Podstawy
rachunkowości
Klasyfikacja i ewidencja środków pieniężnych
oraz kredytów
Dr Kinga Bauer
Obrót pieniężny
"  środki pieniężne  obejmują pieniądze
(banknoty i monety) oraz jednostki pieniężne
(rozrachunkowe) krajowe i zagraniczne, tak w
gotówce, jak i na rachunku bankowym lub w
formie lokaty pieniężnej, czeki i weksle obce,
jeżeli są one płatne w ciągu 3 miesięcy od daty
ich wystawienia oraz metale szlachetne, jeżeli
nie są zaliczone do zapasów
Obrót pieniężny
" środki pieniężne w podmiocie gospodarczym
są:
" wyrażone w walucie krajowej, jak i w walutach
obcych
" gromadzone w kasie i na rachunkach
bankowych
" przychody i rozchody tych środków to obrót
pieniężny (może mieć formę gotówkową lub
bezgotówkową)
Obrót gotówkowy
" rozliczenia gotówkowe odbywają się za
pośrednictwem kasy
" wpływy gotówki do kasy  na postawie  dowodów
wpłaty  KP
" wypłaty gotówki z kasy  na podstawie dokumentów
z
ródłowych np. faktury zakupu różnych materiałów i
usług, listy płac, wnioski o zaliczki lub dokumenty
zastępcze (gdy brak dokumentów z
ródłowych) zwane
jako  dowód wypłaty  KW
" obrót gotówkowy dotyczy też operacji dokonywanych
za pomocą czeków gotówkowych, upoważniających do
podjęcia gotówki
Ewidencja operacji gotówkowych
" obroty gotówkowe ujmowane są w raporcie kasowym
pod datą rzeczywistego przychodu lub rozchodu
gotówki
" ewidencja prowadzona jest na koncie  kasa ( gotówka
w kasie ,  środki pieniężne w kasie )
" po stronie WN konta  kasa księguje się wszystkie
wpływy gotówki (również nadwyżki stwierdzone w
trakcie inwentaryzacji)
" po stronie MA konta  kasa księguje się wszystkie
wypływy gotówki (także stwierdzone niedobory)
" konto to może wykazywać saldo wyłącznie po stronie
WN wyrażające stan gotówki w kasie
Ewidencja operacji gotówkowych
" OP.1  dowód KP - pobranie gotówki z banku do kasy,
zasilenie kasy
" OP.2  dowód KP  wpływ należności od odbiorcy,
odbiorca spłacił ją gotówką
" OP.3  dowód KW  zapłata zobowiązania wobec
dostawcy (lub na podstawie faktury zakupu)
" OP.4  lista płac  wypłata wynagrodzenia
" OP.5  wniosek o zaliczkę  zaliczka wypłacona
pracownikowi na podróż służbową
" OP.6  dowód KP  zwrot nie wykorzystanej części
pobranej wcześniej zaliczki
Rozliczenia bezgotówkowe
" obrót bezgotówkowy  regulowanie zobowiązań i
inkasowanie należności głównie za pośrednictwem
banku
" do podstawowych form rozliczeń bezgotówkowych
należą:
" polecenia przelewu
" czeki rozrachunkowe  wierzyciel otrzymuje czek
od dłużnika, na jego podstawie bank wierzyciela
dokonuje przelewu środków z rachunku dłużnika na
rachunek wierzyciela
" weksle własne i obce
" karty płatnicze
Ewidencja operacji bezgotówkowych
" ewidencja prowadzona jest na koncie  rachunek bieżący
(możliwość kont analitycznych np. według różnych banków)
" zapisy na tym koncie dokonywane są wyłącznie na
podstawie wyciągów bankowych otrzymywanych z banku
" po stronie WN konta  rachunek bieżący księguje się
wszystkie wpływy środków pieniężnych
" po stronie MA konta  rachunek bieżący księguje się
wszystkie wypływy środków pieniężnych (także w postaci
prowizji i opłat za prowadzenie rachunku pobieranych przez
bank)
" konto to może wykazywać saldo po stronie WN wyrażające
stan środków w banku lub po stronie MA prezentujące stan
zadłużenia względem banku / debet /
Ewidencja operacji bezgotówkowych
" OP.1  wpłata na rachunek bankowy utargu z kasy
" OP.2  wpływ należności od odbiorcy
" OP.3  udzielenie przez bank kredytu, jego wpływ na rachunek
bankowy
