Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
Załącznik nr 24
do zarzÄ…dzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ
z dnia 20 stycznia 2010 r.
Nazwa programu:
LECZENIE PRZEWLEKA
EGO WZW TYPU B lub C
ICD - 10 B 18.1 - przewlekłe zapalenie wątroby typu B
B 18.2 - przewlekłe zapalenie wątroby typu C
Dziedzina medycyny: Choroby zakaz
ne
I. Cel programu:
1. wydłużenie czasu przeżycia chorych na przewlekłe WZW typu B lub C,
2. zmniejszenie ryzyka rozwoju następstw zakażenia HBV lub HCV, w tym raka
pierwotnego wÄ…troby,
3. uzyskanie remisji choroby,
4. poprawa jakości życia.
II. Opis problemu medycznego:
WZW typu B
Wirusowe zapalenie wÄ…troby typu B (wzw B) jest chorobÄ… zakaz
ną  najczęstszą z infekcyjnych
chorób wątroby na świecie. Wirus HBV przenosi się przez krew i inne płyny ustrojowe, przez
bezpośredni kontakt z zakażonym płynem, kontakty seksualne odbywane bez właściwego
zabezpieczenia z osobami zakażonymi, dożylne przyjmowanie substancji odurzających zakażonymi
igłami lub strzykawkami. Do zakażenia dziecka może dojść podczas ciąży lub porodu.
Prawdopodobieństwo zakażenia wirusem HBV jest 100-krotnie wyższe niż wirusem HIV.
Wykrycie zakażenia HBV może nastąpić w fazie ostrego zapalenia wątroby z typowymi objawami
takimi jak: objawy grypopodobne z dominującym uczuciem zmęczenia, osłabieniem łaknienia,
bólami brzucha, nudnościami, wymiotami, bólami stawów, żółtaczką. Zakażenie HBV może
prowadzić do przewlekłego zapalenia wątroby, o którym należy myśleć zawsze, gdy trwa dłużej niż
6 miesięcy. Przewlekłe zapalenie wątroby typu B (pzw B) charakteryzuje się zmianami martwiczo-
zapalnymi stwierdzanymi w obrazie morfologicznym wątroby wywołanymi przetrwałym
zakażeniem HBV.
U 8-20% osób po 5 latach trwania przewlekłego zakażenia HBV rozwija się marskość wątroby.
Ponadto wszyscy zakażeni HBV są narażeni na wysokie ryzyko rozwoju raka
1
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
wątrobowokomórkowego, zarówno ci z marskością wątroby (2,2% chorych rocznie w marskości
wyrównanej, do 10 % w nie wyrównanej), jak i bez marskości (0,1% rocznie). Nowotwór ten
częściej występuje u chorych powyżej 45 roku życia. Ogółem poważne powikłania (marskość,
niewydolność wątroby, rak wątrobowokomórkowy) rozwijają się u 15-40% przewlekle zakażonych
HBV. W ciągu 5 lat umiera 14-20% chorych z wyrównaną, a z nie wyrównaną marskością wątroby
nawet 80%.
Epidemiologia:
Wzw B to poważny problem globalny  ponad 2 miliardy ludzi na świecie (1 na 3 osoby) są
zakażone wirusem HBV. Pomimo istnienia szczepionki około 300-400 mln osób choruje na pzw B,
które jest dziesiątą przyczyną zgonów na świecie. W ciągu roku z powodu zakażenia HBV umiera
prawie 1,2 mln osób.
Polska należy obecnie do krajów o niskiej zapadalności na zakażenie HBV. Po wprowadzeniu
szczepień i upowszechnieniu sprzętu jednorazowego użytku nastąpił znaczący spadek nowych
zakażeń. Współczynnik zapadalności na wzw typu B w latach 80-tych wynosił 42-45/100 tys.
mieszkańców, pod koniec lat 90-tych spadł do 12,5 /100 tys.,a w 2006 roku wynosił 4,44/100 tys.
mieszkańców (1693 przypadki). Według danych PZH i Instytutu Hematologii i Transfuzjologii w
populacji polskiej jest 1,5% zakażonych wirusem HBV.
WZW typu C
Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C to przewlekła (>6 mies.) choroba wątroby,
charakteryzująca się zmianami martwiczo-zapalnymi, wywołana przetrwałym zakażeniem HCV.
