MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Danuta Bajor
Posługiwanie się dokumentacją techniczno-technologiczną
321[09].O1.02
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Jadwiga Kuszerska
mgr inż. Jan Oczoś
Opracowanie redakcyjne:
Konsultacja:
mgr inż. Maria Majewska
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 321[09].O1.02
 Posługiwanie się dokumentacją techniczno-technologiczną zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu technik technologii żywności
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 9
5.1. Normalizacja w przetwórstwie żywności 9
5.1.1. Ćwiczenia 9
5.2. Technika w przetwórstwie spożywczym 11
5.2.1. Ćwiczenia 11
5.3. Podstawy części maszyn 14
5.3.1. Ćwiczenia 14
6. Ewaluacja osiągnięć uczniów 16
7. Literatura 30
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela  Posługiwanie się dokumentacją
techniczno-technologiczną , który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych
w szkole kształcącej w zawodzie technik technologii żywności 321[09].
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne,
- wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- propozycje ćwiczeń, które mają ukształtować umiejętności samokształcenia oraz
umiejętności praktycznych,
- wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki,
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem:
- metody przewodniego tekstu,
- metody projektów,
- ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia pomiaru dydaktycznego, nauczyciel może posłużyć się
zamieszczonym w rozdziale 6 przykładami różnych zadań testowych.
W tym rozdziale podano również:
- plan testu w formie tabelarycznej,
- punktacje zadań i uczenia się,
- propozycje norm wymagań,
- instrukcję dla nauczyciela,
- instrukcję dla ucznia,
- kartę odpowiedzi,
- zestaw zadań testowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
321[09].O1
Podstawy działalności przedsiębiorstwa spożywczego
321[09].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska w przemyśle spożywczym
321[09].O1.02 321[09].O1.03 321[09].O1.04
Posługiwanie się Rozróżnianie surowców Stosowanie materiałów
dokumentacją techniczno- stosowanych w przemyśle pomocniczych w
technologiczną spożywczym przemyśle spożywczym
321[09].O1.05
Pozyskiwanie surowców dla przetwórstwa spożywczego
321[09].O1.06
Badanie organoleptyczne jakości surowców, półproduktów
i produktów spożywczych
321[09].O1.07
Analizowanie podstawowych działań w produkcji i przetwórstwie żywności
321[09].O1.08
Organizowanie pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego
321[09].O1.09 321[09].O1.10
Prowadzenie działalności
Zarządzanie marketingowej związanej z
przedsiębiorstwem produkcją i przetwórstwem
żywności
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- korzystać z różnych z
ródeł informacji naukowo-technicznej,
- wykazywać się umiejętnością pracy z tekstem przewodnim,
- opisywać przebieg omawianych procesów i zjawisk,
- posługiwać się sprzętem kreślarskim,
- szkicować proste rysunki,
- wykonywać rysunki prostych brył,
- określać błędne rozwiązania i je eliminować,
- korzystać z podstawowych programów komputerowych,
- opracowywać i prezentować projekt.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieś:
- określić znaczenie techniki w przemyśle spożywczym,
- scharakteryzować system normalizacyjny stosowany w przemyśle spożywczym,
- scharakteryzować systemy zapewniające bezpieczeństwo zdrowotne żywności,
- scharakteryzować systemy zarządzania jakością w przemyśle spożywczym,
- określić rolę normalizacji w technice,
- rozróżnić rodzaje rysunków technicznych,
- rozróżnić elementy rysunku technicznego,
- wykonać rysunki brył i prostych części maszyn,
- zwymiarować części maszyn,
- zastosować uproszczenia i oznaczenia umowne w rysunku technicznym,
- zastosować programy komputerowe do wykonywania rysunku technicznego,
- scharakteryzować budowę części maszyn, ich działanie i zastosowanie,
- odczytać rysunki w dokumentacji technicznej,
- skompletować dokumentację techniczną i technologiczną zakładu przemysłu
spożywczego,
- skorzystać z norm, instrukcji i innych z
ródeł informacji zawodowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: technik technologii żywności 321[09]
Moduł: Podstawy działalności przedsiębiorstwa spożywczego 321[09].O1
Jednostka modułowa: Posługiwanie się dokumentacją techniczno-technologiczną 321[09].O1.02
Temat: Posługiwanie się normami.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności analizowania i wykorzystywania informacji zawartych
w normach.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- analizować Polskie Normy,
- określać budowę Polskich Norm,
- szukać i wykorzystywać informacje zawarte w normach,
- formułować wnioski.