" OP.4  spłata raty kredytu
" OP.5  naliczenie przez bank na koniec miesiąca odsetek od
środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku
" OP.6  zapłata zobowiązania wobec dostawcy
" OP.7  wypłata wynagrodzeń dla pracowników
" OP.8  prowizje i opłaty manipulacyjne pobierane przez bank
(za prowadzenie rachunku i za dokonywanie przelewów)
Kredyty bankowe
" zewnętrzne z
ródło finansowania działalności
podmiotu gospodarczego
" kredyt udzielany jest na podstawie umowy
zawartej na piśmie, która powinna zawierać co
najmniej:
" - kwotę kredytu
" - termin jego spłaty
" - oprocentowanie kredytu
" - termin udostępnienia środków
kredytobiorcy
Rozrachunki
" rozrachunki to ogół należności i zobowiązań
"  należność  wartościowy odpowiednik tej części
zasobów przedsiębiorstwa, która przejściowo
znajduje się w dyspozycji innych osób prawnych
lub fizycznych
"  zobowiązanie  wynikający z przeszłych zdarzeń
obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie
określonej wartości, które spowodują
wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych
aktywów jednostki
Rozrachunki
" przedmiotowy podział rozrachunków:
" - z tytułu dostaw i usług
" - publicznoprawne (z tytułu podatków, ceł i
ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych)
" - z pracownikami
" - z tytułu otrzymanych kredytów lub pożyczek
" - z jednostkami powiązanymi
" - należności dochodzone na drodze sądowej
Ewidencja należności od odbiorców
" OP.1  należność za sprzedane produkty
(wyroby i usługi) oraz towary i materiały  faktura
sprzedaży, wartość netto
" OP.2  VAT należny zawarty w fakturze
sprzedaży
" OP.3  naliczone odsetki zwłoki
" OP.4  zapłata należności przez kontrahenta
na rachunek bankowy
" OP.5  zapłata należności przez kontrahenta
do kasy
Ewidencja zobowiązań wobec
dostawców
" OP.1  zapłata zobowiązania z rachunku bankowego
" OP.2  zapłata zobowiązania z kasy (gotówką)
" OP.3  zakup u dostawcy różnych usług lub materiałów
zużywanych w momencie zakupu  faktura zakupu, wartość
netto
" OP.4  podatek od towarów i usług zawarty w fakturze
zakupu
" OP.5  naliczone odsetki zwłoki za brak płatności w
terminie
" OP.6  zakup u dostawcy materiałów np. do produkcji
lub towarów handlowych (przyjmowanych na magazyn)
Rozrachunki publicznoprawne
" Rozrachunki publicznoprawne dotyczą:
" - podatek od towarów i usług (VAT)  krajowe faktury sprzedaży,
zakupu, darowizna, eksport, import itp.  deklaracja miesięczna VAT-7 do
Urzędu Skarbowego
" - podatek dochodowy od osób fizycznych  podatek od dochodów
wypłacanych pracownikom - listy płac, umowy zlecenia i o dzieło 
deklaracja roczna PIT-4R do Urzędu Skarbowego
" - podatek dochodowy od osób prawnych  opodatkowanie dochodu
całego przedsiębiorstwa  deklaracja roczna CIT-8 do Urzędu Skarbowego
" - podatek od nieruchomości, od środków transportu  deklaracje
roczne do Urzędu Miasta
" - ubezpieczenia społeczne  rozrachunki z Zakładem Ubezpieczeń
Społecznych  deklaracja DRA do ZUS
" - rozrachunki z tytułu ceł, podatku akcyzowego, podatku od czynności
cywilnoprawnych
Ewidencja wynagrodzeń
" OP.1  wynagrodzenia brutto z listy płac będące
kosztem działalności podstawowej podmiotu
" OP.2  wypłata wynagrodzenia netto pracownikom
poprzez kasę
" OP.3  potrącenie podatku dochodowego od osób
fizycznych (wobec Urzędu Skarbowego) oraz składek na
ubezpieczenie społeczne i zdrowotne (wobec ZUS)
" OP.4  inne potrącenia z list płac, np. dobrowolne
składki na ubezpieczenia PZU, obowiązkowe alimenty