Archiwum Gazety Wyborczej; Konflikty rosyjsko-czeczeńskie












WYSZUKIWANIE:
PROSTE
ZŁOŻONE
ZSZYWKA
?







informacja o czasie
dostępu


Gazeta Wyborcza
nr 14, wydanie waw (Warszawa) z
dnia
1998/01/17-1998/01/18,
dział ŚWIĄTECZNA, str. 15
oprac. Irena Lewandowska
Konflikty rosyjsko-czeczeńskie
1799 Początek wojny kaukaskiej.
1834 Imam Czeczenii i Dagestanu Szamil jednoczy
rozdrobnione plemiona Czeczenii i Dagestanu.
Organizuje w górach Kaukazu państwo z własną administracją, finansami i
wojskiem.
1845 Wojska rosyjskie wdzierają się do Czeczenii, ale zostają rozbite.
1847 Kolejna rosyjska ekspedycja. 1859 Car Aleksander II jako miejsce
zesłania pochwyconego Szamila wyznacza Kaługę.
1864 Koniec wojny kaukaskiej.
1918 Czeczeńcy walczą zarówno z generałem Denikinem, jak i z bolszewikami.
1920 Bolszewicy zajmują Czeczenię. Proklamują
Górską Republikę Narodów Kaukazu. Ale walki partyzanckie trwają ze zmiennym
nasileniem do 1925 r.
1934 Inguszetia i Czeczenia zostają połączone
administracyjnie.
1936 Powstaje Czeczeno-Inguska Autonomiczna
Socjalistyczna Republika Radziecka.
1944 Republika przestaje istnieć na mocy dekretu Rady Najwyższej ZSRR. NKWD
deportuje Bałkarów, Inguszów, Czeczeńców i Karaczajów.
1957 Nikita Chruszczow pozwala Czeczeńcom wrócić i na mapie ZSRR znowu
pojawia się Republika Czeczeńsko-Inguska.
1990 Radziecki generał Dżochar Dudajew zostaje prezydentem Czeczeńskiej
Republiki. Jeden z pierwszych jego dekretów daje prawo do noszenia broni.
1991 Dudajew ogłasza niepodległość Czeczenii.
Desant rosyjskich spadochroniarzy w Groznym. Dudajew ogłasza dżihad - świętą
wojnę.
1992 Inguszetia oddziela się od Czeczenii i
wchodzi w skład Federacji Rosyjskiej. W sierpniu ostatni żołnierze rosyjscy
opuszczają Czeczenię.
1992-1993 Kilka inspirowanych przez Rosję nieudanych prób zamachu stanu.
1993 Wybory parlamentarne w Rosji. Czeczenia
nie bierze w nich udziału.
1994 Lipiec tymczasowa Rada Czeczenii w Moskwie
zwraca się do Borysa Jelcyna o udzielenie pomocy w obaleniu Dudajewa. Sierpień:
Jelcyn ogłasza, że nie ma mowy o siłowym rozwiązaniu konfliktu. Wrzesień: czołgi
prorosyjskiej opozycji (faktycznie rosyjskie) ruszają na Grozny. Listopad:
opozycja ponownie szturmuje Grozny i ponosi klęskę. Grudzień: minister obrony
Rosji Paweł Graczow obiecuje, że nie będzie atakować. 11 grudnia, w 50. rocznicę
deportacji Czeczeńców, rosyjskie wojska wkraczają do Czeczenii.
1995 Luty rosyjskie wojska zdobywają Grozny. Czerwiec: rajd Szamila Basajewa
na Budionnowsk w Kraju Stawropolskim. Partyzanci zajmują szpital. W trakcie
szturmu rosyjskich oddziałów ginie ponad stu ludzi. Jelcyn zwalnia szefa MSW
Jerina i ministra obrony Graczowa. Marzec-kwiecień: rosyjskie oddziały oblegają
wioskę Samaszki. Po jej zdobyciu urządzają rzeź.
1995 Grudzień wybory prezydenta Czeczenii.
Zwycięża człowiek Moskwy Doku Zawgajew. Głosują na niego po kilka razy żołnierze
rosyjscy stacjonujący w Czeczenii.
1996 Kwiecień od wybuchu rosyjskiej rakiety ginie Dżochar Dudajew. Jego
następcą zostaje Selim Chan Jandarbijew. Sierpień: Czeczeńcy zdobywają Grozny.
13 sierpnia: sekretarz Rady Bezpieczeństwa przy prezydencie Rosji generał
Aleksander Lebiedź jedzie do Dagestanu na spotkanie z dowódcami partyzantów
czeczeńskich. Zaczyna obowiązywać zawieszenie broni. Wkrótce Zawgajew ucieka do
Rosji.
1997 Styczeń wybory prezydenckie w Czeczenii.
Wygrywa szef sztabu czeczeńskiej armii Asłan Maschadow. Zostaje też premierem.
Proklamuje niepodległość Czeczenii. Ustanawia
prawo szariatu. Maj: Jelcyn i Maschadow podpisują porozumienie między Federacją
Rosyjską i Czeczenią.
1998 Styczeń Asłan Maschadow na stanowisko premiera Czeczenii powołuje Szamila Basajewa. Rosyjski
wicepremier i minister spraw wewnętrznych generał Anatolij Kulikow proponuje
wznowienie bombardowań. Ogłasza blokadę informacyjną i zamknięcie granic z Czeczenią. Jedno i drugie całkowicie bezskuteczne.

[Hasła: Rosja; Czeczenia; Rosja - Czeczenia; ZSRR; historia; państwo; polityka;
kalendarium]

(szukano: Czeczenia)
© Archiwum GW, wersja 1998 (1) Uwagi
dotyczące Archiwum GW: [e-mail]