Metody nauczania-uczenia się:
- dyskusja dydaktyczna,
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca indywidualna.
Czas: 45 minut
Środki dydaktyczne:
- zbiór Polskich Norm dotyczących przetwórstwa spożywczego,
- foliogramy przedstawiające typową budowę Polskich Norm,
- podręcznik.
Przebieg zajęć:
1. Przedstawienie tematu i celów lekcji.
2. Rozdanie uczniom (każdemu inną) Polskich Norm.
3. Uczniowie analizują informacje zawarte w normach.
4. Opracowanie w zeszycie notatki na temat budowy normy i podstawowych informacji
zawartych w normach.
5. Przedstawienie indywidualnych (lub wybranych) prac na forum klasy.
6. Podsumowanie wyników i analiza prac wszystkich uczniów.
7. Wspólna ocena.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Na podstawie Polskich Norm i podręcznika podaj podstawowe informacje zawarte
w normach.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- ocena prac wykonanych na lekcji przez poszczególnych uczniów,
- ocena pracy domowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: technik technologii żywności 321[09]
Moduł: Podstawy działalności przedsiębiorstwa spożywczego 321[09].O1
Jednostka modułowa: Posługiwanie się dokumentacją techniczno-technologiczną
321[09].01.02
Temat: Wykorzystanie programu komputerowego do wykonywania rysunków
technicznych.
Cel ogólny: umiejętność wykorzystania obsługi programów komputerowych do wykonywania
rysunków technicznych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- wykonać rysunek techniczny za pomocą programu komputerowego,
- zwymiarować rysunek techniczny,
- ustalić rzuty brył na trzy płaszczyzny za pomocą programu
- wskazywać elementy maszyn na rysunkach,
- odczytywać z rysunku technicznego działanie maszyn spożywczych.
Metody nauczania-uczenia się:
- pokaz audiowizualny,
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca samodzielna.
Czas: 45 minut
Środki dydaktyczne:
- projektor,
- stanowiska komputerowe  jedno dla każdego uczestnika,
- oprogramowanie pozwalające rysować, rzutować i odczytywać schematy urządzeń
spożywczych,
Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjne.
2. Przedstawienie tematu i celów lekcji.
3. Przedstawienie sposobu wykonania zadania przy wykorzystaniu projektora.
4. Rozdanie zadań uczniom do samodzielnego wykonania.
5. Nadzorowanie pracy przy poszczególnych stanowiskach komputerowych
6. Ocena wykonanych rysunków.
7. Przedstawienie możliwości wykonywania rzutów i odczytywania rysunków technicznych.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Na podstawie wykonanych prac w komputerze, wykonaj rysunek w zeszycie.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- zebranie i ocena wykonanych prac nagranych na dyskietkach przez wszystkich uczniów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
5. ĆWICZENIA
5.1. Normalizacja w przetwórstwie żywności
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeprowadz
analizę norm obowiązujących w przemyśle np. młynarskim lub cukierniczym.
Wskazówki do realizacji
Aby uczniowie mogli wykonać ćwiczenie należy przygotować (wybrać) aktualne normy
obowiązujące w zakładach przetwórstwa spożywczego. Uczniowie powinni pracować
samodzielnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować elementy składowe Polskich Norm i/lub Zakładowych,
2) ustalić, które człony są identyczne w poszczególnych normach,
3) zapisać podstawowe elementy składowe norm w zeszycie.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
 dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- podręcznik,
- wybrane Polskie Normy lub Zakładowe dotyczące np. młynarstwa lub cukiernictwa.
