MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Ewa Doroszkiewicz
Wykonywanie dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy
322[01].Z3.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
lek. med. Ewa Rusiecka
mgr Katarzyna Zarębska
Opracowanie redakcyjne:
mgr Ewa Doroszkiewicz
Konsultacja:
mgr inż. Halina Śledziona
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[01].Z3.01
 Wykonywanie dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy , zawartego w programie
nauczania dla zawodu asystentka stomatologiczna.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Przykładowe scenariusze zajęć. 8
5. Ćwiczenia 12
5.1. Podstawowa terminologia z zakresu aseptyki i antyseptyki i metody
dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy 12
5.1.1. Ćwiczenia 12
5.2. Zasady postępowania z odpadami medycznymi i materiałem skażonym
biologicznie Organizacja stanowiska pracy Środki ochrony indywidualnej 15
5.2.1. Ćwiczenia 15
5.3. Dezynfekcja mechaniczna, fizyczna i chemiczna-grupyfikacja preparatów
dezynfekcyjnych. Środki chemiczne do dezynfekcji powierzchni
i instrumentów stomatologicznych 17
5.3.1. Ćwiczenia 17
5.4. Zasady sporządzania, stosowania i przechowywania środków
dezynfekcyjnych 20
5.4.1. Ćwiczenia 20
5.5. Przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. 22
5.4.1. Ćwiczenia 22
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 24
7. Literatura 38
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie asystentka stomatologiczna.
W poradniku zamieszczono:
wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
przykładowe scenariusze zajęć,
przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania 
uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,
ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik
dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.
Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które
zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:
 materiał nauczania  w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni posiadać  czytanie ze zrozumieniem,
 pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiadanie na pytania lub wspólnie z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywnić wszystkich uczniów, a także
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,
 ćwiczenia  stanowią dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu
materiału. Trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczna oraz opanować nowe umiejętności. W poradniku przedstawiono obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami ich realizacji. Prowadzący może również
zrealizować ćwiczenia, które sam opracował.
 sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
samodzielnie odpowiedzieć na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie
ocenić czy opanował zalecany materiał, czego potwierdzeniem jest zaznaczenie
odpowiedzi  tak lub  nie . Jeżeli wystąpią odpowiedzi  nie , nauczyciel powinien do
tematów powrócić i sprawdzić jakie były przyczyny nie opanowania przez ucznia
wskazanego materiału. W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od
postawy nauczyciela, sposobu prowadzenia zajęć zależy zainteresowanie ucznia.
Uczeń nie zainteresowany materiałem nauczania i realizowanymi ćwiczeniami nie
nabędzie w pełni umiejętności założonych w jednostce modułowej. Potwierdzenie przez
ucznia opanowania materiału nauczania z danego rozdziału, może stanowić podstawę
dlanauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia z tego zakresu.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
 testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów. Wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każde zadanie z testu ma przypisaną liczbę
możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona jest od
ilości uzyskanych punktów za każde zadanie. Nauczyciel może zastosować test według
własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy jednak pamiętać, żeby
tak przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze
wykazanie swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego:
 dyskusja w grupach,
 pokaz z instruktażem,
 pokaz z objaśnieniami
 ćwiczenie,
 pogadanka
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
322[01].Z3
Sterylizacja i dezynfekcja
322[01].Z3.01 322[01].Z3.02
Wykonywanie Wykonywanie sterylizacji
dezynfekcji instrumentów, materiałów
instrumentów i opatrunkowych i bielizny
stanowisk pracy zabiegowej
Schemat układu jednostek modułowych
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- pracować w grupie i indywidualnie
- samodzielnie analizować teksty z
ródłowe
- obserwować i wyciągać wnioski z obserwacji
- wykazywać aktywność w dochodzeniu do wiedzy i umiejętności
- brać czynny udział w ćwiczeniach i dyskusji,
- przygotować gabinet i stanowisko pracy lekarza dentysty,
- przestrzegać przepisów bhp, ochrony przeciw pożarowej oraz ochrony środowiska,
- stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej,
- rozróżniać grupy leków stosowanych w leczeniu chorób jamy ustnej,
- kompletować zestawy podstawowych leków, wyrobów medycznych stosowanych do
zabiegów stomatologicznych,
- korzystać z wiedzy z zakresu pedagogiki i psychologii w komunikowaniu się
z pacjentem,
- przygotować gabinet stomatologiczny do pracy,
- przygotować materiał stomatologiczny,
- przygotować aparaturę oraz instrumenty do zabiegów stomatologicznych,
- dobierać urządzenia oraz instrumenty do zabiegów stomatologicznych,
- wykonywać czynności związane z asystowaniem do zabiegów stomatologicznych,
- korzystać z wiedzy dotyczącej budowy, fizjologii i patologii narządu żucia,
- wykonywać czynności związane z asystowaniem podczas zabiegów stomatologicznych.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- wyjaśnić pojęcia: dezynfekcja, antyseptyka, zakażenia krzyżowe,
- scharakteryzować metody dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy,
- scharakteryzować sposoby postępowania z odpadami medycznymi i materiałem
skażonym biologicznie,
- zaplanować pracę z uwzględnieniem stosowanej metody dezynfekcyjnej,
- zorganizować stanowisko pracy do dezynfekcji, zgodnie z wymaganiami ergonomii,
- zastosować środki ochrony indywidualnej,
- określić zasady przeprowadzania dezynfekcji mechanicznej,
- dokonać dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy metodą mechaniczną,
- określić zasady przeprowadzania dezynfekcji fizycznej,
- dokonać dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy metodą fizyczną,
- dokonać dezynfekcji pomieszczenia gabinetu z zastosowaniem promieniowania
niejonizującego i nadfioletowego (UV),
- określić zasady przeprowadzania dezynfekcji chemicznej,
- dokonać grupyfikacji preparatów dezynfekcyjnych i określić zakres ich działania,
- dobrać środki do dezynfekcji instrumentów stomatologicznych,
- dobrać środki do dezynfekcji małych i dużych powierzchni,
- zastosować procedury dotyczące przygotowania i stosowania środków dezynfekcyjnych,
- przygotować roztwór środka dezynfekcyjnego o określonym stężeniu,
- przeprowadzić dezynfekcję z zastosowaniem metody chemicznej,
- określić przyczyny małej aktywności biobójczej środka dezynfekcyjnego,
- określić zasady przechowywania środków dezynfekcyjnych,
- zastosować przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Asystentka stomatologiczna322[01]
Moduł: Sterylizacja i dezynfekcja 322[01].Z3
Jednostka modułowa: Wykonywanie dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy
322[01].Z3.01
Temat: Procedury higieniczne dotyczące personelu pracującego w gabinecie
stomatologicznym.
