MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Grażyna Uhman
Organizowanie stanowiska pracy 731[03].Z2.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
____________________________________________________________________________
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Jerzy Giemza
mgr inż. Henryk Stańczyk
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Grażyna Uhman
Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Zych
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 731[03].Z2.01
 Organizowanie stanowiska pracy zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu mechanik precyzyjny 731[03].
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Przykładowe scenariusze zajęć 8
5. Ćwiczenia 14
5.1. Narzędzia do prac naprawczych i konserwacyjnych.
Maszyny i oprzyrzÄ…dowanie do prac naprawczych. Dokumentacja techniczna 14
5.1.1. Ćwiczenia 14
5.2. Przygotowanie stanowiska do napraw maszyn, urządzeń precyzyjnych
i przyrządów pomiarowych. 15
5.2.1. Ćwiczenia 15
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 17
7. Literatura 26
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik precyzyjny. Poradnik
zawiera opis wymagań, jakie uczeń powinien spełnić, by przystąpić do bieżącej jednostki
modułowej, cele, jakie osiągnie po zrealizowaniu tej jednostki, dwa przykładowe scenariusze
zajęć oraz ćwiczenia do poszczególnych tematów. Na końcu poradnika zawarto dwa
narzędzia pomiaru dydaktycznego oraz literaturę. Scenariusze z pozoru są podobne, gdyż
użyto jednego wzorca, jednak zawartość obu różni się od siebie rodzajem ćwiczeń, treścią ich
podsumowania, zastosowanych pomocy dydaktycznych i momentem ich wprowadzenia.
Podobieństwo zaś wynika stąd, że podobny charakter mają zajęcia. Są to zajęcia
ćwiczeniowe, ponadto realizowane w systemie modułowym, wymagają utrzymania reguł
metodycznych dotyczących tego rodzaju zajęć: zwłaszcza poprzedzenie realizacji ćwiczeń
studiowaniem materiału nauczania i odpowiedzią na pytania sprawdzające z właściwym
udziałem nauczyciela oraz posumowanie każdego ćwiczenia oddzielnie.
Poradnik dla ucznia zawiera materiał nauczania, ćwiczenia wraz ze wskazówkami,
potrzebnymi do zaliczenia danej jednostki modułowej, sprawdziany wiedzy i literaturę.
Moduł 731[03].Z2.  Eksploatacja maszyn, przyrządów i urządzeń pomiarowych składa
się z sześciu jednostek (patrz schemat układu jednostek modułowych).
Moduł ten pozwala uczniowi zdobyć wiedzę dotyczącą prawidłowej obsługi, napraw
i regulacji maszyn i urządzeń precyzyjnych. Do takiej wiedzy zalicza się także ta, dotycząca
organizowania stanowiska pracy. Dzięki niej uczeń będzie umieć dokonać prawidłowego
przygotowania stanowiska do wykonywania napraw i regulacji maszyn i urządzeń
precyzyjnych.
Każda jednostka modułowa ma swoje określone cele i może być realizowana jako
samodzielna część, przy czym ich kolejność nie jest dowolna. Jednostka modułowa
731[03].Z2.01.  Organizowanie stanowiska pracy jest zrealizowana w module jako
pierwsza. Podzielona jest na dwa tematy:
1. Narzędzia do prac naprawczych i konserwacyjnych. Maszyny i oprzyrządowanie do prac
naprawczych. Dokumentacja techniczna.
2. Przygotowanie stanowiska do napraw maszyn, urządzeń precyzyjnych i przyrządów
pomiarowych.
Każdy temat w poradniku dla ucznia zawiera ćwiczenia ze wskazaniem materiału
nauczania, pomocnego w ich wykonaniu. Czasami materiał nauczania musi zostać
uzupełniony przez nauczyciela, zwłaszcza, gdy potrzebne są do tego specjalistyczne materiały
z
ródłowe. Materiał nauczania dodatkowy znajduje się w podręczniku oraz w dokumentacjach
technicznych maszyn i urządzeń, a także w PN. Brakujący materiał nauczyciel powinien
odpowiednio przygotować dla uczniów w postaci kserokopii lub eksponatów czy literatury
lub tekstu przewodniego. Tematyka i zakres wymaga także przygotowania stanowisk do
praktycznego wykonania zadań.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń, uczeń powinien sprawdzić, czy jest do tego
odpowiednio przygotowany. W tym celu powinien odpowiedzieć na zestaw pytań
zamieszczony po materiale nauczania. Pytania mają zwrócić uwagę uczniowi na to, co jest
w materiale nauczania najważniejsze. Uczeń powinien odpowiedzieć na nie własnymi
słowami. Dobrze, jeśli udzieli odpowiedzi w zeszycie.
