Metodologia – ćwiczenia

Psychologia jako nauka empiryczna

Adrian Wójcik

[e-mail]

Cele zajęć

*

Nauczenie odróżniania psychologi naukowej od psychologi potocznej

*

Odróżnianie dobrej, rzetelnej analizy empirycznej od analizy ułomnej

*

Umiejętność projektowania własnych badań empirycznych

*

Nauczenie etycznego prowadzenia badań psychologicznych

*

Ocena wyników badań prezentowanych w mediach

*

Zdanie egzaminu u prof. Zeidlera J

Informacje organizacyjne

*

Zaliczenie:

* Kolokwium: 20 pytań (ostatnie zajęcia)

* Aktywna praca na zajęciach (dopuszczalne 2 nieobecności, prace domowe)

*

Zakres: lektury!

*

Odrabianie nieobecności:

* Każda nieobecność powyżej 2 powoduje konieczność odrobienia wszystkich nieobecności

* Opisanie procesu badawczego na podstawie dowolnego artykułu z dowolnego pisma naukowego oraz rozmowa na ten temat

*

Dla chętnych – możliwość przygotowania prezentacji z zadanego tematu – korzyść 0,5

oceny w górę na kolokwium

*

Kontakt: [e-mail] , dyżur po umówieniu się Program zajęć – zagadnienia

*

Psychologia jako nauka empiryczna

*

Etyka w procesie badawczym

*

Etapy procesu badawczego. Pytania i hipotezy badawcze.

*

Indukcja vs dedukcja

*

Zmienne, pojęcie zmienności, rodzaje zmiennych

*

Operacjonalizacja, definicje operacyjne, hipotezy operacyjne

*

Pomiar zmiennych – skale pomiaru. Dobór próby.

*

Eksperyment

*

Badania korelacyjne, metody jakościowe

*

Psychologia – nauka przyrodnicza czy humanistyczna Pojęcie nauki

*

Zestaw twierdzeń i wyników, które zostały potwierdzone w badaniach naukowych

*

Zestaw narzędzi (metod), które służą wytwarzaniu i weryfikacji hipotez naukowych

Z czego składa się nauka?

Nauka

Statyczna

Dynamiczna

Zbiór wyników

Zespół czynności

zebranych przez badaczy

podejmowanych przez

stosujących metodę

badaczy w celu uzyskania

naukową

odpowiedzi na

interesujące pytania

Podział nauk

Nauki

Formalne

Empiryczne

Przykłady: fizyka,

Główna metoda:

Przykłady:

Główna metoda:

biologia,

dedukcja

matematyka,

logika, teologia

indukcja

socjologia,

psychologia

Metodologia.

Metodologia

Ogólna

Szczegółowa

Ogólna

filozofia nauki

Normatywna

Opisowa

Psychologia jako nauka empiryczna Nienaukowa

Naukowa

Ogólne podejście

Intuicyjne

Empiryczne

Obserwacja

Przypadkowa,

Systematyczna,

niekontrolowana

kontrolowana

Opisywanie wyników

Tendencyjne, subiektywne

Nietendencyjne,

obiektywne

Pojęcia

Niejednoznaczne

Jasne, definicje operacyjne

Narzędzia

Niedokładne, nieprecyzyjne Dokładne, precyzyjne Pomiar

Nietrafny i nierzetelny

Trafny i rzetelny

Hipotezy

Niemożliwe do sprawdzenia Możliwe do sprawdzenia Postawa

Bezkrytyczna, akceptująca

Krytyczna, sceptyczna

Ogólne cechy poznania naukowego

*

Mocna zasada racjonalności – przekonanie o danym twierdzeniu powinno być głoszone z pewnością wprost proporcjonalnie do pewności jego uzasadnienia

* Błąd przeszacowania

* Błąd niedoszacowania

*

Słaba zasada racjonalności

* Intersubiektywnie komunikowalna

* Intersubiektywnie kontrolowalna (sprawdzalna)

* Replikacja!!!

Psychologia

*

Jaki jest świat?