Cel ogólny: Stosowanie ogólnych zasad higienicznych obowiązujących personel pracujący
w gabinecie stomatologicznym.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
1. Przygotować ręce do pracy w gabinecie.
2. Określić sytuacje w, których należy wykonać podstawowe mycie rąk.
3. Wyposażyć punkt do mycia rąk.
4. Określić cel higienicznego mycia rąk.
5. Omówić i wykonać mycie i dezynfekcje rąk zgodnie z techniką Ayliffe a.
6. Określić obszary rąk najczęściej pomijane podczas zabiegu mycia rąk i dezynfekcji.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
 organizowanie i planowanie zajęć,
 pracy w zespole,
 oceny pracy.
Metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne
Środki dydaktyczne:
 poradnik dla ucznia,
 zestaw pytań prowadzących,
 pomieszczenie z umywalkami, sprzętem i środkami dezynfekcyjnymi do mycia
i dezynfekcji rąk,
 kartki papieru formatu A4, pisaki.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
 uczniowie pracują w grupach 2-4  osobowych,
 uczniowie pracują indywidualnie ćwicząc technikę higienicznego mycia rąk,
Czas trwania zajęć:
 120 minut.
Zadanie dla ucznia:
Na podstawie algorytmu higienicznego mycia rąk wg. Ayliffe a, uczeń powinien:
1. Wykonać higieniczne mycie rąk.
2. Przygotować niezbędny sprzęt stanowiący wyposażenie punktu.
3. Przygotować środki do mycia i dezynfekcji rąk.
4. Określić częstość mycia rąk.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy podczas ćwiczeń indywidualnych.
4. Wykonanie pokazu higienicznego mycia rąk wg.Ayliffe a
5. Ustalenie kolejności ćwiczeń.
Faza właściwa
1. Ćwiczenia indywidualne  higienicznego mycia rąk wg. techniki Ayliffe a,
Faza końcowa.
Posumowanie.
1. Uczniowie uzasadniają korzyści jakie wynikają z przeprowadzenia ćwiczenia
2. Uczniowie omawiają trudności i najczęstsze błędy, jakie napotykali w trakcie realizacji
zajęć.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Modułowy program nauczana: Asystentka stomatologiczna322[01]
Moduł: Sterylizacja i dezynfekcja 322[01].Z3
Jednostka modułowa: Wykonywanie dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy
322[01].Z3.01
Temat: Sporządzanie wodnych roztworów środków dezynfekcyjnych do dezynfekcji
narzędzi, sprzętu i powierzchni.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności przygotowania wodnych roztworów środków
dezynfekcyjnych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
 wybrać odpowiedni środek dezynfekcyjny,
 ustalić kolejność działania,
 określić możliwe sposoby obliczenia właściwego stężenia środka dezynfekcyjnego,
 określić działanie środków dezynfekcyjnych w zależności od stężenia i ich czasu
zastosowania.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
 organizowanie i planowanie zajęć,
 pracy w zespole,
 oceny pracy zespołu.
Metody nauczania uczenia się:
 pokaz
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,
 papier formatu A4, pisaki.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
 uczniowie pracują w grupach 2 4  osobowych.
Czas trwania zajęć: 90 minut.
Zadanie dla ucznia
Zadanie: Przygotuj 1500 g wodnego 3% roztwóru Desoformu.
1. Oblicz potrzebną ilość gramów preparatu,
2. Oblicz potrzebną liczbę gramów wody, którą należy użyć do przygotowania roztworu
preparatu?
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) przyjąć założenie, że 1ml (1cm3) wody waży 1 gram,
2) wypełnić kartę pracy  ćwiczeń,
3) zastosować wzór na obliczenie potrzebnej ilości preparatu,
4) przedstawić wynik na forum grupy,
5) omówić sposób wykonania zadania.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Wyposażenie stanowiska pracy:
 literatura z rozdziału 4 poradnika dla ucznia,
 karta pracy  ćwiczeń,
 przybory do pisania
 przykładowe środki dezynfekcyjne do sporządzania roztworów w gabinecie
stomatologicznym.