Uczeń powinien opanować wszystkie umiejętności. Ćwiczenia należy ocenić w systemie
dwustopniowym  uczeń umie albo nie umie wykonać ćwiczenia. Opanowanie umiejętności
może cechować się różną biegłością.
Na końcu opracowania każdego z tematów jest zamieszczony sprawdzian postępów,
który pozwoli uczniowi określić swoje osiągnięcia w zakresie poznawanej wiedzy. Jeśli
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
uzyska pozytywne wyniki, to będzie mógł przejść do następnego tematu, a jeśli nie, to
wiadomości i umiejętności powinien powtórzyć i uzupełnić korzystając z pomocy
nauczyciela.
Metody pracy z uczniem
Główną metodą pracy w tej jednostce modułowej są samodzielne ćwiczenia uczniów.
Zaproponowano zarówno ćwiczenia do pracy indywidualnej, jak i zespołowej. Są i takie,
które  w zależności od możliwości uczniów  mogą być wykonywane indywidualnie lub
grupowo. Daje to możliwość indywidualizacji pracy z uczniem.
731[03].Z2
Eksploatacja maszyn, urządzeń i przyrządów
pomiarowych
731[03].Z2.01
Organizowanie stanowiska pracy
731[03].Z2.02
Obsługiwanie maszyn i urządzeń precyzyjnych
731[03].Z2.03
Diagnozowanie przyczyn nieprawidłowej pracy
maszyn i urządzeń precyzyjnych
731[03].Z2.04
Wykonywanie napraw i regulacji mechanizmów
precyzyjnych
731[03].Z2.05 731[03].Z2.06
Wykonywanie napraw i regulacji Wykonywanie napraw i regulacji
maszyn i urządzeń precyzyjnych przyrządów pomiarowych
Schemat jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
 wyjaśniać pojęcia: tolerancja, pasowanie, chropowatość powierzchni,
 obliczać wymiary graniczne, odchyłki, tolerancję, luzy,
 wyjaśniać pojęcia mierzenia i sprawdzania,
 rozróżniać podstawowy sprzęt pomiarowy: wzorce, przyrządy pomiarowe, sprawdziany,
przybory pomiarowe,
 ustalać przebieg czynności podczas wykonywania pomiarów,
 dobierać przyrządy pomiarowe do pomiaru i sprawdzania elementów maszyn i urządzeń
precyzyjnych w zależności od kształtu oraz dokładności wykonania,
 odczytywać wskazania przyrządów pomiarowych,
 charakteryzować podstawowe wielkości elektryczne,
 łączyć na podstawie schematu ideowego prosty obwód elektryczny,
 dobierać przyrządy pomiarowe do pomiaru wielkości elektrycznych,
 wykonywać pomiar podstawowych wielkości elektrycznych,
 dokonywać kontroli zgodności rezystancji izolacji urządzeń i instalacji elektrycznej
z dokumentacjÄ…,
 wykonywać pomiary zgodnie z przepisami bhp i ochrony ppoż.,
 określać dokładność pomiarów,
 stosować przepisy bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska na stanowisku pracy,
 organizować i wyposażyć stanowisko pracy do wykonywania części precyzyjnych,
 charakteryzować techniki wytwarzania części mechanizmów precyzyjnych,
 dobierać narzędzia obróbcze,
 dobierać oprzyrządowanie technologiczne,
 wykonywać część mechanizmu precyzyjnego z zastosowaniem obróbki ręcznej,
 wykonywać część mechanizmu precyzyjnego z zastosowaniem obróbki mechanicznej
skrawaniem,
 wykonywać część mechanizmu precyzyjnego z zastosowaniem obróbki plastycznej,
 stosować obróbkę cieplną i cieplno - chemiczną do wykonanych części,
 wykonywać docieranie wykonanych części,
 stosować obróbkę wykończającą do wykonanych części,
 oceniać jakość wykonanych części,
 posługiwać się PN,
 korzystać z literatury technicznej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
 dobrać, zgodnie z dokumentacją technologiczną, narzędzia do prac naprawczych,
 dobrać, zgodnie z dokumentacją technologiczną, maszyny i oprzyrządowanie do prac
naprawczych,
 dobrać narzędzia do kontroli prac naprawczych,
 zorganizować stanowiska pracy przy naprawie i pomiarach diagnostycznych maszyn
i urządzeń precyzyjnych, zgodnie z zasadami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa
i higieny pracy oraz ochrony środowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca .........................................................................................
