2008-12-14
Modele konceptualizacji i badań
empirycznych nad zaburzeniami
Co to jest zaburzenie
życia psychicznego
psychiczne? Medyczny- poszukiwanie sposobów
identyfikowania i szczegółowy opis
 Zwariował, pomyślała większość owiec, lecz
symptomów konstytuujących poszczególne
żadna nie śmiała powiedzieć tego na głos. Jego
język był dziwaczny jak beczenie kozy, ale nie, typy zaburzeń i kryteriach ich wyodrębniania.
chyba nic mu się nie pomieszało. Jego
ekscentryczne uwagi omijały po prostu sedno
Psychologiczny (psychologia osobowości
sprawy. Były rozwlekłe i nużące, ale nie szalone.
Tylko Cordelia utrzymywała, że Wędrowiec wyraża i kliniczna)- w kontekście koncepcji zdrowia
się dokładniej niż jakakolwiek inna owca.
psychicznego i jego genezy- wyjaśnia
-On nie opisuje rzeczy takimi, jakimi je widzi, on
opisuje je takimi, jakimi są& 
i ustala zarówno przyczyny i patomechanizm
Leonie Swann,
powstawania zespołów klinicznych, jak
Sprawiedliwość owiec
i kryteria ich diagnozy.
Zaburzenie psychiczne wg ICD 10
Zaburzenie psychiczne wg DSM IV
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja
Diagnostyczny i Statystyczny Podręcznik
Chorób i Problemów Zdrowotnych, 2000
Zaburzeń Psychicznych (APA, 1994)
Klinicznie znaczący syndrom bądz
wzorzec Zaburzenie- termin używany celem
behawioralny lub psychologiczny (...), który ma
wskazania na istnienie klinicznie
związek z odczuwanym w danym momencie
stwierdzanych objawów lub zachowań
cierpieniem (bolesnym symptomem) lub
połączonych w większości przypadków z
upośledzeniem (zakłócenie w jednej lub więcej niż
cierpieniem (ang. distress) i z zaburzeniem
jednej sferze funkcjonowania), lub ze znacznie
funkcjonowania indywidualnego (ang.
zwiększonym ryzykiem poniesienia śmierci,
odczuwania bólu, upośledzenia czy poważnego personal).
ograniczenia swobody działania.
Sama dewiacja społeczna lub społeczny
(& ) ów syndrom lub wzorzec musi być czymś więcej
konflikt bez zaburzenia indywidualnego
niż ogólnie akceptowaną i usankcjonowaną rekcją na
funkcjonowania nie powinny być, w myśl
konkretne wydarzenie (& ) musi on być w danym
przyjętych tu definicji, zaliczane do zaburzeń
momencie przejawem behawioralnej,
psychicznych.
psychologicznej lub biologicznej dysfunkcji
występującej u danej osoby.
Lista kategorii zaburzeń wg ICD 10
Kryteria kwalifikowania zachowania
Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z
jako nienormalnego
zespołami objawowymi
Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania
spowodowane używaniem substancji
psychoaktywnych
" Cierpienie
Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii
(schizotypowe) i urojeniowe " Trudności w przystosowaniu
Zaburzenia nastroju (afektywne)
" Nieracjonalność i dziwaczność
Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod
postacią somatyczną
" Nieprzewidywalność i utrata kontroli
Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami
" Wyrazistość i niekonwencjonalność
fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi
Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych
" Dyskomfort obserwatora
Upośledzenie umysłowe
" Naruszenie ideałów i norm moralnych
Zaburzenie zachowania i emocji rozpoczynające się
zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym
(Rosenham D.L., Seligman M.E.P)
Nieokreślone zaburzenia psychiczne
1
2008-12-14
Zaburzenie psychiczne jako Jak powstają zaburzenia życia
zachowanie nieprzystosowane psychicznego?
Nienormalne (zaburzone) zachowanie
Czynniki współdziałające w genezie
jest przejawem zaburzenia
zaburzeń życia psychicznego:
psychicznego, jeżeli jest:
struktury biologiczne organizmu
uporczywe,
(w szczególności oun)
zagraża dobru jednostki i/lub dobru
struktury i funkcje osobowości
społeczności ludzkiej,
właściwości sytuacji
do której owa jednostka należy.
Carson R.C., Butcher J.N., Mineka S.( 2003)
Sytuacyjne czynniki zaburzeń Osobowościowe czynniki
życia psychicznego zaburzeń życia psychicznego
Sytuacje trudne- niedostosowanie Konflikt intrapsychiczny (vs interpersonalny)
możliwości do wymogów:
wypieranie
Deprywacja
nieokreślony lęk mechanizmy obronne
Frustracja
Zagrożenie
symptomy
Strata Deficyt- brak struktur biologicznych lub dojrzałych funkcji
i właściwości psychicznych warunkujących zaspokajanie
Konflikt
potrzeb, realizację celów i możliwości
Defekt- genetyczne, organizmu, psychiczne
Sytuacje traumatyczne
(Sęk, 2005)
Po co ludziom psychologia? Czym zajmuje się psychologia
naukowa?