Ćwiczenie 2
Przeprowadz
analizę zagrożeń i ustal krytyczne punkty kontrolne (HACCP) wynikające
z zagrożeń fizycznych. w produkcji ogórków kwaszonych z przyprawami
Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie może być zrealizowane, gdy uczniowie już znają podstawowe systemy
zapewniające wysoką jakość produkowanych wyrobów. Dodatkowo należy omówić (np. za
pomocą foliogramu) przykładowe zagrożenia w czasie produkcji wybranej żywności.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) przeanalizować niebezpieczeństwa fizyczne mogące powstać przy produkcji ogórków
kiszonych z przyprawami,
Surowce i materiały
Surowe ogórki  mogą być zanieczyszczone przez niebezpieczne materiały, np.: piasek,
szkło, kawałki metalu, drewno.
Słoiki szklane  mogą zawierać niebezpieczne materiały.
Etapy produkcji:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Magazynowanie przypraw  mogą być zanieczyszczone przez niebezpieczne materiały, gdy
opakowania są otwarte lub uszkodzone.
Magazynowanie dodatków  mogą być zanieczyszczone przez niebezpieczne materiały, gdy
pojemniki są niezamknięte.
Wizualna kontrola ogórków  błędy w usuwaniu obcych ciał z ogórków.
Mycie i kontrola słoików  błędy w usuwaniu kawałków szkła.
Napełnianie słoików  możliwość stłuczenia na maszynie napełniającej
Zalewanie słoików solanką  możliwość stłuczenia szkła.
Zamykanie słoików  możliwość stłuczenia szkła.
2) przeanalizować etapy produkcji ogórków,
3) przeprowadzić analizę zagrożeń w produkcji ogórków i ustalić krytyczne punkty kontrolne
wynikające z zagrożeń fizycznych,
4) narysować schemat produkcji ogórków formie plakatu ze wskazaniem krytycznych
punktów kontrolnych,
5) zrobić notatkę w zeszycie.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
 dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- schemat blokowy lub foliogram przedstawiający etapy produkcji ogórków,
- zasady wdrażania HACCP w zakładach spożywczych,
- arkusze papieru i mazaki do rysowania.
Ćwiczenie 3
Przeanalizuj receptury stosowane w przetwórstwie spożywczym.
Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie może być zrealizowane, gdy uczniowie już znają podstawowe dokumenty
technologiczne stosowane w zakładach spożywczych. Uczniowie powinni pracować
samodzielnie lub w grupach.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) przeprowadzić analizę receptur obowiązujących w zakładach spożywczych,
2) ustalić cechy wspólne i różnice receptur obowiązujących w poszczególnych zakładach,
3) zapisać w zeszycie podstawowe dane, które zawarte są w recepturach.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
 dyskusja i samokształcenie kierowane.
Środki dydaktyczne:
- zbiory receptur obowiązujących w zakładach spożywczych,
- podręczniki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5.2. Technika w przetwórstwie spożywczym
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przećwicz pisanie alfabetu dużymi i małymi literami w bloku milimetrowym zgodnie
z zasadami pisma technicznego.
Wskazówki do realizacji
Nauczyciel powinien wcześniej zapowiedzieć o przyniesieniu przez uczniów bloku
milimetrowego lub zapewnić im kartki z bloku milimetrowego. Dodatkowo należy
wprowadzić lub przypomnieć o zasadach pisma technicznego. Uczniowie powinni pracować
indywidualnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zaopatrzyć się w blok milimetrowy i dobrze zaostrzony ołówek,
2) zapoznać się z wzorcowym pismem technicznym zwracając uwagę na kąt pochylenia,
3) wypisać rzędami każdą literę alfabetu (małą i dużą),
4) wypisać rzędami cyfry,
5) oddać nauczycielowi do sprawdzenia poprawności zapisów.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
 pogadanka heurystyczna,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- bloki milimetrowe i ołówki,
- Polskie Normy dotyczące zasad pisma technicznego,
- podręcznik Paprocki K.: Rysunek techniczny [4].
