2010-01-09
ZAKAŻENIE SZPITALNE jest to zakażenie nabyte
ZAKAŻENIA SZPITALNE
w szpitalu, które nie występowało, ani nie
znajdowało się w okresie inkubacji, gdy chory był
przyjmowany do szpitala, a nastąpiło podczas
pobytu w szpitalu lub po jego opuszczeniu i zostało
spowodowane przez udokumentowany czynnik
etiologiczny.
Najczęściej uznaje się zakażenie za szpitalne, jeśli
ENDOGENNE EGZOGENNE
wystąpiło po 48-72 godzinach od przyjęcia lub
wypisania ze szpitala. Dla drobnoustrojów o
dłuższym okresie inkubacji kryterium czasu jest
rozszerzone np. HBV, HCV.
ZAKAŻENIA ENDOGENNE
DROGI SZERZENIA SI
ZAKAŻEC

vð wywoÅ‚ane przez drobnoustroje flory fizjologicznej pacjenta
vð rÄ™ce personelu medycznego dlatego regularne odkażanie
rÄ…k ma podstawowe znaczenie w ich zapobieganiu
vð najczÄ™stszymi czynnikami etiologicznymi zakażenia sÄ… bakterie,
będące stałymi rezydentami skóry, górnych dróg oddechowych,
vð kontakt bezpoÅ›redni (np. z zakażonym sprzÄ™tem)
układu moczowo-płciowego, jak również translokowane z
przewodu pokarmowego
vð droga powietrzna (np. prÄ…tki gruz
licy, wirusy oddechowe,
Aspergillus spp.)
ZAKAŻENIA EGZOGENNE
vð droga pokarmowa
vð spowodowane przez drobnoustroje pochodzÄ…ce od innego
chorego, personelu medycznego lub bytujące w środowisku
szpitalnym (sala operacyjna, sala chorych)
CZYNNIKI RYZYKA WYST
PIENIA ZAKAŻEC
SZPITALNYCH CZYNNIKI ETIOLOGICZNE ZAKAŻEC
SZPITALNYCH
vð czynniki zależne od chorego - choroba podstawowa, wiek, niedożywienie/otyÅ‚ość,
choroby współistniejące, stan po splenektomii,
vðwirusy
obniżenie odporności związane z chorobami rozrostowymi krwi,
zakażenie wirusem HIV, wrodzone defekty immunologiczne,
chemioterapia, radioterapia, przerwanie ciągłości tkanek, urazy
vðbakterie
termiczne
vð czynniki zależne od drobnoustroju - cechy wspomagajÄ…ce
chorobotwórczość (np. zdolność do przetrwania w środowisku
vðgrzyby
szpitalnym), cechy ściśle chorobotwórcze (np. toksyny, enzymy)
vð czynniki zależne od Å›rodowiska szpitalnego - czas hospitalizacji,
prawidłowe procesy dekontaminacji, przygotowanie chorego przed
zabiegiem, technika operacyjna, prawidłowa opieka i pielęgnacja
chorego przed zabiegiem
1
2010-01-09
WIRUSY BAKTERIE
Òð najczęściej wirusy zapalenia górnych dróg oddechowych i przewodu Òð Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis, gronkowce
pokarmowego, takie jak: wirus grypy, paragrypy, rotawirusy koagulazo-ujemne, Enterococcus faecalis, Escherichia coli,
gatunki z rodzaju Proteus, Klebsiella, Enterobacter, Serratia
marcescens, Pseudomonas aeruginosa, Clostridium difficile
Òð wirusy zapalenia wÄ…troby typu B, C
Òð zwiÄ™ksza siÄ™ udziaÅ‚ w zakażeniach szpitalnych bakterii
Òð wirus HIV
beztlenowych, wchodzących w skład normalnej flory fizjologicznej
człowieka np. Bacterioides fragilis
Òð wirusy z rodziny Herpesviridae  cytomegalii (CMV), Varicella-Zoster, Herpes
simplex, Ebstein-Barr
Òð nowe bakteryjne czynniki etiologiczne zakażeÅ„ szpitalnych:
Acinetobacter baumanii, Stenotrophomonas maltophilia
NAJCZ
STSZE POSTACIE KLINICZNE ZAKAŻEC
SZPITALNYCH
GRZYBY
