Dyrektywy komunikacyjne
Dr Marcin Orlicki, LL.M.
Dr Marcin Orlicki, LL.M.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
w Poznaniu
w Poznaniu
Pojęcie dyrektywy
Akt prawny:
- skierowany do Państw Członkowskich, nie zaś bezpośrednio
do ich obywateli,
- wiążący, jeżeli chodzi o zamierzony skutek, w odniesieniu do
każdego Państwa Członkowskiego, do którego został
skierowany,
- wymaga implementacji, tzn. przekształcenia w akt prawa
wewnętrznego danego Państwa Członkowskiego,
- wybór formy i metod implementacji pozostawiony jest
Państwom Członkowskim (byleby osiągnięty został
zamierzony skutek).
Pojęcie dyrektywy  c.d.
Dyrektywa zakreśla wspólne minimum regulacji 
Państwa Członkowskie mogą pójść dalej i
wprowadzić u siebie unormowania realizujące cele
odleglejsze i bardziej ambitne.
Forma dyrektywy stosowana jest w sprawach, w
których nie ma konieczności wprowadzania
jednolitego w całej Wspólnocie aktu prawnego (tj.
rozporządzenia), lecz cele realizowane mogą być
przy zastosowaniu specyficznych dla danego kraju
mechanizmów prawnych.
Dyrektywy komunikacyjne - przeglÄ…d

Dyrektywa Rady z dnia 24 kwietnia 1972 roku w sprawie
koordynacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy
pojazdów mechanicznych i kontroli spełnienia obowiązku
tego ubezpieczenia (72/166/EWG)  Pierwsza Dyrektywa
Komunikacyjna,

Druga dyrektywa Rady z dnia 30 grudnia 1983 roku w
sprawie koordynacji przepisów Państw Członkowskich
dotyczących ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej
posiadaczy pojazdów mechanicznych (84/5/EWG)  Druga
Dyrektywa Komunikacyjna,
Dyrektywy komunikacyjne  przeglÄ…d c.d.

Dyrektywa Rady z dnia 14 maja 1990 roku w sprawie
ujednolicenia przepisów Państw Członkowskich dotyczących
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu
użytkowania pojazdów samochodowych (90/232/EWG) 
Trzecia Dyrektywa Komunikacyjna,

Dyrektywa 2000/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z
dnia 16 maja 2000 roku w sprawie koordynacji przepisów
prawnych Państw Członkowskich dotyczących ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów
mechanicznych oraz zmiany dyrektyw Rady 73/239/EWG i
88/357/EWG (Czwarta Dyrektywa w sprawie ubezpieczeń
komunikacyjnych)  Czwarta Dyrektywa Komunikacyjna.
Pierwsza Dyrektywa (72/166/EWG) -
definicje
Zawarte w Pierwszej Dyrektywie definicje majÄ…
zastosowanie w dyrektywach póz
niejszych
generacji.
Pojazd  pojazd samochodowy o napędzie
mechanicznym, który jest przystosowany do
poruszania się po lądzie i który nie porusza się po
szynach, a także przyczepa, niezależnie od tego,
czy jest złączona z tym pojazdem;
Pierwsza Dyrektywa  definicje c.d.
Poszkodowany  osoba uprawniona do odszkodowania za
szkody na mieniu lub na osobie (niem.Sach- oder
Personenschäden, ang. loss or injury) spowodowane ruchem
pojazdów;
Państwo Członkowskie, w którym pojazd zwykle stacjonuje 
1. terytorium państwa, którego tablicami rejestracyjnymi pojazd jest
oznakowany,
2. w przypadku, gdy dany rodzaj pojazdu nie podlega zgłoszeniu
rejestracyjnemu, jednakże pojazd oznakowany jest plakietką, będącą
dowodem zawarcia umowy ubezpieczenia, albo znakami
rozpoznawczymi podobnymi do tablic rejestracyjnych  terytorium
państwa, w którym taka plakietka lub znak rozpoznawczy zostały
wydane,
Pierwsza Dyrektywa  definicje c.d.
3. w przypadku, gdy dla danego rodzaju pojazdu nie jest wymagane ani
zgłoszenie rejestracyjne, ani plakietka będąca dowodem zawarcia
umowy ubezpieczenia, ani też znak rozpoznawczy podobny do tablic
rejestracyjnych  terytorium państwa, w którym ma miejsce
zamieszkania posiadacz pojazdu.
