Dr inż. Marcin Krause, Politechnika Śląska
Koszty bezpieczeństwa i higieny pracy  przegląd wymagań prawnych
Streszczenie. Opracowanie podejmuje aktualną problematykę dotyczącą zagadnień analizy kosztów
bezpieczeństwa i higieny pracy. W artykule tym przedstawiono klasyfikację kosztów bezpieczeństwa i
higieny pracy według normy PN-N-18004:2001, CIOP-PIB, Kodeksu pracy i innych aktów prawnych.
Słowa kluczowe: bezpieczeństwo i higiena pracy, wymagania prawne, koszty bezpieczeństwa i
higieny pracy
Analysis of costs of health and safety at work  review of legal requirements
Summary. The elaboration presents current problems concerning issues of analysis of costs of health
and safety at work. In this article have been presented classification of costs of health and safety at
work by standard of PN-N-18004:2001, CIOP-PIB, Labour Code and other legal act.
Keywords: health and safety at work, legal requirements, costs of health and safety at work
Wprowadzenie do analizy kosztów bezpieczeństwa i higieny pracy
Celem analizy kosztów bezpieczeństwa i higieny pracy jest pozyskanie informacji
potrzebnych do podejmowania uzasadnionych z ekonomicznego punktu widzenia decyzji
dotyczących planowania działań w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników.
Koszty działań profilaktycznych są związane w pierwszej kolejności z koniecznością
zapewnienia wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy w stopniu co najmniej zgodnym z
wymaganiami obowiązujących przepisów prawa pracy.
Wyższe koszty profilaktyki powinny prowadzić do wzrostu stanu bezpieczeństwa i
higieny pracy, a tym samym do obniżenia, w krótszej lub dłuższej perspektywie, kosztów
związanych z nieodpowiednimi warunkami pracy.
Opłacalność kosztów ponoszonych przez przedsiębiorstwo lub zakład pracy na poprawę
stanu bezpieczeństwa i higieny pracy można wykazać poprzez analizy ekonomiczne
porównujące wysokość kosztów ponoszonych na poprawę oraz osiągniętych w wyniku tego
korzyści, czyli tzw. analiza kosztów i korzyści.
Nie ma ogólnie przyjętej w aktach prawnych i literaturze przedmiotu klasyfikacji
kosztów bezpieczeństwa i higieny pracy, przykładowe wytyczne w tym zakresie stanowią:
�� zapisy ustawy Kodeks pracy [7] i aktów wykonawczych, np. [2,3,4,5,8];
�� polska norma PN-N-18004:2001 [1], program komputerowy AAK-BHP [6] lub publikacje
CIOP-PIB, np. [6].
Koszty bezpieczeństwa i higieny pracy można ogólnie podzielić na:
�� koszty związane z działaniami profilaktycznymi (prewencyjnymi) i koszty związane z
nieodpowiednimi (niewłaściwymi) warunkami pracy;
�� koszty społeczne, koszty pracodawcy i koszt pracownika.
Koszty działań profilaktycznych według polskiej normy PN-N-18004:2001 [1] to:
�� koszty związane ze spełnieniem wymagań prawnych dotyczących bezpieczeństwa i
higieny pracy;
�� koszty wdrożenia, utrzymania i doskonalenia systemu zarządzania bezpieczeństwem i
higieną pracy.
Koszty związane z nieodpowiednimi warunkami pracy według polskiej normy PN-N-
18004:2001 [1] to:
�� koszty ubezpieczenia;
�� koszty wypadków przy pracy;
�� koszty chorób zawodowych;
�� koszty absencji chorobowej związanej z warunkami pracy;
1
�� koszty obniżonej wydajności pracy;
�� koszty obniżonej jakości produkcji.
Koszty związane z nieodpowiednimi warunkami pracy według J. Rzepeckiego z CIOP-
PIB [6] można ogólnie podzielić na:
�� koszty ubezpieczenia wypadkowego;
�� koszty powstające w wyniku wypadków przy pracy i chorób zawodowych;
�� koszty wynikające z pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia i uciążliwych, np.
koszty zwiększonej absencji chorobowej, koszty obniżonej wydajności pracy, koszty
obniżonej jakości produkcji oraz koszty świadczeń z tytułu pracy w warunkach
szkodliwych dla zdrowia i uciążliwych.