Òð zakażenia grzybicze stanowiÄ… obecnie okoÅ‚o 10% wszystkich zakażeÅ„
vð zakażenia ukÅ‚adu moczowego
szpitalnych
vð zakażenia miejsca operowanego
Òð ryzyko uogólnionego zakażenia spowodowanego przez grzyby roÅ›nie
wraz z szerokim stosowaniem antybiotykoterapii, steroidów, leków
immunosupresyjnych, cytostatyków i żywienia pozajelitowego
vð zakażenia ukÅ‚adu oddechowego
Òð najczęściej endogenne, wywoÅ‚ane grzybami kolonizujÄ…cymi skórÄ™ i
vð zakażenia krwi
błony śluzowe
Òð grzyby drożdżopodobne z rodzaju Candida (Candida albicans,
Inne: zakażenia przewodu pokarmowego, zakażenia
Candida tropicalis, Candida parapsilosis, Candida krusei, Candida
centralnego układu nerwowego, zakażenia u chorych po
glabrata) oraz grzyby pleśniowe z rodzaju Aspergillus (najczęściej
aspergiloza płuc, z póz
niejszym rozsiewem do innych narządów) przeszczepie
ZAKAŻENIE UKA
ADU MOCZOWEGO (ZUM) ZAKAŻENIE UKA
ADU MOCZOWEGO (ZUM)
Òð głównym czynnikiem ryzyka jest stosowanie cewników moczowych, rozwija Òð objawowe zakażenia ukÅ‚adu moczowego
się często u pacjentów operowanych, cewnikowanych w okresie
pooperacyjnym w celu kontroli diurezy, u pacjentów obłożnie chorych
Äð gorÄ…czka > 38°C, parcie na pÄ™cherz moczowy, czÄ™stomocz lub objawy
cewnikowanych w celu zapewnienia prawidłowego odpływu moczu
dyzuryczne, ból podbrzusza, znamienna bakteriuria (e"105 kolonii/ml),
oraz zastój moczu
ropomocz (>10 leukocytów/ml)
Òð czynniki etiologiczne: Escherichia coli, Klebsiella spp., Proteus spp.,
Znamienna bakteriuria (bakteriomocz) - obecność w dwóch kolejnych
Pseudomonas spp., Enterobacter spp., Enterococcus spp.
posiewach moczu, co najmniej 105 komórek bakterii tego samego gatunku
w 1 ml moczu.
Òð postacie: zapalenie cewki moczowej, zapalenie pÄ™cherza moczowego, ostre
/ przewlekłe zapalenie nerek
2
2010-01-09
ZAKAŻENIE MIEJSCA OPEROWANEGO ZAKAŻENIE MIEJSCA OPEROWANEGO - postacie
Òð zakażenia powierzchniowe - zakażenie, które rozwija siÄ™ w okresie do
30 dni od zabiegu chirurgicznego i dotyczy tylko skóry i tkanki
podskórnej w miejscu cięcia. Ponadto powinny być spełnione
przynajmniej jedno z poniższych kryteriów:
- występuje ropny wyciek z miejsca nacięcia,
- wyizolowano drobnoustrój z miejsca nacięcia w posiewie płynu lub
tkanki pobranej w warunkach aseptycznych,
- obecny jest co najmniej jeden z objawów klinicznych stanu zapalnego
tj. ból, zaczerwienienie brzegów, miejscowy obrzęk, zwiększone
napięcie
Klasyfikacja zakażeń miejsce operowanego
ZAKAŻENIE MIEJSCA OPEROWANEGO  postacie ZAKAŻENIE MIEJSCA OPEROWANEGO - postacie
Òð zakażenia gÅ‚Ä™bokie - zakażenie rozwija siÄ™ w okresie od 30 dni od zabiegu
Òð zakażenia narzÄ…du lub jamy ciaÅ‚a - zakażenie, które rozwija siÄ™ w okresie
chirurgicznego, jeśli nie stosowano implantów, lub w okresie do 1 roku, jeżeli
podczas zabiegu wszczepiono implant i wszczep jest nadal utrzymywany, a stan od 30 dni od zabiegu chirurgicznego, jeśli nie zastosowano implantów, lub w okresie
zapalny dotyczy głębiej położonych tkanek miękkich w okolicy nacięcia (powięzi i
do 1 roku, jeżeli podczas zabiegu wszczepiono implant, proces zapalny może
mięśni).
