PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA
W CIECHANOWIE


WYDZIAŁ OCHRONY ZDROWIA
KIERUNEK
PIELĘGNIARSTWO


Praca zaliczeniowa z samokształcenia
z pielęgniarstwa psychiatrycznego


PIELĘGNOWANIE
PACJENTA
ZE
SCHIZOFRENIĄ


Danuta Wieczfnińska
Nr albumu: 4631
Niestacjonarne studia

zawodowe
Pomostowe
Rok I, semestr II, grupa B


CIECHANÓW
2010
1



Co to jest schizofrenia?


Schizofrenia
jest
często
nieprawidłowo
definiowana
jako
"rozdwojenie
osobowości".
Takie
jest
dosłowne
tłumaczenie
słowa
"schizofrenia",
które
oznacza
chorobę
mózgu,
w
znacznym
stopniu
wpływającą
na
procesy
myślenia,
emocje
i
zachowanie.
Osoby
ze
schizofrenią
cierpią
z
powodu
objawów
psychotycznych.
Są
to
omamy
(=halucynacje
spostrzeżenia
powstające
bez
bodźców
zewnętrznych),
złudzenia
(=iluzje
odbieranie
rzeczy
innymi
niż
są
one
w
rzeczywistości),
urojenia
(poglądy
lub
sądy,
fałszywe
mocno
podtrzymywane
przez
chorego
bez
względu
na
racjonalne
kontrargumenty),
zaburzenia
myślenia
i
lęk.
Urojenia,
złudzenia
i
omamy
to
tak
zwane
wytwórcze
objawy
psychotyczne.
W
dalszym
etapie
rozwoju
choroby
pojawiają
się
objawy
negatywne,
czyli
wycofanie
z
życia,
ograniczenie
inicjatywy,
spłycenie
emocji.
Pacjenci
ze
schizofrenią
często
wycofują
się
z
życia
społecznego,
np.
mają
kłopoty
w
kontaktach
a
otoczeniem,
źle
funkcjonują
w
warunkach
stresu.
Charakterystyczne
są
także
zaburzenia
myślenia,
które
powodują
pogorszenie
wyników
w
nauce
lub
pracy.
Ważnym
elementem
choroby
jest
to,
że
pacjenci
nie
zdają sobie z niej sprawy i tracą kontakt z rzeczywistością.


Objawy


Objawy
predysponujące
do
wystąpienia
schizofrenii
można
zaobserwować
już
u
dzieci.
W
okresie
dojrzewania
można
zauważyć,
że
reagują
one
na
różne
wydarzenia
inaczej
niż
pozostali.
Objawy
schizofrenii
zwykle
pojawiają
się
między
15
a
30
rokiem
życia.
Otoczenie
chorych,
patrząc
wstecz,
mówi,
że
osoby
te
zachowywały
się
dziwnie
już
w
dzieciństwie.
Nie
można
jednak
myśleć,
że
u
każdego
dziecka,
które
zachowuje
się
odmiennie
od
swoich
rówieśników,
rozwinie
się w przyszłości schizofrenia.

2



Objawy będące wczesnymi sygnałami ostrzegawczymi schizofrenii:


* Wycofanie i niechęć do spędzania czasu z rówieśnikami
* Utrata pamięci, np. zapominanie o miejscach, w których położyło się
różne przedmioty
* Zaburzenia percepcji: zmiana rozmiarów i kolorów obserwowanych
przedmiotów
* Objawy paranoidalne: przekonanie,
że wszyscy o tobie plotkują i robią
różne rzeczy za twoimi plecami
* Nadmierne zainteresowanie religią, filozofią, okultyzmem, np.
członkostwo w sektach
* Zaburzenia myślenia: niespójne, nielogiczne lub irracjonalne
argumenty
* Trudności ze skupieniem uwagi: łatwość rozpraszania się
* Depresja
* Agresja, rozdrażnienie, nieoczekiwana wrogość
* Brak napędu
* Zaburzenia snu: częste budzenie się w nocy i podsypianie w ciągu dnia
* Lęk, drżenie rąk, drżenie głosu
* Brak apetytu lub żarłoczność
* Zaniedbania higieny osobistej: niechęć do mycia i kąpania się
* Kłopoty z dostosowaniem się
* Urojenia
W
ramach
fazy
objawów
psychotycznych
mogą
pojawić
się
następujące
objawy:


* Omamy
* Urojenia
3



* Dziwaczne słowa, zmiana struktury językowej, niespójność myśli
* Zaburzenia emocjonalne
* Zaburzenia osobowości
W fazie psychotycznej chorzy na schizofrenię widzą, słyszą, odbierają smak lub
odczuwają
dotyk rzeczy, które
naprawdę
nie
istnieją.
Pacjenci
ci
są
jednak
przekonani


o
prawdziwości
odbieranych
bodźców
i
o
swoim
adekwatnym
do
nich
zachowaniu.
Na
przykład
mogą
słyszeć
głosy,
których
nikt
poza
nimi
nie
słyszy
lub
widzieć
przedmioty,
których
w
rzeczywistości
nie
ma.
Niektórzy
czują
jak
ich
skóra
drętwieje.
Czasami
pokarmy
zmieniają
dla
nich
swój
smak.
Chorzy
z
zaburzeniami
psychotycznymi,
czyli
omamami
lub
urojeniami,
bardzo
cierpią.
Czasami
głosy,
które
słyszą grożą im, potępiają ich zachowania lub spierają się.
Wybrane działania terapeutyczne
podjete w procesie pielegnowania chorego ze schizofrenią