Przebieg zajęć:
1. Określenie tematu zajęć,
2. Wyjaśnienie tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnić uczniom z treść ćwiczenia.
4. Podział uczniów na zespoły.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel prosi aby każdy uczeń
indywidualnie przemyślał pytanie. Na otrzymanych kartach pracy  ćwiczeń uczniowie
w grupach wypisują potrzebny wzór do obliczeń i dokonuje obliczenia. Nauczyciel zbiera
kartki i sprawdza poprawność odpowiedzi oceniając grupy uczniów. Następnie wybrani
uczniowie prezentują wyniki pracy i omawiają własne trudności na forum grupy dyskutują.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5. ĆWICZENIA
5.1 Podstawowa terminologia z zakresu aseptyki i antyseptyki
i metody dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy
5.1.1. Ćwiczenia
Uzupełnij tabelę, wpisując definicję pojęć oraz podając przykłady działania.
Karta pracy  ćwiczeń.
Termin/pojęcie definicja przykład
dezynfekcja
aseptyka
antyseptyka
zakażenie krzyżowe
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne z
ródła informacji. Należy zwrócić
uwagę na ryzyko przenoszenia zakażeń w gabinecie stomatologicznym i konieczność
przestrzegania odpowiedniego reżimu sanitarnego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiale nauczania 4.1.1 wiadomości na temat powyżej podanych pojęć,
2) wpisać definicje pojęć do karty pracy,
3) w małych zespołach ustalić przykład a następnie zapisać go na karcie pracy,
4) omówić efekty pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenie,
Środki dydaktyczne:
 papier formatu A4, długopis,
 literatura z rozdziału 7 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Opracuj algorytm zapobiegania zakażeniom krzyżowym w gabinecie stomatologicznym
uwzględniając drogi szerzenia się zakażeń.:
 drogą naczyń krwionośnych,
 drogą powietrzną poprzez wdychanie,
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
 drogą wodną,
 poprzez kontakt.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, a także wskazać dostępne z
ródła informacji. Należy zwrócić
szczególną uwagę na ryzyko przenoszenia zakażeń w gabinecie stomatologicznym
i przestrzegania odpowiedniego reżimu sanitarnego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) odszukać w materiale nauczania 4.1.1 wiadomości dotyczących drogi szerzenia się
zakażeń i profilaktyki,
2) scharakteryzować każdą z dróg szerzenia się zakażeń,
3) opracować algorytm postępowania w profilaktyce,
4) zapisać przemyślenia na kartce A4,
5) przedstawić propozycje algorytmu na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenie,
 zaleca się prace w małych zespołach 2 3 osobowych.
Środki dydaktyczne:
 papier formatu A4, flamastry,
 literatura z rozdziału 7 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Po analizie tekstu z poradnika dla ucznia dobierz metodę dezynfekcji do materiału
dezynfekowanego i scharakteryzuj ją.
Karta pracy
Dezynfekcja metoda dezynfekcji charakterystyka
instrumenty
stomatologiczne
Końcówki
stomatologiczne (wiertła)
stanowisko pracy:
podłogi, ściany, blaty
stoliki, unity,
pomieszczenie.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, a także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiale nauczania 4.1.1 wiadomości na temat dotyczący metod dezynfekcji
2) pracować w zespołach dwuosobowych,
3) uzupełnić kartę pracy,
4) omówić wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
 arkusze papieru formatu A4, długopis,
 poradnik dla ucznia,
 literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
5.2 Zasady postępowania z odpadami medycznymi
i materiałem skażonym biologicznie Organizacja
stanowiska pracy Środki ochrony indywidualnej
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn.23 sierpnia 2007 r. w sprawie
szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi na podstawie art. 7 ust.4
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 39 z 2007 r., poz. 251 i Nr. 88, poz.
587) ,określ warunki jakie powinno spełniać pomieszczenie przeznaczone do magazynowania
odpadów medycznych tzw. niebezpiecznych
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, a także wskazać dostępne z
ródła informacji. Nauczyciel
powinien zwrócić uwagę na znaczenie właściwej segregacji odpadów medycznych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiale nauczania 4.2.1 informacje warunków jakie powinno spełniać
pomieszczenie przeznaczone do magazynowania odpadów medycznych,
2) wypisać wszelkie informacje,
3) przedstawić wynik pracy grupy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenie,
Środki dydaktyczne
 papier formatu A4, flamastry,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia,
 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn.23 sierpnia 2007r. w sprawie szczegółowego
sposobu postępowania z odpadami medycznymi na podstawie art.7ust.4.
Ćwiczenie 2
Zgodnie z instrukcją wykonaj higieniczne mycie rąk wg. techniki Ayliffe a.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, a także wskazać dostępne z
ródła informacji. Zajęcia
powinny odbyć się w warunkach naturalnych  gabinet stomatologiczny lub w pracowni
ćwiczeń. Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na znaczenie właściwej higieny rąk
w gabinecie stomatologicznym
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiale nauczania 4.2.1 informacje dotyczące higieniczne mycie rąk wg.
techniki Ayliffe a,
2) dokonać analizy treści ćwiczenia,
3) określić warunki w jakich należy przeprowadzić higieniczne mycie rąk, uzasadnić
kolejność wykonywanych czynności zgodnie z techniką Ayliffe a.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenie,
 pokaz
 metoda tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia,
- instrukcja higienicznego mycia rą,
- środki do mycia i dezynfekcji rąk dostępne w ściennych dozownikach.
