{1}{72}movie info: XVID 624x352 23.976fps 699.0 MB|/SubEdit b.4043 (http://subedit.prv.pl)/
{500}{600}Tłumaczenie i poprawki:|< theM >, < antares444 >
{610}{710}Synchro do wersji An.Inconvenient.Truth.DVDRip.XviD-DiAMOND|Magic1982
{1001}{1116}Patrzysz na tą rzekę. | Łagodnie przepływającą obok.
{1120}{1227}Zauważasz liście.| Powiewające na wietrze.
{1261}{1364}Słyszysz ptaki. Słyszysz żaby drzewne.
{1379}{1447}W oddali słyszysz krowę.
{1451}{1577}Czujesz trawę. Wodny muł| osadza się na brzegach rzeki.
{1603}{1688}Jest cicho, jest spokojnie.
{1692}{1785}I nagle czujesz w sobie zmianę.
{1824}{2001}Czujesz jakbyś wziął głęboki oddech. I mówisz sobie | "No tak zapomniałem o tym wszystkim"
{2171}{2330}To jest pierwsze zdjęcie ziemi z kosmosu. | Które jako pierwsze zobaczyliśmy.
{2338}{2488}Zostało zrobione w Boże Narodzenie 1968 roku. | W czasie misji Apollo 8
{2575}{2721}Ale wypełniamy tą cienką powłokę atmosferyczna | zanieczyszczeniami.
{3273}{3407}Nazywam się Al Gore | Zwykłem być następnym prezydentem USA.
{3452}{3556}Nie uważam tego za szczególnie zabawne.
{4126}{4209}Chciałem opowiedzieć tą| historię od dłuższego czasu.
{4213}{4327}I czuję, że zawiodłem w| przekazaniu jej dalej.
{4797}{4947}Zajmuję się polityką od długiego czasu. | I jestem dumny z mojej pracy.
{5047}{5127}/Chyba żartujesz, to jest| katastrofa narodowa.
{5131}{5280}/Zabierajcie wszystkie autobusy, autokary, ciężarówki | i jedźcie z nimi do Nowego Orleanu.
{5284}{5392}|To jest poważna, poważna, poważna sprawa.
{5467}{5643}Są dobrzy ludzie w polityce w obydwu partiach, | którzy trzymają to na wyciągnięcie ręki.
{5658}{5840}Ponieważ, gdy to do siebie dopuszczą, potwierdzą. | Wtedy wielkie zmiany będą nieuniknione.
{5880}{6014}/To jest największy cholerny kryzys | /w historii tego kraju.
{6167}{6241} NIEWYGODNA PRAWDA
{6367}{6488}I stracili kontakt radiowy, | gdy weszli za ciemną stronę księżyca.
{6492}{6541}Nadeszła chwila oczekiwania.
{6545}{6669}Kiedy powrócił kontakt radiowy, | spojrzeli ku górze i
{6673}{6766}pstryknęli to zdjęcie| znane jako "Wschód Ziemi"
{6770}{6893}To jedno zdjęcie wybuchło | w podświadomości rodzaju ludzkiego.
{6897}{6960}Doprowadziło do dramatycznych zmian.
{6964}{7058}Po 18-tu miesiącach powstał| ruch na rzecz środowiska.
{7062}{7198}Następne zdjęcie zostało zrobione |w czasie ostatniej misji Apollo 17.
{7202}{7374}Zostało zrobione 11 Grudnia 1972 | I jest najczęściej pokazywanym zdjęciem w historii.
{7410}{7506}I jest jedynym zdjęciem| Ziemi, jakie mamy.
{7510}{7618}Gdzie słońce znajdowało się | bezpośrednio za statkiem kosmicznym.
{7622}{7743}Więc ziemia jest w pełni oświetlona. Nie częściowo w ciemnościach.
{7747}{7835}Następny obraz jaki wam pokażę, |nie był prawie przez nikogo widziany.
{7839}{7933}Został zrobiony przez statek Galileo.
{7937}{8082}Który wyruszył badać układ słoneczny. | I gdy opuszczał ziemską grawitację.
{8086}{8220}Obrócił swe kamery i zrobił zdjęcia |z jednego obrotu ziemi.
{8237}{8324}Tutaj ukazane w 24 sekundy.
{8328}{8381}Czy to nie piękne?
{8385}{8491}Ten obraz jest magiczny w pewien sposób. |Został zrobiony przez Toma Van Santa.
{8495}{8634}Zrobił 3000 oddzielnych zdjęć satelitarnych. | W okresie 3 lat.
{8669}{8790}Cyfrowo połączył je razem,| wybierając te bez chmur.
{8872}{8975}Wszystkie lądy są wiernie odwzorowane.
{8981}{9089}Gdy się je rozciągnie,| powstaje płaski obraz.
{9093}{9212}Pokazuje wam to dlatego, gdyż chcę opowiedzieć wam | o dwóch nauczycielach, których miałem.
{9216}{9343}Jednego nie za bardzo lubiłem, | drugi był dla mnie bohaterem.
{9347}{9509}Miałem nauczycielkę w podstawówce, |która uczyła geografii pokazując mapę Ziemi.
{9527}{9697}Miałem kolegę w 6 klasie, który podniósł rękę. | Wskazał na zarys wschodniego wybrzeża
{9704}{9839} Ameryki Południowej i Zachodniego wybrzeża Afryki. | I zapytał się ...
{9843}{9903}"Czy one kiedyś do siebie pasowały?"
{9907}{10018}A nauczycielka - | "Oczywiście, że nie. To niedorzeczność"
{10022}{10195}Ten uczeń został narkomanem, a nauczycielka | doradcą do spraw nauki w obecnym rządzie.
{10450}{10597}Ale widzicie, nauczycielka wyrażała | poglądy naukowe tamtego okresu.
{10663}{10792}Kontynenty są tak duże, | z pewnością się nie poruszają.
{10801}{10896}Ale jak wiemy dzisiaj,| one się poruszają.
{10900}{11018}Odłączyły się od siebie. | Ale był okres, że przylegały do siebie.
{11022}{11179}To przypuszczenie było problemem. | Odzwierciedlało dobrze znane powiedzenie
{11200}{11333}"Nie to czego nie wiemy prowadzi do kłopotów" | "Ale to co wiemy na pewno, a takie nie jest"
{11337}{11497}Wierzcie lub nie, ale to jest ważny punkt. | Gdyż istnieje inne takie przypuszczenie
{11501}{11636}w dzisiejszych czasach na temat globalnego ocieplenia, | które jest nieprawdziwe.
{11640}{11809}Mówi, że Ziemia jest taka wielka.| Więc nie możemy mieć na nią żadnego złego wpływu.
{11832}{11922}Może to była prawda kiedyś. | Ale już nie jest.
{11926}{11987}Jednym z powodów, że to jest już nieprawda.| Jest to, że
{11991}{12140}najczulszą częścią ziemskiego systemu | ekologicznego, jest atmosfera.
{12167}{12251}Tak czułą, gdyż jest bardzo cienka.
{12255}{12383}Mój przyjaciel Carl Sagan, zwykł mawiać. | "Gdybyś miał duży polakierowany globus,
{12387}{12537}grubość lakieru była by porównywalna | do grubości ziemskiej atmosfery"
{12632}{12778}Jest wystarczająco cienka, | że jesteśmy w stanie zmienić jej skład.
{12788}{12906}To są podstawy nauki o efekcie cieplarnianym, | nie będę się w nie zagłębiał.
{12910}{13052}Wszyscy wiem, że promieniowanie słoneczne | dociera na Ziemię w postaci fal świetlnych.
{13056}{13210}To podgrzewa Ziemię. Natomiast część | tego promieniowania opuszcza Ziemię
{13265}{13313}w postaci fal podczerwonych.
{13317}{13458}Część tych fal podczerwonych | zostaje uwięziona przez atmosferę.
{13497}{13637}To dobrze, bo utrzymuje | temperaturę Ziemi w pewnych granicach.
{13647}{13735}Pozostaje ona prawie niezmienna, | nadająca się do życia.
{13739}{13889}Ale problem tkwi w tym, że ten | poziom atmosfery jest pogrubiany przez
{13912}{13976}zanieczyszczenia, które tam docierają.
{13980}{14130}To powoduje, że więcej fal podczerwonych |zostaje uwięzionych na Ziemi.
{14145}{14268}Atmosfera na całym globie się podnosi, | to właśnie globalne ocieplenie.
{14272}{14416}To tradycyjne wyjaśnienie. | Uważam, że to wyjaśnienie jest lepsze.
{14445}{14574}GLOBALNE OCIEPLENIE lub :| NIKT NIE LUBI JAK JEST GORĄCO!
{14755}{14844}Pewnie zastanawiasz się, | dlaczego twój lód się rozpuścił.
{14848}{14941}Winowajcą nie są obcokrajowcy,| to globalne ocieplenie.
{14945}{15035}- Glopalne oceplenie? |- Tak.
{15064}{15178}Poznajcie Pana Promień Słońca. | Przybywa aż ze Słońca na wizyte do Ziemi.
{15182}{15299}Cześć Ziemia. | Wpadłem by rozjaśnić twój dzień.
{15336}{15440}- A teraz już sobie lecę. |- Nie tak szybko Panie Promień.
{15444}{15570}Jesteśmy gazami cieplarnianymi. | Nigdzie nie idziesz.
{15667}{15703}Boże to boli.
{15707}{15778}W niedługim czasie Ziemia| jest pełna Promieni.
{15782}{15898}Ich rozkładające się| ciała ogrzewają atmosferę.
{15904}{15979}- Jak się pozbędziemy kazów cieplalnianch? |
{15983}{16090}Na szczęście nasi przystojni politycy | wpadli w ostatniej chwili
{16094}{16166}na tani sposób walki z| globalnym ociepleniem.
{16170}{16314}Od 2063 roku wrzucamy co jakiś czas | ogromny kawał lodu do oceanu.
{16360}{16441}Tak jak tatuś robi ze swoim drinkiem | każdego ranka.
{16445}{16500}A później się złości.
{16504}{16586}Oczywiście gazów cieplarnianych przybywa.
{16590}{16662}Więc za każdym razem| potrzeba więcej lodu.
{16666}{16753}- I problem rozwiązany raz na zawsze. |- Ale?
{16757}{16825}Raz na zawsze.
{16974}{17104}Ten obraz zapoczątkował moje | zainteresowanie tą sprawą.
{17135}{17223}Zobaczyłem go gdy byłem| jeszcze studentem.
{17227}{17342}Ponieważ miałem profesora Rogera Revelle, | który jako pierwszy zaproponował
{17346}{17439}mierzenie stężenia dwutlenku| węgla w atmosferze.
{17443}{17527}Widział gdzie zmierza ta historia.
{17531}{17606}Po kilku pierwszych rozdziałach.
{17610}{17686}Po kilku pierwszych latach danych.
{17690}{17791}Wiedział co oznacza, to co nadejdzie.
{17905}{18053}Zaprojektował eksperyment w 1957. | Zatrudnił Charlesa Davida Keelinga
{18057}{18206}Który była bardzo oddany, | dokładny w swych mierzeniach przez dekady.
{18211}{18283}Zaczęli wysyłać balony meteorologiczne | każdego dnia.
{18287}{18417}Wybrali środek Pacyfiku, jako| obszar najbardziej odludny.
{18455}{18589}Był bardzo twardogłowym naukowcem, | wierzył w twarde dane.
{18639}{18729}To był dla mnie wspaniały okres.
{18733}{18855}Jak wielu młodych ludzi, wszedłem w kontakt | z intelektualnymi pomysłami,
{18859}{18980}z którymi nie spotkałbym się |w najdzikszych snach.
{19035}{19187}Pokazał naszej klasie wyniki swoich mierzeń. | Po zaledwie kilku latach.
{19233}{19355}To było dla mnie szokujące. | On był też zaszokowany.
{19359}{19482}I powiedział naszej klasie, |o tym jakie to jest ważne.
{19486}{19577}A ja wchłaniałem to jak gąbka.
{19583}{19726}Rozrysował powiązania między | wielkimi zmianami w naszej cywilizacji,
{19730}{19858}a tym wzorem, który był teraz widoczny |w atmosferze całej planety.