Większość zakażeń HCV przebiega bezobjawowo. Do zakażenia dochodzi najczęściej w
wyniku zabiegów medycznych. Znaczny procent zakażeń występuje wśród pacjentów
dializowanych, pacjentów onkologicznych i hematologicznych. Postacie objawowe, ostre dotyczą
tylko około 10% chorych. Okres wylęgania wynosi około 50 dni. Wzrost aktywności transaminaz
pojawia się po ok. 3-8 tygodnia od zakażenia, natomiast przeciwciała anty-HCV stwierdza się
dopiero po kilkunastu tygodniach od zakażenia. Najbardziej miarodajną metodą diagnostyczną jest
oznaczenie HCV-RNA. Około 65-85 % osób zakażonych rozwija zakażenie przewlekłe, które przez
wiele lat może przebiegać bezobjawowo i wykrywane jest przypadkowo. W przebiegu zakażenia
przewlekłego dochodzi nie tylko do uszkodzenia wątroby, ale także innych układów i narządów. Do
niekorzystnych zejść zakażenia należy marskość wątroby i rak wątrobowokomórkowy.
Epidemiologia:
Według danych Państwowego Zakładu Higieny i Instytutu Hematologii i Transfuzjologii
uznawanych przez WHO, w Polsce zakażenie HCV dotyczy ok. 1,4% populacji, a liczba nowo
wykrywanych infekcji zwiększa się z roku na rok. Współczynnik zapadalności (de facto obrazujący
2
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
wykrywalność, gdyż ujęte są w nim zarówno zakażenia świeże jak i nabyte w przeszłości) wzrósł z
2,58 w 1997r. do 5,4/100 tys. mieszkańców w 2004 r. Wykrywane infekcje HCV to najczęściej
zakażenia nabyte w przeszłości, rzeczywista liczba świeżych zakażeń nie jest znana, gdyż zwykle
od początku przebiega skrycie. Dlatego też WZW typu C zwykle jest wykrywane przypadkowo, lub
w póz
nej objawowej (marskość wątroby/pierwotny rak wątroby) fazie zakażenia.
Zakażenie HCV wśród dializowanych szacuje się na około 50% chorych
Oddzielnym problemem jest wysoki odsetek zakażonych wśród narkomanów uzależnionych
od środków dożylnych - wynosi on do 90%.
III. Opis programu
1. Substancje czynne finansowane w ramach programu: Leczenie przewlekłego WZW B lub
C:
1) lamiwudyna
Postać farmaceutyczna, dawka:
tabletki 100 mg,
Opis działania leku
Lamiwudyna jest lekiem antywirusowym, który hamuje replikację wirusa zapalenia
wątroby typu B. Wykazano hamujący wpływ na odwrotną transkryptazę - enzym biorący
udział w przepisywaniu progenomu HBV do HBV-DNA.
2) interferon alfa pegylowany 2 a lub 2b
Postać farmaceutyczna, dawka:
interferon alfa pegylowany 2 a
roztwór do wstrzykiwaÅ„ 135µg/0,5ml, 180µg/0,5ml
interferon alfa pegylowany 2b
proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań 50, 80, 100,
120,150µg/0,5ml
Opis działania leku:
Pegylowana postać rekombinowanego interferonu alfa powstaje przez sprzężenie cząsteczki
interferonu alfa z cząsteczką PEG (w zależności od preparatu z glikolem
monometoksypolietylenowym lub glikolem bis-metoksypolietylenowym). Dodanie czÄ…steczki PEG
do cząsteczki interferonu alfa zmienia jego właściwości farmakokinetyczne i farmakodynamiczne
powodując między innymi wydłużenie końcowego okresu półtrwania do 60-80 godzin, podczas gdy
3
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
dla standardowego interferonu wynosi około 3-4 godzin. Natomiast właściwości przeciwwirusowe i
antyproliferacyjne sÄ… typowe dla rekombinowanego interferonu alfa.
Po związaniu się z interferonu ze swoistymi receptorami komórkowymi uruchamiane zostają
mechanizmy wywołujące ekspresję genów, których produkty powodują:
" Wzrost liczby komórkowych cząstek adhezyjnych komórek efektorowych, co
powoduje wspomaganie rozpoznawania antygenów wirusowych;
" Pobudzenie proliferacji oraz różnicowania czynnościowego limfocytów
(zwiększenie efektywności limfocytów T);
" Zwiększenie aktywności komórek NK i makrofagów (zwiększenie
cytotoksyczności niezależnej od antygenu oraz prezentacji antygenów wirusowych);
" Zwiększenie aktywności i liczby komórek wydzielających cytokiny, co powoduje
wzrost aktywności cytotoksycznej limfocytów T.
