Zakład Japonistyki i Koreanistyki, WO, UW 2009/10 semestr letni
Prof. dr hab. Ewa Pałasz-Rutkowska�
Dzieje Japonii (wykład II/1)
Kultura wojowników
I. Okres Kamakura
1. Kultura dworska - Kontynuacja tradycji okresu Heian, stopniowy schyłek; rola
klasztorów buddyjskich jako pośredników między kulturą dworską a wojskową
- literatura: poezja (Shinkokin wakashk
/Nowy zbiór starych i nowych poematów
1205-1210); pamiętniki (HM
jM
ki/Notatki z pustelni 1212)
- rzez
ba: tj. w o. Heian, rzez
by buddyjskie, posągi Kannon, Miroku
- malarstwo: tj. w o. Heian, emakimono do opowieści dworskich
- ceramika: tj. w o. Heian, ceramika z Shigaraki (pref. Shiga), Bizen (pref. Okayama), i
inne oraz import z Chin
- architektura: świątynie buddyjskie, np. Sanjk
SangendM
NAS N��X (Kioto)
2. Kultura wojowników
- literatura: eposy wojskowe gunki monogatari ͎�irś�, np. Heike monogatari
kompilacja 1219-1243?
- rzez
ba: dynamika, bojowy wyraz twarzy (pocz. już w o. Nara i Heian); główni twórcy:
Kaikei i Unkei (?-1223): np. KongM
rikishi w bramie Nandaimon (TM
daiji, Nara),
Hachiman w stroju mnicha (TM
daiji); rzez
ba portretowa, realistyczna, np. mnich
ChM
gen (TM
daiji), mnich Kk
ya (Rokuhara Mitsuji), Uesugi Shigefusa, przedstawiciel
bakufu (Meigetsuin)
Kamakura Daibutsu Ś� P'Y�N, wielki budda Amida (1252; KM
tokuin), 11 m., brąz, z
datków społeczeństwa; do 1495 w budynku;
- malarstwo: emakimono do gunki monogatari, np. MM
kM
shk
rai emaki (Ilustracje do
najazdów mongolskich); portrety, np. Yoritomo (Fujiwara Takanobu)
- ceramika: rodzima, KatM
Shirozaemon Kagemasa, zw. TM
shirM
,
wysokie walory artystyczne = ceramika z Seto ,p8b(ob. pref. Aichi), setoyaki ,p8b- architektura: styl zenistyczny: Engakuji, 1282; KenchM
ji, 1249
- zdobnictwo: rzemiosło wojenne  zbroja yoroi ż�, hełm kabuto\Q, kołczan, uprzęże,
miecz nihontM
�e,gR daitM
'YR, tachi *YR katanaR wakizashi ��], tantM
�wR
pięć szkół (Bizen, Yamashiro, Yamato, Sagami, Mino)
1
Prof. Ewa Pałasz-Rutkowska� Dzieje Japonii cz. II wykład 1 2009/10 semestr letni
II. Okres Muromachi
Bujny rozkwit: estetyzacja życia wojowników, wpływy zen
1. Kultura Kitayamy (Kitayama bunkaSq\�eS): stopniowe wprowadzanie do
kultury dworskiej elementów plebejskich
- Ashikaga Yoshimitsu (1358-1408; 3. 1367-1395): odebrał książęce wychowanie,
otoczony przepychem, esteta, kolekcjoner, zamiłowanie do chińszczyzny (karamono,
proza i poezja w języku chińskim); po rezydencji w Kitayamie (Hana-no Gosho; bud.
1397-1407): Złoty Pawilon (Kinkaku, ob. na terenie Rokuonji/KinkakujiŃęŁ�ś[)
- początek teatru nM
ż�: Kan ami (1333-1384) i Zeami (1364-1443)
- rzemiosło artystyczne
- konkursy herbaciane (tM
cha ؕ6�)  degustacja, oglądanie czarek i imbryków
termin basara = przepych, luksus, krzykliwy, przeładowany, zaskakujący, symbol bushi
z Kioto
2. Kultura Higashiyamy (Higashiyama bunkaqgq\�eS), dojrzałość kultury M.
- Ashikaga Yoshimasa (1436-1490; 8. 1443-1474); Srebrny Pawilon (Ginkaku, ob.
świątynia JishM
ji/Ginkakuji �łŁ�ś[); wielki esteta, a trwa wojna ....
- zawodowi esteci, znawcy sztuki, tzw. kompanionowie dM
bM
(shk
) TgF�, np. NM
ami
(1397-1471) i Geiami (1431-1485)
- ceremonia herbaty sadM
6�S� (cha-no yu 6�n0on)  Murata ShukM
,
- sztuka układania kwiatów ikebana uQ0ą� IkenobM
Senkei
- ceramika: Seto, Shigaraki, Bizen, Karatsu; wyroby z laki
- architektura: świątynie zen i kamienne ogrody: RyM
anji (1450); Daitokuji (Daisen in)
1509; nowe elementy w architekturze świeckiej: shM
ji, fusuma, genkan, toko i tatami,
chigaidana; gabinet shoin (styl gabinetowy: shoinzukuri)
- malarstwo: monochromatyczne (mnich Sesshk
); barwne  szkoła KanM
; kaligrafia
III. Prądy religijne: - ostatni etap reformowania buddyzmu:
1. Kierunki amidystyczne: JM
dM
shk
Sekta Czystej Ziemi (HM
nen), JM
dM
Shinshk

Prawdziwa Sekta Czystej Ziemi (Shinran)
2. Tendaishk
(Nichiren) Sutra Kwiatu Lotosu Przedziwnego Prawa MyM
hM
rengekyM

3. zen: Rinzaishk
(Eisai) i SM
tM
shk
(DM
gen)
2