Krytyka
() Ontologia/Metafizyka 1 / 8
Krytyka
David Hume (1711-1776)
() Ontologia/Metafizyka 1 / 8
Krytyka
David Hume (1711-1776)
Jeżeli przejęci tymi zasadami (empiryzmu) przebiegniemy do biblioteki, jakiegoż musimy
dokonać spustoszenia! Biorąc do ręki jakiś tom, traktujący np. o teologii albo szkolnej
metafizyce, zapytujemy:
Czy zawiera jakieś rozumowanie abstrakcyjne, dotyczące wielkości lub liczby? Nie.
Czy zawiera jakieś oparte na doświadczeniu rozumowanie dotyczące faktów i istnienia?
Nie.
A więc w ogień z nim, albowiem nie może zawierać nic prócz sofisterii i złudzeń!
Badania dotyczące rozumu ludzkiego
() Ontologia/Metafizyka 1 / 8
Krytyka
David Hume (1711-1776)
Jeżeli przejęci tymi zasadami (empiryzmu) przebiegniemy do biblioteki, jakiegoż musimy
dokonać spustoszenia! Biorąc do ręki jakiś tom, traktujący np. o teologii albo szkolnej
metafizyce, zapytujemy:
Czy zawiera jakieś rozumowanie abstrakcyjne, dotyczące wielkości lub liczby? Nie.
Czy zawiera jakieś oparte na doświadczeniu rozumowanie dotyczące faktów i istnienia?
Nie.
A więc w ogień z nim, albowiem nie może zawierać nic prócz sofisterii i złudzeń!
Badania dotyczące rozumu ludzkiego
! bardzo wąskie rozumienie doświadczenia w empiryzmie !
() Ontologia/Metafizyka 1 / 8
Krytyka  cd1.
() Ontologia/Metafizyka 2 / 8
Krytyka  cd1.
Immanuel Kant (1724-1804)
() Ontologia/Metafizyka 2 / 8
Krytyka  cd1.
Immanuel Kant (1724-1804)
Wszelkie nasze poznanie zaczyna się wraz z doświadczeniem, co do tego nie ma żadnej wątpliwości.
() Ontologia/Metafizyka 2 / 8
Krytyka  cd1.
Immanuel Kant (1724-1804)
Wszelkie nasze poznanie zaczyna się wraz z doświadczeniem, co do tego nie ma żadnej wątpliwości.
rozumienie doświadczenia, cel krytyki metafizyki
() Ontologia/Metafizyka 2 / 8
Krytyka  cd1.
Immanuel Kant (1724-1804)
Wszelkie nasze poznanie zaczyna się wraz z doświadczeniem, co do tego nie ma żadnej wątpliwości.
rozumienie doświadczenia, cel krytyki metafizyki
Za to metafizyka ma też to rzadkie szczęście, które nie może być udziałem żadnej innej nauki rozumowej
zajmującej się przedmiotami (...), że jeżeli ta krytyka wprowadzi ją w bezpieczny tok postępowania naukowego,
to będzie mogła w zupełności objąć w posiadanie całe pole przynależnych jej poznań, a przeto swe dzieło
wykończyć i potomności złożyć do użytku jako kapitał nie dający się pomnożyć, ponieważ ma do czynienia
jedynie z naczelnymi zasadami i z ograniczeniami w ich stosowaniu, które przez same te zasady zostają
określone.
() Ontologia/Metafizyka 2 / 8
Krytyka  cd1.
Immanuel Kant (1724-1804)
Wszelkie nasze poznanie zaczyna się wraz z doświadczeniem, co do tego nie ma żadnej wątpliwości.
rozumienie doświadczenia, cel krytyki metafizyki
Za to metafizyka ma też to rzadkie szczęście, które nie może być udziałem żadnej innej nauki rozumowej
zajmującej się przedmiotami (...), że jeżeli ta krytyka wprowadzi ją w bezpieczny tok postępowania naukowego,
to będzie mogła w zupełności objąć w posiadanie całe pole przynależnych jej poznań, a przeto swe dzieło
wykończyć i potomności złożyć do użytku jako kapitał nie dający się pomnożyć, ponieważ ma do czynienia
jedynie z naczelnymi zasadami i z ograniczeniami w ich stosowaniu, które przez same te zasady zostają
określone.
