Prof. dr hab. Alfred Janc
Katedra Bankowości
Collegium Altum: p. 1215 (XII p.)
www.janc.pl
[e-mail]
1
ekonomia
Howard Sutton w  Contemporary
Howard Sutton w  Contemporary
Economics :
Economics :
Ekonomia jest badaniem tego, jak ludzie
organizują swoje ograniczone zasoby po
to, by otrzymać produkty i usługi, których
potrzebują.
Ekonomia jest nauką społeczną  w
przeciwieństwie do nauk przyrodniczych
lub ścisłych, jak biologia czy fizyka 
ponieważ zajmuje się tym jak zachowują
się ludzie, a nie ameby albo atomy
pośrednictwo finansowe
Frederic S. Mishkin w
Frederic S. Mishkin w
 Financial Markets and
 Financial Markets and
Institutions (2000):
Institutions (2000):
The process of indirect finance
using financial intermediaries,
called financial intermediation,
is the primary route for moving
funds from lenders to borrowers
pieniądz
Adam Naruszewicz (1733-1796):
Mądre, grzeczne, rozumne, chwalone,
kochane,
Szlachetne i zabawne, piękne, wzięte,
znane
Są pieniądze, a nie wy, co od nich ozdoby
Pożyczacie dla waszej przedania osoby.
Prawda. Uznajem wszyscy podłość takiej
żądze,
Jednak na się nie patrzym, tylko na
pieniądze.
2
emisja pieniądza
Henryk Cywiński  Pieniądz. Przegląd
Henryk Cywiński  Pieniądz. Przegląd
encyklopedyczny (1992):
encyklopedyczny (1992):
Puszczanie w obieg przez bank centralny
(emisyjny) monet, pieniędzy papierowych i
banknotów lub wypuszczanie przez organ
do tego upoważniony papierów
wartościowych; prawo emisji posiada z
reguły jeden bank emisyjny, będący też
bankiem centralnym, np. Narodowy Bank
Polski
bank centralny
F. S. Mishkin w  Ekonomika
F. S. Mishkin w  Ekonomika
pieniądza, bankowości i rynków
pieniądza, bankowości i rynków
finansowych (2002):
finansowych (2002):
Agencja państwowa, która nadzoruje
system bankowy i odpowiada za ilość
pieniądza i kredyty dostarczane
gospodarce; w Stanach
Zjednoczonych jest to System
Rezerwy Federalnej
bank (1)
F. Wiliński w  Bank i jego
organizacja (1922):
Słowem bank określamy
przedsiębiorstwo, zajmujące się
interesami pieniężnemi,
kredytowemi oraz pokrewnemi tym
ostatnim. Przeważnie są to duże
zakłady, posiadające znaczne
kapitały własne, o strukturze
prawnej spółki akcyjnej
3
bank (2)
Pierwsza Dyrektywa Bankowa
UE (1977):
Instytucja kredytowa: instytucja,
która przyjmuje depozyty
publiczne i inne fundusze na
zasadzie zwrotności oraz udziela
kredytów na własny rachunek
bank (3)
Polskie prawo bankowe
(ustawa z 29.08.1997):
Utworzona zgodnie z przepisami
ustawy osoba prawna, która działa
na podstawie zezwolenia
uprawniającego ją do świadczenia
czynności bankowych, które
obciążają ryzykiem powierzone
bankowi środki i to pod jakimkolwiek
tytułem zwrotnym
Pośrednicy finansowi
Pośrednicy finansowi
" Instytucje, które pożyczają
fundusze od tych, którzy je
zaoszczędzili, a następnie
udzielają innym kredytów
(Mishkin, 2001)
" Instytucja, która przyjmuje
depozyty albo pożycza od
podmiotów indywidualnych
i udziela kredytów klientom
(Dictionary of Banking
and Finance, Peter Collin
Publishing, 2000)
4
pośrednicy finansowi
1. Gospodarstwa
1. Przedsiębiorstwa
domowe
2. Państwo
rynki
2. Przedsiębiorstwa
3. Gospodarstwa
finansowe
3. Państwo
domowe
4. Zagranica
4. Zagranica
" obniżanie kosztów transakcji
" obniżanie kosztów transakcji
(oszczędności skali, dotyczące czasu i
pieniądza)
" wyrównywanie skutków asymetrii
" wyrównywanie skutków asymetrii
informacyjnej
informacyjnej
- przed transakcją (eliminowanie niedobrych /
niepożądanych decyzji wyboru)
- po transakcji (ograniczanie hazardu
moralnego)
Obie kwestie to poważne problemy z punktu widzenia
prawidłowego funkcjonowania rynków finansowych,
a zatem  pośrednicy finansowi podnoszą
efektywność gospodarowania
rynek depozytowo-kredytowy
banki
banki depozytowo-kredytowe
kasy oszczędnościowo-kredytowe
instytucje ubezpieczeniowe
banki hipoteczne
banki inwestycyjne
fundusze inwestycyjne
fundusze emerytalne
kasy mieszkaniowe
instytucje kredytu ratalnego
domy maklerskie
giełda
rynek papierów wartościowych
5
1. specjalizacja
2. uniwersalizm
W Polsce, w okresie, w którym
mogły zostać podjęte decyzje
systemowe, dyskusja dotycząca
trendów rozwojowych w
bankowości powiodła w stronę
modelu banku
uniwersalnego
bank a system?
6
Co to jest SYSTEM?
" Skoordynowany układ elementów,
zbiór tworzący pewną całość
uwarunkowaną pewnym stałym,
logicznym uporządkowaniem jego
części składowych
" Zasady organizacji czegoś, ogół
przepisów, reguł obowiązujących w
jakiejś dziedzinie, według których
coś jest wykonywane (np. system
ekonomiczny, finansowy, prawny,
monetarny, podatkowy)
W systemie bankowym,
znaczenia nabierają:
1. elementy systemu, czyli banki
oraz instytucje okołobankowe
2. logiczne uporządkowanie
elementów, czyli organizacja
systemu
3. obowiązujące przepisy i reguły,
czyli ustawodawstwo bankowe
MODEL?
7
Zmienne i czynniki mające wpływ
Konkurencja
Klienci
Prawo
Technologia
Instytucje
Funkcja celu
(kryterium oceny):
1. ilość
2. jakość
3. ???
8