{19862}{19991}Przepowiedział gdzie to zmierza, |jeśli nic z tym nie zrobimy.
{19995}{20082}I to było jasne jak Słońce.
{20129}{20268}Po pierwszych siedmiu, ośmiu latach | widzimy jak to sie rozwijało.
{20272}{20409}Ale zadałem pytanie, dlaczego wykres | idzie w góre i w dół każdego roku.
{20413}{20496}Wyjaśnił, że jeśli| spojrzymy na lądy na Ziemi.
{20500}{20653}Bardzo mało jest ich na południowej półkuli.| Większość jest na północnej.
{20657}{20730}I większość roślinności jest na północy.
{20734}{20845}Więc kiedy północna półkula| jest obrócona ku Słońcu.
{20849}{20983}Jak w naszej wiośnie i lecie. | Pojawiają się liście, które wchłaniają
{20987}{21053}dwutlenek węgla. I jego ilość | w atmosferze maleje.
{21057}{21167}Ale kiedy północna półkula jest | odwrócona od Słońca. Jak w jesieni i zimie.
{21171}{21333}Liście opadają i wydychają dwutlenek węgla. | A jego ilość w atmosferze rośnie.
{21337}{21474}To tak jak by cała Ziemia | każdego roku brała wdech i wydech.
{21513}{21621}Zaczęliśmy mierzyć| dwutlenek węgla w 1958.
{21653}{21806}I widzimy, że w połowie lat 60-tych. | Kiedy moja klasa zobaczyła ten wykres.
{21810}{21867}Było widać, że wykres idzie do góry.
{21871}{21964}Szanowałem go i nauczyłem się od niego | tak wiele, że podążałem za tym.
{21968}{22155}Kiedy poszedłem do kongresu w połowie lat 70-tych. | Pomogłem zorganizować pierwsze przesłuchania
{22159}{22260}w sprawie globalnego ocieplenia. | Poprosiłem mojego profesora by był głównym świadkiem.
{22264}{22359}Myślałem, że to rozwiąże ten problem. | Ale to się tak nie potoczyło.
{22363}{22522}Ale przesłuchania wciąż trwały. | W 1984 poszedłem do senatu z tym problemem.
{22567}{22679}Napisałem książkę na ten temat. | Startowałem na prezydenta w 1988.
{22683}{22732}Częściowo by zyskać| rozgłos w tej sprawie.
{22736}{22854}W 1992 roku poszedłem do białego domu. | Uchwaliliśmy podatek od dwutlenku węgla.
{22858}{22987}I kilka innych uchwał w tej sprawie. | Pojechałem do Kyoto w 1997 roku.
{22991}{23083}By podpisać traktat, który jest | tak kontrowersyjny w USA.
{23087}{23227}W 2000 roku mój przeciwnik, obiecywał| uregulować poziom dwutlenku węgla.
{23231}{23289}Nie dotrzymał obietnicy.
{23293}{23430}Ale celem tego jest, że przez ten | cały czas możecie zobaczyć.
{23434}{23494}To co ja widziałem,| przez te wszystkie lata.
{23498}{23637}Linia idzie w górę. | A my zauważamy tego skutki w prawdziwym świecie.
{23641}{23778}To jest góra Kilimanjaro, przed 30 laty. | I bardziej obecnie.
{23804}{23922}Mój przyjaciel wrócił właśnie| stamtąd, z tym zdjęciem.
{23926}{24012}Kolejny przyjaciel studiuje lodowce. | Tutaj jest z jednym z ostatnich
{24016}{24110}kawałków lodowca na Kilimanjaro.
{24135}{24241}W ciągu dekady, nie będzie| już śniegów Kilimanjaro.
{24245}{24393}To się dzieje w Lodowcowym Parku Narodowym. | Wspiąłem się na szczyt w 1998 roku.
{24397}{24513}W ciągu 15 lat zmieni nazwę na| Były Lodowcowy Park Narodowy.
{24517}{24658}To się dzieje, rok w rok z lodowcem Columbia. | Cofa się co roku.
{24682}{24772}Wielka szkoda, bo te| lodowce są takie piękne.
{24776}{24909}Ci którzy idą je obejrzeć. | Widzą takie rzeczy codziennie.
{25195}{25307}W Himalajach jest szczególny problem. | Ponieważ 40 procent wszystkich
{25311}{25432} ludzi na świecie zaopatruję się | w wodę pitną ze strumieni i rzek,
{25436}{25544}które mają swoje źródła| z wody z lodowców.
{25551}{25718}I w ciągu najbliższego półwiecza te 40% | ludzi będzie miało poważny niedobór wody.
{25725}{25793}Z powodu tego topnienia.
{25797}{25914}Włochy. Włoskie Alpy. | To samo miejsce dzisiaj.
{25920}{25983}Stara pocztówka ze Szwajcarii.
{25987}{26150}W cały Alpach zauważamy podobną historię. | Podobnie jest w południowej Ameryce.
{26154}{26244}Peru 15 lat temu. | I ten sam lodowiec dzisiaj.
{26248}{26375}To Argentyna 20 lat temu. | I ten sam lodowiec dzisiaj.
{26382}{26546}75 lat temu w Patagonii w Ameryce południowej. | Te wielkie połacie lodu zniknęły.
{26636}{26734}W tym wszystkim jest ukryte przesłanie. | To jest ogólnoświatowe.
{26738}{26795}Lód też ma historie do opowiedzenia.
{26799}{26873}Mój przyjaciel Lonnie Thompson| robi odwierty w lodzie.
{26877}{27021}Wiercą i wyciągają lód na powierzchnie. | Patrzą na niego i badają.
{27043}{27149}Kiedy pada śnieg, małe bąbelki powietrza | zostają uwięzione w lodzie.
{27153}{27306}A oni potrafią zmierzyć ile dwutlenku węgla | było w atmosferze w tym czasie.
{27310}{27473}Co jest jeszcze bardziej interesujące, | mogą zmierzyć odpowiednie izotopy tlenu
{27572}{27685}i powiedzieć nam jaka| była wtedy temperatura.
{27726}{27820}Kiedy byłem na Antarktyce, | widziałem odwierty takie jak te.
{27824}{27949}Jeden facet spojrzał na lód i powiedział| "W tym czasie kongres USA podpisał uchwałę
{27953}{28046}o czystym powietrzu". | Nie mogłem uwierzyć. Ale było widać różnicę.
{28050}{28178}Zaledwie kilka lat po uchwaleniu | tego prawa było to dokładnie widać.
{28182}{28336}Mogą policzyć wstecz, rok po roku. | Tak samo jak słoje roczne w drzewach.
{28350}{28437}Widać każdą warstwę | topnienia i zamarzania.
{28441}{28581}Mogą się cofnąć nawet tysiące lat. | Zrobili wykres temperatury.
{28616}{28720}Niebieski to zimno, czerwony to ciepło.
{28732}{28812}Pokazuje to z kilku powodów.
{28816}{28959}Po pierwsze tzw. sceptycy powiedzą,| że jest to fenomen cykliczny.
{29008}{29098}Istniał przecież okres| ocieplenia średniowiecznego.
{29102}{29195}Tak był. Jest właśnie tu.| Są i dwa inne.
{29199}{29314}Ale w porównaniu z tym co dzieje się teraz.| Nie ma porównania.
{29318}{29428}Jeśli spojrzymy na| tysiące lat temperatury.
{29448}{29533}I porównamy ją do tysiąca lat | poziomu dwutlenku węgla.
{29537}{29622}Widzimy jak blisko do siebie pasują.
{29626}{29747}Tysiąc lat dwutlenku węgla | w lodowcu w górach to jedno.
{29751}{29877}Ale na Antarktyce możemy się | cofnąć 650 tysięcy lat.
{29911}{30060}Najprawdopodobniej ten wykres jest |pokazywany pierwszy raz gronu osób
{30084}{30129}większemu niż mała grupka naukowców.
{30133}{30253}To jest era obecna. | A to ostatnia era lodowcowa.
{30260}{30363}Idzie w górę.| Cofamy się 650 tysięcy lat.
{30367}{30443}To okres ocieplenia miedzy | dwoma erami lodowcowymi.
{30447}{30542}To druga i trzecia era lodowcowa.
{30548}{30659}Czwarta, piąta, szósta i | siódma era lodowcowa.
{30663}{30790}A teraz ważny punkt. | W całym okresie 650 tysięcy lat.
{30836}{30990}Poziom dwutlenku węgla nigdy | nie był wyższy niż 300 części na milion [ppmv].
{30994}{31087}Tak jak powiedziałem wcześniej. | Potrafili także zmierzyć temperaturę.
{31091}{31184}Tak wyglądała temperatura | na naszej Ziemi.
{31188}{31250}Pewna rzecz od razu rzuca się w oczy.
{31254}{31421}Powiem to w ten sposób. Jak mój kolega z 6 klasy | mówił o Afryce i Ameryce południowej.
{31425}{31551}"Czy one kiedyś do siebie pasowały?" | Niedorzeczność.
{31583}{31714}Ale oczywiście pasowały.| Zależności są bardzo skomplikowane.
{31718}{31844}Ale jest jedna zależność, |silniejsza niż wszystko inne.
{31848}{31959}Gdy jest więcej dwutlenku węgla, |temperatura rośnie.
{31963}{32052}Ponieważ zatrzymuje na Ziemi |więcej ciepła ze Słońca.
{32056}{32197}W części USA, gdzie znajdują się | miasta jak Detroit, Nowy York.
{32248}{32391}To jest różnica między miłym dniem, | a milą lodu nad swoją głową.
{32456}{32568}Miejcie to w pamięci, | patrząc na ten kolejny fakt.
{32572}{32699}Dwutlenek węglu nigdy nie przekroczył | 300 części na milion [ppmv].
{32703}{32797}Jego poziom obecnie wynosi tyle.
{32868}{32965}Wysoko wyżej niż kiedykolwiek był.
{33010}{33101}Chciałbym to mocno podkreślić.
{33106}{33233}Ekipa próbowała nauczyć mnie | obsługi tego podnośnika.
{33242}{33329}Jeśli tylko się nie zabije.
{33467}{33547}Poziom już jest tutaj.
{33582}{33738}Patrzcie jak wysoko ponad naturalnym cyklem. | My się do tego przyczyniliśmy.
{33742}{33858}Panie i panowie. Jeśli za następne 50 lat, | a nawet mniej.
{33862}{33929}Ten poziom wciąż będzie wzrastał.
{33933}{34032}Gdy obecne tu dzieci będą w moim wieku.
{34036}{34150}Tak będzie to wyglądało | za mniej niż 50 lat.
{34268}{34361}Znacie wyrażenie| "Poza skalą"?
{34393}{34507}Za mniej niż 50 lat poziom |dwutlenku węgla będzie tutaj.
{34511}{34660}Nie istnieją fakty, daty lub liczby, | które byłyby zmyślone by to zaprezentować.
{34664}{34780}Tzw. sceptycy spojrzą na to i powiedzą. | No i?
{34794}{34889}To wydaje się całkiem w porządku.
{35001}{35067}Więc. Jeszcze raz.
{35071}{35220}Jeśli tyle na stronie zimna równa się | mili lodu nad naszymi głowami.
{35298}{35416}To czemu równało by się | tyle po stronie ciepła?
{35443}{35577}To nie jest tyle zagwostka polityczna, | a bardziej moralna.
{35627}{35777}Jeśli pozwolimy by to się wydarzyło. | To będzie to głęboko nieetyczne.
{35827}{35940}Miałem tak wiarę w nasz| system demokratyczny.
{35954}{36106}Myślałem i wierzyłem, że ta historia | będzie miała moc niesienia zmian.
{36169}{36292}Że kongres zareaguje, | że oni też będą zaszokowani.
{36343}{36415}Ale oni nie byli.
{36472}{36572}Walka. Zwycięstwa, które| tak naprawdę nie są zwycięstwami.
{36576}{36656}Przegrane, które nie są | naprawdę przegranymi.
{36660}{36800}Pełnią role powiększenia | wielkości trywialnych kroków naprzód.
{36833}{36959}Wyolbrzymienia ważności | pewnego wielkiego zacofania.
{37089}{37160}3 Kwietnia 1989.