Rozpatruje ona rozum wedle jego składników i najwyższych maksym, które muszą się znajdować u podłoża
możliwości niektórych nauk, u podłoża stosowania wszystkich. Że jako czysta spekulacja służy raczej temu, iż
powstrzymuje błędy, niż temu, że rozszerza poznanie, to nie narusza wcale jej wartości, lecz przeciwnie nadaje
jej (pewną) godność i znaczenie dzięki urzędowi cenzora, który rzeczpospolitej nauki zapewnia powszechny ład
i zgodę, co więcej, dobrobyt i powstrzymuje jej odważne i owocne opracowania przed oddalaniem się od
głównego celu, od powszechnej szczęśliwości.
() Ontologia/Metafizyka 2 / 8
Krytyka  cd2.
() Ontologia/Metafizyka 3 / 8
Krytyka  cd2.
Kilka innych krytycznych stanowisk:
() Ontologia/Metafizyka 3 / 8
Krytyka  cd2.
Kilka innych krytycznych stanowisk:
Koło Wiedeńskie, zwłaszcza Carnap (1890-1971) i Schlick (1882-1936)
() Ontologia/Metafizyka 3 / 8
Krytyka  cd2.
Kilka innych krytycznych stanowisk:
Koło Wiedeńskie, zwłaszcza Carnap (1890-1971) i Schlick (1882-1936)
Karol Marks (1818-1883), Fryderyk Engels (1820-1895), kontynuatorzy...
() Ontologia/Metafizyka 3 / 8
Krytyka  cd2.
Kilka innych krytycznych stanowisk:
Koło Wiedeńskie, zwłaszcza Carnap (1890-1971) i Schlick (1882-1936)
Karol Marks (1818-1883), Fryderyk Engels (1820-1895), kontynuatorzy...
Martin Heidegger i jego fenomenologia
() Ontologia/Metafizyka 3 / 8
Ujęcia systemowe: filozofia tomistyczna
() Ontologia/Metafizyka 4 / 8
Ujęcia systemowe: filozofia tomistyczna
D. Mercier, J. Maritain, E. Gilson, L.E. Mascall, K. Wais, S. Swieżawski, M.A. Krąpiec
() Ontologia/Metafizyka 4 / 8
Ujęcia systemowe: filozofia tomistyczna
D. Mercier, J. Maritain, E. Gilson, L.E. Mascall, K. Wais, S. Swieżawski, M.A. Krąpiec
M.A. Krąpiec
Metafizyka:
() Ontologia/Metafizyka 4 / 8
Ujęcia systemowe: filozofia tomistyczna
D. Mercier, J. Maritain, E. Gilson, L.E. Mascall, K. Wais, S. Swieżawski, M.A. Krąpiec
M.A. Krąpiec
Metafizyka: poznanie uzyskane przez naturalnie transcendentny rozum szukający
pierwszych i jedynych uniesprzeczniających czynników tego, co istnieje, a co zaczątkowo
jest nam dane w empirycznej intuicji świata materialnego.
() Ontologia/Metafizyka 4 / 8
Ujęcia systemowe: filozofia tomistyczna
D. Mercier, J. Maritain, E. Gilson, L.E. Mascall, K. Wais, S. Swieżawski, M.A. Krąpiec
M.A. Krąpiec
Metafizyka: poznanie uzyskane przez naturalnie transcendentny rozum szukający
pierwszych i jedynych uniesprzeczniających czynników tego, co istnieje, a co zaczątkowo
jest nam dane w empirycznej intuicji świata materialnego.
