Wstep do rosjoznawstwa 22.11.2007
ZarzÄ…dzanie SyberiÄ…
Sybir jako miejsce zesłania, cierpienia
autorka próbuje zweryfikować poglądy nt. Syberii
inne: Gujana Francuska, Brytyjczycy wysyłali do Australii
Gujana oznaczała śmierć
ziemniaki dostarczały witaminy C  chroniły przed szkorbutem
w czasach carskich więz
niowie zamknięci byli w twierdzy
W czasie zsyłki Dostojewski z socjalisty utopijnego stał się konserwatystą
=0:070=85 :=CB><
osławione narzędzie  :=CB  do drewnianej rączki przymocowany rzemień
w XIX stał się on symbolem Rosji
polityka kija i marchewki = ?>;8B8:0 :=CB0 8 ?@O=8:0
rezultaty ekonomiczne: żadne
rezultaty moralne: katastrofalne
uwaga poczyniona pod koniec XIX wieku
Pierwsi zesłańcy  mieszkańcy Uglicza 1593
zostali zesłani, za to, że uderzyli w dzwon i zwołali zgromadzenie po śmierci carewicza Dymitra
(poczÄ…tek wielkiej smuty)
wszyscy zostali wysłani do Tobolska, łącznie z dzwonem, któremu ubito ucho
następnie na Syberię zsyłano:
staroobrzędowców
arystokratów
Polskich Powstańcow Listopadowych i Styczniowych
Rosyjskich raznoczyńców i Nihilistów
Marksistów
przegląd osób zsyłanych na Syberię pozwala stworzyć historię polityczną Rosji
połowa XVII wieku  zsyłka zastąpiła śmierć za złodziejstwo, rozbój, fałszowanie pieniędzy
oprócz samej zsyłki obijano knutem, początkowo odcinano palec u lewej ręki, od 1683 zaczęto
odcinać ucho
XVIII  rozszerzono spis przestępstw zagrożonych zsyłką na:
dezercję, włóczęgostwo, pobicie, podrabianie wyrobów z metali szlachetnych, przewinienia
duchownych
1762 Katarzyna II orzekła, że ziemianie, szlachta ma prawo w swych włościach orzekać karę zsyłki
wobec krnąbrnych chłopów bez postępowania sądowego, a jedynie postępowaniem
administracyjnym, czyli swoją własną decyzją
1845 Kodeks Kar Głównych i Poprawczych
10 kar w 30 stopniach
zesłanie: kara główna lub kara prewencyjna
odmiany zsyłki
" =0 ?>A5;5=85  na osiedlenie
" =0 2>42>@5=85  na umieszczenie (poprawcza)
" =0 68BL5  dożywotnia, stosowana wobec wyższych stanów
nad głową szlachcica łamano szablę  to oznaczało koniec z przywilejami
na policzku wypalano ruskie słowo 2>@  oznaczające złodzieja, kryminalistę, przestępcę
zesłanie moglo się odbyć poprzez tryb sądowy lub administracyjny
katorga  ciężkie fizyczne roboty przymusowe
gr. kateirgon
3 stopnie katorgi:
 w kopalni
 w twierdzy
 w fabrykach, zakładach
pędzeni pod konwojem, zakuci w łańcuchy
praca trwała 7-11 godzin
17 dni wolnych (poza świętami kościelnymi i państwowymi)
katorga mogła być
a) okresowa  więz
niów w czasie katorgi okresowej mogli być odwiedzanu orzez rodziny
b) dożywotnia  oznaczała śmierć cywilną  pozbawiała praw publicznych, rozwiązywano
małżeństwa
koniec XIX wieku: nasilenie krytyki katorgi
wg inteligencji katorga była niehumanitarna i nieskuteczna
Antoni Czechow  wybrał się na Sachalin, postanowił przeprowadzić badania socjologiczne i
lekarskie
rezultaty opublikowaÅ‚ w książce «Wyspa Sachalin
w żadnym aspekcie katorga nie może być oceniana pozytywnie
krytyka systemu orzekania i nadzoru nad katorżnikami
więz
niowie po drodze często zamieniali się ze sobą tożsamościami
Solomon  krytyka urzędnika
konkluzja z głosów oceniających: zawsze negatywna
Syberia ciężkim doświadczeniem
skazani na osiedlenie, zamieszkanie mieli sporÄ… swobodÄ™
mogli dostawać książki, gazety, korespondencję
Lenin będąc na zesłaniu przygotował rewolucję
1897  1900 Szuszenskoje  Lenin na zesłaniu
prowadził normalne życie, tyle, że bez własności
pensja 12 rubli miesięcznie na jedzenie
22 ruble rocznie na odzież
w XIX wieku za 12 rubli można było kupić na Syberii mały drewniany domek