{37189}{37328}Mój syn Paul wyrwał mi się z ręki |i wbiegł za kolegą na ulice.
{37377}{37449}Miał wtedy 6 lat.
{37504}{37591}Oddychała za niego maszyna.
{37641}{37739}Było prawdopodobne, że go stracimy.
{37829}{37909}W końcu złapał oddech.
{37968}{38073}Zostaliśmy w tym szpitalu przez miesiąc.
{38095}{38241}Było tak jak byśmy patrzyli na kalendarz. | I wszystko nam uleciało.
{38359}{38444}Wszystko było trywialne. | Nic nie znaczyło.
{38448}{38564}Był taki dzielny. | Był takim odważnym facetem.
{38626}{38708}To wywróciło mój świat do góry nogami.
{38712}{38825}I potrzęsło nim, aż| wszystko z niego wypadło.
{38862}{38961}Jego obecność na swiecie,| zmieniła dla mnie wszystko.
{38965}{39085}Jak mam teraz spożytkować | mój czas na tej ziemi?
{39157}{39291}Zagłębiłem się w to. | Starając się zrozumieć to dogłębniej.
{39307}{39425}Pojechałem na Antarktykę, biegun| południowy, biegun północny, Amazonię.
{39429}{39576}W miejsca gdzie naukowcy | pomogli mi zrozumieć części tego problemu.
{39607}{39715}Części, których nie| rozumiałem całkowicie.
{39781}{39889}Możliwość utraty, | rzeczy dla mnie najcenniejszej.
{39893}{40019}Nabyłem zdolność, której chyba | wcześniej nie miałem.
{40132}{40268}Ale gdy to poczułem, poczułem |że możemy ją naprawdę utracić.
{40309}{40466}To co my bierzemy za oczywiste, | może już nie być tutaj dla naszych dzieci.
{40489}{40600}To są wskazania temperatury, | od czasów naszej wojny secesyjnej.
{40604}{40689}W niektórych latach| wygląda jak by szły w dół.
{40693}{40808}Ale główny trend jest szczególnie widoczny. | A w ostatnich latach jest
{40812}{40903}nieprzerwany i nasilający się.
{40914}{41081}Jeśli spojrzymy na 10 najgorętszych lat. | Wszystkie były w ciągu ostatnich 14 lat.
{41144}{41242}A najgorętszym rokiem był rok 2005.
{41247}{41403}Widzieliśmy już fale gorąca. Naukowcy przewidują, | że będą coraz częstsze.
{41443}{41580}Kilka lat temu fala gorąca zabiła | w Europie 35 tysięcy osób.
{41598}{41768}Indie nie były aż tak zauważone. Ale w tym | samym roku temperatura sięgnęła tam 50C.
{41822}{41978}W te lato na zachodzie USA, było wiele miast | z rekordowymi temperaturami.
{41993}{42111}Oraz ciągłymi dniami z| temperaturą przekraczającą 40C.
{42115}{42232}200 takich miast na zachodzie USA, | ustanowiło rekordy temperatury.
{42236}{42335}Na wschodzie było wiele miast, | które uczyniły podobnie.
{42339}{42405}Włączając w to, przypadkowo Nowy Orlean.
{42409}{42545}Temperatura rośnie na całym świecie. | Włączając w to oceany.
{42559}{42680}To jest naturalny przedział | temperatur w oceanach.
{42684}{42773}Ludzie mówią, że naturalne| jest że rośnie i obniża się.
{42777}{42881}To jest przedział oczekiwanych| temperatur na najbliższe 16 lat.
{42885}{43002}Ale naukowcy specjalizujący się w | efekcie cieplarnianym mają model komputerowy,
{43006}{43092}który już dawno przewidział| ten przedział wzrośnie.
{43096}{43246}Teraz pokaże wam niedawno opublikowane | faktyczne temperatury oceanów.
{43251}{43359}Oczywiście gdy oceany robią się cieplejsze,| powoduje to silniejsze burze.
{43363}{43478}W ciągu ostatnich kilku lat | widzieliśmy wiele dużych huraganów.
{43482}{43592}Huragany Jeanne, Frances,|Ivan były wśród nich.
{43596}{43685}Tego samego roku, którego mieliśmy | te wszystkie huragany.
{43689}{43771}Ustanowiliśmy rekord dla ilości | tornad w roku.
{43775}{43937}Media nie poświęciły Japonii tyle uwagi, |ale i ona ustanowiła rekord tajfunów.
{43954}{44083}Poprzedni rekord wynosił 7. |Tu mamy ich 10 w roku 2004.
{44092}{44175}Podręczniki do nauki musiały | zostać napisane na nowo.
{44179}{44292}Ponieważ myślano, że nie możliwy jest |huragan na południowym Atlantyku.
{44296}{44459}Lato 2005 wpisuje się w te zmiany. | Pierwsza była Emily, która wessała Yukatan.
{44469}{44555}Później nadszedł huragan Dennis. | Spowodował wiele zniszczeń.
{44559}{44673}Wliczając w to przemysł naftowy. | Tutaj największa platforma wiertnicza
{44677}{44715}na świecie po przejściu Dennisa.
{44719}{44799}Ta nieomal wpłynęła w most.
{44803}{44874}Później nadeszła Katrina.
{44878}{45031}Warto pamiętać, że gdy powstała była kategorii 1-ej. | Zabiła wiele osób i
{45064}{45156}wyrządziła szkody na miliardy dolarów. | I co się wtedy stało?
{45160}{45291}Przed uderzeniem w Nowy Orlean. | Przeszła na ciepłymi wodami.
{45295}{45461}Gdy wzrasta temperatura wody, wzrasta prędkość wiatru | oraz wilgotność powietrza.
{45495}{45616}Zobaczycie, że huragan Katrina po przejściu | nad Florydą i wejściu do zatoki
{45620}{45730}zbiera energię z ciepłej wody i | robi się silniejszy i silniejszy.
{45734}{45875}Spójrzcie na oko tego huraganu. | Konsekwencje tego były ogromne.
{45928}{46019}Nie da się ich opisać słowami.
{46574}{46674}/Dostajemy doniesienia, które łamią mi serce. | /Ludzie mówią:
{46678}{46815}/"Byłem na poddaszu, nie wytrzymam | /tego dłużej. Mam wodę do szyi.
{46819}{46863}/chyba nie dotrwam."
{46867}{47036}/I to dzieje się w tej chwili. | /Powiedzieliśmy wszystkim o problemie z 17 kanałem.
{47040}{47133}/Prosiliśmy, by się tym zajęli.
{47335}{47478}Coś nowego dla Ameryki. | Jak na Boga mogło się to wydarzyć tutaj?
{47629}{47737}Były ostrzeżenia, że| huragany będą silniejsze.
{47741}{47905}Były ostrzeżenia na wiele dni przed, | że ten huragan wyrządzi tak wielki szkody.
{47989}{48106}Jedno pytanie jakie musimy| sobie postawić brzmi:
{48116}{48273}Jak mamy reagować, gdy słyszymy | ostrzeżenia od czołowych naukowców świata.
{48283}{48393}Była burza innego rodzaju w| latach 30-ch 19-ego wieku.
{48397}{48503}Straszliwa, bezprecedensowa ,|burza w kontynentalnej europie.
{48507}{48607}Winston Churchill ostrzegł Anglików.
{48617}{48718}Że ta burza różniła się od wszystkiego| co się już kiedyś wydarzyło.
{48722}{48874}I musieli się na nią przygotować. | Wiele osób nie chciało w to wierzyć.
{48898}{48991}A on stał się bardzo niecierpliwy | z tego powodu, i powiedział to:
{48995}{49120}"Era zwłoki, półśrodków, kojących i | kłopotliwych środków doraźnych,
{49124}{49191}opóźnień, zbliża się do zakończenia.
{49195}{49305}W jej miejsce nadchodzi| okres konsekwencji"
{49383}{49513}Błędy, które popełniły poprzednie |pokolenia i generacje,
{49537}{49609}miały konsekwencje, które udało | nam się pokonać.
{49613}{49716}My nie mamy tej dogodności. | Nie prosiliśmy się o to.
{49720}{49761}A jednak.
{49765}{49851}Al Gore jest zwycięzcą| według wyników popularności.
{49855}{49948}Ale wygra ten, kto| wygra w stanie Floryda.
{49952}{50081}/Wygranym na Florydzie jest Al Gore. | /Floryda jest niepewna.
{50085}{50225}/George Bush zostaje prezydentem USA. | /Prezydentura dla Busha.
{50338}{50495}/Oficjalnie potwierdzamy, że Floryda jest | zbyt niepewna by podjąć decyzję.
{51000}{51136}Stanowczo nie zgadzam się z decyzją sądu. | Ale akceptuje ją.
{51159}{51254}Akceptuje zakończenie tej sprawy.
{51849}{51924}To był ciężki cios.
{51979}{52054}Ale co masz zrobić.
{52097}{52205}Starasz się wyciągnąć| z tego co najlepsze.
{52421}{52564}To przykuło moją uwagę do misji,| którą starałem się wypełnić przez
{52588}{52662}te wszystkie lata.
{52712}{52806}Zacząłem znów robić prezentacje.
{52951}{53075}Jedynym, często niezauważanym skutkiem | globalnego ocieplenia jest to, że
{53079}{53186}powoduje większe opady. Ale więcej z nich | pojawia się w czasie dużych burz.
{53190}{53297}Ponieważ para wodna z oceanów zwiększa | wilgotność, i gdy dochodzi do
{53301}{53380}warunków burzowych. Więcej wody opada | w tym samym czasie.
{53384}{53513}Towarzystwa ubezpieczeniowe już to zauważyły. | Wypłaty przez nie robione wzrosły.
{53517}{53668}Widzicie szkody wyrządzone przez te zdarzenia. | 2005 roku jeszcze tu nawet nie ma.
{53672}{53746}Kiedy się tu pojawi, będzie poza skalą.
{53750}{53861}Europa miała rok, bardzo| podobny do naszego.
{53887}{53965}Mówią, że przyroda oszalała.
{53969}{54070}Katastrofy naturalne różnego rodzaju.
{54113}{54263}Powódź w Azji. Mumbai w Indiach. | 98 cm deszczu w przeciągu 24 godzin.
{54307}{54447}Jak do tej pory, był to największy | opad w historii całych Indii.
{54472}{54534}W Chinach również dużo powodzi.
{54538}{54663}Globalne ocieplenie paradoksalnie | nie tylko powoduje więcej powodzi,
{54667}{54702}ale i również więcej susz.
{54706}{54815}Ta sąsiedzka prowincja,| przeżywała poważną suszę.
{54819}{54901}Gdy w tym samym czasie| te obszary były zalane.
{54905}{55068}Jedna z przyczyn tego jest to, że globalne | ocieplenie nie tylko zwiększa wilgoć
{55077}{55194}na świecie, ale również zmienia |jej występowanie.
{55198}{55325}Skupcie się na tym obszarze Afryki. | Na skraju Sahary.
{55376}{55507}Dzieją się tam niewyobrażalne tragedie. | Mają one wiele przyczyn.
{55511}{55624}Ale Darfur i Nigeria są| pośród tych tragedii.
{55639}{55798}Jednym z czynników, które to powoduje jest | brak deszczu i wzmagająca się susza.
{55802}{55927}To jest jezioro Czad. Kiedyś jedno z | największych jezior na świecie.
{55931}{56055}W ciągu ostatnich kilku dekad | wyschło prawie całkowicie.
{56059}{56149}Jeszcze bardziej komplikując | obecne problemy tych terenów.
{56153}{56264}Drugą przyczyną dla| której to jest paradoks.
{56285}{56415}Globalne ocieplenie powoduje| większe wyparowywanie oceanów.
{56428}{56524}Jak i również wysysa wilgotność z ziemi.
{56528}{56636}Wysuszanie gleby bardzo wzrasta, | ze wzrostem temperatury.
{56640}{56758}I to ma swoje konsekwencje| również dla nas w USA.
{56770}{56855}To jest wyjazd z Cartnage.
{56859}{56980}Gdy miałem 14 lat, skasowałem| tu rodzinny samochód.
{56990}{57078}Właśnie tam. Na tym wzgórku.
{57136}{57224}Widzicie tego czarnego byka.