Pierwsza Dyrektywa  postanowienia
dotyczÄ…ce odstÄ…pienia od kontroli OC

OdstÄ…pienie od kontroli ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej w przypadku pojazdów,
które zwykle stacjonują na terytorium innego
Państwa Członkowskiego,

OdstÄ…pienie od kontroli ubezpieczenia OC w
przypadku pojazdów, które zwykle stacjonują na
terytorium kraju trzeciego, a wjeżdżają na
terytorium danego Państwa Członkowskiego z
terytorium innego Państwa Członkowskiego
(dopuszczalne sÄ… jednak kontrole wyrywkowe).
Pierwsza Dyrektywa  obowiÄ…zek
wprowadzenia obligatoryjnego ubezpieczenia
odpowiedzialności cyw.
Każde Państwo Członkowskie ma obowiązek
wprowadzenia obowiÄ…zkowego ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów,
które zwykle stacjonują na jego terytorium.
Obowiązkowym ubezpieczeniem OC powinny zostać
objęte m.in. szkody na osobie i mieniu wyrządzone na
terytorium innych Państw Członkowskich  zgodnie z
prawem tych państw.
Według Pierwszej Dyrektywy jednak, zakres
ubezpieczenia OC określany jest zasadniczo przez
same Państwa Członkowskie.
Pierwsza Dyrektywa  wyjÄ…tki od obowiÄ…zku
ubezpieczenia
Pierwsza Dyrektywa zezwala Państwom
Członkowskim na czynienie wyjątków od obowiązku
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej:
- wobec niektórych osób fizycznych lub prawnych, publicznych lub
prywatnych. Wykaz takich podmiotów musi zostać przekazany przez
państwo zwalniające innym państwom oraz Komisji Europejskiej,
(Należy jednak pamiętać, że państwo zwalniające musi należycie zadbać, by
zapewniona została należyta wypłata odszkodowania za szkody wyrządzone przez
zwolnione pojazdy na terytorium innych Państw Członkowskich. Może następować to
bÄ…dz
poprzez struktury Biur Narodowych, bÄ…dz
też przez specjalnie umocowanych
przedstawicieli odpowiedzialnych za zaspokajanie roszczeń).
- wobec niektórych rodzajów pojazdów mających specjalną tablicę.
Wykaz takich podmiotów musi zostać przekazany przez państwo
zwalniające innym państwom oraz Komisji Europejskiej, (Inne państwa
mogą w takim wypadku żądać przy wjez
dzie na swoje terytorium posiadania Zielonej
Karty lub zawarcia ubezpieczenia granicznego).
Pierwsza Dyrektywa  obowiÄ…zki informacyjne
Każde Państwo Członkowskie zobowiązane zostało do
zapewnienia, by w razie spowodowania wypadku na jego
terytorium przez pojazd zwykle stacjonowany na terytorium
innego Państwa Członkowskiego, Biuro Narodowe (w
państwie, gdzie zdarzył się wypadek) uzyskać mogło
informacje dotyczÄ…ce:
- terytorium, na którym pojazd zwykle stacjonuje oraz znaku
rejestracyjnego pojazdu (jeśli taki posiada),
- w miarę możliwości  danych dotyczących ubezpieczenia
pojazdu (które zwykle zamieszczane są w certyfikacie
Zielonej Karty) znajdujÄ…cych siÄ™ u posiadacza pojazdu (w
zakresie, w którym jest to wymagane w państwie, w którym
pojazd stale stacjonuje),
Uzyskane informacje powinny zostać przekazane do Biura
Narodowego państwa, w którym pojazd stale stacjonuje.
Pierwsza Dyrektywa  ubezpieczenie pojazdów spoza
Wspólnoty
Pierwsza Dyrektywa nakazuje, by każde z Państw
Członkowskich zastosowało wszelkie odpowiednie
środki, by zapewnić, że pojazdy, które stale
stacjonujÄ… w krajach trzecich lub w pozaeuropejskich
terytoriach Państw Członkowskich, wjeżdżające na
terytorium Wspólnoty, nie były użytkowane na tym
terytorium, o ile szkody na osobie i na mieniu
spowodowane przez te pojazdy, nie będą objęte
ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej na całym
terytorium Wspólnoty.
Pierwsza Dyrektywa  ubezpieczenie pojazdów spoza
Wspólnoty  c.d.
Każdy pojazd z kraju trzeciego lub pozaeuropejskiego
terytorium Państwa Członkowskiego, musi przed wjazdem na
terytorium Wspólnoty, być zaopatrzony w ważny certyfikat
ubezpieczeniowy Zielonej Karty lub dowód ubezpieczenia
granicznego stwierdzający, że pojazd ten jest ubezpieczony
zgodnie z wyżej wspomnianymi warunkami.