*

Podzielmy się na 5 zespołów

*

Każdy zespół zastanawia się nad pewnymi fenomenami, hipotezami z badań i uzasadnia wybór swoich przekonań: 2 – 3 zdania

*

Odliczcie od 1 – 10

*

1 i 6 – pozytywne myślenie sprzyja lepszym rezultatom wykonania zadania –

(odchudzanie) (tak – nie)

*

2 i 7 - im więcej osób wokół jednostki potrzebującej pomocy, tym większe prawdopodobieństwo udzielenia pomocy(tak – nie)

*

3 i 8 - ile osób (przyjmijmy 30-osobową grupę) zabije kolegę z uczelni na polecenie profesora?

*

4 i 9 – czy kobiety są bardziej gadatliwe od mężczyzn?

*

5 i 10 – jadą Państwo przez Stany Zjednoczone lat 30-tych z parą Chińczyków.

Amerykanie są znani ze swoich negatywnych postaw wobec Azjatów. W ilu miejscach odmówi się Państwu obsługi?

Psychologia jako nauka empiryczna

*

Psychologia jest nauką empiryczną – za prawdziwe uznaje takie prawidłowości, których istnienie potwierdzają wyniki badań empirycznych (zazwyczaj zreplikowanych przy pomocy różnych metod).

*

Prawidłowości psychologiczne mają charakter probabilistyczny - nie ma pewności ich wystąpienia (szansa).

„Nigdy nie uda Ci się przewidzieć, co może zrobić pojedynczy człowiek. Za to możesz dokładnie przewidzieć, za czym będzie większość. Jednostki się różnią, ale rozkład procentów jest niezmienny.” Sherlock Holmes (Sir Arthur Conan Doyle) Badania Lazarsfelda (1949)

(„American Soldier”)

*

Lepiej wykształceni żołnierze przeżywają więcej problemów adaptacyjnych niż gorzej wykształceni

(intelektualiści gorzej sobie radzą ze stresem towarzyszącym wojnie niż ci, których cechuje życiowa zaradność)

*

Biali szeregowcy częściej awansują do stopni podoficerskich niż Czarni (lata niewolnictwa pozbawiły Afroamerykanów motywacji osiągnięć)

*

Czarni z Południa wolą Białych oficerów także pochodzących z Południa od oficerów z Północy

(Biali pochodzący z Czarnego Południa mieli więcej umiejętności i doświadczenia we wzajemnych kontaktach)

*

W czasie walk żołnierze wyrażają większą chęć powrotu do domu niż po ich zakończeniu (śmiertelne zagrożenie)

„Wiedziałem to wcześniej”

(Hindsight bias)

*

Rzeczy wydają się o wiele bardziej logiczne i oczywiste po usłyszeniu czyjeś interpretacji obserwowanych zależności niż przed zapoznaniem się z nimi

*

Jeśli przedstawimy ludziom wnioski płynące z badań, to będą je oceniać jako znacznie mniej zaskakujące niż wówczas, gdy poinformuje się ich tylko o procedurze badawczej i oczekiwanych wynikach (Slovic, Fischhoff, 1977)

*

Studenci oceniają odkrycia nauk społecznych jako możliwe do przewidzenia bez względu na to, czy prezentowane zależności są zgodne z rzeczywistością czy są odwróceniem rzeczywistej zależności (Baratz, 1983)

*

Psychologowie społeczni odkryli, że przy tworzeniu związków opartych na przyjaźni lub miłości poszukujemy osób o cechach przeciwnych do naszych. Prawda ta zawarta jest w znanym powiedzeniu o przyciąganiu się przeciwieństw.

*

Psychologowie społeczni odkryli, że przy tworzeniu związków opartych na przyjaźni lub miłości poszukujemy osób o cechach podobnych do naszych. Prawda ta wyrażona jest w powiedzeniu „ciągnie swój do swego”.

Badania Lazarsfelda (1949)

(„American Soldier”)

*

Lepiej wykształceni żołnierze przeżywają więcej problemów adaptacyjnych niż gorzej wykształceni

*

Biali szeregowcy częściej awansują do stopni podoficerskich niż Czarni

*

Czarni z Południa wolą Białych oficerów także pochodzących z Południa od oficerów z Północy

*

W czasie walk żołnierze wyrażają większą chęć powrotu do domu niż po ich zakończeniu Dziękuję!