Zakład Japonistyki i Koreanistyki, IO, UW 2007/08 semestr letni
Prof. dr hab. Ewa Pałasz-Rutkowska
©
Dzieje Japonii  część II (wykład II 5)
Okres Azuchi-Momoyama 1573-1603 (2)
‰[WChq\
Europejczycy w Japonii (2)
I. Oda Nobunaga  esteta i kolekcjoner: zainteresowany towarami z Europy
- wspiera działania misjonarzy  przeciwwaga dla klasztorów buddyjskich
- docenia wiedzę księży (medycyna, architektura, kartografia, produkcja broni, technika
druku, malarstwo)
1. Jezuici portugalscy, Gaspar Villela, Luis Frois i inni kontynuują dzieło Franciszka
Ksawerego
2. L
mura Sumitada z księstwa Hizen
- jako pierwszy daimyM
przyjÄ…Å‚ chrzest (jako Bartolomeo, 1563 r.)
- port Nagasaki (otwarty 1570): pozwala osiedlać się jezuitom; 1580: przekazał im
miasto w ofierze
- 1582: wraz z ArimÄ… Harunobu i L
tomo Yoshishige, daimyM
-katolikami, realizuje
pomysł jezuity Alessandro Valignano  poselstwo na dwór papieski (4 nawróconych
młodych Japończyków: ItM
Mancio, Chijiwa Miquel, Nakaura Jiliao i Hara Martinho);
przez Makao i Goa do Lizbony, Rzymu (tu audiencja u papieża Grzegorza XIII);
odwiedzili kilka państw europejskich; 1590: powrót do Japonii.
II. Toyotomi Hideyoshi 
- w miarę umacniania władzy obawy o ingerencję misjonarzy w życie polityczne
Japonii oraz o bogacących się na handlu panów feudalnych jako zagrożenie
1. promuje korzystny dla Japonii handel zagraniczny, więcej statków w portach na
Kiusiu, w okolicach Kioto.
2. antycudzoziemskie przepisy prawne; rywalizacja Portugalczyków z Hiszpanami
1587: 1. nakaz opuszczenia Japonii przez misjonarzy i zakaz chrześcijaństwa
1597: spalono lub ukrzyżowano 26 chrześcijan (w tym 6 Europejczyków)
(1596: konfiskata towaru z hiszpańskiego galeonu  San Felipe  niezadowolenie
kapitana = nieprawdziwa wiadomość o przygotowaniach do podboju Japonii)
Kultura
Dalszy rozwój dziedzin z epoki poprzedniej
1. teatr nM
; Hideyoshi miłośnikiem, sam recytuje i gra
1
Prof. Ewa Pałasz-Rutkowska Dzieje Japonii cz. II wykład II 5 2007/08 semestr letni
©
2. ceremonia herbaty: Sen-no Rikyk
CS)RO (1522-91), autor podstawowych zasad
etykiety i kanonów estetycznych wabicha = wyciszone spotkania herbaciane (szkoły:
Ura Senke ψCSÅ›[ i Omote Senke hˆCSÅ›[): harmonia, szacunek, czystość i spokój
jako pierwszy terminu wabi (ubóstwo, prostota, skromność) użył Takeno JM
M

- ustalenie zasad architektonicznych chashitsu, utensyliów, przebiegu ceremonii
(temae); czarki  cenne wyroby sztuki;
- Rikyk
a Nobunaga i Hideyoshi: główny mistrz ceremonii herbaty, autorytet;
samobójstwo  niejasne przyczyny;
3. architektura  budownictwo zamków obronnych na płaskim terenie: pierwszy zamek
w Azuchi (1579); wspaniały zamek Hideyoshiego w Osace; ShirasagijM
(HimejijM
);
4. zdobnictwo
5. malarstwo, szkoła KanM

6. wpływy europejskie (powierzchowne)
- kartografia, druk: pierwszy słownik japońsko-portugalski (1604; 32.800 haseł); bajki
Ezopa;
- zapożyczenia językowe z portugalskiego: bateren (padre, ojciec), kirishitan (cristćo,
chrześcijanin), pan (pćo, chleb), tabako (tabaco, tytoń), kasutera (castella, ciasto
biszkoptowe);
- malarstwo olejne, miedziorytnictwo
- motywy na tradycyjnych wyrobach z laki (np. zestawach do kaligrafii, puzderkach na
lekarstwa inrM
) i bogato złoconych parawanach, typowych dla szkoły malarskiej KanM

(gł. KanM
Eitoku)
- elementy strojów  dla kolekcjonerów-elegantów.
2