Umiejętności zapewniające przetrwanie:
rozumienie zachowań ludzkich,
opis
przewidywanie własnych i cudzych
postępków,
wyjaśnianie
rozumienie powodów własnych
przewidywanie
zachowań,
zdolność do adaptacyjnej zmiany
zachowania własnego czy cudzego,
zdolność odróżniania tego, co jest zachowań ludzi
wartościowe i ważne.
2
2008-12-14
Kierunki rozwoju praktyki
Historyczne początki&
klinicznej
1879, Instytut Psychologiczny, Wilhelm Wundt,
wyuczona introspekcja, Lipsk
a zapotrzebowanie społeczne&
1883, Compendium, podstawy systemu
klasyfikowania zaburzeń psychicznych, nurt badań
empirycznych, Emil Kraepelin, Lipsk
Psychologia
1886, praktyka psychoanalityczna, Zygmunt Freud,
przemocy
Wiedeń
1892, American Psychological Association (APA)
1896, Klinika Psychologiczna, Uniwersytet
Psychologia
Psychologia zdrowia
Psychopatologia
Pensylwanii w Filadelfii,Lightner Witmer, metoda uzależnień
kliniczna (studium przypadku)
1900, Objaśnianie marzeń sennych, Z. Freud
Interwencja
1906, Journal of Abnormal Psychology, Morton
kryzysowa
Prince
1917, American Association of Clinical Psychology
(w ramach APA)
Behawioryzm
Koncepcje psychodynamiczne
Nieświadoma dynamika sił psychicznych
Zdrowy jest człowiek reagujący na bodz
ce
w umyśle.
zachowaniami zwiększającymi jego
Rzeczywistość intrapsychiczna główną
przystosowanie do środowiska zewnętrznego.
motywacją zachowań.
Znaczenie doświadczeń wczesno-dziecięcych dla Patologia to:
póz
niejszego rozwoju.
brak pożądanych reakcji
Rozwój psychiczny i zdrowie są funkcją
wykształcenie się wadliwych reakcji
rozwiązywania nieświadomych problemów.
(np. fobie, nałogi).
Znaczenie doświadczeń wczesno-dziecięcych dla
póz
niejszego rozwoju.
Diagnoza koncentruje się na analizie zachowań
Symboliczne znaczenie nieświadomych treści.
i czynników oraz praw uczestniczących w
Analiza subiektywnej rzeczywistości (sny, wolne
powstawaniu patologii analiza behawioralna
skojarzenia, symbole) jako narzędzie terapii.
Terapia polega na różnych formach zmiany
zachowania (na podst. Sęk, 2001).
Koncepcje humanistyczno-
Koncepcje poznawcze egzystencjalne
Człowiek, realizując naturalna potrzebę
Istotą zaburzenia psychicznego są
samorozwoju, kieruje się przede wszystkim
dysfunkcjonalne schematy poznawcze,
własnymi doświadczeniami. Potrzeba
np. w depresji skrajne, sztywne i
samoakceptacji może w relacjach z
destruktywne przekonania dotyczące:
najbliższymi prowadzić do podejmowania
samego siebie ( jestem bezwartościowy ,  nic mi się nie
zachowań przez nich nagradzanych. Prowadzi
udaje ),
to do uwarunkowanego poczucia wartości.
świata i własnych z nim doświadczeń
Zaprzecza własnym organizmicznym
( nikt mnie nie kocha ,  ludzie mnie z
le traktują ),
przyszłości ( nie ma żadnej nadziei )(Beck, 1970). doświadczeniom.
Przekonania te uwarunkowane są
 rozszczepienie osobowości
zaburzeniami myślenia:  wszystko albo
W terapii klient poszerza i przebudowuje świadomość
nic , selektywna uwaga, arbitralne
siebie, odzyskuje możliwości pokierowania się
wnioskowanie, nadmierne uogólnianie. organizmicznymi doświadczeniami w wyborze celów
i sposobów działania (Rogers, 1959).
3
2008-12-14
Wieloczynnikowy model
Model bio-psycho-społeczny
schizofrenii
Choroba jest naruszeniem systemu Czynniki
biologiczne
równowagi jaki tworzy potencjalny pacjent z
całym jego biologicznym i
Czynniki Czynniki
psychologicznym wyposażeniem oraz psychologiczne
społeczne
środowisko społeczne (w tym rodzina)(Sęk,
H O M E O S T A Z A
2001).
krytyczne wydarzenia życiowe wybuch psychozy
napięcie psychofizjologiczne przebieg psychozy
Całościowo opisuje zaburzenia, bez
dysfunkcje poznawcze obraz symptomów
konieczności rozstrzygania o ich
umiejętności społeczne funkcjonowanie chorego
biologicznych vs. psychospołecznych
wsparcie społeczne (konflikty) remisje
przyczynach.
brak farmakoterapii
Libermann, 1984
Podejście ewolucyjne Dysfunkcja
Dany mechanizm w normalnych dla niego
okolicznościach nie funkcjonuje, tak jak
Postuluje opisanie mechanizmu
powinien
psychicznego i jego właściwego
działania jako kryterium diagnozowania
zaburzenia.
odmawia
nie uruchamia się zaczyna działać
współdziałania
mimo problemu
w niewłaściwych
z innymi
adaptacyjnego
okolicznościach
mechanizmami
4