Ćwiczenie 3
Znając bariery ochronne stosowane w pracy przez asystentkę stomatologiczną wyćwicz
zakładanie:
- masek ochronnych na twarz,
- okularów ochronnych,
- rękawiczek ochronnych w tym z pakietu pakietu jałowego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, a także wskazać dostępne z
ródła informacji. Wskazać
na różne typy masek, okularów i rękawic ochronnych dostępnych na krajowym rynku.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiale nauczania 4.2.1. wiadomości na temat stosowania barier ochrony
w profilaktyce zakażeń krzyżowych,
2) dokonać analizy treści ćwiczenia,
3) zapoznać się ze sposobami ochrony personelu i pacjentów przed zakażeniami
krzyżowymi,
4) przećwiczyć indywidualnie zakładanie, okularów ochronnych, rękawiczek ochronnych,
masek ochronnych.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 literatura z rozdziału 7 poradnika dla ucznia.
 jednorazowe maski ochronne na twarz,
 okulary ochronne,
 różne rozmiary rękawiczek jednorazowego użytku,
 różne rozmiary rękawiczek jałowych w jałowych pakietach.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
5.3. Dezynfekcja mechaniczna, fizyczna i chemiczna 
grupyfikacja preparatów dezynfekcyjnych. Środki
chemiczne do dezynfekcji powierzchni i instrumentów
stomatologicznych
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Opracuj procedurę przygotowania preparatów do dezynfekcji narzędzi na potrzeby
gabinetu stomatologicznego, w którym pracujesz.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, a także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiale nauczania 4.4.1 informacje dotyczące sporządzania środków
dezynfekcyjnych,
2) dokonać analizy sposobu przygotowania wybranego środka dezynfekcyjnego do
narzędzi,
3) wypisać zasady obowiązujące przy przygotowywaniu roztworów środków
dezynfekcyjnych,
4) określić czas działania środka dezynfekcyjnego,
5) określić sposób postępowania z narzędziami po dezynfekcji,
6) omówić ćwiczenie na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A4, flamastry,
- kalkulator,
- poradnik dla ucznia,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Opracuj projekt wyposażenia stanowiska do mycia i dezynfekcji sprzętu i narzędzi oraz
powierzchni w gabinecie stomatologicznym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, a także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiale nauczania 4.3.1 informacje dotyczące wyposażenia stanowiska do
dezynfekcji w gabinecie stomatologicznym,
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
2) dokonać analizy pomieszczenia, urządzeń, środków dezynfekcyjnych i obowiązujących
zasad postępowania ze środkami dezynfekcyjnymi w gabinetach stomatologicznych,
3) wypisać zasady obowiązujące przy przygotowywaniu roztworów środków
4) dezynfekcyjnych, oraz zasady dotyczące sporządzania i przechowywania środków
dezynfekcyjnych,
5) narysować schemat wyposażenia stanowiska do dezynfekcji,
6) omówić ćwiczenie na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Posiadając wykaz wybranych środków dezynfekcyjnych używanych do dezynfekcji
narzędzi i do dezynfekcji powierzchni:
1. Podaj /wypisz zakres działania 10 preparatów z każdego wykazu,znając symbole oraz
jego czas działania w zależności od stężenia preparatu,
Karta ćwiczenia  preparaty do dezynfekcji narzędzi.
nazwa preparatu zakres działania stężenie czas działania
Karta ćwiczenia  preparaty do dezynfekcji powierzchni.
nazwa preparatu zakres działania stężenie czas działania
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, a także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dokonać analizy wykazu aktualnych środków dezynfekcyjnych,
2) wypisać wybrane nazwy preparatów do dezynfekcji i w kartach pracy uzupełnić wszelkie
dane,
3) przedstawić wynik pracy na forum grupy,
4) omówić sposób wykonania zadania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla ucznia,
- karta pracy  ćwiczeń,
- przybory do pisania,
- aktualny wykaz środków dezynfekcyjnych zatwierdzonych do użytku.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
5.4. Zasady sporządzania, stosowania i przechowywania
środków dezynfekcyjnych
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenia 1
Zadanie: Przygotuj 1500 g wodnego 3% roztwóru Desoform.
1. Oblicz potrzebną ilość gramów preparatu,
2. Oblicz potrzebną liczbę gramów wody, którą należy użyć do przygotowania roztworu
preparatu?
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, a także wskazać dostępne z
ródła informacji. Nauczyciel
powinien podać uczniom kartki z przykładowymi zadaniami obliczenia stężenia środka
dezynfekcyjnego
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć założenie, że 1ml (1cm3) wody waży 1 gram,
2) zastosować wzór na obliczenie potrzebnej ilości preparatu,
3) przedstawić wynik na forum grupy,
4) omówić sposób wykonania zadania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
 literatura z rozdziału 7 poradnika dla ucznia,
 karta pracy  ćwiczeń,
 przybory do pisania
 przykładowe środki dezynfekcyjne do sporządzania roztworów w gabinecie
stomatologicznym.
