1.
Typy planów
Rola planowania: - dzienny  zawiera cele, treści, sposoby motywowania, czynności uczniów, materiały dydaktyczne, kontrolę i ocenę;
- poprawia motywację uczniów różne formy
- pomaga ukierunkować uczenie się - jednostki tematycznej  kilka dni lub tygodni; cele sumaryczne, treści, fazy, zadane prace, kontrola i ocena
- zmniejsza trudności związane z utrzymaniem ładu. - roczny  mniej dokładne; ważne są myśl przewodnia, staranne ujęcie zakresu w czasie i dostosowanie planu do
Minusy: cyklów rocznych
- może zniechęcić uczniów do samodzielnego podejmowania nauki
- może stępić w nauczycielach wrażliwość na samodzielne pomysły uczniów. Badania naukowe
Zahorik:
Tradycyjna postać planu dydaktycznego (postać liniowa): wpływ planowania na zachowanie nauczyciela
Najpierw ustala się cele, póz
niej z dostępnych możliwości wybiera się sposoby działania i szczegółowe czynności - 12 nauczycielki czwartych klas z 4 szkół podzielono na planujące (dostają plan lekcji na określony temat) i
mające do nich doprowadzić. nieplanujące (mają zarezerwować lekcję, a temat dostają póz
niej)
CELE => DZIAA
ANIA => WYNIKI - nagrywanie na magnetofon w czasie prowadzenia lekcji
Model zakłada ścisłe związki między ustalającymi cele a odpowiadającymi za ich osiągnięcie. - planujące  mniej wyczulone na pomysły uczniów, dążą do osiągnięcia własnych celów
Środowisko społeczne objęte planem ma pozostać względnie niezmienne. - nieplanujące  zachęcanie uczniów, wykorzystywanie ich pomysłów
Używa się mechanizmów pozyskujących informacje, w jakim zakresie osiągnięto cele. - planowanie wg celów może zmniejszyć nastawienie nauczyciela na kontakt z uczniem.
Housner & Griffey:
Alternatywna postać planu: różnice w planowaniu i podejmowaniu decyzji przez nauczycieli doświadczonych i nie-
Rozpoczyna się od działań, które przynoszą przewidziane i nieprzewidziane rezultaty. Na końcu działania te - 16 nauczycieli WF (8 z ponad 5-letnim stażem, 8 stażystów)  60 minut na zaplanowanie 2 lekcji dryblingu
podsumowuje się i tłumaczy, przypisując do nich cele. piłkarskiego i koszykarskiego dla 8-latków, nagrywanie głośnego myślenia, prowadzenie nagrywanych lekcji z 4-
DZIAA
ANIA => WYNIKI => CELE osobowymi grupami, rozmowa przy oglądaniu nagrania nt. decyzji
Model zakłada, że plany nie muszą wytyczać kierunku działań, ale są symbolami, reklamą i usprawiedliwieniem - doświadczeni bardziej planują słowne objaśnienia, a nie- przystosowanie, zaprowadzenie ładu i ocenianie
tego, co zostało wykonane. - doświadczeni na lekcji zwracają większą uwagę na wykonywanie zadań, a nie- na zainteresowanie uczniów i
Wiele w nim prób i błędów. nastawienie ich na zadanie
Duchastel & Brown:
3 fazy planowania: wpływ celów nauczania na uczenie się uczniów
1) przedlekcyjna  wybór treści, sposobu nauczania, gospodarowanie czasem i przestrzenią, ustalenie struktur, - 2 grupy studentów uczą się materiału o grzybach (kilka części, 24 cele do każdej, cel - 1 zad. testowe)
motywowanie - grupa I zna 12 z każdych 24 celów, II nie zna celów i ma umieć jak najwięcej
2) śródlekcyjna  prezentacja, odpytywanie, pomaganie, ćwiczenia praktyczne, zmiany metodyczne, utrzymywanie - grupy wypadają podobnie w teście, I odpowiada lepiej na pytania nt. znanych celów, II na pozostałe
ładu - cele ukierunkowują uczenie się; nadmierna koncentracja na nich ogranicza inne ważne rezultaty uczenia się.
3) zamykająca  sprawdzanie zrozumienia, informacja zwrotna, chwalenie i krytykowanie, kontrola i ocena
5 okresów planistycznych: 2.
- planowanie dzienne
- planowanie tygodniowe Cechy klasy (6):
- planowanie jednostki tematycznej - wielowymiarowość  duża różnorodność zdarzeń, różni uczniowie
- planowanie semestralne - jednoczesność  jednoczesne zachodzenie trudnych zdarzeń
- planowanie roczne. - gwałtowność  szybkość i nieplanowość zdarzeń
- nieprzewidywalność
Instrumenty planistyczne: - jawność  klasa jest miejscem publicznym
- schemat struktury wiedzy  pierścienie  Warto znać ,  Ważne, by wiedzieć i umieć i  Przyswoić na zawsze - przeszłość  wspólna i niepowtarzalna.
- tablica synchronistyczna  pozwala zobaczyć składniki zadania we wzajemnym powiązaniu i czasie Nauczyciel nie do końca ma na nie wpływ  musi je przyjąć, zaakceptować.
- tablica czynność-treść  ułatwia połączenie w nauczaniu celów, treści i oczekiwanych efektów; po lewej stronie
treści, po prawej czynności ucznia wg wybranej taksonomii
- mapa programu  umożliwia grupie nauczycieli ustalenie, czego nauczają w danej klasie lub na dany temat, by
wyszukać luki i powtórzenia
- taksonomie  pomagają klasyfikować cele i ukazywać związki między nimi
Np. taksonomia Blooma  wiadomości, rozumienie, zastosowanie, analiza, synteza, ocena.