Ćwiczenie 2
Zwymiaruj rysunek za pomocą linii wymiarowych i pomocniczych.
Wskazówki do realizacji
Dla każdego ucznia można indywidualnie przygotować różne rysunki do przerysowania
lub wklejenia do zeszytu i wykonania wymiarowania. Można również dodatkowo przypomnieć
zasady wymiarowania lub rozdać uczniom normy dotyczące rysunku technicznego. Uczniowie
powinni pracować samodzielnie przy oddzielnym stanowisku.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) przerysować rysunek do zeszytu,
2) narysować linie wymiarowe i pomocnicze,
3) oddać nauczycielowi do sprawdzenia.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
 ćwiczenie praktyczne,
 samokształcenie kierowane.
Środki dydaktyczne:
- przybory rysunkowe,
- podręcznik Paprocki K.: Rysunek techniczny [4].
Ćwiczenie 3
Narysuj w trzech rzutach prostokątnych następującą bryłę.
Wskazówki do realizacji
Należy przygotować teksty z
ródłowe z zasadami rzutowania. Można również każdemu
uczniowi dać inna bryłę do przerysowania i rzutowania. Uczniowie powinni pracować
indywidualnie.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) przerysować bryłę do zeszytu,
2) dokonać analizy teksu z
ródłowego dotyczącego rzutowania,
3) pod bryłą narysować płaszczyzny rzutowania,
4) narysować rzut z przodu, od lewej strony i z góry,
5) przekazać nauczycielowi do sprawdzenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
 pogadanka, praca z tekstem z
ródłowym,
 ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- stanowisko kreślarskie,
- przybory rysunkowe,
- podręcznik Paprocki K.: Rysunek techniczny [4],
- tekst z
ródłowy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5.3. Podstawy części maszyn
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wskaż poznane części maszyn i określ ich przeznaczenie, korzystając ze szkolnego zbioru
części maszyn,
Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie może być zrealizowane, gdy uczniowie zostaną zapoznani z podstawowymi
częściami maszyn. Należy również przygotować zbiór części maszyn, zdjęcia lub rysunki.
Uczniowie mogą pracować samodzielnie lub w grupach.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozróżnić części maszyn i pogrupować je w zależności od zastosowania,
2) ustalić dokładne nazwy tych części,
3) zapisać w formie tabeli przeznaczenie tych części.
Nazwa części maszyn Przeznaczenie
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
 dyskusja dydaktyczna,
Środki dydaktyczne:
- zbiór części maszyn lub rysunki typowych części,
- podręcznik Paprocki K.: Rysunek techniczny [4].
Ćwiczenie 2
Prześledz
na modelu przekładni ślimakowe działanie i wskaż zalety w porównaniu
z innymi przekładniami zębatymi
Wskazówki do realizacji
Nauczyciel może dobrać inny model przekładni, tak aby uczeń mógł zobaczyć jej działanie
i ewentualnie porównać z inną. Uczniowie powinni pracować w grupach.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) prześledzić działanie przekładni ślimakowej,
2) narysować w zeszycie szkic tej przekładni,
3) określić zalety i wady i zapisać pod rysunkiem w zeszycie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
 pogadanka.
Środki dydaktyczne:
- model przekładni ślimakowej,
- foliogramy przedstawiające zastosowanie przekładni ślimakowej,
- katalogi części maszyn,
- podręcznik Paprocki K.: Rysunek techniczny [4].
Ćwiczenie 3
Odczytaj dokumentację techniczno-ruchową dla wybranych maszyn i urządzeń
stosowanych w zakładach spożywczych.
Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie może być zrealizowane, gdy uczniowie będą mieli do dyspozycji różne
dokumentacje techniczno-ruchowe stosowane w zakładach spożywczych. Uczniowie mogą
pracować w grupach.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wybrać dokumentację techniczno-ruchową dla maszyny lub urządzenia spożywczego,
2) dokonać analizy i wskazać wybrane części maszyn,
3) opisać zasadę działania,
4) naszkicować rysunek urządzenia i zaprezentować swoją pracę na forum klasy.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- zbiór dokumentacji techniczno-ruchowej dla maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle
spożywczym,
- podręcznik Paprocki K.: Rysunek techniczny [4].