Warunek ten przestaje być aktualny, gdy każde z Biur
Narodowych Państw Członkowskich, zagwarantuje
zaspokojenie roszczeń wynikających z wypadków mających
miejsce na ich terytorium, a spowodowanych przez te
pojazdy.
Termin implementacji Pierwszej Dyrektywy-
31 grudnia 1973 roku.
Druga Dyrektywa (84/5/EWG)
Celem Drugiej Dyrektywy jest
harmonizacja kształtu prawnego
ubezpieczenia odpowiedzialności
cywilnej posiadaczy pojazdów  w
szczególności zaś zapewnienie osobom
poszkodowanym możliwie pełnego i
satysfakcjonujÄ…cego odszkodowania, a
także stworzenie instytucji funduszu
gwarancyjnego.
Druga Dyrektywa  gwarancje pełności
odszkodowania
Druga Dyrektywa nakazuje, by
odszkodowanie z ubezpieczenia OC, w
każdym z ustawodawstw Państw
Członkowskich, obejmowało obowiązkowo
zarówno szkodę na osobie, jak i szkodę na
mieniu.
Druga Dyrektywa  minimalne sumy
gwarancyjne
Druga Dyrektywa wprowadza minimalne sumy
gwarancyjne w ubezpieczeniu OC posiadaczy
pojazdów:
- w razie szkód na osobie: 350 000 ecu (euro) jeżeli
występuje tylko jeden poszkodowany; jeżeli w
jednej szkodzie występuje więcej niż jeden
poszkodowany, kwotę tę mnoży się przez liczbę
poszkodowanych,
- w razie szkód na mieniu: 100 000 ecu (euro) na
jedną szkodę, bez względu na ilość
poszkodowanych.
Druga Dyrektywa  alternatywne minimalne
sumy gwarancyjne
Druga Dyrektywa zezwala Państwom
Członkowskim na alternatywne określenie
minimalnych sum gwarancyjnych (w miejsce
podanych wcześniej):
- 500 000 ecu (euro) z tytułu szkody na osobie w
razie, gdy w jednej szkodzie występuje więcej niż
jeden poszkodowany lub
- 600 000 ecu (euro) na jednÄ… szkodÄ™, jako Å‚Ä…cznÄ…
minimalną sumę gwarancyjną, bez względu na
liczbÄ™ poszkodowanych i charakter szkody (na
mieniu, czy na osobie).
Druga Dyrektywa  fundusz
gwarancyjny
Druga Dyrektywa nakazuje powołanie do życia w każdym
Państwie Członkowskim (tj. utworzenie lub udzielenie
stosownego zezwolenia instytucji już istniejącej) funduszu
gwarancyjnego.
Fundusz gwarancyjny definiowany jest przez dyrektywÄ™ jako
instytucja, której zadanie stanowi wypłata odszkodowań co
najmniej w granicach obowiÄ…zkowego ubezpieczenia
dotyczących szkód na mieniu lub na osobie spowodowanych
przez pojazd niezidentyfikowany lub przez pojazd, co do
którego nie został spełniony obowiązek ubezpieczenia.
Wypłata odszkodowania przez fundusz nie wyklucza roszczeń
regresowych funduszu wobec osób odpowiedzialnych za
szkodÄ™.
Druga dyrektywa  fundusz gwarancyjny
 c.d.
Druga Dyrektywa nakazuje Państwom
członkowskim wprowadzenie prawa
bezpośredniego występowania przez
poszkodowanego do funduszu o odszkodowanie i
obowiÄ…zku funduszu udzielenia uzasadnionej
odpowiedzi dotyczącej wypłaty odszkodowania.
Druga dyrektywa  ograniczenia wypłat
odszkodowań przez fundusz gwarancyjny
Państwa Członkowskie mają prawo wyłączyć
obowiązek wypłaty odszkodowania przez fundusz,
gdy:
- poszkodowany wsiadł dobrowolnie do pojazdu, który
spowodował szkodę, wiedząc, że pojazd ten nie jest
ubezpieczony,
- gdy szkoda na mieniu została wyrządzona przez pojazd
niezidentyfikowany (obowiązek wypłaty odszkodowania może
być wtedy wyłączony lub ograniczony),
- możliwe jest zastosowanie udziału własnego w wysokości
nie wyższej niż 500 ecu (euro) w razie szkód na mieniu
spowodowanych przez pojazd nieubezpieczony.