Ćwiczenie 2
Zadanie: Przygotuj 3% roztwór wodny Tiutolu do dezynfekcji narzędzi
stomatologicznych zgodnie z zaleceniami producenta wypisanymi na opakowaniu środka
dezynfekcyjnego. Do Twojej dyspozycji jest pojemnik o pojemności 2 l.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, a także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać rozdział 4.3 z poradnika dla ucznia,
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
2) przeczytać informacje producenta z opakowania na środku dezynfekcyjnymi preparatu
dotyczące sposobu przygotowania roztworu preparatu,
3) przedstawić wynik obliczeń na forum grupy,
4) omówić sposób wykonania zadania i czas dezynfekcji w roztworze o takim stężeniu.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia,
- arkusze papieru formatu A4, flamastry,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
Ćwiczenie 3
Sporządz
roztwór Sekuseptu pulver do dezynfekcji narzędzi, stosując się do zaleceń
producenta. Określ zasady przygotowania środka dezynfekcyjnego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, a także wskazać dostępne z
ródła informacji. Nauczyciel
powinien przygotować środek dezynfekcyjny i wskazówki producenta oraz zwrócić uwagę na
kolejność postępowania przygotowawczego
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiale nauczania 4.4.1 informacje na temat negocjacji zakupowych,
2) zapoznać się z treścią ćwiczenia,
3) wybrać najważniejsze problemy jakie wynikają w treści ćwiczenia,
4) wypisać istotne zasady,których należy przestrzegać w trakcie sporządzania roztworu,
5) przestrzegając zasad przygotować wybrany roztwór środka dezynfekcyjnego zgodnie
z zaleceniami producenta,
6) omówić podstawowe zasady pracy ze środkiem dezynfekcyjnym na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A4, flamastry,
- kalkulator,
- poradnik dla ucznia,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla ucznia,
- wanienka do środka dezynfekcyjnego, środek dezynfekcyjny Secusept pulver, środki
ochrony osobistej(fartuch,rękawice ochronne, okulary).
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
5.5. Przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z poradnika dla pielęgniarek i położnych: AIDS. Jak zmniejszyć ryzyko zakażenia HIV
w praktyce pielęgniarskiej. Warszawa 1998 wypisz:
1) zasady profilaktyki wśród personelu medycznego,
2) ryzyko zakażenia HIV przez narzędzia medyczne,
3) ryzyko zakażenia HIV wynikające z niestosowania środków ochrony indywidualnej,
4) ryzyko zakażenia HIV przez kontakt z krwią.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, a także wskazać dostępne z
ródła informacji. Nauczyciel
powinien zwrócić szczególną uwagę na zasady profilaktyki zakażeń HIV w gabinetach
stomatologicznych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w podanym powyżej poradniku dla pielęgniarek treści określone w zadaniu,
2) zapoznać się z treścią ćwiczenia,
3) wypisać istotne informacje na kartce,
4) omówić pracę na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
 papier formatu A4, flamastry,
 poradnik dla ucznia
 literatura z rozdziału 7 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Na podstawie wypisanych danych z poradnika dla pielęgniarek i położnych: AIDS. Jak
zmniejszyć ryzyko zakażenia HIV w praktyce pielęgniarskiej. Warszawa 1998 opracuj
algorytm postępowania z pacjentem zarażonym wirusem HIV w gabinecie stomatologicznym:
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, a także wskazać dostępne z
ródła informacji. Nauczyciel
powinien zwrócić szczególną uwagę na zasady profilaktyki zakażeń HIV w gabinetach
stomatologicznych.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w podanym powyżej poradniku dla pielęgniarek treści dotyczące zasad
postępowania w profilaktyce AIDS,
2) zapoznać się z treścią ćwiczenia,
3) wypisać istotne informacje na kartce,
4) opracować schemat algorytmu działań
5) zaprezentować pracę na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
 papier formatu A4, flamastry,
 poradnik dla ucznia,
 literatura z rozdziału 7 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Opracuj instrukcję postępowania w gabinecie stomatologicznym w przypadku zranienia
się podczas pracy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia, a także wskazać dostępne z
ródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w poradniku dla ucznia treści określone w zadaniu,
2) zapoznać się z treścią ćwiczenia,
3) wypisać istotne informacje na kartce,
4) opracować instrukcje postępowania w przypadku zranienia się w gabinecie
stomatologicznym,
5) zaprezentować opracowana instrukcję na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
 papier formatu A4, flamastry,
 poradnik dla ucznia.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
 6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Wykonywanie dezynfekcji
instrumentów i stanowisk pracy
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
 zadania 1, 2, 4, 7, 8, 9, 11, 12, 14, 15, 20 są z poziomu podstawowego,
 zadania 3, 5, 6, 10, 13, 16, 17,18, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
 dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
 dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
 dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
 bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. d, 4. b, 5. c, 6. a, 7. a, 8. c, 9. a, 10. c, 11. a,
12. d, 13. b, 14. c, 15. d, 16. c, 17. d, 18. a, 19. b, 20. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Zdefiniować dezynfekcję A P d
2 Zdefiniować pojęcie antyseptyki A P a
3 Określić pojecie zakażeń krzyżowych C PP d
4 Wyjaśnić pojęcie odpady medyczne B P b
5 Charakteryzować odpady specyficzne C PP c
Zastosować sposoby unieszkodliwiania odpadów
6 C PP a
medycznych
Określić przyczyny małej aktywności biologicznej
7 B P a
środka dezynfekcyjnego
Charakteryzować sposób opisu pojemnika ze
8 C P c
środkiem dezynfekcyjnym
Rozróżnić akty prawne, którym podlegają
9 A P a
preparaty dezynfekcyjne
10 Określić zasady dotyczące częstości mycia rąk C PP c
Wskazać aktualnie obowiązującą metodę
11 A P a
higienicznego mycia rąk
Wskazać obowiązkową dokumentację
12 postępowania z odpadami medycznymi A P d
w gabinecie
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Przedstawić metody profilaktyki HIV w gabinecie
13 D PP b
stomatologicznym
14 Zastosować cel chirurgicznego mycia rąk A P c
Podać zasady profilaktyki przenoszenia infekcji
15 B P d
w gabinecie za pośrednictwem rąk
Zidentyfikować oznakowania na opakowaniach
16 C PP c
środków dezynfekcyjnych
Scharakteryzować sposoby wykonywania
17 C PP d
dezynfekcji fizycznej
18 Określić czas dezynfekcji powierzchni C PP a
Określić wysokość umocowania lamp
19 C PP b
bakteriobójczych w gabinecie stomatologicznym
Określić istotne dane, które powinny być
20 A P b
w adnotacji dotyczącej zranienia się w pracy
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku. Tylko wskazanie odpowiedzi nawet poprawnej bez uzasadnienia,
nie będzie uznane.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
instrukcja,
zestaw zadań testowych,
karta odpowiedzi.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Dezynfekcja to sposób niszczenia
a) bakterii.