1898  na Syberii 310 tysięcy zesłańców
3,5% to katorżnicy
32% - skazani na osiedlenie i zamieszkanie
1% - przestępcy polityczni
100 tysięcy  poza kontrolą nadzorców  15725AB=> >BACBAB2CNI85
strategia przetrwania:
ludzie będący poza kontrolą nadzorców trzymali się jak nadalej od miejsca zesłania, w lecie grabili
i gwałcili
w zimie popełniali drobne wykroczenie, dawali się złapać i dzięki temu mieli zapewnione
mieszkanie i wikt podczas zimy
do 1900 zsyłka wg władz miała 2 funkcje
 penitencjarnÄ…
 kolonizacyjna
pod koniec XIX wieku zorientowano się, że katorżnik i zeslaniec to nienajlepsi koloniści
za premiera Piotra Stołypina  akcja kolonizacyjna  wielu ludzi osiedliło się na Syberii
po 1905  zsyłka polityczna
czasy radzieckie
rok 1939  w Å‚agrach 8 mln ludzi
lata `30  nie ma włóczęgostwa, szczelna kontrola, pilny nadzór straży obozowej,
wokół łagrów osiedlało się rodziny przybyszów, rzadkością stały się ucieczki, tępiono uciekinierów
zbiorowa odpowiedzialność, racje żywnościow uzależnione od normy wykonanej pracy
budowy stalinizmu  efekt nieliczenia siÄ™ ze stratami w ludziach
skazańcy  darmowa, tania siła robocza
była potrzeba ekonomiczna na skazanych, skazywano więc za nic
at 58 radzieckiego kodeksu karnego  bardzo pojemny
za fakt niedoniesienia, należenia do rodziny skazanego  można było być skazanym
system samoochrony
przestępcy kryminalni byli lepiej traktowani niż przestepcy polityczni
przestępcy kryminalni byli elementem społecznie bliskim  A>F80;L=> 1;87:85
odwrócona hierarchia wartości
C@:8, 1;0B=K5
urkowie dyktowali warunki
polityczni: bez prawa korespondencji
wszyscy mieli numery na podstawie których byli rozpoznawani
skrajne zezwierzęcenie  kanibalizm  ucieczki kryminalistów z łagrów  2 kryminaliści zapraszali
1 politycznego, który miaÅ‚ być zabity i zjedzony («Å¼ywa kanapka)
Jak administrowano
rozwijały się urzędy i instytucje
1637  powołany !818@A:89 ?@8:07 (ministerstwo)
inne prikazy regionalne: Nowogrodzki
Kazański
Syberyjski
główny powiat  #574
na jego czele wojewoda, nominowany na 2 lata (od końca XVII wieku  na 6 lat)
20 powiatów  bezpośrenio podlegały prikazowi syberyjskiemu
wojewoda  szef wojska, policji, sędzia
wynagrodzenie: 250 rubli rocznie, w gotówce, futrach
wojewodzi i urzędnicy pobierali od autochtonów upominki (?><=:8) [głównie żądali futer]
6 jednostek wojskowych, każda miała swoją specyfikę
" AB@5;LFK  pochodzili z regularnej armii
" :070:8
" 3C;OI5 ;N48  włóczędzy, przestępcy (zapominano im za to przestepstwa)
" ?@><LKH;5==8:8 - ?@><LKA;K - kupcy, rzemieślnicy
" ;8B20  jeńcy wojenni z wojen Rusi w XVI/XVII wieku  Polacy, Litwini, Niemcy, Szwedzi
" A;C68;K5 ;N48 N@B>2A:85  ludzie służebni/koczownicy z jurd  tatarzy  służyli głównie
jako tłumacze i przewodnicy
mieli zapewnić obronę, przez wojewodę wykorzystywani do tłumienia buntów, zdobywania
nowych terenów
w każdym ostrogu była cerkiew, dlatego przy ekspedycji zabierano ze sobą duchownego aby
osadzić go w nowej cerkwii w nowym ostrogu
chłopi ofiarami ludności walczącej o ziemię
autochtonki wykorzystywane jako nałożnice  ważna rola kulturowa; poznawały rosyjski,
tłumaczyły, były przewodniczkami, jako pierwsze ulegały rusyfikacji
powiaty Å‚Ä…czono w @07O4 (@07804?)
na czele razjadu tobolskiego (najważniejszego) stał wojewoda tobolski
lud zbuntowane przeciw poborcom:
1604  tatarzy, Krigizi
1607  Samojedzi, Ostjaki, Wogułowie
1612  rozeszła się pogłoska, że Rosjanie chcą wysłać Wogułów na wojnę z Polską  bunt
1642  Jakuci
1648  Buriaci
1678  Tunguzi
na następnych zajęciach: biała legenda Syberii