Modułowy program nauczania: Mechanik precyzyjny 731[03]
Moduł: Eksploatacja maszyn, urządzeń i przyrządów pomiarowych 731[03].Z2
Jednostka modułowa - Organizowanie stanowiska pracy 731[03].Z2.01
Temat: Narzędzia do prac naprawczych i konserwacyjnych. Maszyny i oprzyrządowanie
do prac naprawczych. Dokumentacja techniczna.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności dopierania narzędzi i przyrządów do prac naprawczych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
 wymienić rodzaje narzędzi i przyrządów potrzebnych do naprawy maszyn, urządzeń
i przyrządów precyzyjnych, w tym pomiarowych,
 wymienić narzędzia i przyrządy niezbędne do każdego rodzaju czynności w procesie
naprawy,
 wyjaśnić, na jakiej podstawie dobieramy narzędzia i przyrządy do naprawy maszyn,
urządzeń i przyrządów precyzyjnych, w tym pomiarowych,
 dobrać sprzęt naprawczy do opisanego procesu naprawy,
 rozróżnić narzędzia i przyrządy stosowane w procesie naprawy,
 dobrać sprzęt naprawczy, posługując się dokumentacją techniczną i technologiczną
naprawianych mechanizmów precyzyjnych lub przyrządów pomiarowych.
Metody nauczania - uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca indywidualna i zespołowa.
Czas: 180 minut
Åšrodki dydaktyczne:
 foliogram z celami zajęć,
 rzutnik pisma lub rzutnik multimedialny z osprzętem,
 poradnik dla ucznia,
 opisy napraw,
 wykaz sprzętu naprawczego, jaki posiada szkoła,
 katalogi sprzętu naprawczego,
 dokumentacja techniczna i technologiczna narzędzi i sprzętu naprawczego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Przebieg zajęć:
Część zajęć Czynności Czynności ucznia Środki
nauczyciela dydaktyczne
Część Wykonuje czynności Przygotowuje się do
organizacyjna organizacyjne zajęć
 podaje temat, cele  foliogram
zajęć, z celami zajęć,
 wyjaśnia  zapisuje temat  rzutnik pisma
Część wstępna
organizacjÄ™ lekcji, w zeszycie lub rzutnik
 wprowadza do multimedialny
tematu z osprzętem,
Część główna
 poleca zapoznanie  słucha poleceń,  poradnik dla
się z treścią  pyta w razie ucznia,
materiału wątpliwości,
nauczania
i dokonanie
pisemnej
odpowiedzi  realizuje zadanie
1. Praca nad w zeszytach na indywidualnie,
materiałem pytania  odnosi się do
nauczania sprawdzające efektów swojej
znajdujÄ…ce siÄ™ pracy,
w poradniku dla
ucznia,
 nadzoruje pracÄ™,
wyjaśnia
wątpliwości,
 sprawdza efekty
i podsumowuje
pracę uczniów
 poleca wykonanie  przygotowuje siÄ™ do  poradnik dla
ćwiczenia 1 realizacji ćwiczenia, ucznia,
z poradnika dla  opisy napraw,
ucznia,  realizuje zadanie,  wykaz sprzętu
 wyjaśnia naprawczego,
2. Praca nad
wątpliwości,  prezentuje wyniki jaki posiada
ćwiczeniem 1
rozdaje materiały, i dyskutuje nad szkoła,
 nadzoruje pracę, nimi,  katalogi sprzętu
wyjaśnia naprawczego,
wątpliwości,  dokumentacja
 prowadzi dyskusjÄ™ techniczna
i podsumowuje i technologiczna
 poleca wykonanie  realizuje sprawdzian  poradnik dla
sprawdzianu postępów, ucznia,
Część postępów,  odnosi się do
podsumowująca  podsumowuje efektów pracy na  zeszyt.
zajęcia, zajęciach,
 zadaje pytania
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
 podaje zadanie odnośnie zadania
domowe: domowego,
Zgromadz
oferty  zapisuje temat zajęć
narzędzi następnych.
i przyrządów do
napraw
mechanizmów
precyzyjnych.
 podaje temat oraz
zakres zajęć
następnych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca .........................................................................................
Modułowy program nauczania: Mechanik precyzyjny 731[03]
Moduł: Eksploatacja maszyn, urządzeń i przyrządów pomiarowych 731[03].Z2
Jednostka modułowa - Organizowanie stanowiska pracy 731[03].Z2.01
Temat: Przygotowanie stanowiska do napraw maszyn, urządzeń precyzyjnych
i przyrządów pomiarowych.
Cel ogólny: umiejętność przygotowania stanowiska pracy do naprawy
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
 wyjaśnić, jakich zasad trzeba przestrzegać przy organizacji stanowiska dla naprawianych
mechanizmów precyzyjnych lub przyrządów pomiarowych,
 uzasadnić, jakie narzędzia i przyrządy powinny być stale na wyposażeniu stanowiska
naprawczego,
 podać przykład, kiedy do naprawy potrzeba więcej niż jednego stanowiska,
 dobrać rodzaje stanowisk do charakteru naprawy,
 uzasadnić wybór stanowisk do naprawy,
 przygotować stanowiska do naprawy maszyn, urządzeń precyzyjnych i przyrządów
pomiarowych,
 skorzystać z dokumentacji technicznej i technologicznej,
 wykonać zadania zgodnie z zasadami bhp, ppoż. i ochrony środowiska.