Koszty bezpieczeństwa i higieny pracy według programu komputerowego  Analiza
kosztów i korzyści (AKK-BHP) z CIOP-PIB [6] można podzielić na następujące grupy:
�� koszty składki na ubezpieczenie wypadkowe ZUS;
�� koszty powstające w wyniku wypadków przy pracy i zdarzeń potencjalnie wypadkowych;
�� koszty chorób zawodowych;
�� koszty absencji spowodowanej warunkami pracy;
�� koszty nadgodzin spowodowanych warunkami pracy;
�� koszty świadczeń z tytułu pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych;
�� koszty profilaktyki związanej z wymaganiami prawnymi w zakresie bezpieczeństwa i
higieny pracy;
�� koszty profilaktyki związanej z wdrożeniem, utrzymywaniem i doskonaleniem systemu
zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.
Koszty zróżnicowanej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych związane z kategorią ryzyka, obliczane osobno dla grupy
działalności i dla płatnika składek, ustala się w według wymagań ustawy wypadkowej [8] i
rozporządzenia wykonawczego [3] w zależności od ryzyka określonego następującymi
wskaz
nikami częstości (w przeliczeniu na 1000 osób):
�� poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem,
�� poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich,
�� stwierdzonych chorób zawodowych,
�� zatrudnionych w warunkach zagrożenia.
Podstawowe rodzaje kosztów związanych z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa
i higieny pracy według ustawy Kodeks pracy [7] to m.in.:
�� wypadki przy pracy i choroby zawodowe;
�� badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia;
�� badania lekarskie pracowników (wstępne, okresowe i kontrolne);
�� szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (wstępne i okresowe);
�� odzież i obuwie robocze;
�� środki ochrony indywidualnej;
�� posiłki profilaktyczne i napoje.
Inne podstawowe rodzaje kosztów bezpieczeństwa i higieny pracy wynikających z
wymagań prawnych to m.in.
�� świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych według ustawy o
ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych [8];
�� świadczenia z tytułu pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia i uciążliwych według
rozporządzenia w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych (...)
stosowanych w badaniach statystycznych, wynikające z formularza  Sprawozdanie o
warunkach pracy Z-10 [5];
�� świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych według rozporządzenia
w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych (...) stosowanych w
2
badaniach statystycznych, wynikające z formularza  Sprawozdanie o warunkach pracy Z-
10 [5];
�� skutki wypadków przy pracy według rozporządzenia w sprawie statystycznej karty
wypadku przy pracy, wynikające z formularza  Statystyczna karta wypadku Z-KW [2];
�� skutki choroby zawodowej według rozporządzenia w sprawie sposobu dokumentowania
chorób zawodowych i skutków tych chorób, wynikające z formularza  Zawiadomienie o
skutkach choroby zawodowej [4].
Koszty bezpieczeństwa i higieny pracy wynikające z działu X Kodeksu pracy
Szczegółowa klasyfikacja kosztów związanych ze spełnieniem wymagań prawnych
dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy według działu X ustawy Kodeks pracy [7] to
m.in. następujące obowiązki pracodawcy:
Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy:
�� obiekt budowlany, w którym znajdują się pomieszczenia pracy, powinien spełniać
wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 213. ż 2.);
�� zapewniać pomieszczenia pracy odpowiednie do rodzaju wykonywanych prac i liczby
zatrudnionych pracowników (art. 214. ż 1.);
�� utrzymywać obiekty budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia pracy, a także
tereny i urządzenia z nimi związane w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne
warunki pracy (art. 214. ż 2.).
Maszyny i inne urządzenia techniczne:
�� Maszyny i inne urządzenia techniczne, które nie spełniają wymagań dotyczących ich
konstrukcji i budowy w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków
pracy oraz uwzględnienia zasad ergonomii, wyposaża się w odpowiednie zabezpieczenia
(art. 216. ż 1.).
�� W przypadku gdy konstrukcja zabezpieczenia jest uzależniona od warunków lokalnych,
wyposażenie maszyny lub innego urządzenia technicznego w odpowiednie zabezpieczenia
należy do obowiązków pracodawcy (art. 216. ż 2.).