3) Rekombinowane interferony alfa, różniące się nieznacznie składem aminokwasów (alfa
2a, alfa 2b)
interferon alfa 2a
Postać farmaceutyczna, dawka:
ampułko-strzykawki a 3mln j.m/0,5 ml
ampułko-strzykawki a 6mln j.m/0,5 ml
ampułko-strzykawki a 9mln j.m/0,5 ml
interferon alfa-2b
Postać farmaceutyczna, dawka:
wielodawkowy automatyczny dozownik a 18 MIU, 30 MIU lub 60 MIU, zawierajÄ…cy 1,2 ml
roztworu o stężeniu 15mln j.m./ml (6 dawek po 3 mln j.m.) lub 25mln j.m./ml (6 dawek po 5 mln
j.m.) lub 50mln j.m./ml (6 dawek po 10 mln j.m.)
Opis działania leku
Po związaniu się interferonu ze swoistymi receptorami komórkowymi uruchamiane zostają
mechanizmy wywołujące ekspresję genów, których produkty powodują:
" Wzrost liczby komórkowych cząstek adhezyjnych komórek efektorowych, co powoduje
wspomaganie rozpoznawania antygenów wirusowych
4
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
" Pobudzenie proliferacji oraz różnicowania czynnościowego limfocytów (zwiększenie
efektywności limfocytów T)
" Zwiększenie aktywności komórek NK i makrofagów (zwiększenie cytotoksyczności
niezależnej od antygenu oraz prezentacji antygenów wirusowych)
" Zwiększenie aktywności i liczby komórek CD4+ (wydzielających cytokiny), co
powoduje wzrost aktywności cytotoksycznej limfocytów T
4) Naturalny interferon leukocytarny
Postać farmaceutyczna, dawka:
ampułki. po 3 000 000 j.m.,
ampułki po 6 000 000 j.m.
Opis działania leku
Jest jałowym, apirogennym, oczyszczonym ludzkim interferonem, uzyskanym z leukocytów
pochodzących od zdrowych dawców. Stanowi mieszaninę 18 podtypów interferonu leukocytarnego
alfa, obecnych fizjologicznie u ludzi w naturalnie występujących proporcjach. Proces
technologiczny wyklucza potencjalne zagrożenie ze strony czynników zakaz
nych, takich jak HBV,
HCV, HIV-1 i HIV-2, oraz endotoksyn i obcych białek. Po związaniu się z interferonu ze swoistymi
receptorami komórkowymi uruchamiane zostają mechanizmy wywołujące ekspresję genów,
których produkty powodują:
" Wzrost liczby komórkowych cząstek adhezyjnych komórek efektorowych, co powoduje
wspomaganie rozpoznawania antygenów wirusowych
" Pobudzenie proliferacji oraz różnicowania czynnościowego limfocytów (zwiększenie
efektywności limfocytów T)
" Zwiększenie aktywności komórek NK i makrofagów ( zwiększenie cytotoksyczności
niezależnej od antygenu oraz prezentacji antygenów wirusowych)
" Zwiększenie aktywności i liczby komórek CD4+ (wydzielających cytokiny), co powoduje
wzrost aktywności cytotoksycznej limfocytów T
5) Rybawiryna
Postać farmaceutyczna, dawka:
tabletki a 200 mg
5
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
Opis działania leku
Rybawiryna jest syntetycznym analogiem nukleozydowym, który w warunkach in vitro wykazuje
aktywność przeciwko niektórym wirusom: RNA i DNA. Mechanizm działania rybawiryny
stosowanej w skojarzeniu z interferonem alfa na wirusa HCV jest nieznany.
Nie ma merytorycznych wskazań do leczenia rybawiryną w monoterapii.
2. Kryteria włączenia do programu,
WZW typu B
Kryteria włączenia do programu:
Kryteria główne:
Przewlekłe zapalenie wątroby
" obecność antygenu HBs powyżej 6 miesięcy
" świadczeniobiorcy z HBe Ag (+) DNA HBV w liczbie nie mniejszej niż 105 kopii/ml
" świadczeniobiorcy z HBe Ag (-) DNA HBV w liczbie nie mniejszej niż 104 kopii/ml
" utrzymujÄ…ca siÄ™ stale bÄ…dz
okresowo podwyższona aktywność aminotransferaz
" zapalenie wątroby i włóknienie w obrazie histopatologicznym wątroby; w uzasadnionych
przypadkach można odstąpić od biopsji wątroby
" wiek powyżej 18 r.ż., (interferon rekombinowany powyżej 3 r.ż.)
Kryteria szczegółowe:
a) leczenie lamiwudynÄ…
w przypadku marskości wątroby:
HBs Ag (+) potwierdzonej klinicznie lub w oparciu o wynik biopsji wÄ…troby,
DNA HBV w liczbie nie mniejszej niż 104 kopii/ml , niezależnie od statusu HBeAg
DNA HBV mniejszej niż 104 kopii/ml  wówczas, gdy spełniony jest jeden z poniższych
warunków:
- podwyższona aktywność ALAT z jednoczesnym potwierdzeniem marskości w
obrazie morfologicznym wÄ…troby,
- niewydolność wątroby wyrażona zakwalifikowaniem pacjenta do kategorii B lub C
według Child-Pugh.