b) wirusów.
c) grzybów i bakterii.
d) bakterii łącznie z prątkami gruz
licy, grzybów i wirusów.
2. Antyseptyka to
a) postępowanie polegające na niszczeniu drobnoustrojów lub zahamowaniu ich
rozwoju.
b) postępowanie zapobiegające zakażeniom przez częste mycie.
c) posługiwanie się sprzętem pozbawionym bakterii.
d) posługiwanie się materiałem opatrunkowym jałowym.
3. Zakażenie krzyżowe to zakażenie
a) własną florą bakteryjną pacjenta,
b) florą bakteryjną,której nosicielem jest pacjent,
c) ujawniające się w czasie pobytu w gabinecie stomatologicznym,
d) przeniesione z jednego pacjenta na drugiego przez ręce personelu.
4. Odpady medyczne to substancje
a) stałe powstające przy leczeniu.
b) stałe, ciekłe i gazowe powstające przy leczeniu, diagnozowaniu oraz profilaktyce
w działalności medycznej.
c) ciekłe powstające przy leczeniu, diagnozowaniu oraz profilaktyce w działalności
medycznej.
d) gazowe powstające przy leczeniu, diagnozowaniu w działalności medycznej.
5. Odpady specyficzne, zakażone drobnoustrojami to
a) uszkodzone termometry rtęciowe i zużyte świetlówki.
b) resztki pokarmowe z oddziałów niezakaz
nych.
c) zużyty materiał opatrunkowy, strzykawki,igły.
d) substancje toksyczne.
6. Do sposobu unieszkodliwiania odpadów medycznych należy
a) termiczne przekształcanie.
b) składowanie.
c) dezynfekcja chemiczna.
d) sterylizacja.
7. Przyczyną małej aktywności biobójczej środka dezynfekcyjnego jest
a) zbyt małe stężenie roztworu, zbyt długie używanie roztworu.
b) krótki czas zanurzenia w środku dezynfekcyjnym.
c) zbyt długie moczenie w środku dezynfekcyjnym.
d) przygotowanie roztworu w naczyniu plastikowym.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
8. Pojemnik ze środkiem dezynfekcyjnym musi być opisany
a) nazwą preparatu i jego stężeniem,pieczątką Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.
b) godziną rozpoczęcia i zakończenia dezynfekcji,podpisem kierownika gabinetu
stomatologicznego.
c) nazwą preparatu i jego stężeniem, godziną rozpoczęcia i zakończenia dezynfekcji
i podpisem osoby odpowiedzialnej za dezynfekcję.
d) nazwą preparatu i czasu jego działania.
9. Preparaty dezynfekcyjne podlegają
a) ustawie o wyrobach medycznych, ustawie o produktach biobójczych, prawu
farmaceutycznemu.
b) tylko ustawie o wyrobach medycznych.
c) tylko ustawie o wyrobach farmaceutycznych.
d) zarządzeniom Głównego Inspektora Sanitarnego.
10. Ręce należy myć
a) zawsze rano przed pracą.
b) tylko przed jedzeniem.
c) przed założeniem rękawiczek, po zdjęciu rękawiczek, po zanieczyszczeniu krwią lub
ich uszkodzeniu.
d) po zanieczyszczeniu rąk krwią.
11 Higieniczne mycie rąk należy przeprowadzać
a) wg techniki Ayliffe.
b) metodą Jonesa.
c) metodą Bassa.
d) metodą Hirschwelda.
12. Obowiązkowa dla gabinetów stomatologicznych jest następująca dokumentacja
postępowania z odpadami medycznymi
a) instrukcja postępowania z odpadami medycznymi.
b) tylko karta ewidencji odpadów.
c) dokumenty obrotu odpadami niebezpiecznymi.
d) karta ewidencji odpadów, dokumenty obrotu odpadami niebezpiecznymi.
13. W profilaktyce zakażeń HIV w gabinecie stomatologicznym zwrócisz uwagę na
a) szczepienia ochronne.
b) stosowanie rękawiczek, masek i odzieży ochronnej.
c) badania okresowe pracowników.
d) dokładną dezynfekcje fotela stomatologicznego.
14. Celem chirurgicznego mycia rąk jest
a) uzyskanie pełnej jałowości rąk.
b) eliminacja flory stałej.
c) eliminacja flory stałej i przejściowej.
d) zmycie zanieczyszczeń organicznych i brudu.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
15. Ryzyko infekcji za pośrednictwem rąk zmniejsz się przez
a) mycie rąk wodą i mydłem,
b) odkażanie skóry rąk,
c) mycie rąk wodą i mydłem, ochrona rąk za pomocą rękawic,
d) mycie rąk wodą i mydłem, ochrona rąk za pomocą rękawic, odkażanie skóry.