dotyczyć każdego miejsca anatomicznego w ustroju niż miejsce operowane lub
Ponadto powinno być spełnione przynajmniej jedno z poniższych
otwierane podczas pierwotnego zabiegu chirurgicznego z wykluczeniem skóry, tkanki
kryteriów:
podskórnej, powięzi i mięsni w okolicy nacięcia.
- występuje ropny wyciek z głębokich warstw w okolicach nacięcia,
Ponadto powinno być spełnione przynajmniej jedno z poniższych kryteriów:
- w badaniu przedmiotowym lub podczas reoperacji lub badaniu radiologicznym lub w
badaniu histopatologicznym stwierdza się obecność ropnia, - występuje ropny wyciek z drenu umieszczonego w narządzie lub jamie poprzez
- obecny jest, co najmniej jeden z objawów klinicznych infekcji: gorączka, miejscowy niezależny kanał,
ból i obrzęk
- wyizolowano drobnoustrój z posiewu płynu lub tkanki pobranych w warunkach
aseptycznych bezpośrednio z narządu lub jamy,
Ta postać zakażenia często prowadzi do poważnych powikłań septycznych z
- stwierdza się obecność ropnia lub innych objawów stanu zapalnego w badaniu
wystąpieniem bakteriemii lub posocznicy oraz powstaniem odległych ognisk
przerzutowych np. ropni wewnÄ…trzbrzusznych po operacjach na przewodzie przedmiotowym lub podczas reoperacji lub badaniu histopatologicznym lub
pokarmowym.
radiologicznym.
ZAKAŻENIE MIEJSCA OPEROWANEGO ZAKAŻENIE MIEJSCA OPEROWANEGO  czynniki ryzyka
Powstanie zakażenia miejsca operowanego zależy od wielu czynników
Òð zależne od pacjenta: zaawansowany wiek, otyÅ‚ość, ciężkość choroby
przedoperacyjnych, śródoperacyjnych i pooperacyjnych, ale
podstawowej, nosicielstwo S.aureus w jamie nosowo-gardłowej, obecność
niewątpliwie jednym z najważniejszych jest kontaminacja miejsca
zakażenia w miejscach innych niż operowane, czas hospitalizacji
chirurgicznego drobnoustrojami. Należy jednak pamiętać, że
przedoperacyjnej, cukrzyca, niedożywienie i niskie stężenie albumin w
zanieczyszczenie rany patogenami nie przesądza o rozwoju zakażenia,
osoczu
bowiem ważna jest liczba wnikających do rany drobnoustrojów, ich
wirulencja oraz stan układu immunologicznego pacjenta.
Òð zależne od procedury chirurgicznej: golenie wÅ‚osów w polu operacyjnym
przed zabiegiem, rodzaj zabiegu, zaniechanie profilaktycznego stosowania
antybiotyków, czas trwania zabiegu, ciała obce, okołooperacyjne transfuzje
krwi
3
2010-01-09
ZAKAŻENIE MIEJSCA OPEROWANEGO ZAKAŻENIA UKA
ADU ODDECHOWEGO  zapelenie płuc
Òð dominuje zapalenie pÅ‚uc szczególnie u chorych po zabiegach operacyjnych,
intubowanych oraz podłączonych do respiratora
Czynniki etiologiczne ZMO mogą być różne. Istnieje bowiem zależność
między dziedziną chirurgii, miejscem operacji i zastosowana procedurą
Òð czynniki etiologiczne szpitalnego zapalenia pÅ‚uc:
operacyjną a prawdopodobieństwem wystąpienia określonego rodzaju
Äð w zdecydowanej wiÄ™kszoÅ›ci przypadków etiologia zapalenia pÅ‚uc jest
czy nawet gatunku czynnika patogennego.
monobakteryjną  S.pneumoniae, H.influenzae, M.catarrhalis, pałeczki
Gram-ujemne, S.aureus
Äð wirusy: wirus grypy A i B, wirus RS
Äð grzyby: Candida spp, Aspergillus spp.