Druga Dyrektywa  klauzule nieważne
względnie
Druga Dyrektywa nakazuje Państwom Członkowskim
przyjęcie przepisów, w myśl których jako nieważne w
stosunku do osób trzecich poszkodowanych w wypadku będą
następujące postanowienia umowy ubezpieczenia OC:
- wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkody
spowodowane przez osoby, które nie posiadają wyraz
nego
lub dorozumianego zezwolenia na użytkowanie lub
prowadzenie pojazdu,
- wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkody
spowodowane przez osoby, które nie posiadają prawa jazdy
uprawniajÄ…cego je do prowadzenia danego pojazdu,
- wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkody
spowodowane przez osoby, które nie dopełniły swych
obowiązków dotyczących stanu technicznego i
bezpieczeństwa pojazdu.
Druga Dyrektywa  wyjÄ…tki od klauzul
względnej nieważności
Jednakże ubezpieczyciel może powoływać się w stosunku do
poszkodowanego na fakt, że osoba odpowiedzialna nie miała
wyraz
nego lub dorozumianego zezwolenia na użytkowanie
lub prowadzenie pojazdu, który spowodował szkodę (na
osobie lub na mieniu), jeżeli poszkodowany, który dobrowolnie
wsiadł do pojazdu, wiedział, że pojazd jest kradziony.
Państwa Członkowskie mogą nie wprowadzać w swoim
ustawodawstwie zakazu stosowania wymienionych klauzul
względnej nieważności, jeżeli zapewnią, że w sytuacjach w
nich opisanych poszkodowany otrzyma odszkodowanie od
instytucji ubezpieczeń społecznych.
Druga Dyrektywa  pojazdy skradzione lub
uzyskane przemocÄ…
Państwa Członkowskie mogą przewidzieć w swym
ustawodawstwie, że za szkody wyrządzone przy użyciu
pojazdów skradzionych lub uzyskanych przemocą, zamiast
ubezpieczyciela, odszkodowanie wypłaci fundusz
gwarancyjny (przy zastosowaniu wcześniej wspomnianych
zasad).
Jeżeli pojazd zwykle stacjonował w innym Państwie
Członkowskim, fundusz gwarancyjny nie ma prawa regresu
do jakiejkolwiek instytucji w tym państwie.
W przypadku wypłaty odszkodowania przez fundusz
gwarancyjny, Państwa Członkowskie mogą przewidzieć w
odniesieniu do szkód na mieniu udział własny nie
przekraczajÄ…cy kwoty 250 ecu (euro).
Druga Dyrektywa  członkowie rodziny osoby
odpowiedzialnej
Członkowie rodziny osoby, której odpowiedzialność
jest objęta ubezpieczeniem (posiadacza pojazdu,
kierowcy lub innej osoby zgodnie z przepisami
krajowego prawa cywilnego) nie mogą być
pozbawieni odszkodowania ubezpieczeniowego za
szkody na osobie z powodu pokrewieństwa.
Termin implementacji Drugiej Dyrektywy:
31 grudnia 1987 roku.
Trzecia Dyrektywa (90/232/EWG) -
cele
Trzecia Dyrektywa miała na celu rozwianie
wątpliwości interpretacyjnych dotyczących
dwóch dyrektyw poprzedzających oraz
stosunkowo niewielkie rozszerzenie zakresu
obligatoryjnej ochrony ubezpieczeniowej
wynikajÄ…cej z ubezpieczenia OC posiadaczy
pojazdów.
Trzecia Dyrektywa  odpowiedzialność wobec
pasażeryw
Wobec pojawiających się problemów
interpretacyjnych, ustawodawca europejski
w sposób jednoznaczny określił minimalny
zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela
wobec pasażerów pojazdu, którego użycie
stało się przyczyną szkody.
Odpowiedzialność ta obejmuje w zakresie
szkód na osobie wszystkich pasażerów
wspomnianego pojazdu, z wyjÄ…tkiem jego
kierowcy.
Trzecia Dyrektywa  potwierdzenie zakresu
terytorialnego ubezpieczenia OC
Trzecia Dyrektywa potwierdza w tym względzie postanowienia
Pierwszej Dyrektywy i wzywa Państwa Członkowskie do
podjęcia koniecznych działań, by każda zawarta umowa OC
posiadaczy pojazdów:
- obejmowała ochroną w ramach jednej składki cały obszar
Wspólnoty,
- gwarantowała, w ramach tej samej składki, w każdym
Państwie Członkowskim, ochronę wymaganą przez prawa
tego państwa lub też ochronę wymaganą przez prawo
Państwa Członkowskiego, w którym pojazd stale stacjonuje,
jeżeli ochrona ta jest lepsza.
