Wyrobiska przygotowawcze :
Funkcje - te same co udostępniające ale o mniejszym natężeniu.
Cechy:
-Istnieją krócej niż wyrobiska udostępniające.
-Z reguły wykonywane w złożu*
*w niektórych polskich kopalń złóż miedzi nie wykonuje się już wyrobisk wybierkowych.
W wyrobiskach przygotowawczych pozyskuję się kopalinę, lecz jest bardzo droga, dlatego nie stosuje się ich do eksploatacji złoża.
-Z reguły wykonywane wcześniej niż wyrobiska wybierkowe.

Rodzaje wyrobisk przygotowawczych :
1.Chodnik - wyrobisko wykonane w złożu, poziome lub słabo nachylone.
-mogą być wykonywane po rozciągłości pokładu (poziomy),
?rys.1
-wykonane w zadanym kierunku,cechuje się zmiennym nachyleniem.
?rys.2
2.Pochylnia - wyrobisko wykonane po wzniosie pokładu.
3.Dowierzchnia - wyrobisko wykonane po wzniosie pokładu lecz o mniejszym znaczeniu.
4.Upadowa - wyrobisko wykonane po upadzie pokładu.
5.Diagonala - wyrobisko usytuowane przekątnie do lini rozciągłości i nachylenia.
6.Przecinka,Obcinka,Rozcinka,itd.
------
Koszt wykonania 1km wyrobiska przygotowawczego szacuje się na około 5mln zł.

---------------------------------
Wyrobiska wybierkowe :
Wykonywane tylko i wyłącznie do pozyskania kopaliny.
Są na bierząco likwidowane po wyeksplatowaniu części złoża.
Rodzaje :
-Ubierka : pustka powstła po wyeksploatowaniu kopaliny, likwidowana sukcesywnie, za postępem frontu wybierania;
pozostawiana jest cześć dla przewietrzenia i przemieszczania się załogi.
-Zabierka i Komora : pustka po wyeksploatowaniu kopaliny, likwidowana jest po zakończeniu wybierania złoża w danej zabierce (komorze).

*UBIERKA : powstaje w wyniku wyeskplatowaniu złoża pomiędzy dwoma w przybliżeniu równoległymi wyrobiskami,
poprzez urabianie jednego z ociosów przecinki prostopadłej do tych wyrobisk.
?rys.3
ubierki o długości powyżej 50m nazywane są ścianami.
długości ścian dochodzą do 300m.
wybieg ubierki - kilkaset do 2-3km. Ograniczony jest przez: występujące zaburzenia, granice obszaru górniczego, granice filarów ochronnych.
Ze względu na kierunek przemieszczania się wyrobiska ubierkowe (ścianowe) można podzielić na :
-podłużne; front rozciąga się wzdłuż chodników (linii rozciągłości).
?rys.4
-poprzeczne;front - prostopadle do linii rozciągłości
?rys.5
-przekątne; poprzek do linii rozciągłości
?rys.6

-od granic(pola) - eksploatacja od granicy obszaru górniczego
-do granic(pola) - eksploatacja do granicy obszaru górniczego

*ZABIERKA : Powstają w wyniku wyeksploatowaniu pokładu, odcinkami o szerokości do 10m.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami maxymalne wymiary zabierki wynoszą :
-szerokość do 6m
-wysokość do 4m

Szerokość pasa calizny oddzielającego sąsiednie zabierki (tzw.nogi) wynosi do 4m.
?rys.7
?rys.8 "system zabierkowy podłużny"
?rys.9 "system zabierkowy poprzeczny"

*KOMORY : charakteryzują się znacznie większymi wymiarami niż zabierki.
W związku z tym mogą być wykonywane tylko w sytuacji gdy w stropie pokładu występują mocne warstwy skalne.
Dlatego w Polskim Górnictwie Węglowym stosowane były stosunkowo rzadko.

-----------------------------

Sposoby kierowania stropem.
-Zawał skał stropowych.
-Ugięcie skał stropowych.
-Podsadzka : hydrauliczna lub sucha
sucha pneumatyczna
sucha sypana
sucha miotana
Podsadzka pełna lub częściowa.

?rys.10 "zawał"
?rys.11 "ugięcie skał stropowych"
?rys.12 "podsadzka"
*Podsadzka polega na wypełnieniu pustych przestrzelni materiałem dostarczonym najcześciej spoza wyrobiska.

1.Podsadzka hydrauliczna polega na grawitacyjnym transporcie mieszaniny podsadzkowej z powierzchni do podsadzanego wyrobiska.
Mieszanina podsadzkowa - woda+materiał podsadzkowy (piasek,żuzel,pyły,skały płone).
Przestrzeń przeznaczona do podsadzenia musi być otamowana.
Materiał pozostaje w tej przestrzeni, woda upływa i po oczyszczenia jest wypompowana na powierzchnię.
2.Podsadzka pneumatyczna - obecnie nie jest stosowana w Polskim Górnictwie.
Polega na pneumatycznym transporcie materiału podsadzkowego do otamowanej przestrzeni przeznaczonej do podsadzenia.
Z uwagi na niską sprawność energetyczną transportu pneumatycznego droga pneumatycznego transportu wynosi
maksymalnie 400m.
Materiał podsadzkowy stanowią kruszone skały do uziarnienia 80mm.
3.Podsadzka sypana - materiał podsadzkowy jest wsypywany do wyeksploatowanej przestrzeni.
4.Podsadzka miotana - meteriał jest wrzucany do wyeksploatowanej przestrzeni.

rys.13 "podsadzka częściowa"
rys.14 "zawał częściowy"

Dawnie o doborze sposobu skierowania stropem decydował rodzaj skał zalegających w stropie eksploatowanego pokładu.
Aktualnie dominującym sposobem jest zawał skał stropowych,natomiast w przypadkach gdy wymagają tego względy ochrony powierzchni
stosowana jest podsadzka hydrauliczna.
*PODSADZKA STOSOWANA JEST TYLKO TAM GDZIE WYMAGAJĄ TEGO WZGLĘDY OCHRONY POWIERZCHNI !!!!

Własności skał stropowych charakteryzowane są przez klasyfikację skał stropowych.
W klasyfikacjach tych wyróżnia się :
-strop bezpośredni:warstwy skalne zalegające nad wyeksploatowanym pokładem ulegające zawałowi po usunięciu obudowy.
-strop zasadniczy:warstwy skalne zalegające powyżej stropu bezpośredniego nieulegające zawałowi, tylko odkształcające się
w stronę wyeksploatowanej przestrzeni.
Czasami w stropie eksploatowanego pokładu nie występuje strop bezpośredni, tylko strop zasadniczy.
-strop fałszywy:cienkie warstwy skalne o małej wytrzymałości opadające zaraz po odsłonięciu.

Zgodnie z jedną z najstarszych klasyfikacji klasyfikacji stropów (BUDRYK), stropy dzieli się na 4 klasy :
1.KLASA : Strop zbudowany ze skał kruchych, łatwo ulegający zawałowi o miąższości powyżej 5x wysokośc eksploatacji.
2.KLASA : W stropie zalegają skały kruche, łatwo ulegające zawałowi o miąższości poniżej 5x wysokość eksploatacji.
3.KLASA : strop zbudowany ze skał sztywnych, nie ulegających zawałowi.
4.KLASA : w stropie zalegają skały plastyczne, mające zdolność do łagodnego uginania się i osiadania na spągu.