Oliguria – wydal moczu mniej niż 500 ml
Anuria – mniej niż 200 ml
Ostra niewydolność nerek
(Insufficientia renum acuta)
Jest to nagłe, zwykle odwracalne pogorszenie czynności wydalniczej nerek prowadzące do gromadzenia się w ustroju końcowych produktów metabolizmu (mocznik, kreatynina). Przebieg choroby zależy od przyczyny, która spowodowała ostrą niewydolność nerek oraz stopnia upośledzenia ich czynności. Zwykle kończy się wyleczeniem.
Przyczyny
·
Przednerkowa ostra niewydolność nerek – nagłe pogorszenie ukrwienia nerek (gdy spadek ciśnienia krwi i zmniejszenie objętości krwi krążącej). Wywołać mogą jąà krwotoki wewn. lub zewn., nadmierna utrata płynów i elektrolitów, wewnątrzustrojowe przemieszczenia płynów.
·
Nerkowa ostra niewydolność nerek à nagłe zahamowanie wytwarzania moczu (gdy uszkodzenie miąższu nerek w czasie zapalenia, zmian naczyniowych, czynn. nefotoksycznych, jako następstwo niewydoln.
przednerkowej. Okresy: wstępny, małomocz, wielomocz, zdrowienie
·
Zanerkowa ostra niewydolność nerek à z niedrożności dróg wyprowadzających mocz( zatkanie, ucisk przez guzy nowotworowe, zwłóknienie zaotrzewnowe, operacyjne podwiązanie moczowodów, zatkanie cewki moczowej przez guz pęcherza, prostaty, cewki moczowej, rak narządu rodnego) Objawy – małomocz lub bezmocz
Okresy
·
Okres wstępny (kilka godz. lub dni) – uszkodzenie nerki o
Oliguria lub prawidł objętość moczu
·
Okres małomocz (6dni – 10 tyg)
o
Oligo- lub anuria !
o
Objawy mocznicy
o
Przewodnienie (z następczym obrzękiem płuc, niewydolnością lewej komory serca) o
Hiperkaliemia (zaburzenia rytmu serca), mocznica, kwasica metaboliczna
·
Okres wielomoczu (kilka dni lub tyg) - poliuria o
Ustępują obj. Mocznicy
o
Objawy odwodnienia (np. przyspieszenie akcji serca) o
Utrata sodu i potasu
·
Okres zdrowienia ( do 12 miesięcy)
Objawy
·
Zmniejszenie ilości oddawanego moczu poniżej 300 ml na dobę
·
Osłabienie, uczucie zmęczenia, zaburzenia koncentracji, bóle głowy
·
Obrzęki w przypadku towarzyszącego przewodnienia ustroju
·
Duszność
www.chomikuj.pl/gregow
1
Brak łaknienia, nudności i wymioty, biegunka
·
Świąd skóry
·
Drobne wybroczyny na skórze (plamica)
·
Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:
o
Pojawienie się drgawek (może świadczyć o obrzęku mózgu) o
Pojawienie się duszności
o
Narastanie obrzęków
o
Pojawienie się bólów mięśni
Przebieg i postępowanie
Postępowanie lecznicze są zależne od choroby podstawowej, która doprowadziła do ostrej niewydolności nerek. Typowo po okresie bezmoczu trwającym od kilku dni do kilku tygodni zaczyna wzrastać ilość oddawanego moczu, a ilość szkodliwych substancji w organizmie zmniejsza się. W części przypadków w okresie anurii (bezmoczu) konieczne jest leczenie nerkozastępcze (dializoterapia). W szczytowym okresie ilość oddawanego moczu może osiągnąć 6 litrów na dobę, po czym następuje normalizacja czynności nerek i powrót do zdrowia.
U niektórych chorych czynność nerek nie poprawia się i konieczne jest stałe leczenie nerkozastępcze.
Śmiertelność w ostrej niewydolności nerek zależy od choroby podstawowej.
Diagnostyka
Wzrost stęż. kreatyniny i mocznika w surowicy krwi Rozpoznanie zazwyczaj jest ustalane w oparciu o stwierdzenie narastania stężenia kreatyniny w surowicy w kolejnych oznaczeniach. Zazwyczaj rozpoznanie ostrej niewydolności nerek wymaga hospitalizacji.