- zakwalifikowanie do przeszczepu
leczenie zakażenia HBV po przeszczepie.
6
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
b) leczenie interferonem naturalnym
" niepowodzenie terapeutyczne po leczeniu interferonem rekombinowanym lub interferonem
pegylowanym i potwierdzona celowość ponownego rozpoczęcia leczenia
" nietolerancja i inne działania niepożądane po stosowaniu interferonu pegylowanego lub
interferonu rekombinowanego
" zaawansowane włóknienie lub marskość wyrównana wątroby
WZW typu C
Kryteria włączenia do programu
Kryteria główne:
" obecność HCV RNA(+) w surowicy krwi lub w tkance wątrobowej
" obecność przeciwciał anty-HCV
" zmiany zapalne i włóknienie w obrazie histopatologicznym wątroby (u świadczeniobiorców z
genotypem 2 i 3 oraz w uzasadnionych przypadkach można odstąpić od biopsji wątroby)
" wiek powyżej 18 roku życia, (interferon rekombinowany powyżej 3 r.ż.)
Kryteria szczegółowe:
a) leczenie interferonem rekombinowanym
" brak lub nieznamienne miana autoprzeciwciał. Obecność przeciwciał anty LKM nie jest
przeciwwskazaniem do włączenia do leczenia
b) leczenie interferonem alfa pegylowanym
" przewlekłe zapalenie wątroby i wyrównana marskość wątroby
" pacjenci z pozawątrobową manifestacją zakażenia HCV powinni być leczeni niezależnie od
zaawansowania choroby w obrazie histopatologicznym
c) leczenie interferonem naturalnym
" niepowodzenie terapeutyczne po leczeniu interferonem rekombinowanym lub interferonem
pegylowanym i potwierdzona celowość ponownego rozpoczęcia leczenia
" nietolerancja i inne działania niepożądane po stosowaniu interferonu pegylowanego lub
interferonu rekombinowanego
" zaawansowane włóknienie lub marskość wyrównana wątroby
7
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
3. Schemat podawania leku:
WZW typu B
1) leczenie lamiwudynÄ…
Dawkowanie leku
Zalecaną dawką leku jest 100 mg na dobę. Dawkowanie w sytuacjach szczególnych - na przykład
niewydolności nerek u świadczeniobiorców dializowanych - według zaleceń producenta.
Lek nie ma rejestracji do stosowania u dzieci i młodzieży do 18 roku życia.
Po 24 tygodniach terapii lamiwudyną należy ocenić skuteczność jej działania poprzez
ilościowe oznaczenie stężenia HBV DNA. W wypadku uzyskania odpowiedzi wirusologicznej
wyrażonej przynajmniej 100-krotnym zmniejszeniem poziomu wiremii (2 log10) leczenie należy
kontynuować. Leczenie można zakończyć po dwukrotnym stwierdzeniu ujemnych wyników HBV
DNA wykonanych w odstępach co najmniej 3 miesięcy, przy czym laboratorium musi mieć
właściwy certyfikat jakości. Czas terapii nie może być jednak krótszy niż rok. W przypadku
świadczeniobiorców z marskością wątroby i po przeszczepie wątroby terapię należy stosować bez
ograniczeń czasowych.
W przypadku nieskuteczności leczenia
" pierwotnej, określonej jako mniejsze niż 100-krotne obniżenie poziomu wiremii po 24
tygodniach terapii
" wtórnej, definiowanej jako wzrost aktywności ALAT w stosunku do wartości wyjściowych
lub wzrost stężenia HBV DNA większy niż 1 log10 w stosunku do najniższych wartości
stwierdzanych w trakcie dotychczasowego leczenia
należy wykonać w certyfikowanym laboratorium oznaczenie mutacji warunkujących oporność
na lamiwudynę. Po potwierdzeniu oporności należy rozważyć zmianę leku na adefowir,
entekawir lub pegylowany interferon alfa-2a. Przy braku oporności należy sprawdzić adherencję
do leczenia, tzn. stosowanie się świadczeniobiorcy do zaleconego sposobu przyjmowania leku.
Po sprawdzeniu adherencji , w przypadku nie osiągnięcia zamierzonego celu terapii (spadek
wiremii poniżej 2 log10) należy rozważyć zmianę leku na adefowir, entekawir lub pegylowany
interferon alfa-2a.