Metody nauczania - uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne:
- praca indywidualna i zespołowa.
Czas: 90 - 135 minut
Åšrodki dydaktyczne:
 foliogram z celami zajęć, rzutnik pisma lub rzutnik multimedialny z osprzętem,
 poradnik dla ucznia,
 opis napraw,
 nieprzygotowane stanowisko naprawcze,
 narzędzia i przyrządy naprawcze,
 dokumentacja techniczna i technologiczna,
 środki i przepisy bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska.
Przebieg zajęć:
Åšrodki
Część zajęć Czynności nauczyciela Czynności ucznia
dydaktyczne
Część Wykonuje czynności Przygotowuje się do
organizacyjna organizacyjne zajęć
 podaje temat, cele  foliogram
 zapisuje temat
Część wstępna zajęć, z celami zajęć,
w zeszycie
 wyjaśnia organizację rzutnik pisma
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
lekcji, lub rzutnik
 wprowadza do tematu multimedialny
z osprzętem
Część główna
1. Praca nad  poleca zapoznanie się  słucha poleceń,  poradnik dla
materiałem z treścią materiału  pyta w razie ucznia
nauczania nauczania i wątpliwości,
sporzÄ…dzenie pisemnej
odpowiedzi
w zeszytach na
pytania sprawdzajÄ…ce  realizuje zadanie
znajdujÄ…ce siÄ™ indywidualnie,
w poradniku dla
ucznia,  odnosi siÄ™ do
 nadzoruje pracę, efektów swojej
wyjaśnia wątpliwości, pracy,
 sprawdza efekty
i podsumowuje pracÄ™
uczniów
2. Praca nad  poleca wykonanie  przygotowuje siÄ™  poradnik dla
ćwiczeniem 1 ćwiczenia 1, do realizacji ucznia
 wyjaśnia wątpliwości, ćwiczenia,
nadzoruje pracÄ™
 sprawdza wyniki,
i podsumowuje pracÄ™
uczniów  realizuje zadanie,
 prezentuje wyniki
i efekty pracy,
3. Praca nad  poleca wykonanie
 przygotowuje siÄ™  poradnik dla
ćwiczeniem 2 ćwiczenia 2
do realizacji ucznia
polegajÄ…cego na
ćwiczenia,
 opis napraw,
przygotowaniu
 stanowisko
stanowiska do napraw
naprawcze,
zgodnie z
 dokumentacja
założeniami,
 realizuje zadanie,
techniczna
 wyjaśnia wątpliwości,
 środki i przepisy
rozdaje materiały,
bhp.
 nadzoruje pracÄ™,
 prezentuje wyniki
wyjaśnia wątpliwości,
i efekty pracy,
 prowadzi dyskusjÄ™
dyskutuje nad nimi
i podsumowuje pracÄ™
uczniów
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Część  poleca wykonanie  realizuje sprawdzian  poradnik dla
podsumowująca sprawdzianu postępów, ucznia,
postępów,  odnosi się do  zeszyt.
 podsumowuje zajęcia, efektów pracy na
zajęciach,
 podaje zadanie  zadaje pytania
domowe: Wykonać odnośnie zadania
zdjęcia dobrze domowego,
przygotowanych  zapisuje temat zajęć
stanowisk do napraw. następnych.
 podaje temat oraz
zakres zajęć
następnych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5. ĆWICZENIA
5.1. Narzędzia do prac naprawczych i konserwacyjnych.
Maszyny i oprzyrzÄ…dowanie do prac naprawczych.
Dokumentacja techniczna.
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Skompletuj narzędzia, przyrządy lub maszyny do prac naprawczych zgodnie z opisami
napraw przygotowanymi przez nauczyciela oraz dokumentacjÄ… technicznÄ… i technologicznÄ…,
w oparciu o przygotowane katalogi i wykaz sprzętu naprawczego, jaki posiada szkoła.
Wskazówki do realizacji
Zadaniem nauczyciela jest przygotowanie opisów napraw mechanizmów precyzyjnych
lub przyrządów pomiarowych, katalogów sprzętu naprawczego oraz wykazu sprzętu
naprawczego, jaki posiada szkoła. Materiał ten powinien pomóc uczniowi poznać
i rozpoznawać narzędzia, maszyny i oprzyrządowanie wykorzystywane do napraw i dobierać
je do charakteru naprawy. Dlatego opisy powinny uwzględniać tylko te informacje, które są
do wykonania zadania niezbędne. Trzeba uważać, by materiał nie był jednocześnie
odpowiedziÄ…, czy realizacjÄ… zadania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) skompletować narzędzia, przyrządy lub maszyny do prac naprawczych zgodnie z opisami
napraw przygotowanymi przez nauczyciela oraz dokumentacjÄ… technicznÄ…
i technologiczną, w oparciu o przygotowane katalogi i wykaz sprzętu naprawczego, jaki
posiada szkoła,
2) wykonać zadanie pisemnie w zeszycie,
3) dokonać kompletowania poprzez zapisanie nazwy przyrządu, narzędzia lub maszyny
wraz z ich symbolikÄ… technicznÄ….