Nagłe niebezpieczeństwo dla zdrowia lub życia:
�� zapewnić odpowiednie do rodzaju niebezpieczeństwa urządzenia i sprzęt ratowniczy oraz
ich obsługę przez osoby należycie przeszkolone (art. 224. ż 2.);
�� zapewnić udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu (art. 224. ż 2.).
Prace wykonywane przez co najmniej dwie osoby:
�� zapewnić, aby prace, przy których istnieje możliwość wystąpienia szczególnego
zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego, były wykonywane przez co najmniej dwie
osoby, w celu zapewnienia asekuracji (art. 225. ż 1.).
Ocena, dokumentowanie i informowanie o ryzyku zawodowym:
�� oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosować
niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko, informować pracowników o
ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed
zagrożeniami (art. 226.).
Zapobieganie chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z pracą:
�� utrzymywać w stanie stałej sprawności urządzenia ograniczające lub eliminujące
szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska pracy oraz urządzenia służące do pomiarów
tych czynników (art. 227. ż 1.);
�� przeprowadzać badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia (art. 227. ż 1.).
Profilaktyczna opieka zdrowotna pracowników:
�� badania lekarskie pracowników (wstępne, okresowe i kontrolne) są prowadzone na koszt
pracodawcy (art. 229. ż 6.);
3
�� pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji i
czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających jest obowiązany zapewnić tym
pracownikom okresowe badania lekarskie także po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi
substancjami, czynnikami lub pyłami, oraz po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli
zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami (art. 229. ż 5.);
�� ponosić inne koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, niezbędnej z
uwagi na warunki pracy (art. 229. ż 6.).
Przeniesienie do innej pracy wskutek objawów choroby zawodowej:
�� w razie stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstawanie choroby
zawodowej (na podstawie orzeczenia lekarskiego, w terminie i na czas określony w tym
orzeczeniu) przenieść pracownika do innej pracy nie narażającej go na działanie czynnika,
który wywołał te objawy (art. 230. ż 1.);
�� jeżeli przeniesienie do innej pracy powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownikowi
przysługuje dodatek wyrównawczy przez okres nie przekraczający 6 miesięcy
(art. 230. ż 2.).
Niezdolność wykonywania dotychczasowej pracy:
�� przenosić do odpowiedniej pracy pracownika, który stał się niezdolny do wykonywania
dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i nie został
uznany za niezdolnego do pracy (na podstawie orzeczenia lekarskiego) (art. 231.).
Posiłki profilaktyczne i napoje:
�� zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych,
nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów
profilaktycznych (art. 232.).
Urządzenia higieniczno-sanitarne oraz środki higieny osobistej:
�� zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia higieniczno-sanitarne oraz dostarczyć
niezbędne środki higieny osobistej (art. 233.).
Wystąpienie wypadku przy pracy:
�� w razie wypadku przy pracy podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające
zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, zastosować
odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom (art. 234. ż 1.);
�� ponosić koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy
(art. 234. ż 4.).
Rozpoznawanie choroby zawodowej:
�� w razie rozpoznania u pracownika choroby zawodowej ustalić przyczyny powstania
choroby zawodowej oraz charakter i rozmiar zagrożenia tą chorobą, przystąpić
niezwłocznie do usunięcia czynników powodujących powstanie choroby zawodowej i
zastosować inne niezbędne środki zapobiegawcze, zapewnić realizację zaleceń lekarskich
(art. 235. ż 3.).
Analiza przyczyn wypadków przy pracy i chorób zawodowych:
�� systematycznie analizować przyczyny wypadków przy pracy, chorób zawodowych i
innych chorób związanych z warunkami środowiska pracy i na podstawie wyników tych
analiz stosować właściwe środki zapobiegawcze (art. 236.).
Świadczenia z tytułu wypadku przy pracy:
�� pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy lub zachorował na chorobę zawodową,
przysługują świadczenia z ubezpieczenia społecznego (art. 2371.ż 1.);
�� pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy, przysługuje od pracodawcy
odszkodowanie za utratę lub uszkodzenie w związku z wypadkiem przedmiotów
osobistego użytku oraz przedmiotów niezbędnych do wykonywania pracy, z wyjątkiem
utraty lub uszkodzenia pojazdów samochodowych oraz wartości pieniężnych
(art. 2371.ż 2.).