2) leczenie interferonem pegylowanym alfa 2 a
Dawka peginterferonu alfa 2a: 180 µg/tydzieÅ„ przez przez 48 tygodni u Å›wiadczeniobiorców
HBeAg (-) i co najmniej 24 tygodnie u świadczeniobiorców z HBeAg (+).
8
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
3) leczenie interferonem rekombinowanym alfa 2 a i 2 b
5 lub 6 MIU podskórnie 3 razy w tygodniu przez 24 tygodnie u świadczeniobiorców z antygenem
HBe(+) i przez 48 tygodni u świadczeniobiorców z HBe(-)
Określenie czasu leczenia w programie.
" U świadczeniobiorców HBe dodatnich leczenie powinno być prowadzone przez 24 tygodnie
" U świadczeniobiorców HBe ujemnych leczenie powinno być prowadzone przez 48 tygodni
" U dzieci dotychczas nieleczonych zaleca siÄ™ dawkowanie 3 mln 3 razy w tygodniu przez 24
tygodnie
4) leczenie interferonem naturalnym
Interferon alfa naturalny może być stosowany w monoterapii:
" w przewlekłym WZW typu B u dorosłych
" marskości pozapalnej po WZW typu B
Dawkowanie:
6 MIU 3 razy w tygodniu przez 24 tygodnie u świadczeniobiorców HBe(+) i 48 tygodni u
świadczeniobiorców HBe(-)
WZW typu C
1) Interferon pegylowany może być stosowany:
" w monoterapii - u świadczeniobiorców z przeciwwskazaniami do stosowania rybawiryny.
" w leczeniu skojarzonym z rybawiryną  u osób z przewlekłym zapaleniem wątroby typu C
z nawrotem zakażenia lub po nieskutecznej terapii interferonem alfa lub interferonem alfa i rybawiryną.
A. leczenie interferonem pegylowanym alfa 2 a
Dawka peginterferonu alfa 2a: 180 µg i 135 µg (u Å›wiadczeniobiorców ze schyÅ‚kowÄ…
niewydolnością nerek)
9
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
Leczenie skojarzone:
W przypadku wystąpienia działań niepożądanych-redukcja dawki
Dawka
Genotyp Czas terapii Warunki
rybawiryny
48 tyg Po 12 tyg wystąpiła odpowiedz
wirusologiczna
EVR (early viral response):
< 75 kg = 1000 mg
- niskie miano wirusa wyjściowe
1/4
e" 75 kg = 1200 mg
24 tyg (d" 600 000 j.m./ml)
- w 4. tyg. leczenia wynik oznaczenia HCV-RNA jest ujemny
- ujemny wynik oznaczenia HCV-RNA w 24 tyg.
2/3 800 mg 24 tyg Zgodnie z charakterystykÄ… produktu leczniczego.
U świadczeniobiorców z włóknieniem wątroby do 2 stopnia włącznie (staging) w skali Scheuer a, u
których po 12 tygodniach terapii nie stwierdza się spadku wiremii poniżej 2 log10 leczenie należy
przerwać.
U świadczeniobiorców z włóknieniem wątroby powyżej 2 stopnia lub manifestacją pozawątrobową
terapię kontynuuje się do 48 tygodni. Ocenę włóknienia przeprowadza się w skali 5 punktowej (0-4).
Dawka rybawiryny w terapii skojarzonej:
" 1000mg/ dobę dla osób do 75 kg mc
" 1200mg/ dobę dla osób powyżej 75kg mc
B. leczenie interferonem pegylowanym alfa 2 b
Dawka: 1,5µg/kg m.c./ tydzieÅ„
Leczenie skojarzone:
Genotyp Czas terapii Warunki
48 tyg Po 12 tyg wystąpiła odpowiedz
wirusologiczna
EVR (early viral response):
- niskie miano wirusa wyjściowe
1/4
(d" 600 000 j.m./ml)
24 tyg
- w 4. tyg. leczenia wynik oznaczenia HCV-RNA jest ujemny
- ujemny wynik oznaczenia HCV-RNA
w 24 tyg.
2/3 24 tyg Zgodnie z charakterystykÄ… produktu leczniczego.
10
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
U świadczeniobiorców z włóknieniem wątroby do 2 punktów włącznie (staging) w skali Scheuer a, u
których po 12 tygodniach terapii nie stwierdza się spadku wiremii poniżej 2 log10 leczenie należy
przerwać.
U świadczeniobiorców z włóknieniem wątroby powyżej 2 punktów lub manifestacją pozawątrobową
terapię kontynuuje się do 48 tygodni. Ocenę włóknienia przeprowadza się w skali 5 punktowej (0-
4).