Procesy społeczne (6):
- oczekiwania (wobec siebie i innych)
- przywództwo
- atrakcyjność  stopień szacunku, przyjaz
ni
- normy wobec zachowania się w klasie
- porozumiewanie się (werbalne i nie-) Lippitt, White, Lewin:
- spójność  uczucia wobec grupy, stopień związania z nią. wpływ zachowania nauczyciela na uczniów (jednostkę i grupę)
Nauczyciel ma na nie duży wpływ. - 4 kluby 11-letnich chłopców pracujące zespołowo, dobrane wg zachowań przywódczych i koleżeńskich
Budują korzystny klimat społeczny klasy. - 3 style zachowań nauczyciela: autorytarny, demokratyczny, liberalny
- obserwacja zachowań w obecności nauczyciela i pod jego nieobecność
Strategie motywowania (9): - styl autorytarny => nieposłuszeństwo, mniejsza koncentracja na pracy, przerywanie jej pod nieobecność nauczyciela
- wierzyć w możliwości dziecka niezależnie od jego pochodzenia i koncentrować się na czynnikach, które da się - styl demokratyczny => nieprzerwana praca
kontrolować, a nie na czynnikach społecznych - styl liberalny => przerywanie pracy pod nieobecność nauczyciela
- nie przeceniać motywacji zewnętrznej  korzystać z niej rozważnie i minimalizować jej efekty negatywne (nagroda - zachowanie nauczyciela wpływa na chęć uczniów do współdziałania i wytrwałość, np. zbyt surowy nie odnosi
musi być ceniona, kara odczuwana jako przykrość) efektów, gdy nie ma go z uczniami.
- nadawać pozytywny koloryt emocjonalny sytuacji dydaktycznej (klimat) Marshall:
- opierać się na zainteresowaniach uczniów i atrakcyjności wewnętrznej - nawiązywać do zainteresowań, zwracać się wpływ strategii motywacyjnych nauczyciela na uczniów
po imieniu, ożywiać materiał, urozmaicać naukę - obserwacja 3 doświadczonych nauczycieli w klasie  notowane wypowiedzi rozpoczynające lekcję, przywracające
- wywołać stan uniesienia  dopasować stopień trudności zadania do umiejętności ucznia, jasne i jednoznaczne cele, uwagę, zachęcające do odpowiedzialności za naukę + wywiad z nimi + wyniki sprawdzianu z czytania
informacje zwrotne wypowiedzi zapowiadające: endogeniczne (przydatność materiału,  będzie dobrze ), egzogeniczne  nagrody i
- dostarczać informacji zwrotnej  powinna być szybka, szczegółowa i nieosądzająca, wydobywająca atrybucje sankcje
wewnętrzne; nie usprawiedliwiać i nie pomijać niepowodzeń, ale i nie karać za nie wyp. przywracające uwagę: pozytywne, negatywne
- pamiętać o potrzebach ucznia, w tym potrzebie samosterowności  dawać uczniom okazje do dokonywania - naucz. X  wypowiedzi endogeniczne, pozytywne; odpowiedzialność ucznia za naukę; pochłonięcie pracą; postęp:
wyboru, np. poprzez tygodniowe  zalety i życzenia czy przydzielanie im drobnych obowiązków (rozdawanie rok
materiałów, opieka nad akwarium). Ważna jest też potrzeba włączenia  wiedza uczniów o sobie nawzajem, naucz. Y  egzogeniczne, negatywne; odpowiedzialność nauczyciela; postęp: 1,5 roku
zespołowe cele i nagrody naucz. Z  neutralne, rzadko negatywne; brak koncentracji; brak postępu
- dostosowywać strukturę celu i trudność zadania do uczniów - wnioski: skuteczny nauczyciel zachęca do odpowiedzialności za naukę, przypisuje ją uczniom, stosuje wypowiedzi
- wspomagać rozwój grupy zapowiadające i przywracające uwagę; największy postęp  nauczyciel Y.
Zadania nauczyciela w poszczególnych stadiach rozwoju grupy:
1) nawiązać osobisty kontakt z uczniami, pomóc w nauce imion i nawiązaniu relacji, nowym uczniom w uzyskaniu
akceptacji
2) ustalić normy społeczne i porządkowe
3) pokazać uczniom ich udział w decyzjach, usunąć napięcia w klasie
4) stawiać wysokie oczekiwania, motywować do dużych osiągnięć
5) przygotować do rozstań, dalszych zadań życiowych.
Badania naukowe
Santrock:
wpływ środowiska klasy (radosnego lub smutnego nastroju) na motywację uczniów
- losowy podział uczniów z pierwszych i drugich klas na kilka grup
- po drodze do klasy opowiadanie dzieciom wesołej, smutnej historyjki lub żadnej
- zachowanie eksperymentatora zgodne z historyjką (wesołe, smutne lub neutralne)
- pomieszczenia w klasie ozdobione obrazkami wesołymi, smutnymi lub neutralnymi
- praca w klasie przerywana prośbą, by pomyśleć o czymś smutnym, wesołym lub neutralnym; uczniowie mogą
odstąpić od pracy, gdy chcą
- dłużej wytrwali uczniowie przebywający w radosnym środowisku