Rozdział 3.1 podręcznika  Wolna
przedsiębiorczość - Typy osobowości a
przedsiębiorcze umiejętności
Autor: Mateusz Machaj
#typy osobowości #cechy przedsiębiorcy #zachowania przedsiębiorcze
#przedsiębiorcza skuteczność
W rozdziale nauczysz się:
�� Czym się różni bycie przedsiębiorczym od bycia przedsiębiorcą
�� Co trzeba zrobić, żeby zostać skutecznym przedsiębiorcą
�� Co nam może pomóc w byciu przedsiębiorcą
�� Jakie są typy osobowości
Czy każdy może zostać przedsiębiorcą? Wszystko zależy od tego, jak
będziemy to pojęcie rozumieć. Jak widzieliśmy w poprzedniej części, w każdej
działalności ludzkiej kryje się nuta przedsiębiorczości. Dlatego w swoich
działaniach staramy się być przedsiębiorczy, czyli odkrywać skuteczne i trafione
drogi postępowania. Jednocześnie jednak przedsiębiorca to pojęcie węższe,
odnoszące się do osoby, która ma pomysł na realizację jakiegoś konkretnego
rynkowego planu, wytworzenie pożądanego przez klientów produktu. W tym
węższym znaczeniu nie każdy może być przedsiębiorcą i nie każdy przedsiębiorcą
będzie bez względu na to, co sugerują przedsiębiorcze poradniki.
Jak uczy nas teoria ekonomii i teoria przedsiębiorczości, przedsiębiorca to
osoba, która podejmuje ryzyko w swoich działaniach i próbuje wytworzyć jakąś
nową ekonomiczną wartość. Próbuje ona stworzyć dobro lub usługę, jaka
zostanie zakupiona i następnie z satysfakcją skonsumowana przez potencjalnych
klientów (dzięki czemu będą gotowi znowu nabyć produkt). Pod tym względem
jest to w zasadzie jedyna autentyczna cecha, która przedsiębiorcę rzeczywiście
charakteryzuje. Prowadzi ona do odnajdywania takiego produktu, który
zainteresuje klientów, a przynajmniej próba odnalezienie (ponieważ
przedsiębiorca może również ponieść porażkę i straty).
Czy to odnajdywanie to  umiejętność , której można się nauczyć niczym
wzorów matematycznych? Niestety nie. Wbrew sugestiom niektórych kursów,
książek, czy szkół skuteczna przedsiębiorczość to nie jest umiejętność, której da
się wyuczyć (zobacz ramkę). Nie da się jej po prostu nabyć, studiując w
szkołach. W szkołach i na kursach możemy jedynie nauczyć się pewnej wiedzy
sprzyjającej działaniom przedsiębiorczym. Nie będzie ona jednak z
ródłem
przedsiębiorczego sukcesu. Tak jak dobry inżynier może zostać wykształcony na
politechnice, tak jak lekarz może się wykształcić na uniwersytecie medycznym,
tak próżno szukać analogicznego przypadku w zawodzie przedsiębiorcy.
Czym może być wiedza sprzyjająca przedsiębiorczości, której jesteśmy w
stanie się nauczyć? Wszystko, co ułatwia nam prowadzenie biznesu i jego
organizację. Możemy na przykład nauczyć się efektywnego zarządzania czasem.
Trudno zaprzeczyć, że przedsiębiorca, aby osiągnąć sukces, musi właściwie
gospodarować posiadanymi przez siebie zasobami, a zwłaszcza swoim czasem.
Istnieją różne metody, które pozwalają na poprawienie samoorganizacji w tym
zakresie. Możemy także nauczyć się dobrej obsługi klienta i ogólnie zarządzania
procesami w firmach (w Polsce między innymi tego uczą firmy konsultingowe
doradzające innym, jak skutecznie prowadzić biznes). Podobnie w pracy możemy
zdobyć mnóstwo korzystnych doświadczeń, ułatwiających nam w przyszłości
przedsiębiorczą działalność. Te działania mogą znacznie usprawnić prowadzenie
firmy, ale nie otworzą drogi do pewnego sukcesu.
W ostatnich kilkunastu latach rozpowszechniły się w mediach programy, w
których doświadczeni eksperci w danych dziedzinach doradzają sprzedawcom
mającym problemy w prowadzonej przez siebie działalności. Mamy programy o
prowadzeniu hotelu, zakładu fryzjerskiego, restauracji. Widzimy w nich wiele
cennych wskazówek, które sugerują właścicielom biznesu, co mogą w swojej
działalności robić złego i co powinni poprawić. Programy takie najczęściej kończą
się znaczącą i zauważalną poprawą jakości oferowanego produktu. Mimo tej
znaczącej poprawy według różnych szacunków połowa tych biznesów i tak potem
upada mimo ogromnych i efektownych transformacji, które możemy oglądać na
ekranie.