ZAPALENIE PA
UC  z
ródła zakażenia ZAKAŻENIA UKA
ADU ODDECHOWEGO  zapalenie płuc
Czynniki sprzyjające wystąpieniu szpitalnego zaplenia płuc:
Òð drobnoustroje odpowiedzialne za szpitalne zapalenie pÅ‚uc mogÄ…
pochodzić ze z
ródeł endogennych (flora kolonizująca pacjenta) lub
Òð czynniki zwiÄ…zane z gospodarzem: wiek > 65 r.ż. lub <2 r.ż., choroba podstawowa
egzogennych (aparatura, inny chory, personel szpitala) przebiegająca z immunosupresją, choroba krążeniowo-oddechowa
Òð czynniki uÅ‚atwiajÄ…ce kolonizacjÄ™ górnych dróg oddechowych florÄ… szpitalÄ…
(antybiotykoterapia)
Òð wystÄ…pienie zakażenia czÄ™sto poprzedzone jest kolonizacjÄ… górnych
dróg oddechowych przez potencjalnie patogenne drobnoustroje,
Òð czynniki prowokujÄ…ce aspiracje lub refluks (intubacja dotchawicza, dÅ‚ugotrwaÅ‚e
które w sprzyjających okolicznościach np. w czasie zabiegów
przebywanie w pozycji leżącej)
diagnostycznych lub wskutek aspiracji mogą przedostać się do płuc
Òð czynniki, które utrudniajÄ… utrzymywanie wÅ‚aÅ›ciwej higieny jamy ustnej (zabiegi
chirurgiczne obejmujące głowę, szyje, klatkę piersiową, intubacja przez jamę ustną)
Òð przewlekÅ‚e leczenie oddechem zastÄ™pczym
Rodzaje szpitalnego zapalenia płuc ZAKAŻENIA KRWI
Òð HAP (hospital-acquired penumoniae)  zapalenie pÅ‚uc, które Òð bakteriemia- obecność bakterii we krwi
wystąpiło u pacjenta niezaintubowanego po 48 godzinach od
przyjęcia do szpitala
Òð posocznica (sepsa) to stan kliniczny, którego przyczynÄ… jest ogólnoustrojowa
reakcja zapalna organizmu (SIRS) na zakażenie rozpoznane klinicznie i
potwierdzone mikrobiologicznie
Òð VAP (ventilator-associated pneumoniae)  zapalenie pÅ‚uc, które
wystąpiło u chorego po 48-72 godzinach od zaintubowania
Òð HCAP (healthcare-associated pneumoniae)  zapalenie pÅ‚uc,
które wystąpiło u chorego, który przebywał na leczeniu
szpitalnym przez co najmniej 2 doby, a zakażenie rozwinęło się
w okresie 90 dni od wypisania chorego ze szpitala
4
2010-01-09
y
RÓDA
A BAKTERIEMII I BAKTERIE J
WYWOA
UJ
CE ROZPOZNANIE SEPSY ODCEWNIKOWEJ
Òð ukÅ‚ad moczowo-pÅ‚ciowy (paÅ‚eczki z rodziny Enterobacteriaceae,
Òð kryteria kliniczne (m.im. dreszcze, gorÄ…czka, spadek ciÅ›nienia tÄ™tniczego,
Enterococcus spp., gronkowce koagulazoujemne, C.urealyticum)
przyśpieszenie tętna i oddechu, wykrzepianie wewnątrznaczynoiwe)
Òð ukÅ‚ad oddechowy (S.pneumoniae, S.aureus, E.coli, P.aeruginosa)
Òð kryteria bakteriologiczne
Òð ukÅ‚ad pokarmowy (E.coli, Enterobacter spp., Klebsiella spp., Serratia spp.,
Enterococcus spp., P.aeruginosa, gramujemne pałeczki beztlenowe)
Òð ropnie skóry i tkanek miÄ™kkkich (S.aureus, S.pyogenes)
Òð cewnik wewnÄ…trznaczyniowy (gronkowce koagulazoujemne, S.aureus,
Enterococcus spp., Corynebacterium spp., Acinetobacter spp.)