Świadczeniobiorcom o różnej masie ciała w leczeniu skojarzonym z rybawiryną można podać
zalecaną dawkę peginterferonu alfa 2b, stosując wstrzykiwacze lub fioki o różnym stężeniu,
zgodnie z tabelą poniżej:
Peginterferon alfa-2b Rybawiryna
Masa ciała (kg)
Zawartość preparatu
Podawanie raz w tyg. (ml) Całkowita dawka dobowa (mg)
(ug/0,5ml)
<40 50 0,5 800
40-50 80 0,4 800
51-64 80 0,5 800
65-75 100 0,5 1000
76-85 120 0,5 1000
> 85 150 0,5 1200
2) leczenie interferonem rekombinowanym alfa
Interferon alfa rekombinowany może być stosowany:
A ) w monoterapii:
" w przewlekłym WZW typu C
- u świadczeniobiorców dializowanych
- u świadczeniobiorców przed lub po przeszczepach
- u świadczeniobiorców z przeciwwskazaniami do stosowania lub nadwrażliwością na
rybawirynÄ™
- u dziecipowyżej 3 roku życia
B ) w leczeniu skojarzonym z rybawirynÄ…
- w przewlekłym WZW typu C; u dzieci powyżej 3 roku życia (interferon alfa2b)
Dawka interferonu alfa 2 a i 2b:
3 MIU 3 razy w tygodniu przez 48 tyg.
11
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
Dawka rybawiryny:
poniżej 75 kg - 1000 mg
od75 kg -1200 mg na dobÄ™ w 2 dawkach
dawkowanie rybawiryny u dzieci  15mg/kg mc/dobÄ™
Interferon alfa-2b może być stosowany w leczeniu przewlekłego WZW typu C u dzieci i młodzieży (w
wieku 3 lat i więcej), wcześniej nie leczonych, bez cech dekompensacji czynności wątroby i ze
stwierdzonym HCV-RNA w surowicy - w dawce 3 mln j. m. 3 razy w tygodniu odpowiednio przez 24
lub 48 tygodni.
UWAGA: Interferon alfa rekombinowany w WZW typu C u dorosłych jest leczeniem suboptymalnym i
powinien być stosowany tylko w przypadku niemożności zastosowania interferonu pegylowanego.
3) leczenie interferonem naturalnym
Interferon alfa naturalny może być stosowany w leczeniu skojarzonym:
" w przewlekłym WZW typu C u dorosłych (z rybawiryną)
" marskości pozapalnej po WZW C
Leczenie skojarzone:
3 MIU 3x w tygodniu przez 24 tygodnie niezależnie od genotypu, a w przypadku marskości 48
tygodni
Określenie czasu leczenia w programie:
A. WZW typu B
1) Lamiwudyna: kryteria wyłączenia świadczeniobiorcy z programu wyznaczają czas leczenia;
2) Interferony:
a) u świadczeniobiorców HBeAg (+) leczenie prowadzone przez 24 tygodnie,
b) u świadczeniobiorców HBeAg (-) leczenie prowadzone przez 48 tygodni,
c) u dzieci dotychczas nieleczonych zaleca siÄ™ leczenie przez 24 tygodnie;
B. WZW typu C
1) Interferon alfa pegylowany:
a) przy genotypie 1 i 4 czas leczenia do 48 tygodni,
12
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
b) przy genotypie 2 i 3 czas leczenia 24 tygodnie;
2) Interferon alfa rekombinowany  przez 48 tygodni;
3) Interferon alfa naturalny - przez 24 tygodnie niezależnie od genotypu, a w przypadku marskości 48
tygodni.
4. Monitorowanie programu
Na monitorowanie programu składa się:
a) monitorowanie leczenia.
W celu przeprowadzenia kwalifikacji pacjenta do udziału w programie i monitorowania
leczenia świadczeniodawca jest zobowiązany wykonać w wyznaczonych terminach badania,
których lista i harmonogram wykonania zawiera załącznik nr 1 do programu.
Dane dotyczące monitorowania leczenia należy gromadzić w dokumentacji pacjenta i
każdorazowo przedstawiać na żądanie kontrolerom NFZ.
b) przekazywanie do NFZ zakresu informacji sprawozdawczo  rozliczeniowych
ujętych w załączniku nr 4 do umowy.
c) uzupełnianie danych zawartych w rejestrze WZW (SMPT-WZW) dostępnym za
pomocą aplikacji internetowej udostępnionej przez oddziały wojewódzkie NFZ nie rzadziej niż co 6
miesięcy oraz na zakończenie leczenia.