Trzecia Dyrektywa  uzupełnienie regulacji
dotyczÄ…cych funduszu gwarancyjnego
Trzecia Dyrektywa uzupełnia przepisy Drugiej
Dyrektywy dotyczÄ…ce funduszu gwarancyjnego:
- wprowadza zakaz uzależniania przez fundusz gwarancyjny
wypłaty odszkodowania od wykazania przez
poszkodowanego w jakikolwiek sposób, że osoba
odpowiedzialna za szkodę jest niezdolna do zapłaty
odszkodowania lub że odmawia jego zapłacenia,
- nakazuje Państwom Członkowskim wprowadzenie
stosownych rozwiązań na wypadek konfliktu pomiędzy
funduszem gwarancyjnym a ubezpieczycielem co do
podmiotu zobowiÄ…zanego do odszkodowania. Jeden z tych
podmiotów winien być zobowiązany do bezzwłocznej wypłaty
(przy uwzględnieniu możliwości póz
niejszych rozliczeń).
Trzecia Dyrektywa  obowiÄ…zki
informacyjne
Państwa Członkowskie zobowiązane zostały do
wprowadzenia przepisów stwarzających stronom
uczestniczącym w wypadku drogowym możliwość
szybkiej identyfikacji zakładu ubezpieczeń, który
udzielał ochrony w zakresie ubezpieczenia OC
posiadacza pojazdu, którego użycie było przyczyną
powstania szkody.
Termin implementacji Trzeciej Dyrektywy:
31 grudnia 1992 roku.
Czwarta Dyrektywa
(2000/26/WE) - cele
Celem Czwartej Dyrektywy jest
ułatwienie dochodzenia roszczeń
odszkodowawczych z obowiÄ…zkowego
ubezpieczenia OC posiadaczy
pojazdów przez osoby, które zostały
poszkodowane w wypadkach
komunikacyjnych poza krajem, w
którym na stałe mieszkają.
Czwarta Dyrektywa a System Zielonej
Karty
System Zielonej Karty jest pomocny, gdy
szkoda powstaje w wyniku ruchu pojazdu
poza krajem, w którym pojazd ten jest
zarejestrowany (to pojazd  nie jest u siebie ).
Czwarta Dyrektywa pomaga, gdy osoba
poszkodowana w wypadku komunikacyjnym
znajduje się za granicą (stąd w jęz.
Niemieckim system Czwartej Dyrektywy
nazywany bywa  Besucherschutz czyli
ochrona osób przybywających ).
Czwarta Dyrektywa  po co ochrona osobom
poszkodowanym za granicÄ…?
-
na miejscu zdarzenia pojawiają się policjanci, z którymi nie
można się porozumieć (my nie mówimy w ich języku, a oni w
naszym), nie możemy też uzyskać wszystkich danych
dotyczÄ…cych sprawcy wypadku i jego ubezpieczyciela OC,
-
korespondencja z ubezpieczycielem tylko w języku
urzędowym kraju, w którym mieści się jego siedziba,
-
ewentualne postępowanie sądowe przeciwko
ubezpieczycielowi odbywa siÄ™ przed sÄ…dem w jego kraju i
(choć to nie obowiązkowe) przy zaangażowaniu prawników z
tego kraju (zwykle korzystających z okazji i zawyżających
stawki),
-
postępowanie sądowe odbywa się według zagranicznego
prawa materialnego i zagranicznej procedury.
Czwarta Dyrektywa  skutek utrudnień
W większości przypadków osoby, które
zostały poszkodowane w wypadkach
komunikacyjnych poza krajem swego
zamieszkania, nie zgłaszały swoich
roszczeń do odpowiedzialnych
ubezpieczycieli OC.
System Czwartej Dyrektywy

reprezentant do spraw roszczeń,

Ośrodek Informacji,

Organ Odszkodowawczy,

actio directa
Czwarta Dyrektywa  podstawowy
zakres zastosowania
Osoby objęte podstawowym zakresem zastosowania
Dyrektywy, mogą korzystać z wszelkich przewidzianych w niej
udogodnień.