{57233}{57307}Takie hodowaliśmy.
{57359}{57463}Mojego ojca nazwali "Hodowcą miesiąca".
{57478}{57559}Wychował się na farmie.
{57571}{57712}Przez całą swoją karierę w senacie, | wracał tu by hodować bydło.
{57746}{57843}Uczenie się od ojca, na tez ziemi.
{57887}{57969}To jest coś wyjątkowego.
{57986}{58113}Moje wychowanie jako dziecka,| było troche niespotykane.
{58130}{58271}Spędzałem 8 miesięcy tu w Waszyngtonie | w małym pokoju hotelowym.
{58322}{58449}A te kolejne 4 miesiące na tej | pięknej, dużej farmie.
{58476}{58544}Miałem tu psa.
{58550}{58599}Kucyka.
{58603}{58677}Mogłem tu strzelać z wiatrówki.
{58681}{58749}Mogłem pływać w rzecze.
{58753}{58844}Wyjść i leżeć sobie na trawie.
{58996}{59133}Trochę mi zajęło zrozumienie różnicy | między zabawą, a pracą.
{59298}{59458}Miejsca osiedlania się ludzi były wybierane | z powodu warunków klimatycznych.
{59479}{59629}Które były niezmienne od ostatniej | ery lodowcowej, od 11 tysięcy lat.
{59672}{59776}Na tej farmie te warunki się zmieniają.
{59782}{59877}Wydaje się to stopniowe, dla człowieka.
{59881}{59999}Ale dla tej rzeki jest to bardzo, | bardzo nagłe.
{60120}{60196}Dwa kanarki w kopalni węgla.
{60200}{60329}Pierwszym jest Arktyka.| To jest oczywiście pokryty lodem ocean Arktyczny.
{60333}{60390}Grenlandia obok.
{60394}{60523}Mówię o kanarkach w kopalni ponieważ | Arktyka jest jednym z dwóch regionów świata.
{60527}{60629}które szybciej odczuwają| skutki globalnego ocieplenia.
{60633}{60746}To jest największa lodowa| skorupa na Arktyce.
{60763}{60881}Po prostu pękła na pół 3 lata temu. | Naukowcy byli zdziwieni.
{60885}{61021}Tą tzw. pijane drzewa. To nie jest |spowodowane silnym wiatrem lub
{61025}{61166}konsumpcją alkoholu. Korzenie tych drzew | osiadają w zmarzlinie.
{61180}{61301}Zmarzlina topnieje. | Więc teraz wychylają sie w we wszystkie strony.
{61305}{61440}Ten budynek został wzniesiony na zmarzlinie.| Zawalił się gdy zmarzlina stopniała.
{61444}{61534}Dom tej kobiety musiał| zostać opuszczony.
{61538}{61631}Struktura tego rurociągu| została naruszona.
{61635}{61804}A propo tego, ropę, którą chcą wydobywać w | strefie ochronnej, na północnej Alasce.
{61818}{61991}Trzeba będzie transportować ciężarówkami. | Które poruszają się po zamarzniętym terenie.
{61999}{62145}Ten wykres przedstawia liczbę dni na Alasce, | kiedy ziemia tam jest przejezdna.
{62149}{62243}35 lat temu było 252 dni na rok.
{62275}{62337}Teraz jest poniżej 75 dni na rok.
{62341}{62457}Ponieważ wiosna przychodzi wcześniej. | Jesień przychodzi później.
{62461}{62531}A temperatury rosną.
{62535}{62676}Pojechałem na biegun południowy. | Wpłynąłem pod pokrywę lodu w łodzi podwodnej.
{62680}{62750}Która wynurza się na| powierzchnię w taki sposób.
{62754}{62916}Od kiedy rozpoczęli patrole w 1957 roku. | Będąc pod lodem mierzą grubość lodu,
{62984}{63124}ponieważ mogą się wynurzyć w miejscach | gdzie lud nie przekracza 105 cm.
{63128}{63264}Trzymali szczegółowy raport, | nie ujawnili go, ponieważ był tajny.
{63268}{63377}Pojechałem tam by przekonać ich by go odtajnili. | I tak się stało.
{63381}{63428}To jest to co ukazuje ten raport.
{63432}{63605}Zaczynając od 1970 roku. Nastąpił wyraźny | spadek w ilości, wielkości i grubości lodu.
{63620}{63724}Lód zmalał o 40 procent w ciągu 40 lat.
{63742}{63924}Dwa główne badania pokazują, że w ciągu 50 - 70 lat | w okresie letnim lodu w ogóle nie będzie.
{63935}{64004}Możecie się zapytać. Dlaczego| to miałby być problem?
{64008}{64124}Jak arktyczny lód mógłby| się roztopić tak szybko?
{64128}{64290}Kiedy promienie słoneczne trafiają w lód. | Ponad 90 procent ich jest odbijana.
{64297}{64402}Ale kiedy trafiają w otwartą wodę. | Ponad 90 procent jest absorbowana.
{64406}{64555}Kiedy otaczająca woda robi się cieplejsza. | Przyśpiesza topnienie lodu.
{64559}{64642}W tej chwili arktyczny lód| działa jak wielkie lustro.
{64646}{64717}Ponad 90 procent promieni| słonecznych jest odbijana.
{64721}{64780}Utrzymuję to Ziemie chłodniejszą.
{64784}{64913}Ale gdy lód topnieje i woda| otrzymuje tą energię słoneczną.
{64917}{64984}Ponad 90 procent jest absorbowanych.
{64988}{65099}Więc ciepło szybciej się gromadzi| tutaj na biegunie północnym.
{65103}{65220}Na oceanie arktycznym,| Arktyce i całej planecie.
{65246}{65377}To zła wiadomość dla stworzeń| takich jak niedźwiedzie polarne.
{65381}{65482}Nowe badania naukowe pokazują,| że pierwszy raz odnajduje się
{65486}{65586}niedźwiedzie polarne, które utonęły.
{65593}{65708}Które szukając lodu przepływały długie | odległości, nawet do 60 mil.
{65712}{65776}Wcześniej to się nie zdarzało.
{65780}{65834}Ale co to znaczy dla nas?
{65838}{65955}Patrzeć na rozległe obszary otwartej wody.| Na szczycie naszego świata,
{65959}{66023}który zwykłbyć przykryty lodem.
{66027}{66132}Musimy się tym martwić, ponieważ | ma to efekt na całą planetę.
{66136}{66249}Klimat ziemi jest jak wielki silnik. | Dystrybuujący energię cieplną
{66253}{66283}z równika na bieguny.
{66287}{66380}Robi to dzięki prądom oceanicznym | i prądom wietrznym.
{66384}{66517}Naukowcy mówią nam ,że klimat ziemi | nie jest jednostajny.
{66569}{66706}Nie wszystkie zmiany następują stopniowo. | Niektóre są nagłe.
{66728}{66855}Średnia roczna temperatura na ziemi | wynosi 58F (14C).
{66900}{67053}Jeśli nastąpi wzrost o 5F (3C), | a jest on minimum tego co przewidujemy.
{67071}{67162}Spójrzcie jaki to ma wpływ globalnie.
{67166}{67278}To tylko jeden stopień na równiku, | ale już 12F na biegunach.
{67282}{67378}Więc wszystkie te prądy morskie i | wietrzne, które utworzyły się w
{67382}{67509}ostatniej erze lodowcowej i były dosyć | stabilne. Niewiadomo gdzie teraz będą.
{67513}{67556}I zmienią się.
{67560}{67681}Jedynym z miejsc o które badacze | najbardziej się martwią.
{67685}{67746}Jest na północnym Atlantyku.
{67750}{67867}Gdzie prąd z zatoki spotyka się | z zimnymi wiatrami z Arktyki i Grenlandii.
{67871}{67988}Tam wyparowuje ciepło z zatokowego prądu, | a para przemieszcza się
{67992}{68078}po zachodniej europie dzięki wiatrom | i rotacji planety.
{68082}{68180}Interesujące jest to, że cały system | prądów oceanicznych jest połączony.
{68184}{68294}Nazywają to oceanicznym pasem transmisyjnym. | (Cyrkulacja termohalinowa)
{68298}{68416}Czerwone to ciepłe prądy powierzchniowe, | prądy zatokowe są najczęściej takie.
{68420}{68553}Niebieski reprezentują zimne prądy | poruszające się w przeciwnym kierunku.
{68557}{68661}Tych nie widzimy, gdyż| płyną po dnie oceanów.
{68665}{68801}Na północnym Atlantyku, po tym| jak ciepło zostaje wyciągnięte,
{68805}{68890}to co zostaje jest zimniejszą| wodą i bardziej słoną wodą.
{68894}{68992}bo sól nigdzie nie znika. | Więc woda jest gęstsza i cięższa.
{68996}{69176}Ta zimna, gęsta, ciężka woda opada z prędkością | 5 mil. galonów na sekundę (19 mil. litrów)
{69184}{69287}I wciąga ten prąd spowrotem na południe.
{69291}{69437}Pod koniec ostatniej ery lodowcowej. | Kiedy ostatni lodowiec cofał się z Pł. Ameryki.
{69441}{69555}Lód roztopił się i powstała| wielka połać wody.
{69563}{69682}Wielkie jeziora są pozostałością| tego ogromnego jeziora.
{69686}{69817}Utworzyła się lodowa tama na wchodzie, | i pewnego dnia tama ta pękła.
{69821}{69967}I cała ta świeża woda ruszyła, | i rozcieńczyła tą zimną gęstą wodę.
{70056}{70162}Zrobiła ją świeższą, lżejszą,| więc przestała opadać.
{70166}{70228}I ta pompa zatrzymała się.
{70232}{70279}I transfer ciepła ustał.
{70283}{70391}I europa powróciła do ery lodowcowej| na następne 902 tyś. lat.
{70395}{70534}I zmiana z warunków jakie mamy| dzisiaj w kolejną erę lodowcową.
{70538}{70649}Nastąpiła najprawdopodobniej| w około 10 lat.
{70657}{70716}To jest nagły skok.
{70720}{70848}Oczywiście to już się nie wydarzy. | Ponieważ nie ma już lodowca na Pł. Ameryce.
{70852}{70967}Czy jest jakiś inny kawał| lodu gdzieś w pobliżu?
{70971}{71065}No tak. Jeszcze do tego wrócimy.
{71557}{71665}To jest dla mnie| ekstremalnie frustrujące.
{71697}{71841}By komunikować się cały czas na nowo, |tak zrozumiale jak potrafię.
{71920}{72056}A my nadal najgorzej udzielamy się | w sprawie tego problemu.
{72157}{72297}Rozglądam się w poszukiwaniu| sygnałów, że naprawdę się zmienimy.
{72422}{72492}Narazie ich nie widzę.
{72496}{72643}/Wielu znanych naukowców mówi, |/że jednym z czynników zanieczyszczeń
{72653}{72766}/są tlenki azotu z| rozkładających się roślin.
{72855}{73012}/Ten facet jest tak wielkim ekstremistą | /ekologicznym, że wszyscy amerykanie
{73016}{73120}/utracą miejsca pracy. On jest szalony.
{73133}{73245}/Nawet gdyby ludzie powodowali |/globalne ocieplenie, a tak nie jest.
{73249}{73382}/Było by to największe kłamstwo | /wymierzone w amerykanów.
{73431}{73535}Jeśli problem nie dotyka ich osobiście.
{73641}{73721}Łatwo im go ignorować.
{73854}{73957}Powiedzieć, że zajmiemy się tym jutro.
{74069}{74199}Ten sam fenomen zmian, | następuje również w porach roku.
{74234}{74388}Tu są badania z Holandii. | Szczyt przylotów ptaków wracających z migracji,
{74393}{74510}25 lat temu wychodził 25 kwietnia. | Ich młode wykluwały się 3 czerwca.
{74514}{74605}Właśnie w momencie kiedy pojawiały | się gąsienice.
{74609}{74673}Tak był plan przyrody.
{74677}{74816}Ale 20 lat ocieplania później. | Gąsienice pojawiają się 2 tygodnie wcześniej.
{74820}{74966}Ptaki próbują nadgonić, ale nie udaje im się. | Więc są w kłopotach.
{74981}{75139}Istnieją miliony nisz ekologicznych,| które są pod wpływem globalnego ocieplenia.
