2008-12-14
Zaburzenia nerwicowe, związane ze
stresem i pod postacią somatyczną
w ICD-10 (WHO, 2000)
Zaburzenia lękowe w postaci fobii
Inne zaburzenia lękowe (m. in. uogólnione,
napadowe)
Zaburzenia Nerwicowe
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (nerwica
natręctw)
Reakcja na ciężki stres i zaburzenia
25% populacji doświadcza adaptacyjne
przynajmniej jeden raz w życiu
Zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne)
epizodu lękowego utrudniającego
Zaburzenia występujące pod postacią
funkcjonowanie&
somatyczną (somatoform disorders)(m.in.
hipochondryczne, bóle psychogenne)
Inne zaburzenia nerwicowe (m.in.
neurastenia)
Znaczenia terminu nerwica
Kryteria klasyfikacji
w praktyce klinicznej
Nerwicowe objawy bądz
zaburzenia to
 Zaburzenia nerwicowe, związane
niepsychotyczne symptomy w postaci:
ze stresem i o postaci somatycznej
Patologicznych przeżyć, takich jak silny lęk,
połączono w jedną dużą ogólna
nieuzasadniony strach przed pewnymi sytuacjami
grupę ze względu na ich
bądz
obiektami, pojawiajace się wbrew woli trudne
do zniesienia myśli
historyczne powiązanie z pojęciem
Czynnościowych psychogennych zaburzeń
nerwicy i związek znacznej (choć
somatycznych
trudnej do określenia) części tych
Zaburzeń zachowania, np. przymusu powtarzania
zaburzeń z przyczynami
pewnych schematów zachowania bądz
unikania
pewnych miejsc
psychologicznymi.
ICD-10 (WHO, 2000)
Kontekst znaczeniowy pojęcia Objawy osiowe nerwicy
nerwica w praktyce klinicznej (Kępiński, 1972)
Lęk- centralny wobec innych objawów. Występuje w
postaci:
Terminu  nerwica często używa się w znaczeniu
nieokreślonego niepokoju,
psychoanalitycznym, jako przejawów
napadów lękowych,
nieuświadomionych i trudnych do świadomego
zniesienia konfliktów, pragnień i wspomnień. zlokalizowanej (części ciała lub sytuacje).
Objawy somatyczne, tj. dolegliwości bólowe,
zaburzenia snu, zaburzenia łaknienia, zaburzenia
Pojęcia  neurotyzm i  neurotyczność stosuje się w
seksualne.
odniesieniu do cech osobowości (Eysenck, 1960)
Egocentryzm- nadmierna koncentracja na sobie
wyrażających się nadmierną pobudliwością,
i poczucie wyjątkowego charakteru własnych
podwyższonym poziomem niepokoju, labilnością
dolegliwości i przeżyć.
reakcji wegetatywnych i stosunkowo stałymi
 Błędne koło objawów nerwicowych- dodatnie
sposobami zachowania się w określonych
sprzężenie zwrotne pomiędzy objawami.
sytuacjach, w większości o charakterze unikowym
(por. osobowość unikająca).
1
2008-12-14
Zaburzenia nerwicowe Przykładowe objawy zaburzeń
a zaburzenia czynnościowe czynnościowych
Zaburzenia czynności somatycznych: bradykardia
i tachykardia, zaburzenia ortostatyczne, omdlenia, pieczenia,
nudności, wzdęcia, zaparcia, biegunki, duszność, napadowa
hiperwentylacja, świąd, zaczerwienienia, dolegliwości bólowe,
W nerwicy dochodzi do zakłócenia
mrowienia, drżenia, drętwienia, porażenia lub kurcze pewnych
grup mięśniowych.
czynności narządów, z zachowaniem
ich prawidłowej struktury anatomicznej, Zaburzenia przeżywania: lek, niepokój, napięcie, fobie, lękowe
oczekiwanie, obniżenie nastroju, poczucie rozdrażnienia,
bądz
do zakłócenia czynności OUN irytacja, trudności w koncentracji uwagi, poczucie obniżenia
sprawności fizycznej i intelektualnej, zaburzenia pamięci,
manifestujących się nerwicowymi natręctwa myślowe, nastawienie hipochondryczne, poczucie
obcości i zmiany w otoczeniu (derealizacja)
przeżyciami lub zachowaniami.
Zaburzenia zachowania: natrętne czynności, zahamowania w
(Aleksandrowicz, 1988)
kontaktach międzyludzkich, zachowania regresyjne
(niedojrzałe), zachowania impulsywne.
Psychodynamiczne rozumienie Poznawczo-behawioralne
objawów nerwicowych rozumienie objawów
Konfliktowe potrzeby lub emocje
nerwicowych
Behawioralne podejście: objaw nerwicowy to patologiczna reakcja na
określone bodz
ce.
wyparcie Poznawcze zniekształcenia w zaburzeniach nerwicowych:
Nadmierne koncentrowanie uwagi na zagrożeniach, które mogą wystąpić
w przyszłości- w zaburzeniach lękowych uogólnionych
Nieuzasadnione poczucie zagrożenia w pewnych sytuacjach i unikanie ich-
w fobiach
lęk inne mech obronne Nagłe i niespodziewanie pojawiające się uczucie poważnego zagrożenia
własnego życia lub zdrowia psychicznego- w zaburzeniach lekowych
z napadami panicznego leku
Nieuzasadnione poczucie nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu
motorycznego lub sensorycznego- w zaburzeniach dysocjacyjnych
(konwersjach)
objawy nerwicowe (symbole treści nieświadomych
Nieuzasadnione obawy o stan swojego zdrowia  w zaburzeniach
lub regresja do wcześniejszych faz rozwojowych)
somatyzacyjnych
Nieuzasadnione obawy przed poważną , podstępnie rozpoczynającą się
Pierwotne korzyści z objawu- zmniejsza lek i inne
chorobą- w zaburzeniach hipochondrycznych
uczucia. Objaw łatwiejszy do zniesienia niż jego
Uporczywe myśli o braku poczucia bezpieczeństwa i podejmowanie działań
przyczyna mających na celu zmniejszenie tego zagrożenia- w zaburzeniach obsesyjno-
kompulsyjnych
Wtórne korzyści z objawu- reakcja otoczenia na
objawy nerwicowe
2