Niezbędne jest kumulatywne spełnienie następujących
przesłanek:
I. osoba poszkodowana, która poniosła szkodę (na osobie lub
na mieniu) w wyniku wypadku komunikacyjnego jest
uprawniona do odszkodowania,
II. osoba poszkodowana ma miejsce zamieszkania (siedzibÄ™)
w Państwie Członkowskim Unii Europejskiej,
III. wypadek wydarzył się w państwie należącym do Systemu
Zielonej Karty, innym niż państwo zamieszkania osoby
poszkodowanej,
Czwarta Dyrektywa  podstawowy
zakres zastosowania  c.d.
IV. pojazd, który spowodował wypadek, był ubezpieczony w
Państwie Członkowskim Unii Europejskiej, ale poza
państwem miejsca zamieszkania osoby poszkodowanej,
V. pojazd, który spowodował wypadek, stacjonował zwykle w
Państwie Członkowskim Unii Europejskiej, innym niż państwo
miejsca zamieszkania osoby poszkodowanej.
Czwarta Dyrektywa  ograniczony
zakres zastosowania
Ograniczony zakres zastosowania Dyrektywy polega na
przyznaniu osobom poszkodowanym:
- actio directa przeciwko ubezpieczycielowi,
- uprawnienia do skorzystania z usług Ośrodka Informacji.
Wyłączone jest w takim wypadku korzystanie z reprezentanta
do spraw roszczeń oraz Organu Odszkodowawczego.
Ograniczony zakres zastosowania Dyrektywy ma miejsce, gdy
spełnione są następujące warunki:
I. osoba poszkodowana, która poniosła szkodę (na osobie lub
na mieniu) w wyniku wypadku komunikacyjnego jest
uprawniona do odszkodowania,
Czwarta Dyrektywa  ograniczony
zakres zastosowania c.d.
II. osoba poszkodowana ma miejsce zamieszkania (siedzibÄ™)
w Państwie Członkowskim Unii Europejskiej,
III. wypadek wydarzył się w państwie należącym do Systemu
Zielonej Karty, innym niż państwo zamieszkania osoby
poszkodowanej,
IV. pojazd, który spowodował wypadek, był ubezpieczony w
Państwie Członkowskim Unii Europejskiej, będącym
państwem miejsca zamieszkania osoby poszkodowanej albo
V. pojazd, który spowodował wypadek, stacjonował zwykle w
Państwie Członkowskim Unii Europejskiej, będącym
państwem miejsca zamieszkania osoby poszkodowanej.
Albo = alternatywa rozłączna
Czwarta Dyrektywa  zakres zastosowania co
do obowiązków Organu Odszkodowawczego
Poza przypadkami podpadajÄ…cymi pod podstawowy zakres
zastosowania Dyrektywy, Organ Odszkodowawczy
zobowiązany jest do wykonywania swych zadań również
wówczas, gdy:
- osoba poszkodowana, która poniosła szkodę w wyniku
wypadku komunikacyjnego, jest uprawniona do
odszkodowania,
- osoba poszkodowana ma miejsce zamieszkania (siedzibÄ™)
w Państwie Członkowskim Unii Europejskiej,
- wypadek wydarzył się w Państwie Członkowskim Unii
Europejskiej innym niż państwo miejsca zamieszkania
poszkodowanego,
- nie można ustalić ubezpieczyciela u którego ubezpieczony
był pojazd, który spowodował wypadek.
Czwarta Dyrektywa  reprezentant do
spraw roszczeń
Każde Państwo Członkowskie ma obowiązek zapewnić, że
wszystkie zakłady ubezpieczeń prowadzące obowiązkowe
ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów, wyznaczy swoich
reprezentantów do spraw roszczeń w każdym Państwie
Członkowskim innym niż to, w którym otrzymały urzędowe
zezwolenie na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej.
Jeżeli chodzi o zakłady ubezpieczeń mające siedzibę na
obszarze Unii Europejskiej  reprezentant musi być wyznaczony
we wszystkich państwach poza państwem siedziby, nawet jeżeli
działają w nich zagraniczne placówki tego zakładu ubezpieczeń.
Jeżeli chodzi o zakłady ubezpieczeń nie mające siedziby na
obszarze Unii Europejskiej  reprezentant musi być wyznaczony
we wszystkich państwach, poza tymi, w których zakłady te mają
swoje oddziały lub przedstawicielstwa (w każdym państwie UE
wymagane jest w takim wypadku odrębne zezwolenie).
Czwarta Dyrektywa  reprezentant do
spraw roszczeń  c.d.