{75143}{75263}To są dni mrozu w południowej Szwajcarii | w ostatnich 100 latach.
{75267}{75423}Zmalały gwałtownie. Ale patrzcie jak dużo | inwazyjnych egzotycznych gatunków
{75427}{75544}pojawiło się by zapełnić| nowe ekologiczne nisze.
{75563}{75684}To samo dzieje się też tutaj w USA. | Słyszeliście o problemie z Sosnowymi Żukami?
{75688}{75840}Te żuki były zabijane przez mroźne zimy. | Ale mniej dni z przymrozkami.
{75861}{75919}I sosny są przez nie dewastowane.
{75923}{76092}To jest część z 14 milionów akrów drzew na Alasce, | które zostały zabite szkodniki.
{76128}{76257}Istnieją miasta, które zostały założone, |ponieważ były ponad granicą występowania
{76261}{76346}komarów. Nairobi i wiele innych.
{76350}{76452}Z ociepleniem klimatu, komary przenoszą się | na wyższe tereny.
{76456}{76610}Istnieje także wielu innych nosicieli | chorób zakaźnych. Nie tylko komary.
{76679}{76838}Mieliśmy 30 tzw. nowych chorób, | które pojawiły się w ostatnim ćwierćwieczu.
{76855}{76955}I wiele z nich, jak SARS, |spowodowało olbrzymie kłopoty.
{76959}{77013}Odporne formy gruźlicy.
{77017}{77144}Powracają choroby, które już kiedyś |były pod kontrolą.
{77156}{77262}Ptasia grypa jak wiecie, |jest poważną sprawą.
{77266}{77377}Wirus z zachodniego nilu. |Przybył na wschodnie wybrzeże w 1999 roku.
{77381}{77434}2 lata później był już za Mississippi.
{77438}{77531}2 lata później rozprzestrzenił się |na cały kontynent.
{77535}{77678}Mamy tu bardzo niepokojące widoki. | Rafy koralowe na całym świecie.
{77682}{77812}Z powodu globalnego ocieplenia i innych | czynników bieleją i kończą o tak.
{77816}{77930}Gatunki ryb, które zależą od | raf koralowych są zagrożone.
{77934}{78100}Zanikanie gatunków zwierząt postępuje |teraz tysiąckrotnie szybciej niż w naturze.
{78117}{78196}Doprowadza mnie to do drugiego| kanarka w kopalni węgla.
{78200}{78300}Antarktyda. Największa| połać lodu na całej Ziemi.
{78304}{78446}Mój przyjaciel powiedział w 1978 roku, |że jeśli zobaczysz odłamującą się krę lodową
{78450}{78618}na antarktydzkim półwyspie, uważaj. | Będzie to dzwonek ostrzegawczy przed globalnym ociepleniem.
{78622}{78782}Jeśli spojrzymy na ten półwysep, | każde miejsce gdzie widać te zielone plamy.
{78813}{78985}Jest lodową krą większą niż stan Rhode Island, |która odłamała w okresie ostatnich 15-20 lat.
{78989}{79063}Skupie się tylko na jednej.| Nazywającej się Larson B.
{79067}{79229}Spójrzcie na te czarne plamki tutaj. | Może się wydawać, że patrzymy przez lód.
{79273}{79428}To jest tylko iluzja. Naprawdę jest to | rozpuszczony lód, który tworzy baseny wody.
{79432}{79562}Gdybyście lecieli nad nimi w helikopterze, | zobaczylibyście że mają wysokość 214 metrów.
{79566}{79644}Są takie majestatyczne. Takie masywne.
{79648}{79779}W oddali są góry, a przed górami| jest szelf kontynentalny.
{79833}{79979}To jest pływający lód. Istnieje też lód połączony | z ziemią na dolnych stokach tych gór.
{79983}{80094}Odległość stąd do gór| wynosi 25 mil. (40 km)
{80103}{80244}Myśleli, że to będzie stabilne przynajmniej | przez 100 lat. Nawet z globalnym ociepleniem.
{80248}{80410}Naukowcy badający te pokrywy lodowe, byli| zdumieni gdy spojrzeli na te zdjęcia.
{80421}{80596}Zaczynając 31 Stycznia 2002 roku. W okresie 35 dni. | Ta połać lodu całkowicie zniknęła.
{80662}{80786}Nie mogli wymyślić jak to możliwe, | że stało się to tak nagle.
{80790}{80903}Starali się dojść do tego,| gdzie popełnili błąd.
{80907}{80987}I wtedy skupili swoją uwagę na tych | basenach roztopionej wody.
{80991}{81059}Nawet zanim doszli do| tego co się tam stało.
{81063}{81131}Coś innego zaczęło iść nie po ich myśli.
{81135}{81203}Kiedy ten pływający lód pękł.
{81207}{81275}Przestał przytrzymywać lód na ziemi.
{81279}{81347}I ten lód z ziemi zaczął| wpadać do oceanu.
{81351}{81395}To było jak wyciągnięcie| korka z butelki.
{81399}{81491}Istnieje różnica między| pływającym lodem a lodem ziemnym.
{81495}{81587}Taka różnica jak kostki lodu| pływające w szklance wody,
{81591}{81683}które kiedy się topią,| nie podnoszą poziomu wody,
{81687}{81755}a kostkami które są| ułożone na innych kostkach,
{81759}{81827}które topiąc się wylewają| wodę poza krawędzie.
{81831}{81899}Dlatego mieszkańcy tych| narodów z Pacyfiku.
{81903}{81994}Musieli się ewakuować na Nową Zelandię.
{81998}{82066}Ale chcę się skupić na| zachodniej Antarktydzie.
{82070}{82186}Ponieważ dobrze ukazuje różnicę między| lodem na ziemi a lodem morskim.
{82190}{82258}Obydwa są tam obecne.| Są osadzone na czubkach wysp,
{82262}{82354}ale ocean wpływa pod nie.
{82358}{82426}Kiedy ocean staje się cieplejszy,| ma to na nie wpływ.
{82430}{82498}Gdyby to się roztopiło,
{82502}{82570}poziom wody na świecie podniósł| by się o 20 stóp (6m).
{82574}{82690}Zmierzyli niepokojące zmiany| pod tą powierzchnią lodu.
{82694}{82786}Uważają jednak że jest| bardziej stabilna niż,
{82790}{82882}inny wielki obiekt lodowy,| który jest podobnych rozmiarów..
{82886}{82977}Grenlandia także podniosła| by poziom wody o 20 stóp.
{82981}{83025}gdyby stopniała.
{83029}{83097}Mój kolega przywióź| niedawno kilka zdjęć,
{83101}{83169}z tego co się właśnie| dzieje na Grenlandii.
{83173}{83265}Dramatyczne zmiany.| To są baseny wodne tego samego rodzaju
{83269}{83361}które utworzyły się tutaj,| na obszarze Antarktydy.
{83365}{83409}Naukowcy myśleli,
{83413}{83529}że gdy woda zacznie stykać się| z lodem, to zaczną zamarzać.
{83533}{83601}Ale okazało się, że naprawdę
{83605}{83697}woda podąża dalej.| Tworzy tunele do dna
{83701}{83745}i robi z lody ser szwajcarski,
{83749}{83793}podobnie jak termity.
{83797}{83865}Pokazuje to w jaki sposób tworzą się| szczeliny lodowe,
{83869}{83984}I kiedy powstają jeziora,| tworzą coś w rodzaju studni spływowych.
{83988}{84032}Woda przenika aż do spodu i nawilża
{84036}{84104}spoczywający na podłożu lód.
{84108}{84176}Dla wyobrażenia sobie skali problemu| spójrzcie na tych ludzi.
{84180}{84272}To nie dzieje się przy linii brzegowej Grenlandii,| ale w jej centrum.
{84276}{84368}To olbrzymie potoki wody
{84372}{84416}z topiących się lodowców
{84420}{84488}spływające w dół wewnątrz kanałów| wydrążonych w lodach Grenlandii
{84492}{84536}aż do podłoża skalnego.
{84540}{84673}Na Grenlandii od zawsze| występowały sezonowe odwilże
{84684}{84776}i powstawały kanały,| ale nigdy nie przybierało to takich rozmiarów jak obecnie.
{84780}{84896}W 1992 roku zmierzono na Grenlandii| ilość wody pochodzącej z roztopów.
{84900}{84943}10 lat później, dzieje się coś takiego.
{84947}{85039}A oto roztopy z 2005 roku.
{85043}{85135}Doradca naukowy Tonyłego Blair'a| powiedział
{85139}{85207}ponieważ to co obecnie| dzieje się na Grenlandii,
{85211}{85279}sprawia, że mapa świata powinna zostać| nakreślona od nowa.
{85283}{85351}Jeżeli lody Grenlandii stopnieją,
{85355}{85447}lub połowa lodów z Grenlandii| i Wschodniej Antarktyki
{85451}{85495}zniknie,
{85499}{85625}Właśnie to stanie się| z linią brzegową Florydy.
{85715}{85807}To stanie się w zatoce San Francisco.
{85811}{85903}Bardzo wiele ludzi| zamieszkuje te obszary.
{85907}{86015}Holandia,| jeden z najbardziej nizinnych krajów.
{86026}{86070}Powstaną niesamowite zniszczenia.
{86074}{86214}Rejon w pobliżu Pekinu| będący domem dla 10 milionów ludzi.
{86218}{86286}Sytuacja przedstawia się gorzej| w pobliżu Szanghaju,
{86290}{86378}mieszka tam 40 milionów ludzi.
{86386}{86502}Jeszcze gorzej w pobliżu Kalkuty,| i wschodniego Bangladeszu,
{86527}{86594}Obszar ten zamieszkuje|60 milionów ludzi.
{86623}{86739}Pomyślcie o wpływie | kilkuset tysięcy mieszkańców...
{86748}{86815}kiedy muszą zostać przeniesieni| na skutek jakiejś katastrofy naturalnej.
{86822}{86926}A teraz wyobraźcie sobie,| kiedy w grę wchodzi więcej niż sto milionów.
{86953}{87015}To jest Manhanttan.
{87019}{87083}To jest miejsce upamiętniające ofiary| World Trade Centre.
{87114}{87194}Po tragicznych wydarzeniach 11 września,
{87237}{87278}Powiedzieliśmy sobie, "Nigdy więcej."
{87307}{87370}A oto co stanie się z Manhattanem
{87499}{87549}Obliczono to bardzo, bardzo dokładnie,
{87553}{87623}tak jak tylko naukowcy| mogli przewidzieć
{87627}{87698}jak dużo wody| pokona wały przeciwpowodziowe w Nowym Orleanie.
{87728}{87839}Obszar gdzie znajduje się| pomnik pamięci ofiar World Trade Centre
{87846}{87891}będzie znajdował się pod wodą.
{87920}{88039}Możliwe, że powinniśmy przygotować się także| przeciwko innym zagrożeniom niż tylko terroryzm?
{88053}{88141}Powinniśmy zainteresować| się także innymi problemami.
{88319}{88373}/1.3 miliarda ludzi.
{88424}{88474}/Gospodarka rozwija| się bardzo dynamicznie.
{88530}{88578}/Potrzeba coraz to więcej energii.
{88593}{88650}/Ogromne zasoby węgla kamiennego.
{88676}{88756}Zagłębie węglowe w Północnych Chinach,
{88788}{88831}- Wewnętrzna Mongolia.|- Tak.
{88835}{88903}Następnie prowincja Shaanxi.
{88907}{88998}- I oczywiście tutaj największe kopalnie węgla.|- Właśnie tutaj.
{89002}{89052}- Tak.|- A czy tutaj są kopalnie odkrywkowe?
{89056}{89094}- Tak.|- Tak.
{89098}{89162}/Za każdym razem kiedy odwiedzam Chiny,
{89166}{89257}/Uczę się od ich naukowców.|/To oni mają rację.
{89261}{89324}Podali mi wiele powodów,| posiadania tak wielu
{89328}{89398}elektrowni spalających węgiel kamienny.
{89402}{89469}Muszę powiedzieć,| że ta liczba jest ogromna
{89473}{89516}ponieważ jest to| opłacalne dla gospodarki.