Lekarz może zalecić wykonanie innych badań krwi, takich jak: OB, morfologia, stężenie sodu, potasu, mocznika, glukozy, elektroforezy białka, gazometrii, jak również badań moczu, badania ultrasonograficznego nerek, ewentualnie tomografii komputerowej, badanie elektrokardiograficzne (EKG), a w szczególnych przypadkach urografii (badanie dróg moczowych po dożylnym podaniu kontrastu), arteriografii (badanie kontrastowe naczyń) lub biopsji nerkowej. W
każdym przypadku konieczna jest ścisła kontrola ilości wypijanych płynów oraz pomiar ilości wydalanego moczu. Należy również odnotowywać poranną wagę – jej szybki wzrost świadczy o zatrzymywaniu płynów w organizmie.
Powikłania
·
Obrzęk płuc, mózgu
·
Niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze z przewodnienia, zaburzenia rytmu serca
·
Wrzody stresowe, zapalenie otrzewnej,
·
Zmniejszona odporność à sepsa
·
Niedokrwistość, trombocytopenia
Leczenie
Jeśli trzeba – płyny, elektrolity
Furosemid
Dializy
Zwalczanie hiperpotasemi
Zwalczanie kwasicy
Zwalczanie mocznicy (objawyà nudności, wymioty, drżenie metaboliczne, bóle głowy)- która może dopr do zap.
osierdzia, skazy krwotocznej
Przewlekła niewydolność nerek
(Insufficientia renum chronica)
Postępujące stopniowo narastające nieodwracalne niszczenie nerek co doprowadza do spadku przesączania kłębuszkowego.
Zazwyczaj dochodzi do stopniowego (w ciągu miesięcy - lat) pogarszania się czynności nerek. Sukcesem leczniczym jest zahamowanie postępu choroby. W okresie kiedy rozwinie się mocznica (pojawią się objawy zatrucia organizmu) i/lub znaczne przewodnienie, jedyną możliwością dalszego leczenia jest dializoterapia prowadzona do końca życia lub przeszczep nerki od zdrowego dawcy rodzinnego lub nie spokrewnionej osoby zmarłej.
www.chomikuj.pl/gregow
2
·
Przewlekłe kłębuszkowe zapalenie nerek
·
Śródmiąższowe bakteryjne i niebakteryjne zap nerek
·
Nefropatia cukrzycowa, skrobiawica, toczniwa
·
Zwyrodnienie torbielowate nerek
·
Nefropatia nadciśnieniowa (późne powikłanie zwłaszcza nie leczonego nadciśnienia tętniczego)
·
Nefropatia obturacyjna (długotrwałe zablokowanie odpływu z nerek, np. przez kamienie)
·
Nefropatia polekowa (np. w wyniku wieloletniego stosowania leków przeciwbólowych)
·
Amyloidoza (późne powikłanie przewlekłych stanów zapalnych, np. gruźlicy) Okresy
·
Utajena niewydolność nerek – stęż. mocznika i kreatyniny w surowicy w NORMIE
·
Wyrównana niewydolność nerek – stęż. mocznika i kreatyniny w surowicy w normie ale rośnie w stanie obciążenia, brak obj. Mocznicy, czynne <50% miąższu nerkowego
·
Niewyrównana niewydolność nerek – gromadzenie produktów przemiany materii i toksyn mocznicowych, objawy mocznicy, wypadnięcie funkcji wydalniczej i wydzielniczej nerek, czynne <25% miąższu nerkowego
·
Schyłkowa niewydolność nerek – nieodwracalna niewydolność, pełnoobjawowa mocznica Objawy
·
Nykturia, wielomocz, polidypsja, w schyłkowej niewydolności – spadek ilości wydalanego moczu
·
Zaburzenia elektrolitowe
·
Stałe osłabienie, uczucie zmęczenia, zaburzenia koncentracji, bóle głowy
·
Bladość z powodu niedokrwistości
·
Brak apetytu, chudnięcie
·