Zadanie:
() Ontologia/Metafizyka 4 / 8
Ujęcia systemowe: filozofia tomistyczna
D. Mercier, J. Maritain, E. Gilson, L.E. Mascall, K. Wais, S. Swieżawski, M.A. Krąpiec
M.A. Krąpiec
Metafizyka: poznanie uzyskane przez naturalnie transcendentny rozum szukający
pierwszych i jedynych uniesprzeczniających czynników tego, co istnieje, a co zaczątkowo
jest nam dane w empirycznej intuicji świata materialnego.
Zadanie: poszukiwanie ostatecznych uzasadnień rzeczywistości (czego nie są w stanie
zapewnić nauki szczegółowe).
() Ontologia/Metafizyka 4 / 8
Ujęcia systemowe: filozofia tomistyczna
D. Mercier, J. Maritain, E. Gilson, L.E. Mascall, K. Wais, S. Swieżawski, M.A. Krąpiec
M.A. Krąpiec
Metafizyka: poznanie uzyskane przez naturalnie transcendentny rozum szukający
pierwszych i jedynych uniesprzeczniających czynników tego, co istnieje, a co zaczątkowo
jest nam dane w empirycznej intuicji świata materialnego.
Zadanie: poszukiwanie ostatecznych uzasadnień rzeczywistości (czego nie są w stanie
zapewnić nauki szczegółowe).
punkt wyjścia
() Ontologia/Metafizyka 4 / 8
Ujęcia systemowe: filozofia tomistyczna
D. Mercier, J. Maritain, E. Gilson, L.E. Mascall, K. Wais, S. Swieżawski, M.A. Krąpiec
M.A. Krąpiec
Metafizyka: poznanie uzyskane przez naturalnie transcendentny rozum szukający
pierwszych i jedynych uniesprzeczniających czynników tego, co istnieje, a co zaczątkowo
jest nam dane w empirycznej intuicji świata materialnego.
Zadanie: poszukiwanie ostatecznych uzasadnień rzeczywistości (czego nie są w stanie
zapewnić nauki szczegółowe).
punkt wyjścia
podstawowe zasady
() Ontologia/Metafizyka 4 / 8
Ujęcia systemowe: filozofia tomistyczna
D. Mercier, J. Maritain, E. Gilson, L.E. Mascall, K. Wais, S. Swieżawski, M.A. Krąpiec
M.A. Krąpiec
Metafizyka: poznanie uzyskane przez naturalnie transcendentny rozum szukający
pierwszych i jedynych uniesprzeczniających czynników tego, co istnieje, a co zaczątkowo
jest nam dane w empirycznej intuicji świata materialnego.
Zadanie: poszukiwanie ostatecznych uzasadnień rzeczywistości (czego nie są w stanie
zapewnić nauki szczegółowe).
punkt wyjścia
podstawowe zasady
metodologia i naukowość metafizyki
() Ontologia/Metafizyka 4 / 8
Ujęcia systemowe: filozofia tomistyczna
D. Mercier, J. Maritain, E. Gilson, L.E. Mascall, K. Wais, S. Swieżawski, M.A. Krąpiec
M.A. Krąpiec
Metafizyka: poznanie uzyskane przez naturalnie transcendentny rozum szukający
pierwszych i jedynych uniesprzeczniających czynników tego, co istnieje, a co zaczątkowo
jest nam dane w empirycznej intuicji świata materialnego.
Zadanie: poszukiwanie ostatecznych uzasadnień rzeczywistości (czego nie są w stanie
zapewnić nauki szczegółowe).
punkt wyjścia
podstawowe zasady
metodologia i naukowość metafizyki
S.Swieżawski: warunki naukowości metafizyki
() Ontologia/Metafizyka 4 / 8
Ujęcia systemowe: filozofia tomistyczna
D. Mercier, J. Maritain, E. Gilson, L.E. Mascall, K. Wais, S. Swieżawski, M.A. Krąpiec
M.A. Krąpiec
Metafizyka: poznanie uzyskane przez naturalnie transcendentny rozum szukający
pierwszych i jedynych uniesprzeczniających czynników tego, co istnieje, a co zaczątkowo
jest nam dane w empirycznej intuicji świata materialnego.