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
zeszyt,
 opisy napraw mechanizmów precyzyjnych lub przyrządów pomiarowych,
 katalogi sprzętu naprawczego,
 wykaz sprzętu naprawczego, jaki posiada szkoła,
 długopis,
 dokumentacja techniczna i technologiczna,
 literatura i inne z
ródła informacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5.2. Przygotowanie stanowiska do napraw maszyn, urządzeń
precyzyjnych i przyrządów pomiarowych
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ, jakie rodzaje stanowisk niezbędne są do wykonania napraw opisanych przez
nauczyciela.
Wskazówki do realizacji
Zadaniem nauczyciela jest przygotowanie opisów napraw mechanizmów precyzyjnych
lub przyrządów pomiarowych. Można wykorzystać opisy z poprzednich ćwiczeń, jeżeli
niektóre opisy uwzględniały fakt, iż naprawa może przebiegać z wykorzystaniem różnych
stanowisk.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wymienić i scharakteryzować, jakie rodzaje stanowisk niezbędne są do wykonania
napraw opisanych przez nauczyciela,
2) uzasadnić, dlaczego te rodzaje stanowisk są niezbędne,
3) ćwiczenie wykonać w zespołach trzyosobowych w postaci plakatu,
4) wykorzystać dokumentację techniczną i technologiczną mechanizmów precyzyjnych lub
przyrządów pomiarowych, których naprawy opisano.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 opis napraw,
 arkusze papieru formatu A0,
 flamastry,
 środek do mocowania plakatów na tablicy,
 literatura i inne z
ródła informacji,
 dokumentacja techniczna i technologiczna.
Ćwiczenie 2
Dobierz wyposażenie stanowiska naprawczego do wykonania napraw
scharakteryzowanych przez nauczyciela w poprzednim ćwiczeniu i przygotuj to stanowisko.
Zadanie to możesz wykonać w parze.
Wskazówki do realizacji
Zadaniem nauczyciela jest przygotowanie opisów napraw mechanizmów precyzyjnych
lub przyrządów pomiarowych. Można wykorzystać opisy z poprzednich ćwiczeń, jeżeli
niektóre opisy uwzględniały fakt, iż naprawa może przebiegać z wykorzystaniem tylko
stanowiska naprawczego. Przed przystąpieniem uczniów do pracy należy przedyskutować
z nimi zachowanie przepisów bhp.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) opisać wyposażenie stanowiska naprawczego do wykonania napraw
scharakteryzowanych przez nauczyciela w poprzednim ćwiczeniu, wybierając ten
przypadek, gdy trzeba przygotować tylko stanowisko naprawcze,
2) wykorzystać dokumentację techniczną i technologiczną mechanizmów precyzyjnych lub
przyrządów pomiarowych, których naprawy opisano,
3) skonsultować swoje propozycje z nauczycielem,
4) przygotować takie stanowisko praktycznie, zwracając uwagę na przepisy bhp, ochrony
ppoż. i ochrony środowiska.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 zeszyt,
 opis napraw,
 nieprzygotowane stanowisko naprawcze,
 narzędzia i przyrządy naprawcze,
 dokumentacja techniczna i technologiczna,
środki i przepisy bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Organizowanie stanowiska
pracy
Test składa się z 14 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
 11 zadań jest z poziomu podstawowego,
 3 zadania sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
 dopuszczajÄ…cy - za rozwiÄ…zanie co najmniej 7 ÷ 8 zadaÅ„ z poziomu podstawowego,
 dostateczny - za rozwiÄ…zanie co najmniej 9 ÷ 10 zadaÅ„ z poziomu podstawowego,
 dobry - za rozwiÄ…zanie 11 ÷ 12 zadaÅ„,
 bardzo dobry - za rozwiÄ…zanie 13 ÷ 14 zadaÅ„.
Plan testu
Klucz odpowiedzi
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1. Rozpoznać narzędzia i przyrządy do napraw. B P a
2. Rozpoznać narzędzia i przyrządy do napraw. B P d
Scharakteryzować narzędzia i przyrządy do
3. C PP b
napraw.
4. Rozpoznać materiały do napraw. B P a
5. Rozpoznać materiały do napraw. B P b
6. Scharakteryzować materiały do napraw. C PP d
7. Rozpoznać środki BHP. B P d
8. Rozpoznać środki BHP. B P a
9. Scharakteryzować środki BHP. C PP c
Pamiętać zasady rozmieszczania narzędzi,
10. przyrządów i materiałów do napraw na A P a
stanowisku.