{89524}{89636}/Ta kwestia jest tak samo ważna dla Chin|/jak i dla Stanów Zjednoczonych.
{89668}{89773}/Oboje używamy przestarzałych technologii|/które bardzo zanieczyszczają środowisko.
{89777}{89812}/... więcej powodzi i więcej susz
{89816}{89874}/silniejsze burze,
{89878}{89938}/a globalne ocieplenie|/przedstawione jest na wykresie.
{89942}{90035}/I jeśli możecie podać mi jakiekolwiek sugestie|/dla wszystkich zgromadzonych tutaj
{90039}{90135}/co możemy zrobić z| zaistniałą obecnie sytuacją.
{90139}{90222}/Oddzielenie prawdy od fikcji
{90237}{90342}/i dokładny związek|/z nieporozumieniami
{90350}{90408}/jest częścią czegoś| czego uczycie się tutaj.
{90428}{90546}/Kiedy ostrzeżenia są dokładne|/i bazują na nauce,
{90563}{90646}/a My jako ludzkie jednostki,|/niezależnie w jakim kraju mieszkamy,
{90650}{90702}/musimy znaleźć sposób by
{90706}{90797}/ostrzeżenia zostały| usłyszane i wywołały reakcje.
{90977}{91086}/Mamy ciężkie czasy|/odrzucając rodzime schematy
{91090}{91138}/mówiące nam o tym, że| żyjemy przeszłością.
{91146}{91263}/Stanęliśmy w obliczu| /niedopuszczalnych konsekwencji.
{91411}{91527}Jesteśmy świadkami kolizji| naszej cywilizacji z Ziemią.
{91531}{91603}Są trzy czynniki| powodujące taki stan rzeczy,
{91607}{91651}a pierwszym z nich| jest populacja świata.
{91658}{91764}Kiedy moje pokolenie wyżu demograficznego| pokolenie powstałe po II Wojnie Światowej,
{91768}{91835}populacja przekroczyła| punkt 2 miliardów.
{91877}{91932}Teraz, kiedy mam 50 lat,
{91936}{92020}osiągnęła prawie 6,5 miliarda.
{92043}{92157}I jeżeli osiągnę| szacowany przez demografów wiek,
{92166}{92208}ta liczba przekroczy 9 miliardów.
{92224}{92336}Więc jeśli potrzeba 10000 pokoleń| aby osiągnąć dwa miliardy
{92340}{92413}a potem w czasie| jednego ludzkiego życia,
{92417}{92483}liczba ta wzrasta z 2 do 9 miliardów,
{92497}{92573}widzimy, że różnice widać gołym okiem.
{92577}{92638}Mamy coraz większy| wpływ na wygląd Ziemi.
{92642}{92713}Największy mają kraje rozwijające się.
{92717}{92780}Ma to wpływ na ilość| spożywanego pożywienia.
{92784}{92837}Na ilość potrzebnej wody pitnej.
{92841}{92921}Ma to także wpływ na| wykorzystanie zasobów naturalnych,
{92925}{92959}i jest to jeden z głównych powodów
{92963}{93034}dlaczego widzimy| dewastację naszych lasów,
{93038}{93087}i to nie tylko tych tropikalnych.
{93091}{93137}Jest to kwestia polityczna.
{93141}{93247}To jest granica pomiędzy Haiti| i Republiką Dominikany.
{93251}{93351}Inny kierunek polityki tutaj,| a zupełnie inny z drugiej strony.
{93359}{93359}Jest to efektem wycinania| ale również wypalania.
{93461}{93547}Prawie 30% CO2, który każdego| roku dostaje się do atmosfery
{93551}{93610}pochodzi z wywołanych przez ludzi| pożarów lasów.
{93616}{93712}To jest zdjęcie Ziemi w nocy| zrobione w przeciągu sześciu miesięcy
{93716}{93770}pokazujące światła| miast w kolorze białym
{93774}{93832}a pożary lasów i buszu| w kolorze czerwonym.
{93836}{93913}Żółte obszary to spalanie gazów,| takich jak te na Syberii.
{93928}{93967}A to prowadzi mnie do drugiego czynnika,
{93971}{94035}który zmienia nasze stosunki| z Ziemią.
{94039}{94143}Naukowa i technologiczna rewolucja| jest niezwykłym błogosławieństwem,
{94148}{94211}daje nam niezwykłe korzyści
{94215}{94290}w dziedzinach takich jak medycyna| czy choćby komunikacja.
{94294}{94387}Ale ta nowa potęga, którą posiadamy| obarcza nas także odpowiedzialnością
{94391}{94428}aby myśleć o jej skutkach.
{94435}{94471}Oto formuła aby o tym pomyśleć.
{94475}{94558}Stare nawyki i przestarzała technika| prowadzą do przewidywalnych konsekwencji.
{94576}{94675}Stare nawyki, które trudno zmienić| i dodatkowo nowa technologia
{94681}{94750}mogą mieć dramatyczne konsekwencje.
{94754}{94829}Wojny z wykorzystaniem włóczni| i strzał
{94833}{94933}strzelb i karabinów,| to jedna sprawa.
{94937}{94990}Ale potem przyszła nowa technologia.
{95177}{95241}Musimy myśleć o wojnie| z różnych perspektyw
{95262}{95355}ponieważ nowe technologie| kompletnie zmieniły
{95359}{95423}konsekwencje tych starych nawyków
{95427}{95532}tak, że nie możemy kontynuowć| tego co było kiedyś.
{95558}{95668}Z drugiej strony, od zawsze wykorzystywaliśmy Ziemię| do produkcji pożywienia.
{95678}{95772}Dla naszej egzystencji,| używaliśmy relatywnie prostych narzędzi..
{95776}{95836}Pług, traktor.
{95850}{95918}Ale nawet takie narzędzia jak łopata| są dzisiaj inne.
{95931}{95969}Łopata kojarzona z czymś takim.
{95982}{96024}Łopaty stały się większe.
{96031}{96097}A z każdym rokiem, stają| się coraz bardziej potężne.
{96103}{96211}Nasze nowe możliwości,| zmiany powierzchni ziemi,
{96215}{96258}także bardzo się zmieniły.
{96263}{96370}To samo możecie powiedzieć| o irygacji, która jest wielkim osiągnięciem.
{96376}{96477}Jednak kiedy zmieniamy kierunki rzek| nie myśląc o konsekwencjach takich działań,
{96481}{96576}to czasami rzeki mogą już nigdy| nie zobaczyć morza.
{96590}{96627}Były dwie rzeki w Azji Centralnej
{96631}{96692}wykorzystywane były| przez były Związek Radziecki
{96696}{96732}do nawadniania pól bawełny.
{96736}{96809}Morze Aralskie było| zasilane właśnie nimi.
{96813}{96878}Było czwartym pod względem wielkości| śródlądowym morzem świata.
{96882}{96956}Kiedy tam pojechałem,| zobaczyłem coś niesamowitego
{96960}{97059}ogromną flotę rybacką| spoczywającą na piasku.
{97073}{97187}Oto kanał, który desperacko| próbowano zbudować
{97191}{97240}aby dogonić cofającą się linię brzegową.
{97247}{97313}Błędy popełniane przez| nas w kontakcie z naturą
{97317}{97356}mogą mieć o wiele| poważniejsze konsekwencje
{97360}{97455}ponieważ nasze technologie| przewyższają nas samych.
{97462}{97552}Kiedy połączymy wszystko w jedną całość,| wychodzi na to, że jesteśmy jedną z sił natury.
{97559}{97619}To także kwestia polityki.
{97625}{97682}Oto komputerowa mapa świata
{97686}{97794}która pokazuje wkład poszczególnych regionów świata| w globalnym ociepleniu.
{97806}{97894}Nasz kraj jest odpowiedzialny| bardziej niż, cała Ameryka Południowa
{97898}{97956}cała Afryka, cały Bliski Wschód,
{97960}{98032}cała Azja, więcej niż te| regiony zebrane razem.
{98043}{98156}Roczna emisja CO2 w tonach na osobę w Afryce, Indiach, Chinach,| Japonii, Unii Europejskiej, Rosji.
{98160}{98236}A tu jesteśmy my.| To o wiele więcej niż gdziekolwiek indziej.
{98240}{98332}Jeżeli pod uwagę weźmiemy populację poszczególnych regionów,| sprawa przedstawia się trochę inaczej.
{98336}{98407}Największą rolę odgrywają Chiny,| potem jest Europa.
{98411}{98503}Jednak wciąż mamy największy wpływ|. Jesteśmy poza wszelkimi notowaniami.
{98508}{98591}A to zależy od naszego spojrzenia| na to jak o tym wszystkim myślimy,
{98595}{98658}ponieważ nas sposób myślenia| jest trzecim i ostatnim czynnikiem,
{98662}{98724}który zmienia nasze relacje z planetą.
{98728}{98831}Żaba skacząca do garnka| z gotującą się wodą,
{98835}{98915}wyskakuje od razu| ponieważ wyczuwa niebezpieczeństwo.
{98919}{98971}Ale ta sama żaba,
{98975}{99055}skacząca do garnka z letnią wodą,
{99059}{99114}która powoli zacznie się gotować,
{99118}{99191}będzie tam siedzieć, bez żadnej reakcji.
{99195}{99299}Będzie tam siedzieć nawet wtedy,| kiedy temperatura będzie wciąż rosła.
{99303}{99415}Będzie tam siedzieć, do czasu...|Do czasu aż nie zostanie uratowana.
{99439}{99495}To bardzo ważne aby uratować żabę.
{99586}{99624}Ale rzecz w tym, że...
{99640}{99724}...nasz "zbiorowy" system nerwowy| jest taki sam jak u tej żaby.
{99728}{99832}Bardzo często ostrzega nas| zanim dostrzeżemy niebezpieczeństwo.
{99836}{99911}Jeśli coś dzieje się stopniowo,| chociaż w rzeczywistości jest inaczej,
{99915}{100023}po prostu siedzimy| i nie odpowiadamy na zagrożenie.
{100027}{100043}Nie reagujemy.
{100191}{100258}/Nie pamiętam czasów,| kiedy byłem dzieckiem
{100284}{100382}/Kiedy lato nie kojarzyło mi się|/z pracą przy uprawie tytoniu.
{100386}{100467}/To było po prostu... Kochałem te czasy.|/To był ten okres...
{100471}{100561}/kiedy praca z chłopakami na farmie...
{100565}{100609}/... wydawała mi się zabawą.
{100643}{100754}Raport Ministerstwa Zdrowia z 1964 roku
{100795}{100850}ukazywał dowody łączące
{100854}{100953}palenie papierosów| a zachorowaniami na raka płuc.
{101035}{101081}/My wciąż uprawialiśmy tytoń.
{101177}{101279}/Nancy była prawie 10 lata|/ starsza niż ja,
{101283}{101347}/było tylko nas dwoje.
{101395}{101450}/Była moim opiekunem
{101454}{101539}/a jednocześnie przyjacielem.
{101597}{101672}/Jako nastolatka zaczęła| palić papierosy...
{101691}{101770}/... i nigdy nie przestała.
{101815}{101863}/Umarła na raka płuc.
{101962}{102024}/To jeden ze sposobów w jaki| nie chciałoby się umierać.
{102102}{102180}/Sama myśl, że to właśnie my...
{102221}{102310}/... byliśmy częścią tej| całej gospodarczej machiny...
{102314}{102348}/...produkującej papierosy
{102353}{102424}/... odpowiedzialnej za raka,
{102431}{102466}/to było takie...
{102500}{102570}/Takie bolesne z wielu powodów.
{102616}{102731}/Mój ojciec, który hodował tytoń|/całe swoje życie. Przestał.
{102794}{102874}/Bez jakiegokolwiek wyjaśnienia
{102890}{102978}/jakiekolwiek miałoby ono sens,|/przestał się tym zajmować.
{103019}{103055}/Po prostu przestał.
{103245}{103374}/To po prostu ludzka rzecz|/by połączyć wszystko w jedną całość. Wiem o tym.
{103378}{103498}/Wiem też, że kiedy wszystko okaże się jasne|/będzie to dzień twego rachunku sumienia
{103511}{103618}/będziesz żałował,|/że nie wpadłeś na to szybciej.
{103818}{103899}Są trzy wyobrażenia, przekonania| wprowadzające nas w błąd.