Wybór reprezentanta należy do zakładu ubezpieczeń. Państwa
Członkowskie nie mogą ograniczać tego wyboru.
Zwykle reprezentantami sÄ…:
- zagraniczne placówki danego zakładu,
- spółki ubezpieczeniowe należące do tej samej grupy
kapitałowej,
- dotychczasowi korespondenci w Systemie
Zielonej Karty,
- wyspecjalizowane firmy zajmujące się likwidacją szkód,
- kancelarie adwokackie.
Reprezentant może pracować dla jednego lub kilku zakładów
ubezpieczeń.
Czwarta Dyrektywa  reprezentant do
spraw roszczeń  c.d.
Reprezentant do spraw roszczeń:
- powinien mieć miejsce zamieszkania (lub siedzibę)
w Państwie Członkowskim, w którym został
wyznaczony,
-
powinien posiadać uprawnienia wystarczające do
reprezentowania zakładu ubezpieczeń w stosunku
do osób poszkodowanych oraz do pełnego
zaspokojenia ich roszczeń,
-
powinien być w stanie badać sprawy w języku
(językach) urzędowym Państwa Członkowskiego, w
którym poszkodowany ma miejsce zamieszkania.
Czwarta Dyrektywa  reprezentant do
spraw roszczeń - zadania
Do reprezentanta do spraw roszczeń w swoim kraju (swego
miejsca zamieszkania) zgłaszają się osoby poszkodowane
wskutek wypadku komunikacyjnego za granicÄ… przez pojazd,
który ubezpieczony był w zakładzie ubezpieczeń, którego
wyznaczył danego reprezentanta.
Nie jest wykluczone zwrócenie się bezpośrednio do zakładu
ubezpieczeń.
Tak więc osoba zamieszkała w Polsce, a poszkodowana w
wyniku wypadku drogowego w Niemczech, może zgłosić swoje
roszczenie do wyznaczonego w Polsce reprezentanta do spraw
roszczeń niemieckiego ubezpieczyciela, który ubezpieczał w
zakresie OC sprawcÄ™ szkody (jego pojazd).
Osoba ta może  jeśli chce  zwrócić się bezpośrednio do
niemieckiego ubezpieczyciela.
Czwarta Dyrektywa  reprezentant do
spraw roszczeń  zadania  c.d.
W ciągu trzech miesięcy od dnia, w którym poszkodowany
zgłosił swoje roszczenie odszkodowawcze albo bezpośrednio
zakładowi ubezpieczeń albo jego reprezentantowi do spraw
roszczeń:
1. zakład ubezpieczeń lub jego reprezentant ma przedstawić
ofertę zapłaty odszkodowania z uzasadnieniem  w
przypadkach, gdy odpowiedzialność ubezpieczyciela jest
bezsporna i określona została wysokość odszkodowania,
albo
2. zakład ubezpieczeń lub jego reprezentant ma przedstawić
uzasadnionÄ… odpowiedz
na poszczególne żądania zawarte w
roszczeniu  w przypadkach, gdy odpowiedzialność
ubezpieczyciela nie została jednoznacznie ustalona lub
wysokość odszkodowania nie została w pełni określona.
Czwarta Dyrektywa  Ośrodek
Informacji
W celu umożliwienia osobie poszkodowanej skutecznego dochodzenia
odszkodowania, Czwarta Dyrektywa zobowiązuje Państwa Członkowskie
do stworzenia (lub też przekazania zadań podmiotowi istniejącemu)
Ośrodka Informacji.
Ośrodek Informacji odpowiedzialny jest za prowadzenie rejestru
zawierającego następujące informacje:
1. numery rejestracyjne pojazdów mechanicznych zwykle stacjonujących
na terenie danego Państwa Członkowskiego,
(okres przechowywania  7 lat od wyrejestrowania)
2. numery polis ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych,
a gdy upłynął termin ważności polisy  również datę zakończenia
ochrony ubezpieczeniowej, (ewentualnie numer certyfikatu Zielonej Karty
lub polisy ubezpieczenia granicznego, gdy pojazd korzysta ze zwolnienia
określonego w Pierwszej Dyrektywie),
(okres przechowywania  7 lat od zakończenia ochrony
ubezpieczeniowej),
Czwarta Dyrektywa  Ośrodek
Informacji  c.d.
3. zakłady ubezpieczeń prowadzące ubezpieczenie OC
posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz ich reprezentanci
do spraw roszczeń,
4. lista pojazdów zwolnionych z obowiązkowego ubezpieczenia
OC posiadaczy pojazdów (jak również podmiotów
odpowiedzialnych za szkody wyrzÄ…dzone przez te pojazdy).