Wskazać konieczność rozmieszczenia
11. B P c
środków bhp.
Wskazać konieczność sprawdzenia stanu
12. technicznego narzędzi i przyrządów do B P d
napraw w procesie organizacji stanowiska.
Wskazać zasady doboru narzędzi
13. B P a
i przyrządów do napraw.
Określać znaczenie porządku i dokładności
14. C P b
w organizowaniu stanowiska do napraw.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Proszę ustalić z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co
najmniej jednotygodniowym.
2. Proszę przygotować odpowiednią liczbę testów i kart odpowiedzi.
3. Należy zapewnić uczniom samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu proszę przeczytać Instrukcję dla uczniów.
5. Proszę zapytać, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszystkie wątpliwości należy
wyjaśnić.
6. Ocenianie oprócz podania wyniku testu powinno zawierać informację o tym, jakie
umiejętności ma uczeń opanowane, a z jakich tematów powinien powtórzyć materiał
i ćwiczenia. Należy wyjaśnić uczniowi, co umie, a co powinien uzupełnić i jak.
7. Nie należy przekraczać czasu przeznaczonego na test.
Instrukcja dla ucznia
1) Przeczytaj uważnie instrukcję.
2) Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3) Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4) Test zawiera 14 zadań. Do każdego z nich podane są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko jedna
jest poprawna.
5) Punktacja zadań 0 lub jeden punkt.
6) Ustala się następujące normy wymagań:
7) Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej KARCIE ODPOWIEDZI, stawiając
w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz

zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić poprawną odpowiedz
.
8) Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz mieć pewność, ze sprawdziłeś swoją
wiedzÄ™.
9) Nie musisz zachowywać kolejności rozwiązywania zadań.
10) Na rozwiÄ…zanie testu masz 30 minut.
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Narzędziem pomiarowym przydatnym na stanowisku do napraw jest:
a) czujnik zegarowy.
b) wiertarka.
c) dokumentacja techniczna.
d) statyw uniwersalny.
2. Narzędziem przydatnym na stanowisku do napraw jest:
a) pryzma kontrolna.
b) projektor.
c) z
ródło napędu.
d) wiertarka.
3. Narzędziem przydatnym na stanowisku napraw jest:
a) sygnalizator.
b) zestaw elektronicznych narzędzi monterskich.
c) regulator.
d) licznik.
4. Materiałami do napraw są:
a) smary i oleje.
b) instrukcje obsługi.
c) dokumentacje techniczne.
d) zanieczyszczenia.
5. Materiałami do napraw są:
a) karty napraw.
b) materiały do lutowania.
c) mikrometr i suwmiarka.
d) pryzmy.
6. Materiałami do napraw są:
a) zestaw elektronicznych narzędzi monterskich.
b) wiertarka i wiertła.
c) wkręty, śruby, nakrętki.
d) benzyna ekstrakcyjna i tkaniny bawełniane.
7. Środkiem bhp niezbędnym na stanowisku napraw jest:
a) instrukcja naprawy mechanizmu precyzyjnego.
b) pomieszczenie o właściwej wilgotności powietrza.
c) pomieszczenie pozbawione drgań.
d) apteczka pierwszej pomocy.
8. Środkiem ochrony ppoż. niezbędnym na stanowisku napraw jest:
a) podręczny sprzęt gaśniczy.
b) rysunek montażowy.
c) plansza wyposażenia stanowiska.
d) ręcznik i mydło.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
9. Sprzętem ochrony indywidualnej:
a) jest dezodorant powietrza.
b) jest dobre oświetlenie.
c) sÄ… okulary ochronne.
d) jest lampa.
10. Wśród warunków prawidłowego rozmieszczania narzędzi, przyrządów i materiałów na
stanowisku naprawczym jest zasada, że:
a) części zamienne powinny być w odpowiednich przegródkach lub półkach i powinny
być dobrze opisane.
b) jedynie materiały mają swoje ustalone miejsce.
c) przypadkowość ułożenia jest cechą twórczego podejścia do organizacji stanowiska.
d) stanowisko pracy przygotowuje asystent mechanika precyzyjnego.
11. Åšrodki bhp na stanowisku sÄ…:
a) zbędnym dodatkiem.
b) pożądane.
c) konieczne.
d) nie zawsze wymagane.
12. Sprawdzenie stanu technicznego narzędzi i przyrządów do napraw w procesie organizacji
stanowiska jest:
a) zbędne.
b) pożądane.
c) nie zawsze wymagane.
d) konieczne.
13. Podstawą doboru narzędzi i przyrządów do napraw jest:
a) dokumentacja techniczna urządzenia lub przyrządu precyzyjnego, a także procedura
napraw i dokumentacja technologiczna.
b) intuicja fachowca.
c) wyposażenie magazynu.
d) brak z
ródeł.