{103903}{103945}Pierwsze, czyż nie ma| niezgody pomiędzy naukowcami
{103949}{104007}dotyczącej wyjaśnienia problemu| czy to prawda, czy fałsz?
{104011}{104063}Tak naprawdę, nie.
{104074}{104153}Przestudiowano niemal każdy| naukowy artykuł
{104158}{104274}wydany w ciągu ostatnich 10 lat| na temat globalnego ocieplenia.
{104284}{104386}Wybrano 10 % z nich,|928 artykułów.
{104402}{104499}Wiecie jaka była liczba tych,| które podważały opinie naukowców
{104503}{104586}że to my powodujemy globalne ocieplenie| oraz że jest to poważny problem?
{104590}{104636}Ani jeden z 928, ani jeden.
{104675}{104755}Koncepcja, że między| naukowcami panuje niezgoda
{104762}{104864}była rozmyślnie stworzona| przez relatywnie małą grupę ludzi.
{104871}{104932}Oto jedna z ich ujawnionych| wewnętrznych notatek służbowych.
{104936}{105006}Oto co mówiła,| w porozumieniu z prasą.
{105010}{105098}Ich celem jest uznanie| globalnego ocieplenia
{105102}{105149}raczej jako teorii niż faktu.
{105177}{105208}To zdarzyło się przedtem.
{105279}{105341}Po raporcie Ministerstwa Zdrowia.
{105374}{105439}To notatka służbowa sprzed|40 lat. Oto co powiedzieli.
{105443}{105481}"Wątpliwość jest naszym produktem,
{105495}{105610}"ponieważ to najlepszy sposób aby wzbudzić| kontrowersje w społeczeństwie."
{105630}{105670}Ale czy odnieśli sukces?
{105674}{105767}Pamiętacie, że przestudiowano|928 artykułów.
{105771}{105841}Ani jeden nie podważył opinii naukowców.
{105845}{105929}Przeprowadzono kolejne badanie| artykułów zamieszczanych w prasie codziennej.
{105933}{106021}Wybrano 636 artykułów,| zamieszczonych w ciągu ostatnich 14 lat.
{106025}{106065}Więcej niż połowa z nich mówiła,
{106080}{106175}"Cóż, nie jesteśmy pewni.| To może być problem lub nie."
{106186}{106245}Nic dziwnego, że ludzie| są zdezorientowani.
{106475}{106500}Cześć.
{106523}{106557}I czego się dowiedziałeś?
{106617}{106655}Dla kogo pracują?
{106729}{106762}Szef sztabu?
{106766}{106787}Zamierzam...
{106791}{106846}To jest biuro do spraw | środowiska w Białym Domu.
{106855}{106970}Amerykański Instytut Paliwowy. Można powiedzieć, | że jest to lobby na rzecz ropy i benzyny.
{107001}{107036}Czy to jest uczciwe?
{107045}{107080}Całkowicie uczciwe.
{107111}{107209}Zrób jeszcze trochę i zobacz | kto był jego klientami.
{107231}{107293}Więc był obrońcą w sprawie| Exxon Valdez.
{107333}{107376}Bardzo. Dziękuje.
{107439}{107535}/Naukowcy mają wewnętrzny obowiązek
{107554}{107634}/do respektowania i przedstawiania prawdy|/w sposób w jaki ją dostrzegają.
{107694}{107806}/Dlaczego przeczyłeś samemu sobie
{107826}{107922}/w zeznaniu jakie złożyłeś|/w kwestiach naukowych?
{107926}{108012}/Ostatni paragraf w tej sekcji|/nie jest napisany przeze mnie.
{108016}{108059}/Został dodany do mojego zeznania.
{108063}{108147}/Jeśli zmusili cię do| zmiany naukowych wniosków,
{108151}{108224}/jest to forma naukowego oszustwa.
{108228}{108304}/Wiecie, w Związku Radzieckim|/odznaczano naukowców,
{108308}{108400}/którzy zmieniali wyniki swych badań|/aby były zgodne z ideologią...
{108509}{108552}/Widziałem naukowców
{108570}{108640}/którzy byli prześladowani,
{108666}{108703}/wyśmiewani,
{108722}{108840}/pozbawiani pracy, dochodów,
{108881}{108969}/tylko dlatego, że fakty które odkryli
{108973}{109049}/były "niewygodną prawdą"
{109135}{109193}/którą starali się ujawnić.
{109285}{109354}/On pracował dla|/Amerykańskiego Instytutu Paliwowego.
{109370}{109411}W styczniu 2001 roku,
{109415}{109505}prezydent upoważnił go| do prowadzenia polityki środowiskowej.
{109547}{109611}Z Agencji Ochrony| Środowiska otrzymał notatkę
{109625}{109702}ostrzegającą o globalnym ociepleniu
{109710}{109788}a on ją przeredagował.| Nie mając jakiegokolwiek wykształcenia naukowego.
{109811}{109877}Ale on uwziął się by być| nadrzędnym naukowcem.
{109881}{109955}Powiedziałem, "Chce zobaczyć coś| co wygląda jak pismo tego faceta."
{109959}{110050}To wiadomość z Agencji Ochrony Środowiska.| To rzeczywiście jego pismo.
{110062}{110145}Powiedział, "Nie możesz tak mówić.| To tylko spekulacje."
{110154}{110215}To było kłopotliwe dla Białego Domu,
{110219}{110304}więc ten koleś kilka dni| później podał się do dymisji.
{110308}{110403}A dzień po rezygnacji,| poszedł pracować dla Exxon Mobil.
{110439}{110511}Ponad 100 lat temu Upton| Sinclair napisał coś takiego.
{110515}{110584}Trudno sprawić by| człowiek coś zrozumiał,
{110598}{110698}gdy jego pensja zależy od| jego niewiedzy na ten temat.
{110871}{110906}Drugie wyobrażenie.
{110910}{110967}Czy możemy wybierać| pomiędzy gospodarką a środowiskiem?
{110971}{111007}To poważna sprawa.
{111011}{111060}Wielu ludzi mówi, że tak.
{111064}{111139}Próbowałem przekonać| poprzednią administrację,
{111143}{111214}za czasów 1 kadencji Busha,| aby zajęto się sprawami Ziemi.
{111218}{111266}Zorganizowano wielką konferencję| w Białym Domu
{111270}{111312}by powiedzieć| "Interesujemy się problemem."
{111316}{111358}Jedno z tych zdjęć przykuło moją uwagę.
{111362}{111406}I chcę o tym z wami| przez chwilę porozmawiać.
{111410}{111494}Oto wybór,| którego musimy dokonać
{111498}{111538}jeżeli zawierzymy tej grupie ludzi.
{111545}{111651}Mamy tu wagę z dwoma balansującymi szalami| dwoma różnymi dobrami .
{111664}{111742}Po jednej stronie, mamy złote sztabki.
{111839}{111881}Czyż, nie wyglądają pięknie?
{111894}{111963}Chciałbym mieć chociaż kilka takich.
{112034}{112148}Na drugiej stronie mamy zaś| naszą planetę jako całość.
{112492}{112573}Uważam, że to zły wybór| i to z dwóch powodów.
{112579}{112668}Po pierwsze, jeśli nie mamy planety...
{112752}{112844}Drugi powód jest taki,| że jeśli robimy coś dobrze,
{112848}{112898}to w końcu tworzymy wielki dobrobyt
{112902}{112958}- a co za tym idzie tworzymy nowe miejsca pracy.|- Tak.
{112962}{113038}Ponieważ dokonując słusznych wyborów| dokonujemy kroku w przód.
{113154}{113258}/Prawdopodobnie ten wykład| dałem już 1000 razy.
{113398}{113457}/Powiedziałbym przynajmniej 1000 razy.
{113487}{113566}/w Nashville, w Knoxville|/w Aspen i Sundance.
{113570}{113672}/Los Angeles i San Francisco.|/Portland, Minneapolis.
{113685}{113801}/Boston, New Haven, Londyn, Bruksela,|/Sztokholm, Helsinki,
{113805}{113880}/Wenecja, Monachium, Włochy i Hiszpania
{113884}{113954}/i Chiny, Korea Południowa, Japonia.
{114029}{114060}Dziękuję.
{114067}{114159}/Podejrzewam, że rzeczą nad którą spędziłem najwięcej czasu|/podczas tych wykładów
{114163}{114222}/jest próba odkrycia i identyfikacji
{114232}{114307}/tych wszystkich rzeczy w| umysłach i przekonaniach ludzi
{114311}{114428}/które mogą stanowić dla nich przeszkodę|/w zrozumieniu całości.
{114479}{114580}/Kiedy zidentyfikuję już przeszkodę,
{114584}{114668}/Staram się ją zneutralizować.|/Odsuwam ją w dal.
{114699}{114749}/Rozbieram ją, zdmuchuję| niczym świeczkę.
{114950}{115001}/Wskazuje Ustawiam sobie cel.
{115062}{115142}/Przekazuję to w wyraźniejszy sposób.
{115171}{115236}/To jedyny sposób w| jaki potrafię to robić
{115259}{115303}/miasto po mieście,
{115439}{115481}/osoba za osobą,
{115599}{115646}/rodzina za rodziną.
{115742}{115775}- Do widzenia. Dziękujemy raz jeszcze.| -Pa .
{115790}{115851}/Mam wiarę, że już niedługo
{115861}{115915}/zmienią się przekonania tak wielu osób
{115945}{116013}/że przekroczymy pewien próg.
{116063}{116092}/Pozwólcie, że podam przykład
{116096}{116173}niewłaściwego postępowania by zachować równowagę| pomiędzy gospodarką a środowiskiem.
{116179}{116234}Jeden z elementów tego zagadnienia| stanowią samochody.
{116238}{116298}Japońskie standardy emisji| spalin znajdują się tutaj.
{116302}{116358}Europa planuje wyprzedzić Japonię.
{116362}{116474}Nasi sojusznicy w Australii i Kanadzie| pozostawiają nas w tyle.
{116481}{116524}A tu właśnie jesteśmy my.
{116580}{116611}A teraz powód dlaczego tak jest.
{116615}{116706}Mówi się, że nie możemy aż tak bardzo| chronić środowiska
{116710}{116785}bez wpływu dla naszej gospodarki| dla producentów aut.
{116789}{116893}Ponieważ producenci aut z Chin| mogą zagarnąć nasze rynki.
{116897}{117011}Cóż, tutaj znajdują się chińskie| standardy emisji spalin.
{117044}{117068}są wyższe od naszych.
{117072}{117135}Na dzień dzisiejszy nie możemy| sprzedawać naszych aut w Chinach
{117148}{117236}ponieważ nie możemy sprostać| chińskim wymogom środowiska.
{117266}{117336}Kalifornia przejęła inicjatywę
{117340}{117442}Podnosząc wymogi środowiskowe samochodów| sprzedawanych w Kalifornii.
{117446}{117521}Dlatego przemysł samochodowy| zaskarżył Kalifornię
{117525}{117582}aby nie wprowadzała tego prawa,| zanim przyniesie jakieś efekty
{117586}{117682}ponieważ znaczyłoby to,| że za 11 lat od teraz
{117686}{117785}kalifornijskie samochody| wprowadzane do sprzedaży
{117789}{117855}będą spełniały takie standardy
{117859}{117900}jak obecnie te w Chinach.
{117904}{117987}Najwidoczniej zbyt wygórowane| aby się do nich zastosować.
{118001}{118059}I czy to pomoże| naszym producentom wygrać?
{118063}{118141}Jeśli spojrzymy,| kto robi to najlepiej na świecie,
{118145}{118227}zobaczymy, że są to firmy,| które produkują bardzo zaawansowane auta.
{118234}{118281}A nasze firmy są w dużych kłopotach.
{118302}{118330}Ostatnie przekonanie.
{118334}{118400}Jeśli przyjmiemy, że ten| problem jest prawdziwy,
{118404}{118466}to może jest tylko zbyt duży| aby zrobić cokolwiek.
{118475}{118570}I wiecie co, jest bardzo wiele osób| które na początku zaprzeczają wszystkiemu
{118574}{118610}by w końcu tylko się zamartwiać
{118614}{118685}bez jakiegokolwiek stanowiska pośrodku
{118689}{118763}kiedy tak naprawdę można coś zrobić| by rozwiązać problem.