16. Oznakowanie na opakowaniu środka dezynfekcyjnego  BTbcVF oznacza zakres
działania środka na
a) bakterie,wirusy.
b) bakterie,wirusy, grzyby.
c) bakterie łącznie z prątkiem gruz
licy,wirusy, grzyby.
d) bakterie,wirusy, saprofity.
17. Dezynfekcja fizyczna polega na
a) tylko na wyparzaniu.
b) spalaniu i wyparzaniu.
c) stosowaniu promieni niejonizujących i nadfioletowych i spalaniu.
d) spalaniu i wyparzaniu oraz stosowaniu promieni niejonizujących i nadfioletowych.
18. Do dezynfekcji powierzchni stosuje się preparaty działające skutecznie w czasie
a) 15 min.
b) 1 godziny.
c) 30 min.
d) 2 godzin.
19. Lampy bakteriobójcze niskociśnieniowe powinny być zamontowane w gabinecie
stomatologicznym co najmniej
a) 1 m od podłogi.
b) 2 m od podłogi.
c) 2,5 m od podłogi.
d) odległość od podłogi nie ma znaczenia.
20. W przypadku zranienia się podczas pracy zdarzenie należy odnotować zapisując
następujące informacje
a) sposób zranienia.
b) imię i nazwisko pacjenta oraz datę zdarzenia.
c) czas od zranienia do założenia opatrunku.
d) wykonanie testu w kierunku infekcji HIV.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Wykonywanie dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Wykonywanie dezynfekcji
instrumentów i stanowisk pracy
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
zadania 1, 2, 4, 5, 7, 9, 11, 12, 13, 14, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
zadania,3, 6, 8, 10, 15, 16 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
 dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,
 dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
 dobry  za rozwiązanie 12 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
 bardzo dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. a, 4. d, 5. b, 6. a, 7. d, 8. c, 9. a, 10. d, 11. b,
12. d, 13. b, 14. c, 15. d, 16. c, 17. d, 18. a. 19. b , 20. c.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Określić podział dezynfekcji ze względu na
1 B P b
metodę
Określić drogi przenoszenia się drobnoustrojów
2 B P c
w gabinecie stomatologicznym
Określić czas od,którego liczy się czas
3 dezynfekcji narzędzi w roztworach C PP a
dezynfekcyjnych
Wskazać czynności dezynfekcyjne jakie
4 podejmuje się w gabinecie przed przyjęciem A P d
pierwszego pacjenta
5 Dokonać podziału odpadów medycznych B P b
Scharakteryzować dokumentację postępowania z
6 odpadami medycznymi a gabinecie C PP a
stomatologicznym
Określić dopuszczalny czas gromadzenia
7 odpadów medycznych w warunkach gabinetu B P d
stomatologicznego
Charakteryzować zasady bezpiecznego
8 C PP c
stosowania środków dezynfekcyjnych
Określić obowiązujące zasady stosowania
9 A P a
rękawic ochronnych w gabinecie
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
Określić spektrum biobójczego działania
10 preparatów dezynfekcyjnych do dezynfekcji C PP d
narzędzi stomatologicznych
Określić kolor worków do gromadzenia odpadów
11 A P b
medycznych
12 Wskazać cel higienicznego mycia rąk A P d
13 Przedstawić cel stosowania rękawic ochronnych B P b
Dokonać charakterystyki dezynfekcji
14 C P c
mechanicznej
Określić warunki dopuszczenia preparatów
15 C PP d
dezynfekcyjnych do użytku
16 Określić drogę przenoszenia wirusa HIV C PP c
Wskazać materiał z, którego wykonane mogą być
17 A P d
rękawice ochronne
Nazwać wirusa wywołującego wirusowe
18 B P a
zapalenie wątroby
Scharakteryzować obowiązującą metodę
19 B P b
higienicznego mycia rak
Wyjaśnić zasady profilaktyki przenoszenia
20 B P c
infekcji w gabinecie za pośrednictwem rąk
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 18 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku. Tylko wskazanie odpowiedzi nawet poprawnej bez uzasadnienia,
nie będzie uznane.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
instrukcja,
zestaw zadań testowych,
karta odpowiedzi.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Ze względu na metodę przeprowadzania dezynfekcję dzielimy na
a) ogólną, szczegółową.
b) mechaniczną, chemiczną, fizyczną.
c) powierzchni, narzędzi.
d) bieżącą, końcową.
2. W gabinecie stomatologicznym bakterie mogą być przenoszone drogą
a) naczyń krwionośnych,skórę.
b) powietrzną, drogę wodną.
c) naczyń krwionośnych, drogą powietrzną, drogą wodną, poprzez kontakt.
d) powietrzna, kontakt bezpośredni, skórę i błony śluzowe.
3. Czas przechowywania narzędzi w roztworze środka dezynfekcyjnego liczymy od
momentu
a) zanurzenia ostatniej sztuki narzędzi.
b) po 15 minutach od zanurzenia w roztworze.
c) przygotowania roztworu środka dezynfekcyjnego.
d) kiedy roztwór jest klarowny.
4. Do czynności dezynfekcyjnych wykonywanych przed pierwszym pacjentem w gabinecie
należą dezynfekcja
a) fotela stomatologicznego, dezynfekcja stolika z lekami i narzędziami.
b) rąk, dezynfekcja fotela.
c) narzędzi, dezynfekcja stolika.
d) spluwaczki, płukanie unitu.
5. Odpady medyczne dzielimy na
a) zakaz
ne, niezakaz
ne.
b) zakaz
ne, specjalne, pozostałe.
c) bytowo-gospodarcze, niezakaz
ne, zakaz
ne.
d) niezakaz
ne, toksyczne, zakaz
ne.