Zapobieganie zakażeniom szpitalnym polega na: Rola laboratorium mikrobiologicznego
Òð wÅ‚aÅ›ciwa analiza materiałów klinicznych
Òð przerwaniu transmisji zakażeÅ„ (izolacja chorych z infekcjÄ… szpitalnÄ…, przestrzeganie
specjalnych procedur)
Òð monitorowaniu zakażeÅ„ szczepami opornymi i wieloopornymi
Òð racjonalnej antybiotykoterapii z uwzglÄ™dnieniem wÅ‚aÅ›ciwej profilaktyki
przedoperacyjnej, właściwego receptariusza empirycznego dla oddziału, celowanej
antybiotykoterapii zakażeń
Òð koordynowaniu badaÅ„ personelu i Å›rodowiska
Òð eradykacji nosicielstwa patogenów alarmowych
Òð aktywne uczestnictwo w szkoleniach personelu
Òð wdrożeniu systemu czynnej rejestracji zakażeÅ„
PATOGENY ALARMOWE W ZAKAŻENIACH SZPITALNYCH:
PATOGENY ALARMOWE (ALERT  PATOGENY)
ð S.aureus / gronkowce koagulazo-ujemne oporne na metycylinÄ™ (MRSA /
MRCNS)
Å›ð cechujÄ… siÄ™ zwiÄ™kszonÄ… chorobotwórczoÅ›ciÄ… i / lub
opornością na antybiotyki (często wielooporne)
ð S.aureus Å›rednio wrażliwy / oporny wankomycynÄ™ (VISA / VRSA)
ð bakterie z rodzaju Enterococcus (wysoki poziom opornoÅ›ci na
Å›ð odpowiedzialne za wiÄ™kszość zakażeÅ„ szpitalnych
aminoglikozydy- HLAR)
ð Enterococcus oporny na wankomycynÄ™ (VRE)
Å›ð potrafiÄ… przekazywać informacjÄ™ genetycznÄ… miÄ™dzy sobÄ… w
obrÄ™bie tego samego gatunku, jak również miedzy ð S.pneumoniae oporny na penicylinÄ™ (PRSP)
gatunkami
ð paÅ‚eczki z rodziny Enterobacteriaceae wytwarzajace ²-laktamazy o
rozszerzonym spektrum substratowym (ESBL) i cefalosporynazy typu
ampC
Å›ð objÄ™te obowiÄ…zkiem zgÅ‚aszania i rejestracji (Ustawa o
chorobach zakaz
nych i zakażeniach z dnia 6 września 2001
ð paÅ‚eczki niefermentujÄ…ce (P.aeruginosa, Acinetobacter spp.) produkujÄ…ce
karbapenemazy
roku)
ð Clostridum difficile
5
2010-01-09
Staphylococcus aureus
Å›ð mechanizmy opornoÅ›ci na antybiotyki zwiÄ…zane sÄ… z:
- wytwarzaniem enzymu penicylinazy (około 80 90%
Å›ð okoÅ‚o 30% zdrowych osób jest nosicielami (skóra, przedsionek nosa, owÅ‚osione
gatunków wytwarza penicylinazę
lub wilgotne części ciała)
- powstawaniem nowego białka PBP - 2 (szczepy
Å›ð najczÄ™stszy czynnik etiologiczny zakażeÅ„ szpitalnych:
MRSA)
 bakteriemia lub posocznica
Å›ð z
ródłem zakażenia Staphylococcus aureus MRSA może być środowisko
 bakteryjne zapalenie wsierdzia
szpitalne, zarówno nieożywione (powietrze, cząsteczki kurzu, meble,
 zakażenia ran chirurgicznych, w tym
sprzęt, aparatura, pościel), jak i ożywione (nosiciel MRSA, pacjent
oparzeniowych
z czynnym procesem zapalnym)
 zapalenie kości i stawów
 zakażenia skóry i tkanek miękkich
 zapalenie otrzewnej
Å›ð ryzyko zakażenia zwiÄ™ksza siÄ™ w przypadku pacjentów z obniżonÄ…
 zapalenie płuc