Zadanie: poszukiwanie ostatecznych uzasadnień rzeczywistości (czego nie są w stanie
zapewnić nauki szczegółowe).
punkt wyjścia
podstawowe zasady
metodologia i naukowość metafizyki
S.Swieżawski: warunki naukowości metafizyki
logiczna poprawność
() Ontologia/Metafizyka 4 / 8
Ujęcia systemowe: filozofia tomistyczna
D. Mercier, J. Maritain, E. Gilson, L.E. Mascall, K. Wais, S. Swieżawski, M.A. Krąpiec
M.A. Krąpiec
Metafizyka: poznanie uzyskane przez naturalnie transcendentny rozum szukający
pierwszych i jedynych uniesprzeczniających czynników tego, co istnieje, a co zaczątkowo
jest nam dane w empirycznej intuicji świata materialnego.
Zadanie: poszukiwanie ostatecznych uzasadnień rzeczywistości (czego nie są w stanie
zapewnić nauki szczegółowe).
punkt wyjścia
podstawowe zasady
metodologia i naukowość metafizyki
S.Swieżawski: warunki naukowości metafizyki
logiczna poprawność
sprawdzalność:
() Ontologia/Metafizyka 4 / 8
Ujęcia systemowe: filozofia tomistyczna
D. Mercier, J. Maritain, E. Gilson, L.E. Mascall, K. Wais, S. Swieżawski, M.A. Krąpiec
M.A. Krąpiec
Metafizyka: poznanie uzyskane przez naturalnie transcendentny rozum szukający
pierwszych i jedynych uniesprzeczniających czynników tego, co istnieje, a co zaczątkowo
jest nam dane w empirycznej intuicji świata materialnego.
Zadanie: poszukiwanie ostatecznych uzasadnień rzeczywistości (czego nie są w stanie
zapewnić nauki szczegółowe).
punkt wyjścia
podstawowe zasady
metodologia i naukowość metafizyki
S.Swieżawski: warunki naukowości metafizyki
logiczna poprawność
sprawdzalność: łatwe wskazanie dróg tworzenia pojęcia, sądu lub modelu oraz
dowolne odtwarzanie tej procedury
() Ontologia/Metafizyka 4 / 8
Ujęcia systemowe: Meinong
() Ontologia/Metafizyka 5 / 8
Ujęcia systemowe: Meinong
Alexius Meinong (1853-1920)
() Ontologia/Metafizyka 5 / 8
Ujęcia systemowe: Meinong
Alexius Meinong (1853-1920)
Teoria przedmiotu
() Ontologia/Metafizyka 5 / 8
Ujęcia systemowe: Meinong
Alexius Meinong (1853-1920)
Teoria przedmiotu
Najogólniejsza dyscyplina filozoficzna, której przedmiotem jest wszystko, co istnieje
oraz to, co nie istnieje
() Ontologia/Metafizyka 5 / 8
Ujęcia systemowe: Meinong
Alexius Meinong (1853-1920)
Teoria przedmiotu
Najogólniejsza dyscyplina filozoficzna, której przedmiotem jest wszystko, co istnieje
oraz to, co nie istnieje
Aspekt: bycie jakimś (Sosein)
() Ontologia/Metafizyka 5 / 8
Ujęcia systemowe: Meinong
Alexius Meinong (1853-1920)
Teoria przedmiotu
Najogólniejsza dyscyplina filozoficzna, której przedmiotem jest wszystko, co istnieje
oraz to, co nie istnieje
Aspekt: bycie jakimś (Sosein)
Analiza tego, co dane: przedmioty istniejące oraz nie posiadające istnienia
() Ontologia/Metafizyka 5 / 8
Ujęcia systemowe: Meinong
Alexius Meinong (1853-1920)
Teoria przedmiotu
Najogólniejsza dyscyplina filozoficzna, której przedmiotem jest wszystko, co istnieje
oraz to, co nie istnieje
Aspekt: bycie jakimś (Sosein)
Analiza tego, co dane: przedmioty istniejące oraz nie posiadające istnienia (także
