Wykład 7. Czynniki rozwoju gospodarczego i
przyczyny jego nierówności
1. Wzrost gospodarczy
2. Czynniki wzrostu
3. Koszty wzrostu gospodarczego
4. Światowy rozkład dochodu
5. Drogi rozwoju gospodarczego
Czym jest wzrost gospodarczy?
Wzrost gospodarczy jest przyrostem realnego
produktu gospodarki.
2002 2003 2003 2003/2002
w mld zł
w %
w cenach bie\
ących w cenach stałych
PKB 780 815 809 3,7
wartość dodana brutto 684 712 708 3,5
konsumpcja 511 531 527 3,1
inwestycje 147 153 150 2,0
popyt krajowy 807 835 826 2,4
y
ródło: GUS.
Problem doboru miernika dobrobytu
Wady PKB jako miernika produktu:
1) nie obejmuje wyników nierejestrowanej produkcji
dóbr,
2) nie uwzględnia wartości czasu wolnego,
3) nie jest pomniejszany o niekorzystne efekty
zewnętrzne (zanieczyszczenie środowiska, zatłoczenie,
hałas etc.)
PKB jako miernik zadowolenia społecznego: PKB czy
PKB per capita?
Czynniki wzrostu produktu
Produkt potencjalny (naturalny) to największy produkt,
jaki gospodarka mo\
e wytworzyć, zatrudniając
wszystkie dostÄ™pne Å›rodki produkcji: Y=A×
×f(K,L).
×
×
Wzrost produktu potencjalnego następuje albo drogą
zwiększenia zasobów czynników wytwórczych
(kapitału, pracy, ziemi), albo poprzez podniesienie
poziomu ich produktywności (poszerzenie zasobów
wiedzy zawodowej i technicznej  reszta Solowa).
O wartości produktu, poza wielkością zatrudnienia
czynników wytwórczych i u\
ytych surowców,
decydują korzyści skali.
Koszty wzrostu gospodarczego
Działalność gospodarcza, której towarzyszą ujemne
efekty zewnętrzne, powinna być prowadzona do
chwili, w której krańcowa korzyść z tej działalności
zrówna się z krańcowym kosztem społecznym,
mierzonym wartością niekorzyści zewnętrznych.
Z punktu widzenia efektywności produkcji, na
działalność powodującą negatywne efekty zewnętrzne
lepiej jest oddziaływać bezpośrednio (w celu ich
osłabienia), ani\
eli stosować środki pośrednie, które
zakłócają przebieg procesu produkcji w dziedzinach
niedotkniętych szkodliwym działaniem
gospodarczym.
Światowy rozkład dochodu
Bogata Północ Biedne Południe
przyrost demograficzny - niski - wysoki
rzadkość zasobów - mała - du\
a
zasoby kapitału - nagromadzone - wątłe
inwestycje - intensywne - znikome
produktywność - wysoka - niska
specjalizacja - pogłębiona - płytka
kapitał ludzki - rozwinięty - na niskim poziomie
czynniki pozaekonomiczne - sprzyjajÄ…ce - niesprzyjajÄ…ce
wzrost gospodarczy - wysoki - niski
Strategie rozwoju gospodarczego
- rozwój przez handel towarami nieprzetworzonymi
(produktami rolnymi i surowcami mineralnymi)
- rozwój przez uprzemysłowienie (rozbudowa przemysłu
przetwórczego): substytucja importu vs strategia proeksportowa
- rozwój oparty na wykorzystaniu kredytów
- rozwój przez dostosowania strukturalne