14. Stanowisko do napraw powinno być:
a) atrakcyjne.
b) bardzo dobrze zorganizowane i wyposażone, powinien panować na nim niezwykły
porządek i czystość.
c) Å‚adne
d) dobrze wyposażone.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko ............................................................................................................................
Organizowanie stanowiska pracy
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
TEST II
Test praktyczny  próba pracy dla jednostki modułowej  Organizowanie
stanowiska pracy
Podstawą zaliczenia jednostki modułowej oprócz testu powinna być próba pracy:
Przygotowanie stanowiska pracy. Jednostka ta ma bowiem charakter praktyczny
i poprzestanie na testach o charakterze teoretycznym jest nieuzasadnione, bowiem nie
uwzględni w diagnozie ważnych umiejętności zawodowych.
Temat: Przygotowanie stanowiska pracy
Przygotuj stanowisko do naprawy urządzenia precyzyjnego składające się z:
 zestawu elektronicznych narzędzi monterskich,
 podstawowego sprzętu do lutowania,
 suwmiarki, mikrometru, czujnika zegarowego,
 statywu uniwersalnego, pryzmy kontrolnej,
 materiałów do lutowania,
 znormalizowanych części zamiennych: wkrętów, śrub, nakrętek, podkładek, zębatek,
 materiałów eksploatacyjnych (wazeliny, smarów, olejów, benzyny ekstrakcyjnej, tkanin
bawełnianych).
Należy także pamiętać o niezbędnym wyposażeniu bhp, ochrony ppoż. i ochrony
środowiska:
apteczce pierwszej pomocy,
podręcznym sprzęcie gaśniczym,
gaśnicach,
sprzęcie ochrony indywidualnej,
niezbędnych środkach medycznych,
instrukcji bhp i ochrony ppoż.
Po wykonaniu zadania doprowadz
stanowisko do stanu wyjściowego, od którego
zaczynałeś zadanie.
Na wykonanie zadania masz 30 min.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom
zadania (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań
Rozpoznaje narzędzia, przyrządy i materiały do
1. B P
napraw
2. Rozpoznaje środki bhp B P
Rozmieszcza narzędzia, przyrządy i materiały do
3. C P
napraw na stanowisku
4. Stosuje środki i zasady bhp C P
KRYTERIA OCENY TESTU  MODEL PUNKTOWANIA
Podczas obserwacji należy wpisać do arkusza obserwacji:
 za bezbłędne wykonanie czynności  maksymalną liczbę punktów,
 za brak wymienionego narzędzia lub materiału  0 punktów,
 za nieprawidłowości w rozmieszczeniu  pośrednią liczbę punków,
 błędy wykryte samodzielnie i poprawione nie obniżają oceny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Zadanie wykonano Punktacja Uzyskane
Przedmiot oceny
poprawnie, jeśli: maksymalnie punkty
1. Planowanie a) zaplanowano
rozmieszczenie
wymienionych narzędzi, 1
przyrządów i materiałów do
napraw
b) przedstawiono plan
działań w estetycznej 1
i czytelnej formie
Razem 2 punkty
2. Organizacja a) wybrano poprawnie
materiały, narzędzia
7
i przyrzÄ…dy pomiarowe do
organizacji stanowiska
b) sprawdzono stan
1
techniczny narzędzi
c) dobrano środki ochrony
2
osobistej
Razem 10 punktów
3. Wykonanie a) rozmieszczono
prawidłowo materiały,
7
narzędzia i przyrządy do
napraw na stanowisku
b) rozmieszczono środki
6
BHP
c) zadanie wykonano
2
z zachowaniem zasad BHP
4. Prezentacja a) zaprezentowano
i uzasadniono sposób 3
wykonania zadania
4. Prezentacja a) zaprezentowano
i uzasadniono sposób 3
wykonania zadania
Razem 18 punktów
A
ącznie 30 punktów
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Instrukcja dla nauczyciela:
1. Przygotowanie uczniów do testu praktycznego:
 ustalenie z uczniami terminu testu praktycznego,
 określenie celów pomiaru dydaktycznego,
 zapoznanie uczniów ze specyfiką testu praktycznego,
 przeprowadzenie prób testu praktycznego.
2. Przygotowanie stanowisk dydaktycznych:
 zgromadzenie materiałów, narzędzi i przyrządów,
 sprawdzenie narzędzi i przyrządów.
3. Przygotowanie materiałów piśmiennych:
 przygotowanie kart oceny testu,
4. Przeprowadzenie testowania.
5. Analiza wyników testowania  ocenę pozytywną otrzyma uczeń, jeżeli prawidłowo
wykona przygotowanie stanowiska do napraw. Jeżeli wynik będzie negatywny powinien
powtórzyć materiał nauczania i ćwiczenia z tych części jednostki modułowej, z których
umiejętności nie zostały w pełni opanowane.