Głównym
celem
pielęgnowania
chorego
ze
schizofrenią
jest
pomoc
w
zaspokajaniu
podstawowych
potrzeb
życiowych
i
radzeniu
sobie
w
sytuacjach
konfliktowych
z
frustracją
i
lękiem.
Z
uwagi
na
znaczne
wychudzenie
pacjentów
spowodowane
niedostatecznym
odżywianiem
się
w
związku
z
doznaniami
chorobowymi,
w
pierwszej
kolejności
należy
doprowadzić
do
regularnego
przyjmowania posiłków przez pacjentów kontrolując ich spożywanie.


Często
istotną
kwestią
opieki
nad
chorymi
jest
zaniedbany
wygląd
zewnętrzny
wynikający
z
utraty
zainteresowania
zaspokajaniem
własnych
potrzeb
higienicznych.
Celem
poprawy
wyglądu
zewnętrznego
chorego
jest
zwrócenie
uwagi
na
potrzeby
higieniczne
podjęcie
systematycznych
starań
o
samodzielne
wykonywanie
zabiegów
higienicznych
przez
pacjentów
w
formie
udzielania
instrukcji
krok
po
kroku,
informowania
o
pozytywnych
zmianach
w
wyglądzie,
nadzorowania
zabiegów


4



higienicznych itp.


Znacznym
utrudnieniem
w
powrocie
chorych
do
normalnego
życia
jest
brak
dążenia
do
kontaktów
z
innymi,
izolowanie
się,
bierne
spędzanie
czasu
wolnego
czyli
tzw.
schizofreniczne
wycofanie
się
ze
świata
rzeczywistego.
Aby
umożliwić
chorym
powrót
do
rzeczywistości
-
należy
zbliżyć
się
do
pacjentów
początkowo
dostosowując
się
do
aktualnego
poziomu
ich
funkcjonowania
okazując
akceptacje
próbnych
zachowań
chorych
takich
jak:
negatywizm
i
wrogość.
Celem
oderwania
chorych
od
doznań
chorobowych
jest
zwrócenie
uwagi
na
inne
sprawymożna
aktywizować
chorych
wykorzystując
elementy
terapii
zajęciowej
w
formie
prostych,
konkretnych zdań.


Opiekując
się
pacjentami
ze
schizofrenią
należy
zwrócić
szczególną
uwagę
na
zapewnienie
bezpieczeństwa
chorym
i
ich
otoczeniu
poprzez
ciągłą
obserwację,
wczesne
rozpoznanie
czynników
ryzyka,
podejmowania
prób
zmiany
kierunku
zachowań
agresywnych,
np.
aktywność
fizyczna
(ćwiczenia,
sprzątanie,
bieganie),
zachowanie
spokoju
i
opanowania
przez
personel,
dysponowanie
wystarczającą
liczbą
personelu
aby
w
razie
konieczności
zademonstrować
pacjentowi
przewagę.
Duże
znaczenie
w
opiece
nad
pacjentem
jest
przygotowanie
go
do
samoopieki.
Należy
nauczyć
go
systematycznego
przyjmowania
leków,
zgłaszania
się
do
poradni
psychiatrycznej w wyznaczonym terminie.


Leczenie
schizofrenii
w
ścisłym
stopniu
zależy
od
jej
przyczyn,
intensywności
objawów
i
odmiany
choroby.
Na
takich
też
założeniach
opiera
się
złożone
leczenie,
na
które
składa
się
stosowanie,
w
natężeniu
zależnym
od
potrzeb
danego
przypadku:
farmakoterapia,
psychoterapii,
terapii
rodzinnej,
grupy
i
społeczności,
czy
psychiatrii
środowiskowej.


Najpoważniejszym
problemem
w
rehabilitacji
ludzi
dotkniętych
schizofrenią,
pozostają
głęboko
zakorzenione
uprzedzenia
i
niewiedza.
Szacuje
się,
że
około
połowa
Polaków
nie
słyszała
nigdy
o
schizofrenii.
Wykluczeni
przez
społeczeństwo


5



chorzy,
wybierając
"bezpieczne"
życie
w
wyizolowanych
szpitalach,
nie
mają
szansy
na
powrót
do
normalnego
świata.
Bo
cóż
z
tego,
że
dla
pacjenta
leczenie
może
zakończy
się
nawet
pełnym
wyzdrowieniem,
kiedy
środowisko,
poprzez
wytykanie
palcami i lękliwą rezerwę i tak nie pozwoli mu na
żyć normalnie.


6