odpornością, cukrzycą, marskością wątroby, niewydolnością krążenia,
 zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
dializowanych, chorych na białaczkę i inne nowotwory, z drenażem
 zatrucia pokarmowe
centralnych naczyń żylnych, oparzeniami, po operacjach na
ośrodkowym układzie nerwowym, po wszczepieniu sztucznych
zastawek, protez stawowych, naczyniowych
W przypadku obecności na oddziale pacjenta z metycylinoopornym szczepem
Staphylococcus aureus MRSA, należy podjąć następujące czynności:
Å›ð zapobieganie zakażeniom gronkowcowym polega na profilaktyce
okołooperacyjnej, zależnej od sytuacji epidemiologicznej szpitala,
 wpisać pacjenta do rejestru zakażeń szpitalnych
a także na walce z nosicielstwem MRSA, polegającej na stosowaniu
 izolować pacjenta
kąpieli z dodatkiem środka dezynfekcyjnego (chlorheksydyny)
 zabronić pacjentowi opuszczania swojego pomieszczenia (izolatki) bez
i miejscowym stosowaniu maści do nosa (mupirocyna)
specjalnego przygotowania
 stosować ubranie ochronne  fartuchy i rękawice jednorazowego użytku
 myć ręce środkami antyseptycznymi przed i po kontakcie z pacjentem lub
Å›ð szybka identyfikacja MRSA i przerwanie Å‚aÅ„cucha epidemicznego
jego otoczeniem
prowadzi do eliminacji tego szczepu
 ubranie i pościel wysyłać do pralni oznaczone jako skażone
 myć podłogi i sprzęt aktualnie dostępnymi środkami dezynfekcyjnymi
 ciało pacjenta powinno być codziennie umyte środkiem antyseptycznym
 codziennie należy zmieniać pościel, bieliznę osobistą
 choremu należy podawać donosowo mupirocynę 3 razy dziennie przez 5 dni, konieczne jest
pobieranie wymazów z nosa, okolic odbytu, ran lub zmian patologicznych na skórze (wymazy
powtarzać aż do uzyskania ujemnego wyniku)
Å›ð postacie zakażeÅ„ szpitalnych o etiologii enterokoków :
Enterococcus
 zakażenia układu moczowego w postaci bezobjawowej bakteriurii
lub odmiedniczkowego zapalenia nerek
Å›ð wchodzÄ… w skÅ‚ad flory fizjologicznej przewodu pokarmowego, pochwy, czasami
dróg żółciowych
 zakażenia ran pooperacyjnych po zabiegach
ginekologicznych
Å›ð mogÄ… powodować poważne zakażenia szpitalne, których leczenie jest bardzo
trudne, ponieważ wykazują naturalną oporność na wiele antybiotyków
 zapalenia wsierdzia po operacjach na otwartym sercu
Å›ð najczęściej izolowane gatunki enterokoków: Enterococcus faecalis
 zakażenia w obrębie jamy brzusznej, w tym zakażenia dróg
i Enterococcus faecium
żółciowych, zapalenie otrzewnej u chorych z niewydolnością
nerek dializowanych otrzewnowo  są to zawsze zakażenia
mieszane
 zakażenia skóry i tkanek miękkich  są również zakażeniami
mieszanymi, najczęściej w przypadku stopy cukrzycowej, ran
oparzeniowych
 zakażenia u noworodków
6
2010-01-09
Streptococcus pneumoniae