6. Dokumentacja postępowania z odpadami medycznymi to
a) instrukcja postępowania z odpadami medycznymi, karta ewidencji odpadów,
dokumentacja obrotu odpadami niebezpiecznymi.
b) książka ewidencji odpadów,
c) dokumentacja obrotu odpadami niebezpiecznymi,
d) instrukcja postępowania z odpadami medycznymi.
7. Dopuszczalny czas gromadzenia odpadów medycznych w warunkach gabinetu
zabiegowego nie może przekroczyć
a) 12 godzin.
b) 48 godzin.
c) 6 godzin.
d) 24 godzin.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
8. Do zasad bezpiecznego stosowania preparatów dezynfekcyjnych należą
a) przygotowanie i przechowywanie roztworów środków dezynfekcyjnych.
b) zasady ochrony osobistej.
c) przygotowanie i przechowywanie roztworów środków dezynfekcyjnych, środki
ochrony osobistej, zasady dezynfekcji.
d) właściwe wykonywanie dezynfekcji.
9. Podczas pracy ręce muszą być osłonięte rękawiczkami, które zmienia się po
a) każdym pacjencie.
b) w zależności od potrzeby.
c) tylko w przypadku ich zniszczenia.
d) zakończeniu pracy w gabinecie.
10. Wszystkie narzędzia stomatologiczne traktuje się jako skażone i bezpośrednio po użyciu
należy je zanurzyć w roztworze preparatu dezynfekcyjnego o działaniu biobójczym na
a) B,F.
b) V,F.
c) B,Tbc.
d) B,F,V,Tbc.
11. Odpady medyczne gromadzi się w workach koloru
a) zielonego.
b) czerwonego.
c) czarnego.
d) niebieskiego
12. Celem higienicznego mycia rak jest
a) zmycie brudu.
b) dezynfekcja skóry rąk.
c) uzyskanie pełnej jałowości rąk.
d) zmycie zanieczyszczeń organicznych i brudu, częściowa eliminacja flory
przejściowej i stałej.
13. Stosowanie rękawic ochronnych
a) zwalnia z higienicznego mycia rąk.
b) nie zwalnia z obowiązku mycia rak i stosowania antyseptyków.
c) zwalnia z dezynfekcji rąk.
d) zwalnia z chirurgicznego mycia rąk.
14. Dezynfekcja mechaniczna polega na
a) wyparzaniu, sprzątaniu, wietrzeniu.
b) odkurzaniu, sprzątaniu, zamiataniu, spalaniu.
c) odkurzaniu, sprzątaniu, zamiataniu,wietrzeniu pomieszczeń.
d) zastosowaniu promieniowania nadfioletowego.
15. Można stosować preparaty dezynfekcyjne posiadające
a) aatest PZH.
b) dobrą cenę, dopuszczenie do obrotu rynkowego.
c) znak CE.
d) świadectwo rejestru, dopuszczenie do obrotu, znak CE.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
16. Wirus HIV przenosi się drogą
a) kropelkową.
b) kontaktową.
c) płciową, drogą krwi.
d) pokarmowa, drogą kontaktową.
17. Rekawiczki ochronne wykonane są z
a) lateksu.
b) folii, gumy.
c) winylu.
d) lateksu, winylu.
18. Wirusowe zapalenie wątroby jest wywołane przez wirus
a) HBV.
b) HIV.
c) HPV.
d) opryszczki.
19. Higieniczne mycie rąk należy przeprowadzić
a) metodą Jones,
b) wg. techniki Ayliffe,
c) metoda Bassa,
d) metoda Hirschwelda.
20. Ryzyko przeniesienia infekcji za pomocą rąk zmniejsza się przez
a) mycie rąk wodą i mydłem, ochronę rąk za pomocą rękawic,
b) mycie rąk wodą i mydłem,
c) mycie rąk wodą i mydłem, ochronę rąk za pomocą rękawic, odkażanie skóry rąk,
d) odkażanie skóry rąk.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Wykonywanie dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
7. LITERATURA
1. Anusz Z.: Mikrobiologia i parazytologia lekarska. PZWL, Warszawa 1995,
2. Anusz Z.: Podstawy epidemiologii i kliniki chorób zakaz
nych. PZWL Warszawa 1998,
3. Głądysz A., Juszczyk J.: Zakażenia HIV/AIDS. Poradnik dla stomatologów.
Wydawnictwo VOLUMED, Wrocław 1996,
4. Jańczuk Z. (red.): Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005,
5. Lech Vern Barnett (red.): Asystowanie w stomatologii. Podręcznik dla asyst i higienistek
stomatologicznych. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2006,
6. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 VII 2007r. w sprawie szczegółowego
sposobu postępowania z odpadami medycznymi.(Dz.U.07.162.1153 z dnia 8 września
2007r.),
7. http://www.higienistki.pl,
8. Zasady gospodarowania odpadami niebezpiecznymi w praktyce lekarskiej
i dentystycznej. Biuletyn Lekarski 104/paz
dziernik 2008,
9. Zapobieganie zakażeniom w gabinetach dentystycznych. Materiały szkoleniowe.
Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Olsztynie. Olsztyn 2008,
10. Dziennik. Urzędowy Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej Nr.11.,poz. 32,
11. Dz. U.Nr. 11,poz.84 z 2001 r. z póz
niejszymi zmianami
Czasopisma:
 Asystentka i higienistka stomatologiczna
Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz  Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38