Ośrodek Informacji nie musi samodzielnie prowadzić
rejestrów  może wyłącznie koordynować zbieranie i
rozpowszechnianie informacji.
Czwarta Dyrektywa  Ośrodek
Informacji  c.d.
Każdy zakład ubezpieczeń w UE musi podać do
wiadomości każdego Ośrodka Informacji listę
wszystkich swoich reprezentantów do spraw
roszczeń.
Każdy poszkodowany jest uprawniony przez okres 7
lat po wypadku do niezwłocznego uzyskania od
Ośrodka Informacji w Państwie Członkowskim, w
którym ma miejsce zamieszkania, w którym pojazd
zwykle stacjonuje lub w którym miał miejsce
wypadek następujących informacji:
Czwarta Dyrektywa  Ośrodek
Informacji  c.d.
-
nazwa i adres odpowiedzialnego zakładu ubezpieczeń,
-
nazwa i adres reprezentanta do spraw roszczeń w
państwie, w którym poszkodowany ma miejsce
zamieszkania.
Ośrodek Informacji w razie istnienia interesu prawnego
osoby poszkodowanej, dostarczy jej również informacje o
właścicielu, zwyczajowym kierowcy lub zarejestrowanym
posiadaczu pojazdu. Celem uzyskania tych informacji
Ośrodek Informacji zwraca się do zakładu ubezpieczeń lub
do urzędu zajmującego się rejestracją pojazdów.
Ośrodki Informacji z różnych państw mają prawo i
obowiÄ…zek wymieniania informacji.
Czwarta Dyrektywa  Organ
Odszkodowawczy
Organ Odszkodowawczy jest odpowiedzialny za wypłatę osobom
poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych za granicÄ…
odszkodowania:
1. jeżeli w ciągu trzech miesięcy od dnia, w którym osoba
poszkodowana zgłosiła swoje roszczenie ubezpieczycielowi
lub jego reprezentantowi do spraw roszczeń, ubezpieczyciel
ten lub jego reprezentant nie udzielił uzasadnionej odpowiedzi
na żądania zawarte w roszczeniu,
2. jeżeli ubezpieczyciel nie wyznaczył reprezentanta do spraw
roszczeń w kraju, w którym poszkodowany ma miejsce
zamieszkania (chyba, że roszczenie skierowane zostało
bezpośrednio do ubezpieczyciela).
Poszkodowany nie może zwrócić się do Organu
Odszkodowawczego, gdy podjął już kroki na drodze sądowej.
Czwarta Dyrektywa  Organ
Odszkodowawczy
Działania Organu Odszkodowawczego:
-
podejmuje działania w ciągu dwóch miesięcy od zgłoszenia
roszczenia, lecz zaprzestaje działań, gdy ubezpieczyciel lub
reprezentant udzielÄ… uzasadnionej odpowiedzi
poszkodowanemu,
-
zawiadamia odpowiedzialnego ubezpieczyciela, Organ
Odszkodowawczy w państwie, gdzie wystawiono polisę i
sprawcę wypadku (jeżeli jest znany).
Po upływie dwóch miesięcy od złożenia wniosku  jeśli spełniły
się przesłanki odpowiedzialności Organu  wypłaca on
odszkodowanie poszkodowanemu.
Po wypłacie, Organ z państwa miejsca zamieszkania
poszkodowanego ma roszczenie regresowe do Organu
państwa, w którym wystawiono polisę, a ten z kolei do
zakładu ubezpieczeń, który polisę wystawił.
Czwarta Dyrektywa  Organ
Odszkodowawczy
Jeżeli zidentyfikowanie pojazdu nie jest możliwe lub jeżeli w
ciągu dwóch miesięcy nie jest możliwe zidentyfikowanie
zakładu ubezpieczeń, poszkodowany ma prawo do
odszkodowania od Organu Odszkodowawczego w kraju
swego zamieszkania.
Organ ma w takich przypadkach regres do:
- gdy nie można zidentyfikować ubezpieczyciela  funduszu
gwarancyjnego kraju, gdzie pojazd zwykle stacjonuje,
-
gdy nie można zidentyfikować pojazdu  funduszu
gwarancyjnego kraju, w którym zdarzył się wypadek,
-
Gdy chodzi o pojazdy spoza UE - funduszu gwarancyjnego
kraju, w którym zdarzył się wypadek.
Termin implementacji  20 stycznia 2003 roku.