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test pisemny, jednostopniowy do jednostki modułowej  Posługiwanie się
dokumentacją techniczno-technologiczną
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru z poziomu podstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt.Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 16 zadań z poziomu podstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18  20 zadań z testu.
Klucz odpowiedzi:
1. b, 2. a, 3. a, 4. d, 5. b, 6. d, 7. c, 8. b, 9. a, 10. b, 11. c, 12. b, 13. b, 14. c,
15. a, 16. d, 17. a, 18. c, 19. d, 20. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia Kategoria Poziom Poprawna
zad. ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Wskazać cele normalizacji A P b
2 Wskazać normy obowiązujące w Polsce A P a
Wyjaśnić zakres stosowania normy
3 C P a
terminologicznej.
Wskazać instytucję zajmującą się
4 publikowaniem i aktualizowaniem Polskich B P d
Norm
5 Rozróżnić normy czynnościowe B P b
6 Dobrać zasady norm ISO 9000 B P d
7 Wybrać systemy, które należy wdrożyć B P c
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
 przed wprowadzeniem HACCP
Wskazać wymiary podstawowego formatu
8 A P b
A4 w rysunku technicznym
9 Określić zastosowanie linii ciągłych grubych C P a
10 Wskazać wysokość pisma technicznego A P b
Wybrać znaczenie podziałki rysunku
11 B P c
technicznego
12 Wybrać definicję linii wymiarowych A P b
13 Określić zastosowanie linii kreskowej C P b
14 Wskazać połączenia nierozłączne A P c
15 Wybrać połączenia rozłączne A P a
16 Scharakteryzować proces lutowania B P d
Określić zastosowanie połączeń
17 C P a
gwintowych
18 Określić zastosowanie wałów C P c
19 Wskazać najczęściej stosowane przekładnie B P d
20 Określic zastosowanie łożysk C P b
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniowi stanowisko do samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi.
7. Zapisz godzinę rozpoczęcia i zakończenia testu.
8. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.
9. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego.
10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym sięczasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
14. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
15. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru.
5. Tylko jedna odpowiedz
jest prawidłowa.
6. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi.
7. W razie pomyłki, błędną odpowiedz
wez
w kółko i zaznacz prawidłową.
8. Za każdą prawidłową odpowiedz
otrzymasz po 1 punkcie.
9. Na rozwiązanie testu masz 30 minut.
10. 10.Pracuj samodzielnie.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Celem normalizacji jest:
a) zastosowanie osiągnięć nauki w praktyce.
b) uporządkowanie określonych dziedzin gospodarczych.
c) uporządkowanie receptur.
d) zastosowanie bezpiecznej i higienicznej pracy.
2. W Polsce obowiązują następujące normy:
a) PN i ISO.
b) BN.
c) CEN.
d) HACCP.
3. Normy terminologiczne dotyczą:
a) terminów i ich definicji, objaśnień, przykładów
b) ogólnych zagadnień w określonej dziedzinie.
c) metod i kolejności badań.
d) wymagań, które powinien spełniać wyrób.
4. Publikowaniem i aktualizowaniem Polskich Norm zajmuje się:
a) Polskie Centrum Badań i Certyfikacji.
b) Unia Europejska.
c) Naczelna Organizacja Techniczna.
d) Polski Komitet Normalizacyjny.
5. Normy czynnościowe ustalają:
a) cechy i właściwości surowców i półproduktów oraz obejmują metody sprawdzania
tych wymagań.
b) zasady, które powinny być przestrzegane podczas wykonywania czynności.
c) lub ujednolicają nazwy, terminy i symbole.
d) podstawowe cechy produktów gotowych.