Bycie przedsiębiorcą nie jest wobec tego wiedzą, którą się wyucza,
nabywa, ani umiejętnością, którą się ma w genach. Bycie skutecznym
przedsiębiorcą nie jest również powiązane z inteligencją, czy genami (choć rolę
odgrywa miejsce prowadzenia działalności i przyjazność instytucjonalna
omówiona w części poprzedniej).
Przedsiębiorcę traktuje się w historii gospodarczej nieraz jako pewną
postawę, pewną rolę, którą ktoś odgrywa w procesie przemian społecznych.
Między innymi dlatego rodzi się pokusa, aby taką postawę próbować
kategorycznie zakwalifikować i na przykład odnieść do konkretnych ludzkich
charakterystyk. Jedną z nich jest pomysł odwołania do podziału na typy
osobowości. W literaturze na ten temat jest bardzo wiele różnych klasyfikacji
tego typu, a najbardziej podstawowa i jednocześnie dosyć stara z nich dzieli typy
osobowości na cztery kategorie: choleryka, sangwinika, flegmatyka i
melancholika.
Choleryk jest bardziej impulsywny i wyraża swoje uczucia na zewnątrz
(ekstrawertyk). Charakteryzuje go duża chęć do działania. Sangwinik jest jego
bardziej spokojną i zrównoważoną wersją, lecz jednocześnie bardziej beztroską.
Flegmatyk jest rozważniejszy niż sangwinik, lecz jednocześnie bardziej
anemiczny i mniej skory do działań. Melancholik to osoba jeszcze bardziej
powściągliwa i pesymistyczna niż flegmatyk, choć mniej impulsywna niż
choleryk, reaguje do wewnątrz (introwertyk). Całość tych typów dobrze opisuje
załączona do rozdziału ilustracja. Duża część z tego to rzecz jasna klasyfikacja
umowna, ponieważ żaden człowiek nie podchodzi idealnie pod wskazane
kategorie. Posiada część cech jednego typu i część drugiego.
Czytając analizy psychologiczne, możemy natrafić na całkiem sporo
podobnych klasyfikacji i na dodatek znacznie bardziej rozbudowanych i bardziej
nowoczesnych (dotyczących innych czynników). Mimo swojej kompleksowości nie
są one jednak drogowskazem do tego, aby ujawnić, które cechy idealnie
pozwalają na usprawnienie przedsiębiorczych działań. Po pierwsze dlatego, że
poszczególne cechy osobowości mogą być zarówno wadami, jak i zaletami.
Wszystko zależy od sposobu panowania nad nimi przez człowieka. Po drugie,
ponieważ każdy sektor dóbr i usług wymaga innego typu podejścia. Inaczej musi
się zachowywać przedsiębiorca zarządzający fabryką samochodów, inaczej
właściciel sklepu, jeszcze inaczej osoba negocjująca kontrakty. Dlatego nie ma
jednej uniwersalnej typologicznej recepty na skutecznego przedsiębiorcę.
Choć takie ścisłe doprecyzowanie nie jest możliwe, to w literaturze
spekuluje się na temat cech, które statystycznie mogą sprzyjać skutecznej
działalności przedsiębiorczej. Wśród nich wymienia się na przykład: chęć dążenia
do realizacji wyznaczonego celu i dostateczne samozaparcie w tym działaniu;
zdolność do adekwatnej interakcji z ludz
mi wraz ze zdolnością rozpoznawania ich
zachowań; gotowość do podjęcia odpowiedniego ryzyka; umiejętność uczenia się
i rewizji nieudanych decyzji; pracowitość oraz obowiązkowość; pasja oraz
zdolność zarażania nią innych.
Zadania:
�� Czy można być przedsiębiorczym, nie będąc przedsiębiorcą?
�� Wymień przykładowe typy osobowości.
�� Jakich rzeczy można się nauczyć, które mogłyby pomóc w działalności
przedsiębiorczej?
�� Czy przedsiębiorczości można się nauczyć?
�� Wymień kilku przykładowych przedsiębiorców z różnych dziedzin i
zastanów się, jakie cechy osobowościowe będą im przydatne.
�� Spróbuj zastanowić się, czy w swojej skrajnej formie z pozoru pozytywne
cechy mogą okazać się nieraz wadami.