4
Szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy:
�� szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (instruktaż ogólny, instruktaż
stanowiskowy i szkolenie okresowe) odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy
(art. 2373. ż 3.);
�� wydawać szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy
na stanowiskach pracy (art. 2374. ż 2.).
Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze:
�� dostarczyć pracownikom nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej (art. 2376. ż 1.);
�� dostarczyć pracownikom odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w
Polskich Normach, jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub
znacznemu zabrudzeniu, oraz ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub
bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 2377. ż 1.);
�� pracownikowi używającemu własnej odzieży i obuwia roboczego, pracodawca wypłaca
ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny (art. 2377. ż 4.);
�� zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze
posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie,
konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie (art. 2379. ż 2.);
�� jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być
wykonywane przez pracownika, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę
ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika
(art. 2379. ż 3.).
Służba bezpieczeństwa i higieny pracy:
�� powołać służbę bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 23711.).
Konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy:
�� zapewnić pracownikom konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, a za czas
nieprzepracowany w związku z udziałem w konsultacjach pracownicy lub ich
przedstawiciele zachowują prawo do wynagrodzenia (art. 23711a.).
Komisja bezpieczeństwa i higieny pracy:
�� powołać komisję bezpieczeństwa i higieny pracy, a za czas nieprzepracowany w związku
z udziałem w posiedzeniach komisji pracownicy zachowują prawo do wynagrodzenia
(art. 23713.).
Koszty bezpieczeństwa i higieny pracy wynikające z innych wymagań prawnych
Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych według ustawy o
ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych [8] to:
�� zasiłek chorobowy  dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana
została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową;
�� świadczenie rehabilitacyjne  dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku
chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza
rokują odzyskanie zdolności do pracy;
�� zasiłek wyrównawczy  dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego
wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na
zdrowiu;
�� jednorazowe odszkodowanie  dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub
długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
�� jednorazowe odszkodowanie  dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub
rencisty;
�� renta z tytułu niezdolności do pracy  dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do
pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;
5
�� renta szkoleniowa  dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość
przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w
dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową;
�� renta rodzinna  dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty
uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;
�� dodatek do renty rodzinnej  dla sieroty zupełnej;
�� dodatek pielęgnacyjny;
�� pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz
zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne.
Świadczenia z tytułu pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia i uciążliwych
według formularza  Sprawozdanie o warunkach pracy Z-10 (dział 4) [5] to:
�� posiłki profilaktyczne;
�� napoje;
�� inne środki odżywcze, rozumiane jako artykuły spożywcze, np. mleko, soki, owoce
przeznaczone na dożywianie pracowników w czasie pracy;
�� dodatki pieniężne, które są wypłacane pracownikom wykonującym pracę w warunkach
szkodliwych dla zdrowia, szczególnie uciążliwych lub niebezpiecznych;
�� skrócony czas pracy, dotyczący pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie
uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia, który może polegać np. na
ustanawianiu przerw w pracy wliczonych do czasu pracy albo na obniżeniu norm czasu
pracy, a w przypadku pracy monotonnej lub pracy w ustalonym z góry tempie na
wprowadzeniu przerw w pracy wliczonych do czasu pracy;
�� dodatkowe urlopy, rozumiane jako płatne urlopy dodatkowe dla poszczególnych grup
pracowników z tytułu pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych;
�� uprawnienia wynikające z pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym
charakterze, dające możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę.
Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych według formularza
 Sprawozdanie o warunkach pracy Z-10 (dział 5) [5] to:
�� odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, obejmują
jednorazowe odszkodowanie i odszkodowanie za przedmioty utracone lub uszkodzone
wskutek wypadku przy pracy;
�� świadczenia wyrównawcze tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
(wypłacane przez okres nie dłuższy niż 3 lata), dotyczą pracowników, którzy wskutek
wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznali stałego lub długotrwałego
uszczerbku na zdrowiu co najmniej w 20% i osiągają wynagrodzenie zmniejszone co
najmniej o 10%;
�� dodatki wyrównawcze z tytułu przeniesienia do innej pracy wskutek wypadków przy
pracy i chorób zawodowych (wypłacane przez okres nie przekraczający 6 miesięcy),
dotyczą pracowników ze zmniejszoną sprawnością do dotychczasowej pracy wskutek
wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, którzy nie zostali zaliczeni do żadnego ze
stopni niezdolności do pracy (żadnej z grup inwalidztwa);
�� zasiłki wyrównawcze z tytułu odbywania rehabilitacji zawodowej (wypłacane przez okres
nie dłuższy niż 24 miesiące), dotyczą pracowników ze zmniejszoną sprawnością do pracy,
których wynagrodzenie uległo obniżeniu, wskutek poddania się rehabilitacji zawodowej w
celu adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy;
�� pozostałe świadczenia ze środków własnych zakładu pracy, w przypadku dokonywanych
wypłat ze środków własnych, związanych z wypadkami przy pracy lub chorobami
zawodowymi, dla których dokonano świadczeń ujętych powyżej, ale mające inny
charakter niż wypłaty wykazane powyżej.
6
Skutki społeczne i ekonomiczne dotyczące wypadków przy pracy według formularza
 Statystyczna karta wypadku Z-KW [2] to m.in.:
�� liczba i rodzaj wypadków;
�� liczba poszkodowanych w wypadkach;
�� liczba dni niezdolności do pracy wskutek wypadku;
�� straty czasu pracy innych osób (w roboczogodzinach);
�� szacunkowe straty materialne spowodowane wypadkiem (w tys. zł), w tym suma wartości
uszkodzonych maszyn, urządzeń, narzędzi, surowców, wyrobów gotowych, budynków i
ich wyposażenia.
Skutki społeczne i ekonomiczne dotyczące chorób zawodowych według formularza
 Zawiadomienie o skutkach choroby zawodowej [4] to m.in.:
�� orzeczono czasową niezdolność do pracy (NIE/TAK na ile dni& );
�� orzeczono czasową niezdolność do pracy / czasowo przeniesiono na inne stanowisko
pracy (NIE/TAK na ile dni& );
�� stwierdzono stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu (NIE/TAK w wysokości& %),
w tym wypłacono jednorazowe odszkodowanie (NIE/TAK), przyznano świadczenia
wyrównawcze z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego
chorobą zawodową (NIE/TAK);
�� przyznano rentę z tytułu częściowej/całkowitej niezdolności do pracy spowodowanej
skutkami choroby zawodowej, w tym rentę szkoleniową (NIE/TAK na okres& miesięcy),
rentę okresową (NIE/TAK na okres& miesięcy), rentę stałą (NIE/TAK).
Wnioski końcowe
Chociaż nie ma przyjętej w wymaganiach prawnych ogólnej klasyfikacji kosztów
bezpieczeństwa i higieny pracy, to jednak ich analiza pozwala dokonać szczegółowej
klasyfikacji wybranych pozycji, np. świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób
zawodowych, świadczenia z tytułu pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia i
uciążliwych, skutki społeczne i ekonomiczne wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Podstawowym problemem kosztów bezpieczeństwa i higieny pracy jest m.in. fakt, że
nie są one ogół ewidencjonowane jako koszty związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, a
przez to nie są analizowane jako jeden z podstawowych elementów corocznej analizy stanu
bezpieczeństwa i higieny pracy lub systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.
Literatura
1. PN-N-18004:2001 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy  Wytyczne.
2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8.12.2004 r. w sprawie statystycznej karty wypadku
przy pracy. Dz.U.04.269.2672.
3. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002 r. w sprawie różnicowania stopy
procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w
zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków. Dz.U.02.200.1692; Dz.U.02.203.1720.
4. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1.08.2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób
zawodowych i skutków tych chorób. Dz.U.02.132.1121.
5. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22.12.2006 r. w sprawie określenia wzorów formularzy
sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet
statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych
statystyki publicznej na rok 2007. Dz.U.06.245.1781; Dz.U.07.37.238.
6. Rzepecki J.: Analiza kosztów i korzyści BHP w przedsiębiorstwie. CIOP, Warszawa 2002.
7. Ustawa z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy. Dz.U.98.21.94; z poz
n. zm.
8. Ustawa z dnia 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób
zawodowych. Dz.U.02.199.1673; z póz
n. zm.
7