6. Normy ISO 9000 określają:
a) każdą czynność pracowników biorących udział w produkcji.
b) zadania kierownictwa.
c) sposoby kontrolowania jakości surowców.
d) wszystkie wyżej odpowiedzi są prawdziwe.
7. Które systemy należy wdrożyć, aby wprowadzić HACCP:
a) GMP.
b) TQM.
c) GHP i GMP.
d) GMP i QACP.
8. Podstawowy format w rysunku technicznym A4 jest o wymiarach:
a) 297 x 420 mm.
b) 148 x 210 mm.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
c) 420 x 594 mm.
d) 74 x 105 mm.
9. Linie grube w rysunku technicznym służą do przedstawiania:
a) widocznych krawędzi i wyraz
nych zarysów przedmiotów w widokach i przekrojach.
b) kreskowania przedmiotów.
c) rysowania linii przenikania jednej powierzchni w drugą.
d) znaków chropowatości.
10. Wskaż prawidłową wysokość pisma technicznego:
a) 4 mm.
b) 5 mm.
c) 6 mm.
d) 15 mm.
11. Podziałka rysunku technicznego 1: 2 oznacza, że:
a) wymiary liniowe na rysunku są naturalne.
b) wymiary na rysunku są dwukrotnie zwiększone.
c) wymiary na rysunku są dwukrotnie zmniejszone.
d) wymiary na rysunku są trzykrotnie zmniejszone.
12. Linie wymiarowe to:
a) odcinki linii grubej zakończone z jednej strony grotem.
b) odcinki linii cienkiej zakończone z obydwu stron grotami.
c) odcinki linii cienkiej zakończone z jednej strony grotem.
d) odcinki linii przerywanej bez grotów.
13. Linia kreskowa służy do rysowania:
a) wymiarów danego rysunku,
b) niewidocznych krawędzi i zarysów przedmiotów,
c) urwania i przerywania przedmiotów,
d) osi okręgów i innych przedmiotów.
14. Wskaż połączenia nierozłączne:
a) wpustowe i wielowypustowe.
b) klinowe i sworzniowe.
c) zgrzewane i lutowane.
d) gwintowe i sprężyste.
15. Wybierz połączenia rozłączne:
a) klinowe i gwintowe.
b) nitowe.
c) klejenie.
d) zgrzewane i spawane.
16. Lutowanie polega na:
a) nadtopieniu zbliżonych brzegów metali.
b) nagrzaniu metali, nałożeniu i ściśnięciu.
c) skręceniu dwóch części metalowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
d) łączeniu metali za pomocą spoiwa.
17. Połączenia gwintowe są stosowane w celu:
a) połączenia części bez możliwości ich przesuwania się względem siebie.
b) ustalenia położenia części lub uniemożliwienia ich przemieszczania.
c) obracania się łączonych części względem wspólnej osi.
d) unieruchomienia piasty na wale, uniemożliwiając przesuwanie kół wzdłuż wałów.
18. Wały służą do:
a) przenoszenia momentu skręcającego.
b) zmniejszenia siły tarcia.
c) przenoszenia obrotów i mocy mechanicznej.
d) łagodzenia drgań i wstrząsów.
19. Wskaż najczęściej stosowane przekładnie:
a) klinowe i sworzniowe.
b) gwintowe i sprężyste.
c) korbowe i przegubowe.
d) pasowe i łańcuchowe.
20. A
ożyska znalazły zastosowanie do:
a) przenoszenia momentu skręcającego.
b) zmniejszenia siły tarcia.
c) przenoszenia obrotów i mocy mechanicznej.
d) łagodzenia drgań i wstrząsów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Posługiwanie się dokumentacją techniczno-technologiczną
Zakreśl poprawną odpowiedz
, wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunk.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Test 2
Test pisemny, jednostopniowy do jednostki modułowej  Posługiwanie się
dokumentacją techniczno-technologiczną
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru z poziomu podstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt.Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 16 zadań z poziomu podstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18  20 zadań z testu.
