Kultura języka – termin językoznawczy, w Polsce różnie definiowany na przestrzeni lat. Najogólniejsza definicja Andrzeja Markowskiego brzmi: świadome i celowe posługiwanie się językiem we wszelkich sytuacjach komunikatywnych[1]. Wyróżnia on także cztery precyzyjniejsze znaczenia tego terminu:

•Jako umiejętność poprawnego mówienia i pisania zgodnie z przyjętymi w danej społeczności normami

językowymi. W tym znaczeniu kultura języka jest zawsze wartościowana dodatnio. Takie podejście reprezentuje

np. zdanie: Nauczyciele powinni dbać o kulturę języka swoich wychowanków.

•Kultura języka rozumiana jako działalność kulturalnojęzykowa. Takie znaczenie terminu ma najstarszy

rodowód, ponieważ wywodzi się z drugiej połowy XIX wieku, z publikacji m.in Fryderyka Skobla,  Aleksandra

Walickiego,  Ludomira Szczerbowicza-Wieczora, Józefa Blizińskiego. Chociaż nie byli oni wykształconymi językoznawcami, to zajmowali się ustalaniem normy językowej, jej opisem i udzielaniem porad użytkownikom.

Prace wykształconych lingwistów pojawiły się na początku XX wieku: Artura Passendorfera Słowniczek błędów językowych i najważniejszych prawideł gramatycznych (1905), Antoniego Krasnowolskiego N ajpospolitsze błędy językowe, zdarzające się w mowie i piśmie polskim (1902). Także w okresie dwudziestolecia

międzywojennego w Polsce pojawiły się prace, które miały za zadanie zwalczanie błędów językowych. Były to

publikacje Adama Kryńskiego ( Jak nie należy mówić i pisać po polsku, 1921, część druga 1931),Stanisława

Szobera ( Na straży języka. Szkice z zakresu poprawności i kultury języka polskiego oraz Słownik ortoepiczny -

Jak mówić i pisać po polsku, 1937). Działalność kulturalnojęzykowa tego typu trwa do dziś ze względu na spore

zainteresowanie Polaków kwestiami językowymi, zadawaniem pytań o formy poprawne, pisownię wyrazów itd.

•Jako pozytywna postawa osób wobec języka, które posługują się nim posiadając wysoki stan wiedzy

lingwistycznej, oraz ugruntowaną świadomość językową.

•Nazwa dyscypliny naukowej, która wyodrębniła się na gruncie zainteresowania językoznawców sprawami

związanymi z normatywnością w języku. Przez niektórych badaczy jest to synonim językoznawstwa

normatywnego. To także przedmiot nauczania wykładany na wydziałach filologi polskiej.

•

Historia pojęcia

Kwestię różnych znaczeń pojęcia "kultura języka" po raz pierwszy podjęła Halina Kurkowska w

podręczniku Kultura języka polskiego, wydanym w 1971 roku. Nadała terminowi trzy znaczenia: 1) działalność

zmierzająca do udoskonalenia języka i rozwinięcia umiejętności posługiwania się nim w sposób poprawny i

sprawny (...) 2) stopień umiejętności poprawnego i sprawnego używania języka (...) 3) dział językoznawstwa

stosowanego. Podobnie uczynił Marian Bugajski w Językoznawstwie normatywnym (1993).  Janina Puzynina z kolei wymieniła tylko dwa znaczenia tego terminu (w tomie Współczesny język polski, 2001): 1) określenie

związanej z językiem części ogólnej kultury społeczeństwa lub jednostki, 2) nazwa dziedziny myśli

humanistycznej i działalności poświęconej kształtowaniu kultury języka w znaczeniu pierwszym. Podobnie

uczynił Walery Pisarek w Encyklopedi języka polskiego (1991), a także Zygmunt Saloni w Encyklopedi językoznawstwa ogólnego (1995). Cztery znaczenia tego terminu Andrzej Markowski opublikował w tomie III Nowej encyklopedi powszechnej PWN (1995).