży to oczywiście w ich interesie. W tej
sytuacji jedynym rozwiÄ…zaniem jest rywalizacja i
jeszcze raz rywalizacja.
}ð W spoÅ‚eczeÅ„stwach zewnÄ…trzsterownych uważa siÄ™ z
kolej, że jeśli pozwoli się przedsiębiorstwom na
współpracę, ich klienci skorzystają na zwiększonej
wydajności i oszczędności, ponieważ rozszerzy się
rynek. Leży to oczywiście we własnym interesie
przedsiębiorstw oraz ich klientów. Jeśli chce się
konkurować z innymi, jednym rozwiązaniem jest
współpraca.
53
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
4 wymiary kultury wg charlesa hampdena turnera i fonsa trompenaarsaWykład 4 Systemy wymiaroweWykład 10 wymiarowanie murów niezbrojonych(1)Wymiary kultury HofstedeWykład IV Budowanie kultury zmianPsychologia ogólna Psychologia międzykulturowa Kultura muzłumańska Danecki wykład 6 IrdzaAntropologia kulturowa wykładPsychologia ogólna Psychologia międzykulturowa Kultura muzłumańska Danecki wykład 2 Umarwymiarowanie sztywnych ław i stop fundamentowych (W Brząkała, przykład do wykładu)Psychologia ogólna Psychologia międzykulturowa Kultura muzłumańska Danecki wykład 10 MawarAntropologia kulturowa wykladywięcej podobnych podstron