Klucz odpowiedzi:
1. d, 2. b, 3. c, 4. a, 5. a, 6. d, 7. d, 8. d, 9. d, 10. d, 11. b, 12. a, 13. c, 14. a,
15. c, 16. a, 17. d, 18. d, 19. a, 20. c.
Plan testu
Nr Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia Kategoria Poziom Poprawna
zad. ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Wskazać cele normalizacji A P d
2 Wskazać normy obowiązują w Polsce A P b
3 Wyjaśnić zakres stosowania normy badań B P c
Wskazać instytucję zajmującą się
4 publikowaniem i aktualizowaniem Polskich B P a
Norm
5 Rozróżnić normy przedmiotowe B P a
6 Dobrać zasady norm ISO 9000 B P d
Wybrać systemy, które należy wdrożyć
7 B P d
przed wprowadzeniem HACCP
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
8 Zidentyfikować system HACCP A P d
9 Określić zastosowanie linii ciągłych cienkich C P d
10 Wskazać wysokość pisma technicznego A P d
Wyjaśnic znaczenie podziałki rysunku
11 C P b
technicznego
12 Zidentyfikoawć definicję linii wymiarowych A P a
13 Określić zastosowanie linii kreskowej C P c
14 Wskazać połączenia nierozłączne A P a
15 Rozróżnic połączenia rozłączne B P c
16 Scharakteryzować na czym polega spawanie C P a
17 Określić zastosowanie połączeń klinowych C P d
18 Określić zastosowanie wałów C P d
19 Wskazać najczęściej stosowane przekładnie B P a
20 Określić zastosowanie łożysk C P c
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniowi stanowisko do samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi.
7. Zapisz godzinę rozpoczęcia i zakończenia testu.
8. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.
9. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
10. dydaktycznego.
11. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
12. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
13. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
14. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
15. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
16. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru.
5. Tylko jedna odpowiedz
jest prawidłowa.
6. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi.
7. W razie pomyłki, błędną odpowiedz
wez
w kółko i zaznacz prawidłową.
8. Za każdą prawidłową odpowiedz
otrzymasz po 1 punkcie.
9. Na rozwiązanie testu masz 30 minut.
10. Pracuj samodzielnie.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Celem normalizacji jest:
a) zastosowanie osiągnięć nauki w praktyce.
b) zastosowanie bezpiecznej i higienicznej pracy.
c) uporządkowanie receptur.
d) uporządkowanie określonych dziedzin gospodarczych.
2. W Polsce obowiązują następujące normy:
a) BN.
b) PN i ISO.
c) CEN.
d) HACCP.
3. Normy badań dotyczą:
a) terminów i ich definicji, objaśnień, przykładów.
b) ogólnych zagadnień w określonej dziedzinie.
c) metod i kolejności badań.
d) wymagań, które powinien spełniać wyrób.
4. Publikowaniem i aktualizowaniem Polskich Norm zajmuje się:
a) Polski Komitet Normalizacyjny.
b) Unia Europejska.
c) Naczelna Organizacja Techniczna.
d) Polskie Centrum Badań i Certyfikacji.
5. Normy przedmiotowe ustalają:
a) cechy i właściwości surowców i półproduktów oraz obejmują metody sprawdzania
tych wymagań.
b) zasady, które powinny być przestrzegane podczas wykonywania czynności.
c) lub ujednolicają nazwy, terminy i symbole.
d) podstawowe cechy produktów gotowych.
6. Normy ISO 9000 określają:
a) każdą czynność pracowników biorących udział w produkcji.
b) zadania kierownictwa.
c) sposoby kontrolowania jakości surowców.
d) wszystkie wyżej odpowiedzi są prawdziwe.
7. Które systemy należy wdrożyć, aby wprowadzić HACCP:
a) GHP.
b) TQM.
c) GMP i QACP.
d) GHP i GMP.
8. System HACCP to:
a) System Punktów Kontrolnych Zapewnienia Jakości.
b) Kompleksowe Zarządzanie Jakością.
c) Dobra Praktyka Higieniczna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
d) Analiza Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontrolnych.