Nudności i wymioty, czkawka
·
Świąd skóry
·
Nadciśnienie tętnicze
·
Częste oddawanie moczu w nocy
·
Zmniejszenie ilości oddawanego moczu w późnym okresie choroby
·
Obrzęki w przypadku przewodnienia ustroju
·
Duszność
·
Drobne wybroczyny na skórze (plamica), krwawienia z dziąseł
·
Zahamowanie wzrostu u dzieci
·
Zaburzenia miesiączkowania u kobiet, obniżona aktywność seksualna u mężczyzn Pełnoobjawowa niewydolność nerek – objawy
·
Ogólne:
o
osłabienie, wyniszczenie, zaburzenia nawodnienia o
rozdrażnienie, depresja, niepokój
o
drgawki, śpiączka
o
upośledzenie łaknienia, pragnienie, nudności, wymioty STOM à
·
Skóra
o
Zabarwienie skóry o barwie kawy z mlekiem
o
Obrzęki
o
Sucha skóra, świąd
www.chomikuj.pl/gregow
3
Krystalizacja mocznika, wybroczyny
·
JAMA USTNA
o
Zapalenie błony śluzowej
o
Język suchy z nalotami
o
Czkawka
o
Fetor ureamicus z ust – mocznicowe cuchnięcie z ust
·
Nerki
o
Utrata zdolności zagęszczania moczu, mała ilość moczu o
Ilość moczu u chorych na mocznicę jest taka sama w nocy jak i w dzień
·
Wzrok
o
zmiany na dnie oka (nadciśnieniowe)
o
wybroczyny i obrzęk siatkówki
o
obrzęk tarczy nerwu wzrokowego
o
zespół czerwonych oczu
o
zaburzenia widzenia
o
wytrzeszcz gałek ocznych
·
Ukł oddechowy
o
Oddech Kussmaula (objaw kwasicy metabolicznej)
o
Mocznicowe zapalenie opłucnej
·
Ukł. krążenia
o
Wzrost ciśnienia
o
Wtórny przerost lewej komory serca
o
Objawy niewydolności serca
o
Mocznicowe zapalenie osierdzia
·
Ukł pokarmowy
o
Krwawienia z przewodu pokarmowego
o
Mocznicowe zap. bł. śluz. Żołądka
·
Mięśnie i kości
o
Zanik mięśni
o
Osteodystrofia nerkowa, osteomalacja ( bo niedobór wit D3)
·
Ukł nerwowy
o
Senność, osłabienie koncentracji
o
Zespół niespokojnych nóg
o
Kurcze mięśniowe
o
Polineuropatia, upośledzenie wzroku i słuchu
·
Ukł płciowy
o
Spadek popędu, impotencja
o
Zaburzenia miesiączkowania, niepłodność
·
Ukł krwiotwórczy
o
Niedokrwistość ( bo niedobór erytropoetyny, hemoliza indukowana toksynami mocznicowymi)
·
Mocznica – objawy jak wyżej
·
Wzrost poziomu mocznika, kreatyniny, kw. moczowego, fosforanów, rozwój kwasicy metabolicznej
·
Wzrost kreatyniny i in. Stwierdza się gdy czynn. Nerek jest na poziomie 40%
Patofizjologia
·
Następstwa przewlekłej niewydolności nerek:
o
Ustanie wydalniczej czynności nerek
o
Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej
o
Upośledzenie czynności wewnątrzwydzielniczej nerek o
Uszkodzenia narządów przez niewydalane toksyny mocznicowe Diagnostyka
www.chomikuj.pl/gregow
4
badania krwi takich jak: OB, morfologia, stężenie sodu, potasu, wapnia, fosforu, kreatyniny, mocznika, glukozy, elektroforezy białka
·
badanie moczu
·
badania ultrasonograficznego nerek,
·
zdjęcia przeglądowego jamy brzusznej (dla uwidocznienia kamieni w nerkach),
·
urografii (badanie rentgenowskie dróg moczowych po dożylnym podaniu kontrastu),
·
ewentualnie tomografii komputerowej,
·
badanie elektrokardiograficzne (EKG),
·
w szczególnych przypadkach arteriografii (badanie kontrastowe naczyń) lub biopsji nerkowej.
W każdym przypadku konieczna jest ścisła kontrola ilości wypijanych płynów oraz pomiar objętości wydalanego moczu www.chomikuj.pl/gregow
5