{118770}{118859}I na tym właśnie chciałbym skończyć.| Fakt, o którym wszyscy wiemy
{118874}{118975}jedyne czego potrzebujemy| to bezpośrednie spojrzenie na problem.
{118983}{119045}Musimy zrobić bardzo wiele rzeczy,| a nie tylko jedną.
{119050}{119120}Gdybyśmy bardziej rozważnie używali
{119124}{119172}otaczających nas urządzeń elektrycznych,
{119176}{119265}o tyle zmniejszylibyśmy zanieczyszczenie środowiska| a co za tym idzie globalne ocieplenie
{119269}{119339}i ogólny stan naszej atmosfery.
{119343}{119417}Gdybyśmy używali innych energooszczędnych urządzeń, |o tyle.
{119421}{119478}Gdybyśmy używali czystszych samochodów,| o tyle.
{119482}{119556}A do tego wszystkiego zaliczyć możemy.| Wydajniejsze środki transportu,
{119560}{119605}odnawialne źródła energii,
{119609}{119659}nowoczesne filtry| ograniczające emisję CO2,
{119663}{119742}o których niedługo| będzie głośno.
{119748}{119784}Dodając to wszystko,
{119788}{119895}szybko znajdziemy się| poniżej poziomu emisji z 1970 roku.
{119920}{119975}Mamy wszystko czego potrzebujemy,
{119981}{120050}Może nawet trochę dobrej woli polityków.
{120064}{120161}Ale wiecie co? W Ameryce,| dobra wola jest odnawialnym zasobem.
{120282}{120326}Mamy zdolności żeby to zrobić.
{120340}{120399}/Każdy z nas|/przyczynia się do globalnego ocieplenia,
{120403}{120467}/każdy jednak może podjąć decyzję|/aby to zmienić.
{120471}{120574}/Z rzeczami, które kupujemy, sprzętem elektronicznym, którego używamy|/samochodami, którymi jeździmy,
{120578}{120675}/możemy dokonać wyboru|/aby nasz indywidualna emisja CO2 wynosiła zero.
{120682}{120750}Rozwiązania mamy w zasięgu ręki.
{120754}{120833}Musimy mieć tylko determinację| aby wprowadzić je w życie.
{120837}{120924}Pozostaniemy w tyle| czy może jak reszta świata ruszymy do przodu?
{120928}{121012}Wszystkie z tych krajów| przyjęły ustalenia z Kyoto.
{121016}{121133}Są tylko dwa wysoko rozwinięte kraje| na świecie, które tego nie zrobiły...
{121137}{121232}...a My jesteśmy jednym z nich.| Drugim jest Australia.
{121242}{121317}Na szczęście, kilka stanów| przejęło inicjatywę.
{121321}{121391}Dziewięć północno wschodnich stanów| zjednoczyło się
{121395}{121443}w redukcji emisji dwutlenku| węgla do atmosfery.
{121461}{121526}Kalifornia i Oregon podjęły| inicjatywę.
{121530}{121644}Administracja Pensylwanii nawołuje| do korzystania z energii słońca i wiatru.
{121648}{121738}Amerykańskie miasta| robią krok ku przyszłości.
{121744}{121814}Jedno po drugim, widzimy
{121847}{121953}jak wszystkie te miasta zobowiązują się| do likwidacji globalnego ocieplenia.
{122012}{122075}Więc co z resztą z nas?
{122098}{122210}Ostatecznie to pytanie, ta kwestia| znowu do nas powróci.
{122214}{122290}Czy My, jako Amerykanie,
{122312}{122378}jesteśmy zdolni do wielkich rzeczy
{122382}{122438}nawet jeśli ich realizacja| jest skomplikowana?
{122442}{122478}Czy jesteśmy zdolni
{122482}{122571}prześcignąć nas samych| prześcignąć historię?
{122575}{122680}Cóż, nasza historia mówi,| że możemy to zrobić.
{122684}{122749}/Utworzyliśmy własne państwo,|/wywołaliśmy rewolucję
{122753}{122820}/i przynieśliśmy coś całkiem nowego|/na tej Ziemi,
{122824}{122909}/wolny naród gwarantujący|/indywidualną wolność.
{122923}{123033}/Ameryka dokonała moralnego wyboru.|/Niewolnictwo było niewłaściwie,
{123041}{123146}/nikt nie może być w połowie wolny|/a w połowie niewolnikiem.
{123157}{123197}/My, Amerykanie, zdecydowaliśmy...
{123201}{123254}/... że kobiety powinny| mieć prawu do głosowania.
{123258}{123318}/Pokonaliśmy totalitaryzm|/a równocześnie wygraliśmy wojny...
{123336}{123417}/... na Pacyfiku i Atlantyku
{123426}{123496}/Znieśliśmy segregację| rasową w naszych szkołach.
{123500}{123578}/To My pokonaliśmy takie przerażające choroby|/jak polio.
{123582}{123616}/My wylądowaliśmy na Księżycu.
{123620}{123704}/Doskonały przykład tego, do czego jesteśmy zdolni|/kiedy jesteśmy w formie.
{123708}{123784}/Pracowaliśmy razem|/w kompletnie różnych kierunkach
{123788}{123833}/aby obalić komunizm.
{123837}{123927}/Rozwiązaliśmy nawet|/kryzys globalnego skażenia środowiska, zanim,
{123931}{123997}/dziura ozonowa| powiększyła się za bardzo.
{124001}{124060}/Mówiło się,|/że to problem niemożliwy do rozwiązania...
{124064}{124126}/... ponieważ jest to globalne| wyzwanie dla środowiska...
{124130}{124222}...wymagające współpracy| wszystkich krajów świata.
{124229}{124274}Wzięliśmy się za to jednak.
{124278}{124356}Stany Zjednoczone objęły prowadzenie| w likwidacji chemikaliów...
{124360}{124403}...powodujących ten problem.
{124407}{124520}Teraz musimy wykorzystać polityczne procesy| w naszej demokracji,
{124524}{124602}a potem zdecydować się na wspólne działanie| aby rozwiązać te problemy.
{124606}{124682}Musimy mieć jednak różny punkt widzenia| na te problemy.
{124693}{124765}Różne od wszelkich problemów| z jakimi spotkaliśmy się do tej pory.
{124827}{124940}/Wszyscy pamiętamy ten film|/z Ziemią obracającą się w kosmosie?
{124970}{125071}/Jeden ze ziemskich satelitów| oddalał się tak wciąż,
{125087}{125171}/... i kiedy oddalił się o|4 miliardy mil w kosmosie,
{125175}{125264}Carl Sagan powiedział,| "Zróbmy jeszcze jedno zdjęcie."
{125296}{125345}Widzicie ten mały jasno| niebieski punkcik?
{125372}{125395}To, właśnie My.
{125410}{125493}Wszystko co kiedykolwiek wydarzyło się| w ludzkiej historii
{125507}{125561}dokonało się w tym punkcie.
{125579}{125637}Wszelkie triumfy i tragedie.
{125653}{125708}Wszelkie wojny, wszelki głód.
{125722}{125769}Nasze największe osiągnięcia i odkrycia.
{125807}{125847}To nasz jedyny dom.
{125880}{125975}I tylko to jest stawką,| o którą musimy walczyć.
{125990}{126088}Nasza zdolność do życia
{126098}{126137}na planecie zwanej Ziemią,
{126163}{126218}jako cywilizacja, którą| czeka jakaś przyszłość.
{126320}{126393}/Głęboko wierzę, że jest| to kwestia moralna.
{126410}{126482}/To właśnie Wasz czas by| rozważyć ten problem.
{126486}{126586}/To nasz czas by powstać po raz kolejny,|/by zabezpieczyć naszą wspólną przyszłość.
{126856}{126958}/Nie ma nic niezwykłego|/w tym co robię.
{126999}{127087}/Niezwykłe jest to,|/że miałem możliwość obejrzenia tego...
{127091}{127130}/... będąc młodym człowiekiem.
{127171}{127230}/Panie i Panowie, Pan Al Gore.
{127249}{127350}/To całkiem tak jakby okno zostało otwarte|/a my widzimy przez nie...
{127356}{127448}/... naszą świetlaną przyszłość.
{127482}{127530}/"Widzisz to?" powiedział, "Widzisz?
{127584}{127669}/To jest przyszłość w| której będziesz żyć.
{128229}{128276}/Przyszłe pokolenia
{128293}{128369}/mogą pewnego razu zapytać siebie,
{128379}{128440}/"O czym myśleli nasi rodzice?
{128444}{128550}/"Dlaczego nie przebudzili się|/kiedy mieli taką szansę?"
{128654}{128758}/To pytanie musimy od| nich usłyszeć dzisiaj.
{128998}{129088}Czy jesteś gotowy do| zmiany swego stylu życia
{129111}{129188}Problemy kliamtyczne| mogą zostać rozwiązane
{129215}{129262}Tu dowiesz się jak zacząć
{129266}{129398}idź do strony www.climatecrisis.net
{129425}{129538}W rzeczywistości| możesz ograniczyć swoją emisję CO2 do zera.
{129705}{129750}Kupuj energooszczędne| urządzenia elektryczne
{129754}{129798} + żarówki energooszczędne
{129848}{129878}Zmień stary termostat (używaj| automatycznego wyłącznika)
{129885}{129918}aby zużywać mniej| energii do ogrzania wody.
{129959}{129959}Ocieplaj swój dom| sprawdzaj zużycie energii.
{130048}{130083}Stosuj recykling.
{130233}{130263}Możesz kupić samochód hybrydowy.
{130302}{130353}Kiedy tylko możesz| chodź i używaj roweru.
{130411}{130463}Kiedy możesz używaj kolei| i transportowego masowego.
{130660}{130728}Powiedz swoim rodzicom żeby nie niszczyli świata| ponieważ ty też na nim mieszkasz
{130818}{130908}Jeśli jesteś rodzicem, przyłącz swoje dzieci| i ratuj świat na którym żyjemy.
{131131}{131188}Przestaw się na odnawialne| źródła energii.
{131204}{131278}Zadzwoń do swojego zakładu energetycznego| i spytaj czy oferują czystą energię.
{131288}{131333}Jeśli nie spytaj ich dlaczego.
{131458}{131503}Głosuj na ludzi, którzy| chcą rozwiązać ten problem.
{131551}{131583}Napisz do kongresu.
{131601}{131653}jeśli nie posłuchają, | ubiegaj się o miejsce w kongresie.
{131760}{131808}Sadź drzewa...
{131816}{131858}...bardzo dużo drzew.
{132012}{132063}Porozmawiaj o problemie w| swojej lokalnej społeczności.
{132091}{132143}Zadzwoń do radia i napisz artykuł.
{132156}{132208}Nalegaj aby Ameryka| zmniejszyła emisję CO2.
{132242}{132308}Przyłącz się do światowego ograniczenia| globalnego ocieplenia.
{132468}{132518}Ograniczmy nasze uzależnienie| od ropy naftowej;
{132544}{132598}pomóżmy farmerom produkować| rośliny oleiste.
{132635}{132668}Ustanówmy nowe standardy;
{132705}{132763}w tym niższe standardy| emisji spalin z samochodów.
{132912}{132963}Jeśli wierzysz w modlitwę,
{132999}{133048}módl się aby ludzie znaleźli...
{133055}{133118}siłę do zmian.
{133389}{133448}W myśl słów starego| afrykańskiego przysłowia,
{133497}{133533}kiedy się modlisz, rusz się.
{133603}{133673}Przekonaj każdego kogo znasz| do obejrzenia tego filmu.
{133690}{133753}Ucz się o problemach| klimatu ile tylko możesz.
{133854}{133928}A potem wykorzystaj zdobytą wiedzę.
{134478}{134722}Tłumaczenie i poprawki:|< theM >, < antares444 >
{134732}{134780}Synchro do wersji An.Inconvenient.Truth.DVDRip.XviD-DiAMOND|Magic1982
{134875}{134988}Wszelkie poprawki mile| widziane: [e-mail]
{135010}{135141}Napisy dedykowane mojemu| Słoneczku ... Kocham CIE!
{135166}{135291}Odwiedź www.NAPiSY.info