6. powtórzyć materiał i ćwiczenia z tych części jednostki modułowej, z których
umiejętności nie zostały w pełni opanowane.
7. Podsumowanie testu wspólnie z uczniami - należy wyjaśnić uczniowi, co umie, a co
powinien uzupełnić.
Materiały dydaktyczne:
- zestaw elektronicznych narzędzi monterskich,
- podstawowy sprzęt do lutowania,
- suwmiarka, mikrometr, czujnik zegarowy,
- statyw uniwersalny, pryzma kontrolna,
- materiały do lutowania,
- znormalizowane części zamienne: wkręty, śruby, nakrętki, podkładki, zębatki,
- materiały eksploatacyjne (wazeliny, smary, oleje, benzyna ekstrakcyjna, tkaniny
bawełniane),
apteczka pierwszej pomocy,
podręczny sprzęt gaśniczy,
gaśnice,
sprzęt ochrony indywidualnej,
niezbędne środki medyczne,
instrukcja bhp i ochrony ppoż.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie treść zadania
Przygotuj stanowisko do naprawy urządzenia precyzyjnego składające się z:
zestawu elektronicznych narzędzi monterskich,
- podstawowego sprzętu do lutowania,
- suwmiarki, mikrometru, czujnika zegarowego,
- statywu uniwersalnego, pryzmy kontrolnej,
- materiałów do lutowania,
- znormalizowanych części zamiennych:, wkrętów, śrub, nakrętek, podkładek, zębatek
- materiałów eksploatacyjnych (wazeliny, smarów, olejów, benzyny ekstrakcyjnej,
tkanin bawełnianych).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Należy także pamiętać o niezbędnym wyposażeniu BHP, ochrony ppoż. i ochrony
środowiska:
apteczce pierwszej pomocy,
podręcznym sprzęcie gaśniczym,
gaśnicach,
sprzęcie ochrony indywidualnej,
niezbędnych środkach medycznych,
instrukcji bhp i ochrony ppoż.
Po wykonaniu zadania doprowadz
stanowisko do stanu wyjściowego, od którego
zaczynałeś zadanie.
Na wykonanie zadania masz 30 min.
2. SporzÄ…dz
plan działania,
3. Zorganizuj stanowisko pracy:
- pobierz konieczne materiały oraz narzędzia,
- sprawdz
ich stan techniczny,
- przygotuj się do wykonywania ćwiczenia stosując odpowiednie środki ochrony
osobistej.
4. Rozmieść narzędzia, przyrządy i materiały do napraw na stanowisku.
5. Rozmieść środki bhp, ppoż.
6. Utrzymuj Å‚ad i porzÄ…dek podczas wykonywanej pracy; po wykonaniu zadania uporzÄ…dkuj
stanowisko oraz zgłoś nauczycielowi zakończenie zadania.
7. Utrzymuj Å‚ad i porzÄ…dek podczas wykonywanej pracy; po wykonaniu zadania uporzÄ…dkuj
stanowisko oraz zgłoś nauczycielowi zakończenie zadania.
8. Uzasadnij w formie kilkuminutowej prezentacji sposób wykonania ćwiczenia oraz
przedstaw wnioski.
9. Podczas testu Twoje czynności będą obserwowane i oceniane przez nauczyciela lub
obserwatorów według następujących kryteriów:
 za planowanie wykonania zadania - 2 punkty,
 za organizowanie pracy - 10 punktów,
 za wykonanie zadania - 15 punktów,
 za prezentacjÄ™ - 3 punkty.
Jeśli uzyskasz co najmniej 15 punktów, otrzymasz ocenę dopuszczającą.
Jeśli uzyskasz co najmniej 20 punktów, otrzymasz ocenę dostateczną.
Jeśli uzyskasz co najmniej 24 punkty, otrzymasz ocenę dobrą.
Jeśli uzyskasz co najmniej 27 punktów, otrzymasz ocenę bardzo dobrą.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
7. LITERATURA
1. Ciekanowski A.: Poradnik ślusarza narzędziowego wzorcarza. WNT, Warszawa 1989
2. Górecki A.: Technologia ogólna. WSiP, Warszawa 2000
3. Lewandowski T.: Rysunek techniczny dla mechaników. WSiP, Warszawa 1995
4. Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. Podręcznik dla szkół zasadniczych.
WSiP, Warszawa 1999
5. Okoniewski S.: Technologia maszyn. WSiP, Warszawa 1995
6. Okoniewski S.: Podstawy technologii mechanicznej, WNT, Warszawa 1983
7. Legutko St.: Podstawy eksploatacji maszyn i urządzeń, WSiP, Warszawa 2004
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25