5. Kryteria wyłączenia z programu:
WZW B
Kryteria główne:
" wystąpienie objawów nadwrażliwości lub nietolerancji na substancję czynną lub pomocniczą
Kryteria szczegółowe:
W przypadku leczenia lamiwudynÄ…:
" wzrost wiremii o 1 log 10 w czasie leczenia
" wykrycie mutanta YMDD
W przypadku leczenia interferonami:
" niewyrównana marskość wątroby
" ciężka współistniejąca choroba serca, w tym niewydolność krążenia, niestabilna choroba
wieńcowa
13
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
" niewyrównana cukrzyca insulinozależna
" choroby o podłożu autoimmunologicznym poza autoimmunologicznym zapaleniem wątroby
typu II (anty-LKM -1)
" niewyrównana nadczynność tarczycy
" przeciwwskazania wynikajÄ…ce z opinii neurologa o aktualnym stanie choroby,
" świadczeniobiorcy uzależnieni od alkoholu i narkomani czynni lub z krótkim okresem
abstynencji;
" ciąża lub karmienie piersią
" przeciwwskazania wynikajÄ…ce z opinii psychiatry o aktualnym stanie choroby,choroba
nowotworowa czynna lub z dużym ryzykiem wznowy
WZW C
" nadwrażliwość na substancję czynną, interferon lub substancję pomocniczą
" niestwierdzenie HCV RNA w surowicy lub w tkance wątrobowej przy obecności anty -HCV
" niewyrównana marskość wątroby
" ciężka współistniejąca choroba serca, w tym niewydolność krążenia, niestabilna choroba
wieńcowa
" niewyrównana cukrzyca insulinozależna
" choroby o podłożu autoimmunologicznym poza autoimmunologicznym zapaleniem wątroby
typu II (anty-LKM -1)
" niewyrównana nadczynność tarczycy
" przeciwwskazania wynikajÄ…ce z opinii neurologa o aktualnym stanie
choroby,świadczeniobiorcy uzależnieni od alkoholu i narkomani czynni lub z krótkim
okresem abstynencji;
" ciąża lub karmienie piersią
" przeciwwskazania wynikajÄ…ce z opinii psychiatry o aktualnym stanie choroby choroba
nowotworowa czynna lub z dużym ryzykiem wznowy
6. Wymagania wobec świadczeniodawców udzielających świadczeń w ramach programu
terapeutycznego, ujęto w załączniku nr 3 do Zarządzenia.
14
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
Załącznik nr 1 do programu
Kwalifikacja świadczeniobiorcy do
udziału w programie  Leczenie Badania laboratoryjne Badania inne Uwagi
przewlekłego WZW typu B lub C
WZW B
1. Lamiwudyna
- Morfologia krwi, - Biopsja wÄ…troby w przypadkach
uzasadnionych kryteriami
- ALAT
włączenia
- stężenie kreatyniny,
- USG jamy brzusznej
- HBsAg i HBeAg,
- Ilościowa ocena DNA HBV,
- przeciwciała anty HBe
- Proteinogram
- Czas lub wskaz
nik protrombinowy
2. Interferon alfa-2 a pegylowany / - Morfologia krwi, - Biopsja wÄ…troby w przypadkach
Rekombinowane interferony alfa,
uzasadnionych kryteriami
- ALAT
włączenia
- HBsAg i HBeAg,
- USG jamy brzusznej
- Ilościowa ocena DNA HBV,
- przeciwciała anty HBe
- Proteinogram
- Czas lub wskaz
nik protrombinowy
- autoprzeciwciała
- TSH
- fT4 lub fT3
- stężenie kreatyniny
3. Interferon alfa naturalny
- Morfologia krwi, - Biopsja wÄ…troby w przypadkach
uzasadnionych kryteriami
- ALAT
włączenia
- stężenie kreatyniny,
- USG jamy brzusznej
- HBsAg i HBeAg,
- Ilościowa ocena DNA HBV,
- przeciwciała anty HBe
- Proteinogram
- Czas lub wskaz
nik protrombinowy
- autoprzeciwciała
- TSH
- fT4 lub fT3
15
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
WZW C
1. Interferon alfa pegylowany
- Morfologia - USG jamy brzusznej
- AlAT
- TSH
- Proteinogram
- Autoprzeciwciała
- HCV-genotyp
- PCR HCV metodą ilościową
- fT4 lub fT3
- kwas moczowy
- próba ciążowa u kobiet w wieku
rozrodczym.
2. Rekombinowane interferony alfa,
- Morfologia - USG jamy brzusznej
- AlAT
- TSH
- Proteinogram
- Autoprzeciwciała
- HCV metodą jakościową
- fT4 lub fT3
- kwas moczowy
- próba ciążowa u kobiet w wieku
rozrodczym.
