Wykład 3 27,10,12
T : Marketing i zarządzanie w produkcji trzody chlewnej
GOSPODARSTWO :
to celowo zorganizowany, majacy własne kierownictwo zespół ludzi wraz z ziemią i pozostałymi
niezbędnymi do procesu produkcyjnego środkami produkcji, który zajmuje się produkcją roślinną i
zwierzęcą, a także niekiedy przetwórstwem rolno-spożywczym.
PRZEDSI
BIORSTWO :
jest jednostką spełniajacą kryteria gospodarstwa, a ponadto wyodrębniane ekonomicznie i prawnie,
kierując swoją aktywność na rynek, której podstawowym celem jest maksymalizacja zysku.
FUNKCJE GOSPODARSTW ROLNICZYCH :
* produkcyjna
i związana z wytwarzaniem surowców i produkcji rolniczych
* dochodowa
ma dostarczyć środków na utrzymanie
* miejsce pracy
dające zatrudnienie rolnikom i członkom ich rodzin
* środek powiększania i przechowywania majątku rodziny dla następnych pokoleń
Pomyślna realizacja funkcji gospodarstwa zależy od odpowiedzi na ponizsze pytania :
1) co produkować ?
prosieta
tuczniki
zwierzęta hodowlane
2) jak produkować ?
produkcja w cyklu zamkniętym
produkcja w ceklu otwartym
produkcja w oparciu o wlasne pasze
produkcja w oparciu o pasze z zakupu
3) ile produkować ?
rozmiary produkcji
4) dla kogo produkować ?
samemu przetwarzać
sprzedawać żywiec do zakładow mięsnych
 STRUKTURA ORGANIZACYJNA GOSPODARSTW I PRZEDSI
BIORSTW ROLNICZYCH
1) Działy produkcji roślinnej i zwierzecej, przetwórstwa rolno-spożywczego czy też usług
2) Gałęzie, czyli grupy roślin lub działalność o podobnej technologii produkcji oraz grupy zwierzat
tego samego gatunku
3) Działalność, pozyskiwanie jednolitego produktu z zastosowaniem tej samej technologii
produkcji
PLUSY A
ACZENIA PRODUKCJI ZWIERZ
CEJ I ROŚLINNEJ :
- produkcja zwierzęca przetwarza produkty roślinne na zwierzęce
- utrzymanie zwierząt poprawia wykorzystanie posiadanych w gospdarstwie zasobów ziemi, siły
roboczej i srodków trwałch
- zwierzęta dostarczają nawozow naturalnych
- inwentarz żywy wykorzystujepasze bezwzględne, tj. takie które nie mogą być zużyte produkcyjnie
w gospodarstwie poza produkcją zwierzęcą
- wahania z wprodukcji zwierzęcej są mniejsze niż zmienność poziomu produkcji roślinnej
- produkcja zwierzęca przyśpiesza obieg środków obrotowych i zapewnia częstrzy dopływ gotówki
do gospodarstwa, aniżeli występuje to w produkcji roślinnej
- produkcja zwierzęca dostarcza wielu artykułów dla gospodarstwa domowego
Między produkcja zwierzęcą a roślinną istnieje wiele powiązań, m.in. :
+ przez obornik i inne nawozy naturalne
+ przez pasze i ściółkę
+ przez siłę roboczą
+ przez środki finansowe
+ przez niektóre środki produkcji
KATEGORIE - MIERNIKI PRODUKCJI :
PRODUKCJA GLOBALNA
obejmuje wartość lub ilość wszystkich produktów w danym czasie
(najczęściej w ciągu roku)
PRODUKCJA GLOBALNA CAA
KOWITA
suma produkcji globalnej rolniczej i produkcji globalnej nierolniczej oraz usług
PRODUKCJA GLOBALNA ROLNICZA
suma produkcji globalnej zwierząt i roślin, w obu z nich wyróżniamy :
* produkty główne
mięso, mleko, ziarno zboż, ziemniaki, siano
* produkty uboczne
obornik, słoma
* przyrost pogłowia zwierząt gospodarskich
* przyrost niezakończonej produkcji roślinnej
PRODUKCJA GLOBALNA ZWIERZ
CA
produkcja artykułów zwierzęcych i przyrost pogłowia
PRODUKCJA GLOBALNA ROŚLINNA
zbiory danego roku i przyrost wartości produkcji w toku
PRODUKCJA KOC
COWA BRUTTO
jest to końcowy efekt produkcji gospodarstwa rolniczego
Pkb = Pgl - Ow
Ow ---> wartość produkcji rolniczych wytworzonych i zużytych w gospodarstwie
PRODUKCJA KOC
COWA NETTO
obliczamy ją odejmując od produkcji końcowej brutto wartość zużytych produktów pochodzenia
rolniczego z zakupu, darowizny, itp.
Pkn = Pkb - Kprz
Kprz ---> wartość zużytych produktów pochodzenia rolniczego z zakupu
PRODUKCJA TOWAROWA
która stanowi wartość sprzedanych przez gospodarstwo produktów rolniczych
PRODUKCJA CZYSTA
dochód globalny, wartość nowo wytworzona (będąca wytworem pracy ludzi) w danym czasie
Pcz = Pgl - Kmou
Kmou ---> koszty wszystkich zużytych materiałów i surowców, amortyzuję oraz koszty usług
SYSTEMY GOSPODARCZE - GA
ÓWNY DZIAA
GOSPODARSTWA :
* roślinny
z ponad 65% przewagą produkcji roślinnej
* roślinno - zwierzęcy
w którym produkcja globalna roślinna stanowi 60-65% całej produkcji
* zwierzęco-roślinna
w której produkcja globalna zwierzęca stanowi 55-60% calej produkcji
* zwierzęca
w którym ponad 45% produkcji globalnej stanowi produkcja zwierzęca
 KIERUNKI PRODUKCJI :
a) gospodarstwa jednokierunkowe
w których z jednej gałęzi uzyskuje się ponad 40% wartości produkcji końcowej, a z pozostałych po
mniej niż 30%
b) gospodarstwa dwukierunkowe
w których dwie gałęzie dają po więcej niz 30% wartości produkcji końcowej, a każda z pozostałych
po mniej niż 30%
c) gospodarstwa wielostronne
z wyrózniającą sie gałęzią głowną (30-40%), a pozostałe poniżej 30%
d) gospodarstwa wielostronne roślinne i zwierzęce
których łącznie wszystkie gałęzie daja więcej niż 50%
e) gospodarstwa trójkierunkowe
w których trzy gałęzie dają po więcej niż 30% wartości produkcji końcowej
STOPNIE SPECJALIZACJI GOSPODARSTWA W ZALEŻNOŚCI OD KRYTERIUM
EKONOMICZNEGO :
GOSPODARSTWO SPECJALIZUJACE
w których udział jednej gałęzi stanowi ponad 40% w strukturze produkcji końcowej, a innych -
mniej niż 30%
GOSPODARSTWA O WYŻSZYM STOPNIU SPECJALIZACJI
w którym udział jednej gałęzi w produkcji końcowej wynosi powyzej 50%
GOSPODARSTWA WYSOKO WYSPECJALIZOWANE
powyżej 66%
W PEA
NI WYSPECJALIZOWANE GOSPODARSTWA
w którym wyraz
nie dominuje jenda gałąz