Å›ð zakażenia enterokokowe dzielÄ… siÄ™ na endogenne, których z
ródłem
Å›ð odpowiedzialny za zapalenie pÅ‚uc, ucha Å›rodkowego, zatok obocznych nosa, opon
jest flora bakteryjna chorego i egzogenne, przeniesione od innego
mózgowo-rdzeniowych, zakażenia krwi - wymienione zakażenia są poprzedzone
chorego poprzez ręce personelu
najczęściej kolonizacją jamy nosowo-gardłowej
Å›ð profilaktyka tych zakażeÅ„ polega na ograniczeniu nadużywania Å›ð bakterie te byÅ‚y wrażliwe na penicylinÄ™, która byÅ‚a lekiem z wyboru w zakażeniach
pneumokokowych
antybiotyków, ograniczeniu zakładania centralnych linii naczyniowych
i przestrzeganiu reżimu sanitarnego
Å›ð w ostatnich latach obserwuje siÄ™ szybkie narastanie opornoÅ›ci na ten antybiotyk,
której towarzyszy szybkie narastanie oporności również na inne antybiotyki
Å›ð oporność Enterococcus spp. dzieli siÄ™ na naturalnÄ…  specyficznÄ… i chemioterapeutyki, zwÅ‚aszcza na tetracykliny, makrolidy i ko-trimoksazol
gatunkowo i kodowaną chromosomalnie oraz nabytą  która jest
wynikiem powstania nowego DNA od drobnoustrojów tego samego Å›ð oporność na penicylinÄ™ jest zwiÄ…zana ze zmianami w biaÅ‚kach wiążących
penicylinÄ™
lub innego gatunku (plazmidowa)
PAA
ECZKI GRAM-UJEMNE Z RODZAJU ENTEROBACTERIACEAE
PAA
ECZKI GRAM-UJEMNE  OPORNOŚĆ
JAKO CZYNNIKI ETIOLOGICZNE ZAKAŻEC
SZPITALNYCH
Òð OPORNOŚĆ NA Å‚-LAKTAMY:
Postacie kliniczne zakażeń:
 likwidacja kanałów porynowych w błonie zewnętrznej bakterii Gram-
ujemnych, przez które czÄ…steczki antybiotyku ²-laktamowego Òð zakażenia ukÅ‚adu moczowego zwiÄ…zane z cewnikowaniem (Escherichia
przedostają się do wnętrza komórki, mutacja w genie kodującym coli)
białko kanałowe powoduje, że bakteria przestaje je wytwarzać i jej
błona staje się nieprzepuszczalna dla antybiotyku
Òð zapalenia pÅ‚uc  czynnikiem sprzyjajÄ…cym jest kolonizacja nosogardzieli
pałeczkami pochodzącymi ze środowiska szpitalnego (zanieczyszczona
 wytwarzaniu ²-laktamaz, czyli specyficznych enzymów
aparatura Enterobacter, Klebsiella pneumoniae)
hydrolizujÄ…cych pierÅ›cieÅ„ ²-laktamowy w tych antybiotykach
Òð OPORNOŚĆ NA AMINOGLIKOZYDY:
Òð zakażenia ran chirurgicznych (Escherichia coli, Enterobacter)
- synteza enzymów modyfikujących cząsteczkę antybiotyku
Òð bakteriemie (Escherichia coli, Enterobacter cloaceae, Klebsiella
- zaburzenia w energozależnym systemie transportu antybiotyku do
pneumoniae)
cytoplazmy, który nie dociera do miejsca docelowego działania
(Pseudomonas aeruginosa, Serratia spp.)
Òð zakażenia oÅ›rodkowego ukÅ‚adu nerwowego (Escherichia coli, Klebsiella
pneumoniae, Serratia marcescens)
Òð OPORNOŚĆ NA KARBAPENEMY dotyczy wytwarzania metaloenzymów u Pseudomonas
aeruginosa.