3. Interferon alfa naturalny
- Morfologia - USG jamy brzusznej
- AlAT
- TSH
- Proteinogram
- Autoprzeciwciała
- HCV metodą jakościową
- fT4 lub fT3
- kwas moczowy
- próba ciążowa u kobiet w wieku
rozrodczym.
16
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
Monitorowanie leczenia / termin
Badania laboratoryjne Badania inne Uwagi
wykonania badań
I. przewlekłe WZW B
1. lamiwuduna
w dniu rozpoczęcia terapii:
" morfologia krwi,
" ALAT
" wskaz
nik lub czas protrombinowy,
" stężenie kreatyniny,
" AFP;
w 4, 12, 24, 48 tygodniu i dalej co 12
" morfologia krwi,
tygodni:
" ALAT;
" stężenie kreatyniny
w 24, 48 tygodniu i dalej co 24 tygodni:
" HBsAg,
" HBeAg,
" przeciwciała anty-HBe,
" DNA HBV (test ilościowy) met.
PCR;
" oznaczenie mutacji YMDD przy
podejrzeniu lekooporności na
lamiwudynÄ™)
Dodatkowo w 48 tygodniu:
" wskaz
nik lub czas protrombinowy, " USG jamy brzusznej
" proteinogram,
" AFP,
" oznaczenie mutacji YMDD przy
podejrzeniu lekooporności na
lamiwudynÄ™)
2. Interferon alfa-2 a pegylowany /
Rekombinowane interferony alfa,/
Interferon alfa naturalny
Tydzień 0:
" Morfologia
" AlAT
17
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
Tydzień 2, 4, 6, 8, 12,16, 20, 24, 28, 32,36,
" Morfologia
40, 44, 48
" AlAT
Tydzień 12, 24, 36, 48 dodatkowo:
" TSH
" fT4
Tydzień 24 i 48:
" HBsAg
" HBeAg
" p/ciała anty HBe
" HBV DNA (test ilościowy) metodą
PCR
Dodatkowo w momencie zakończenia
" wskaz
nik protrombinowy " USG jamy brzusznej
leczenia (24 lub 48 tydzień):
" proteinogram
18
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
II.WZW C
1. Interferon alfa pegylowany
a) Åšwiadczeniobiorcy z genotypem 2,3
Tydzień 0:
" AlAT
" morfologia krwi
" próba ciążowa
Tydzień 2, 4, 6, 8, 12, 16, 20, 24
" AlAT ,
" morfologia krwi
Tydzień 12 dodatkowo
" kreatynina
" kwas moczowy
" TSH
" fT4
Tydzień 24 GGTP USG jamy brzusznej
fosfataza zasadowa
kwas moczowy
kreatynina
TSH
fT4
proteinogram
HCV RNA jakościowy metodą PCR
Tydzień 48 HCV RNA jakościowy met. PCR
b) Åšwiadczeniobiorc z genotypem 1,4
Tydzień 0
" morfologia krwi
" AlAT
" Próba ciążowa
19
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
Tydzień
" morfologia krwi
2,4,6,8,12,16,20,24,28,32,36,40,44,48
" AlAT
" W4 tygodniu HCV RNA ilościowy
metodÄ… PCR (w genotypie 1) u
świadczeniobiorców z wyjściową
wiremią,poniżej 600 000 IU/ml
Tydzień 12,24,36 dodatkowo
" kwas moczowy
" kreatynina
" TSH
" fT4
" W 12 tygodniu HCV RNA ilościowy
metodÄ… PCR
Tydzień 48 dodatkowo
" GGTP " USG jamy brzusznej
" fosfataza zasadowa
" kwas moczowy
" kreatynina
" TSH
" fT4
" proteinogram
" HCV RNA jakościowy metodą PCR
Tydzień 72
" HCV RNA jakościowy metodą PCR
2. Rekombinowane interferony alfa/
Interferon alfa naturalny
Tydzień 0
" morfologia krwi
" AlAT
" Próba ciążowa
Tydzień
" morfologia krwi
2,4,6,8,12,16,20,24,28,32,36,40,44,48
" AlAT
Tydzień 12,24,36 dodatkowo
" kwas moczowy
" kreatynina
" TSH
" fT4
20
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010
Leczenie przewlekłego WZW typu B lub C
Dodatkowo tydzień 24 lub 48 (na
" GGTP " USG jamy brzusznej
zakończenie leczenia)
" fosfataza zasadowa
" kwas moczowy
" kreatynina
" TSH
" fT4
" proteinogram
" HCV RNA jakościowy met. PCR
Tydzień 48 lub 72
" HCV RNA jakościowy
21