niemożliwe, wewnętrznie sprzeczne)
() Ontologia/Metafizyka 5 / 8
Ujęcia systemowe: Meinong
Alexius Meinong (1853-1920)
Teoria przedmiotu
Najogólniejsza dyscyplina filozoficzna, której przedmiotem jest wszystko, co istnieje
oraz to, co nie istnieje
Aspekt: bycie jakimś (Sosein)
Analiza tego, co dane: przedmioty istniejące oraz nie posiadające istnienia (także
niemożliwe, wewnętrznie sprzeczne)
Podział: teoria ogólna i teorie szczegółowe (bez oparcia w empirii, np. matematyka)
() Ontologia/Metafizyka 5 / 8
Ujęcia systemowe: Meinong
Alexius Meinong (1853-1920)
Teoria przedmiotu
Najogólniejsza dyscyplina filozoficzna, której przedmiotem jest wszystko, co istnieje
oraz to, co nie istnieje
Aspekt: bycie jakimś (Sosein)
Analiza tego, co dane: przedmioty istniejące oraz nie posiadające istnienia (także
niemożliwe, wewnętrznie sprzeczne)
Podział: teoria ogólna i teorie szczegółowe (bez oparcia w empirii, np. matematyka)
Metafizyka: empiryczna nauka o rzeczywistości
() Ontologia/Metafizyka 5 / 8
Ujęcia systemowe: Meinong
Alexius Meinong (1853-1920)
Teoria przedmiotu
Najogólniejsza dyscyplina filozoficzna, której przedmiotem jest wszystko, co istnieje
oraz to, co nie istnieje
Aspekt: bycie jakimś (Sosein)
Analiza tego, co dane: przedmioty istniejące oraz nie posiadające istnienia (także
niemożliwe, wewnętrznie sprzeczne)
Podział: teoria ogólna i teorie szczegółowe (bez oparcia w empirii, np. matematyka)
Metafizyka: empiryczna nauka o rzeczywistości
Nauka o rzeczywistości, tak szczegółowa jak i ogólna, ostatecznie nie rozporządza
żadnym innym z
ródłem poznania poza empirią. (...) W tym sensie nie istnieje inna
wiedza o tym, co istnieje, niż wiedza doświadczalna; gdyby metafizyka nie rozporządzała
doświadczeniami niezbędnymi dla charakteryzującej ją ogólności, to nie byłoby żadnej
metafizyki, przynajmniej żadnej naukowej, a przecież o taką stale nam chodzi.
O teorii przedmiotu
() Ontologia/Metafizyka 5 / 8
Ujęcia systemowe: Heidegger
() Ontologia/Metafizyka 6 / 8
Ujęcia systemowe: Heidegger
Martin Heidegger (1889-1976)
() Ontologia/Metafizyka 6 / 8
Ujęcia systemowe: Heidegger
Martin Heidegger (1889-1976)
Terminologia: ontologia (fundamentalna) a metafizyka
() Ontologia/Metafizyka 6 / 8
Ujęcia systemowe: Heidegger
Martin Heidegger (1889-1976)
Terminologia: ontologia (fundamentalna) a metafizyka
Metafizyka a bycie
() Ontologia/Metafizyka 6 / 8
Ujęcia systemowe: Heidegger
Martin Heidegger (1889-1976)
Terminologia: ontologia (fundamentalna) a metafizyka
Metafizyka a bycie
Punkt wyjścia: byt, który posiada świadomość swojego bytu (Dasein  byt ludzki,
człowiek)
() Ontologia/Metafizyka 6 / 8
Ujęcia systemowe: Heidegger
Martin Heidegger (1889-1976)
Terminologia: ontologia (fundamentalna) a metafizyka
Metafizyka a bycie
Punkt wyjścia: byt, który posiada świadomość swojego bytu (Dasein  byt ludzki,
człowiek)
Temat ontologii fundamentalnej:
ontologiczno-ontycznie wyróżniony byt, jestestwo, ona zaś staje wobec kardynalnego
problemu  pytania o sens bycia w ogóle