9. Linie cienkie ciągłe w rysunku technicznym służą do:
a) przedstawienia końców płaszczyzn przekrojów za pomocą krótkich kresek.
b) kreskowania przedmiotów.
c) rysowania linii obramowania arkuszy.
d) rysowania linii stosowanych w wymiarowaniu.
10. Wskaż prawidłową wysokość pisma technicznego:
a) 4 mm.
b) 15 mm.
c) 6 mm.
d) 5 mm.
11. Podziałka rysunku technicznego 2 : 1 oznacza, że:
a) wymiary liniowe na rysunku są naturalne
b) wymiary na rysunku są dwukrotnie zwiększone.
c) wymiary na rysunku są dwukrotnie zmniejszone.
d) wymiary na rysunku są trzykrotnie zmniejszone.
12. Linie wymiarowe to:
a) odcinki linii cienkiej zakończone z obydwu stron grotami.
b) odcinki linii grubej zakończone z jednej strony grotem.
c) odcinki linii cienkiej zakończone z jednej strony grotem.
d) odcinki linii przerywanej bez grotów.
13. Linia kreskowa służy do rysowania:
a) wymiarów danego rysunku.
b) urwania i przerywania przedmiotów.
c) niewidocznych krawędzi i zarysów przedmiotów.
d) osi okręgów i innych przedmiotów.
14. Wskaż połączenia nierozłączne:
a) zgrzewane i lutowane.
b) klinowe i sworzniowe.
c) wpustowe i wielowypustowe.
d) gwintowe i sprężyste.
15. Wybierz połączenia rozłączne:
a) klejenie.
b) nitowe.
c) klinowe i gwintowe.
d) zgrzewane i spawane.
16. Spawanie polega na:
a) nadtopieniu zbliżonych brzegów metali.
b) nagrzaniu metali, nałożeniu i ściśnięciu.
c) skręceniu dwóch części metalowych.
d) łączeniu metali za pomocą spoiwa.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
17. Połączenia klinowe są stosowane w celu:
a) połączenia części bez możliwości ich przesuwania się względem siebie.
b) ustalenia położenia części lub uniemożliwienia ich przemieszczania.
c) obracania się łączonych części względem wspólnej osi.
d) unieruchomienia piasty na wale, uniemożliwiając przesuwanie kół wzdłuż wałów.
18. Wały służą do:
a) przenoszenia momentu skręcającego.
b) zmniejszenia siły tarcia.
c) łagodzenia drgań i wstrząsów.
d) przenoszenia obrotów i mocy mechanicznej.
19. Wskaż najczęściej stosowane przekładnie:
a) pasowe i łańcuchowe.
b) gwintowe i sprężyste.
c) korbowe i przegubowe.
d) klinowe i sworzniowe.
20. A
ożyska znalazły zastosowanie do:
a) przenoszenia momentu skręcającego.
b) przenoszenia obrotów i mocy mechanicznej.
c) zmniejszenia siły tarcia.
d) łagodzenia drgań i wstrząsów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Posługiwanie się dokumentacją techniczno-technologiczną
Zakreśl poprawną odpowiedz
wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
7. LITERATURA
1. Błaszkiewicz Z.: Podstawy techniki część I. Podręcznik dla liceum o profilu rolniczo-
spożywczym. eMPi2, Poznań 2002
2. Dąbrowski A.: Aparatura i urządzenia techniczne w przemyśle spożywczym. WSiP,
Warszawa 1998
3. Dłużewski M., Chuchlowa J., Krajewski K., Kamiński M.: Technologia żywności.
Podręcznik dla technikum. Cz. 1. WSiP, Warszawa 2000
4. Paprocki K.: Rysunek techniczny. Podręcznik dla technikum i zasadniczej szkoły
zawodowej. WSiP, Warszawa 1996
5. Praca zbiorowa pod red. Ambroziaka Z.: HACCP. Przewodnik wdrażania systemu
HACCP w produkcji piekarskiej i ciastkarskiej. EPRD, Warszawa 2000
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30