WYKŁAD V. Sektory polityki społecznej

Opracowanie: dr hab. Katarzyna Zamorska Akcentując znaczenie więzi kooperacyjnych, polityka społeczna w demokratycznym państwie jest systemem czterech sektorów:

PUBLICZNEGO – RYNKOWEGO – POZARZĄDOWEGO – NIEFORMALNEGO

W każdym z tych sektorów występują podmioty polityki społecznej.

Są one sobie nawzajem potrzebne, gdyż (mogą):

1. Wyręczają się w działaniu.

2. Udzielają sobie rad.

3. Wywierają presję bądź mediują w sporach.

4. Promieniują przykładem.

5. Zgłaszają odkryte przez siebie niedobory.

6. Oczekują aktywności innych w zapełnianiu luk.

7. Zawierają kontrakty.

1. PUBLICZNY:

-

obejmuje administrację państwową, samorządową i podlegające jej instytucje (zawiera

wszystkie

instytucje

systemu

politycznego:

od

władzy

ustawodawczej, przez wykonawczą po sądowniczą; od władz centralnych do lokalnych

-

„plusy” – sektor ten cechuje względna stabilność: istnienie instytucji publicznych wymusza prawo, one same mogą też to prawo modyfikować; bezpieczeństwo, równe traktowanie, obiektywizm i profesjonalizm

-

„minusy” – rutyna, przymus, biurokratyzacja, podatność na korupcję.

2. RYNKOWY / PRYWATNY:

-

Zbiór podmiotów kierujących się w swej działalności dążeniem do zysku ( for profit)

-

czy rynek może być podmiotem polityki społecznej? TAK, gdyż rynek to DAWCA PRACY, TOWARÓW KONSUMPCYJNYCH, PRODUKTÓW

OWEJ PRACY, WZORÓW ŻYCIA, MARZEŃ, jest PRZESTRZENIĄ dla ludzkiej REKREACJI i WYPOCZYNKU

-

firmy komercyjne dążą do zysku, co nie znaczy, że rządzą nimi bez reszty prawa rynku – współczesne rynki są bardzo często zmonopolizowane.

Występują zatem różne mechanizmy gospodarcze kształtujące ten sektor

-

„plusy” – reagowanie na efektywny popyt, anonimowość, wolny wybór klientów

-

„minusy” – ignorowanie potrzeb i obojętność wobec biednych 1

WYKŁAD V. Sektory polityki społecznej

Opracowanie: dr hab. Katarzyna Zamorska 3. POZARZĄDOWY:

-

to podmioty nie działające dla zysku – stąd niekiedy nazwa non profit, trzeci sektor, NGO’s

-

zakres działania różny: usługi opiekuńcze

-

najczęściej

kojarzony

ze

stowarzyszeniami,

fundacjami,

ew.

niesformalizowanymi inicjatywami i ruchami społecznymi

-

„plusy” – stabilność i innowacyjność

-

„minusy” – niefachowość, słomiany zapał, przypadkowość pomocy Te trzy wymienione sektory można jeszcze uzupełnić o tzw. SEKTOR NIEFORMALNY, czyli ogół obywateli i ich rodzin prowadzących gospodarstwa domowe. Dążą oni na polu prywatności, wśród krewnych, sąsiadów i przyjaciół do realizacji swoich wyobrażeń o dobrym życiu, szczęściu, dbając o siebie wzajemnie.

Czy dziadkowie, rodzeństwo, przyjaciele mogą być podmiotami polityki społecznej?

Bywają alternatywą rynku, instytucji publicznych, społecznych (miejskiego żłobka, komercyjnego, ochronki prowadzonej przez zakonnicę etc.) Coraz częściej to jednak właśnie te instytucje stają się alternatywą dla np. matki: im mniej wydolny sektor nieformalny, tym większe jest zapotrzebowanie na pozostałe sektory..

-

„plusy” – miłość i przyjaźń

-

„minusy” – nienawiść, obojętność

2

WYKŁAD V. Sektory polityki społecznej

Opracowanie: dr hab. Katarzyna Zamorska SEKTOR PUBLICZNY

S

E

R

K

O

T

T

O

K

R

E

S

SEKTOR NIEFORMALNY

Opracowane na podstawie:

Auleytner Julian, Instytucje polityki społecznej. Podmioty i fundusze, Instytut Polityki Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, Warszawa 1996.

Leksykon polityki społecznej, red. nauk. Barbara Rysz-Kowalczyk, IPS UW, Warszawa 2002, Oficyna Wydawnicza Aspra-JR.

Supińska Jolanta, Podmioty polityki społecznej – współzawodnictwo, współistnienie, współpraca, [w:]

Wokół teorii polityki społecznej, IPS UW, Warszawa 2003.

Literatura obowiązkowa:

G. Spytek-Bandurska, Sektory, podmioty, poziomy i organizacja polityki społecznej, [w:] Polityka społeczna. Podręcznik akademicki, Grażyna Firlit-Fesnak, Małgorzata Szylko-Skoczny (red.), PWN, Warszawa 2007, s. 93-106.

3