Bycie i czas
() Ontologia/Metafizyka 6 / 8
Ujęcia systemowe: Heidegger
Martin Heidegger (1889-1976)
Terminologia: ontologia (fundamentalna) a metafizyka
Metafizyka a bycie
Punkt wyjścia: byt, który posiada świadomość swojego bytu (Dasein  byt ludzki,
człowiek)
Temat ontologii fundamentalnej:
ontologiczno-ontycznie wyróżniony byt, jestestwo, ona zaś staje wobec kardynalnego
problemu  pytania o sens bycia w ogóle
Bycie i czas
fundament, podstawa metafizyki
() Ontologia/Metafizyka 6 / 8
Ujęcia systemowe: Heidegger
Martin Heidegger (1889-1976)
Terminologia: ontologia (fundamentalna) a metafizyka
Metafizyka a bycie
Punkt wyjścia: byt, który posiada świadomość swojego bytu (Dasein  byt ludzki,
człowiek)
Temat ontologii fundamentalnej:
ontologiczno-ontycznie wyróżniony byt, jestestwo, ona zaś staje wobec kardynalnego
problemu  pytania o sens bycia w ogóle
Bycie i czas
fundament, podstawa metafizyki
Dwa rodzaje metafizyki:
() Ontologia/Metafizyka 6 / 8
Ujęcia systemowe: Heidegger
Martin Heidegger (1889-1976)
Terminologia: ontologia (fundamentalna) a metafizyka
Metafizyka a bycie
Punkt wyjścia: byt, który posiada świadomość swojego bytu (Dasein  byt ludzki,
człowiek)
Temat ontologii fundamentalnej:
ontologiczno-ontycznie wyróżniony byt, jestestwo, ona zaś staje wobec kardynalnego
problemu  pytania o sens bycia w ogóle
Bycie i czas
fundament, podstawa metafizyki
Dwa rodzaje metafizyki:
1
myśląca byt, nie zdając sobie sprawy z tego, co jest jego podstawą;
() Ontologia/Metafizyka 6 / 8
Ujęcia systemowe: Heidegger
Martin Heidegger (1889-1976)
Terminologia: ontologia (fundamentalna) a metafizyka
Metafizyka a bycie
Punkt wyjścia: byt, który posiada świadomość swojego bytu (Dasein  byt ludzki,
człowiek)
Temat ontologii fundamentalnej:
ontologiczno-ontycznie wyróżniony byt, jestestwo, ona zaś staje wobec kardynalnego
problemu  pytania o sens bycia w ogóle
Bycie i czas
fundament, podstawa metafizyki
Dwa rodzaje metafizyki:
1
myśląca byt, nie zdając sobie sprawy z tego, co jest jego podstawą;
2
myśląca bycie
() Ontologia/Metafizyka 6 / 8
Ujęcia systemowe: Ingarden
() Ontologia/Metafizyka 7 / 8
Ujęcia systemowe: Ingarden
Roman Witold Ingarden (1893-1970)
() Ontologia/Metafizyka 7 / 8
Ujęcia systemowe: Ingarden
Roman Witold Ingarden (1893-1970)
rozróżnienie między ontologią a metafizyką
() Ontologia/Metafizyka 7 / 8
Ujęcia systemowe: Ingarden
Roman Witold Ingarden (1893-1970)
rozróżnienie między ontologią a metafizyką
Ontologia
() Ontologia/Metafizyka 7 / 8
Ujęcia systemowe: Ingarden
Roman Witold Ingarden (1893-1970)
rozróżnienie między ontologią a metafizyką
Ontologia
(analogia do filozofii pierwszej Arystotelesa)
() Ontologia/Metafizyka 7 / 8
Ujęcia systemowe: Ingarden
Roman Witold Ingarden (1893-1970)
rozróżnienie między ontologią a metafizyką
Ontologia
(analogia do filozofii pierwszej Arystotelesa)
teoretyczna podstawa pozostałych dyscyplin filozoficznych
() Ontologia/Metafizyka 7 / 8
Ujęcia systemowe: Ingarden
Roman Witold Ingarden (1893-1970)