Postacie kliniczne zakażeń wywołanych przez pałeczki niefermentujące:
PAA
ECZKI GRAM-UJEMNE NIEFERMENTUJ
CE BIOR
CE UDZIAA

W ZAKAŻENIACH SZPITALNYCH
Òð bakteriemia (najczęściej o etiologii Pseudomonas aeruginosa)
Òð zapalenie pÅ‚uc (dotyczy głównie osób sztucznie wentylowanych
Òð Pseudomonas aeruginosa, Stenotrophomonas spp., Acinetobacter spp.,
(zanieczyszczone inhalatory oraz nawilżacze); jest poprzedzone często
Flavobacterium spp.
kolonizacjÄ… tchawicy
Òð rezerwuarem tych paÅ‚eczek jest Å›rodowisko szpitalne nieożywione,
Òð zakażenia ukÅ‚adu moczowego (przez zanieczyszczone narzÄ™dzia urologiczne,
wilgotne, a z
ródłami zakażeń są:
po cewnikowaniu)
 woda i produkty spożywcze (warzywa)
 kolonizacja (czynnikami sprzyjajÄ…cymi sÄ…: intubacja,
Òð zakażenia ran oparzeniowych
tracheostomia, antybiotykoterapia, wiek powyżej 65 lat,
niedokrwistość)
Òð zakażenia gaÅ‚ki ocznej prowadzÄ…ce do Å›lepoty, ujawniajÄ… siÄ™ po 1 2 dniach po
 zakażenia endogenne po wcześniejszej kolonizacji
zabiegu (po urazie rogówki, po leczeniu zanieczyszczonymi kroplami)
 zakażenia egzogenne (zanieczyszczone środowisko, sprzęt,
aparatura, płyny infuzyjne, naruszenie ciągłości skóry, intubacja,
Òð zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych po zabiegach neurochirurgicznych
cewniki dożylne, cewniki moczowe)
Òð zakażenia ran po operacjach kardiologicznych
7
2010-01-09
Clostridium difficile
Aby zapobiec zakażeniom o etiologii pałeczek niefermentujących
Òð wytwarza toksynÄ™ A (enterotoksyna) oraz toksynÄ™ B cytotoksyczna dla
enterocytów
należy starannie wykonywać zabiegi pielęgnacyjne, stosować
rękawiczki i każdorazowo myć ręce po ich zdjęciu i przed
Òð czynnik etiologiczny rzekomobÅ‚oniastego zapalenia jelita grubego
kontaktem z chorym, stosować do nawilżaczy jałową wodę
stosowanie antybiotyków o szerokim spektrum działania, nadmierne
destylowaną, starannie przygotowywać środki dezynfekcyjne, dbać namnożenie bakterii w świetle jelita grubego
o jakość wody do jednostek hemodializy i stosować właściwą
Òð udziaÅ‚ w zakażeniach szpitalnych (z
ródła egzogenne i endogenne)
politykÄ™ antybiotykowÄ….
Å›ð MRSA - S.aureus oporny na metycylinÄ™
Å›ð MSSA - S.aureus wrażliwy na metycylinÄ™
Å›ð MRCNS - oporne na metycylinÄ™ gronkowce koagulazo-ujemne
Å›ð MSCNS - wrażliwe na metycylinÄ™ szczepy gronkowców koagulazo-ujemnych
Å›ð CA-MRSA - MRSA pozaszpitalne
Å›ð HA-MRSA - MRSA szpitalne
Å›ð VRSA- S.aureus oporny na wankomycynÄ™
Å›ð VISA- S.aureus Å›redniowrażliwy na wankomycynÄ™
Å›ð VSSA- S.aureus wrażliwy na wankomycynÄ™
Å›ð VRE- enterokoki oporne na wankomycynÄ™
Å›ð HLAR  enterokoki oporne na wysokie stężenia aminoglikozydów
Å›ð PRSP  S.pneumoniae oporny na penicylinÄ™
Å›ð MLSB- oporność na makrolidy, linkozamidy i streptograminy B
Å›ð cMLSB- konstytutywna oporność typu MLSB
Å›ð iMLSB- indukcyjna oporność typu MLSB
8