rozróżnienie między ontologią a metafizyką
Ontologia
(analogia do filozofii pierwszej Arystotelesa)
teoretyczna podstawa pozostałych dyscyplin filozoficznych
filozoficzna nauka aprioryczna
() Ontologia/Metafizyka 7 / 8
Ujęcia systemowe: Ingarden
Roman Witold Ingarden (1893-1970)
rozróżnienie między ontologią a metafizyką
Ontologia
(analogia do filozofii pierwszej Arystotelesa)
teoretyczna podstawa pozostałych dyscyplin filozoficznych
filozoficzna nauka aprioryczna
niezależna epistemologicznie od spostrzeżeń zewnętrznych i wewnętrznych
() Ontologia/Metafizyka 7 / 8
Ujęcia systemowe: Ingarden
Roman Witold Ingarden (1893-1970)
rozróżnienie między ontologią a metafizyką
Ontologia
(analogia do filozofii pierwszej Arystotelesa)
teoretyczna podstawa pozostałych dyscyplin filozoficznych
filozoficzna nauka aprioryczna
niezależna epistemologicznie od spostrzeżeń zewnętrznych i wewnętrznych
oparta jedynie na oglądzie ejdetycznym
() Ontologia/Metafizyka 7 / 8
Ujęcia systemowe: Ingarden
Roman Witold Ingarden (1893-1970)
rozróżnienie między ontologią a metafizyką
Ontologia
(analogia do filozofii pierwszej Arystotelesa)
teoretyczna podstawa pozostałych dyscyplin filozoficznych
filozoficzna nauka aprioryczna
niezależna epistemologicznie od spostrzeżeń zewnętrznych i wewnętrznych
oparta jedynie na oglądzie ejdetycznym
niezależna od twierdzeń o faktach
() Ontologia/Metafizyka 7 / 8
Ujęcia systemowe: Ingarden
Roman Witold Ingarden (1893-1970)
rozróżnienie między ontologią a metafizyką
Ontologia
(analogia do filozofii pierwszej Arystotelesa)
teoretyczna podstawa pozostałych dyscyplin filozoficznych
filozoficzna nauka aprioryczna
niezależna epistemologicznie od spostrzeżeń zewnętrznych i wewnętrznych
oparta jedynie na oglądzie ejdetycznym
niezależna od twierdzeń o faktach
niezależna od pozostałych nauk, dostarczająca im jednak najbardziej podstawowych
przesłanek
() Ontologia/Metafizyka 7 / 8
Ujęcia systemowe: Ingarden
Roman Witold Ingarden (1893-1970)
rozróżnienie między ontologią a metafizyką
Ontologia
(analogia do filozofii pierwszej Arystotelesa)
teoretyczna podstawa pozostałych dyscyplin filozoficznych
filozoficzna nauka aprioryczna
niezależna epistemologicznie od spostrzeżeń zewnętrznych i wewnętrznych
oparta jedynie na oglądzie ejdetycznym
niezależna od twierdzeń o faktach
niezależna od pozostałych nauk, dostarczająca im jednak najbardziej podstawowych
przesłanek
Przedmiot:
() Ontologia/Metafizyka 7 / 8
Ujęcia systemowe: Ingarden
Roman Witold Ingarden (1893-1970)
rozróżnienie między ontologią a metafizyką
Ontologia
(analogia do filozofii pierwszej Arystotelesa)
teoretyczna podstawa pozostałych dyscyplin filozoficznych
filozoficzna nauka aprioryczna
niezależna epistemologicznie od spostrzeżeń zewnętrznych i wewnętrznych
oparta jedynie na oglądzie ejdetycznym
niezależna od twierdzeń o faktach
niezależna od pozostałych nauk, dostarczająca im jednak najbardziej podstawowych
przesłanek
Przedmiot: aprioryczna analiza zawartości idei, czyste jakości idealne, konieczne związki
między nimi, możliwości wyznaczone przez te związki
() Ontologia/Metafizyka 7 / 8
Ujęcia systemowe: Ingarden
Roman Witold Ingarden (1893-1970)
rozróżnienie między ontologią a metafizyką
Ontologia
(analogia do filozofii pierwszej Arystotelesa)
teoretyczna podstawa pozostałych dyscyplin filozoficznych
filozoficzna nauka aprioryczna
niezależna epistemologicznie od spostrzeżeń zewnętrznych i wewnętrznych
oparta jedynie na oglądzie ejdetycznym
niezależna od twierdzeń o faktach
niezależna od pozostałych nauk, dostarczająca im jednak najbardziej podstawowych
przesłanek
Przedmiot: aprioryczna analiza zawartości idei, czyste jakości idealne, konieczne związki
między nimi, możliwości wyznaczone przez te związki
czyste uchwycenie ostatecznych jakości idealnych (związki, możliwości, wynikające z
badania zawartości idei)
() Ontologia/Metafizyka 7 / 8
Ingarden  cd.
() Ontologia/Metafizyka 8 / 8
Ingarden  cd.
Problem: założenie o istnieniu idei
() Ontologia/Metafizyka 8 / 8
Ingarden  cd.
Problem: założenie o istnieniu idei
Geneza zawartości idei
() Ontologia/Metafizyka 8 / 8
Ingarden  cd.
Problem: założenie o istnieniu idei
Geneza zawartości idei
Formalna struktura idei, idee jako idee, zawartość idei
() Ontologia/Metafizyka 8 / 8
Ingarden  cd.
Problem: założenie o istnieniu idei
Geneza zawartości idei
Formalna struktura idei, idee jako idee, zawartość idei
() Ontologia/Metafizyka 8 / 8
Ingarden  cd.
Problem: założenie o istnieniu idei
Geneza zawartości idei
Formalna struktura idei, idee jako idee, zawartość idei
Różnica między metafizyką a ontologią polega przede wszystkim na tym, że ontologia
bada zawartość idej, natomiast metafizyka  przedmioty indywidualne, odpowiednio także
idee ale tylko jako idee.
() Ontologia/Metafizyka 8 / 8
Ingarden  cd.
Problem: założenie o istnieniu idei
Geneza zawartości idei
Formalna struktura idei, idee jako idee, zawartość idei
Różnica między metafizyką a ontologią polega przede wszystkim na tym, że ontologia
bada zawartość idej, natomiast metafizyka  przedmioty indywidualne, odpowiednio także
idee ale tylko jako idee.
Toteż sądy ontologiczne (...) są wolne od uznania wszelkiego faktycznego istnienia
(realnego lub nawet idealnego!), gdy natomiast sądy metafizyczne są albo wprost sądami
egzystencjalnymi, albo sądami kategorycznymi.
() Ontologia/Metafizyka 8 / 8
Ingarden  cd.
Problem: założenie o istnieniu idei
Geneza zawartości idei
Formalna struktura idei, idee jako idee, zawartość idei
Różnica między metafizyką a ontologią polega przede wszystkim na tym, że ontologia
bada zawartość idej, natomiast metafizyka  przedmioty indywidualne, odpowiednio także
idee ale tylko jako idee.
Toteż sądy ontologiczne (...) są wolne od uznania wszelkiego faktycznego istnienia
(realnego lub nawet idealnego!), gdy natomiast sądy metafizyczne są albo wprost sądami
egzystencjalnymi, albo sądami kategorycznymi.
Stwierdzanie faktyczności, czynniki irracjonalne
() Ontologia/Metafizyka 8 / 8