Hoshin Kanri

Metoda Hoshin Kanri jest metodą na bezkonfliktowe kaskadowanie celów strategicznych organizacji na niższe poziomy zarządzania oraz sposobem integracji celów długookresowych z celami krótkoterminowymi. System Hoshin Kanri powstał w połowie lat 70- tych w Japonii, na początku lat 80-tych został rozwinięty i sformalizowany, stanowi obecnie jeden z filarów TQM. Umożliwia skutecznie skoncentrować działania organizacji na najważniejszych zadaniach i celach.

System Hoshin Kanri, uznawany obecnie za jeden z filarów współczesnego TQM, ma wszystkie zalety zarządzania procesowego i KAIZEN. Można go określić jako bezpieczną metodę planowania osiągnięć (stopniowych + przełomowych) i rozwoju biznesu poprzez doskonalenie zarządzania. Bezpieczeństwo polega na tym, że planowanie to jest wolne od tradycyjnych konfliktów, przetargów i negocjacji między menedżerami różnych szczebli i funkcji, koncentruje się na faktach i liczbach, a nie na ambicjach, winach itp. Jest udaną próbą zrealizowania takiego ideału zarządzania, który polega na oderwaniu problemu od człowieka i skoncentrowaniu się na rozwiązywaniu problemu bez dyskredytowania ludzi, którym się on zdarzył. Bardzo mocno angażuje menedżerów i pozwala skutecznie skoncentrować działanie przedsiębiorstwa na najważniejszych zadaniach i celach.
Opisany efekt można osiągnąć prostą z pozoru metodą: na wszystkich szczeblach menedżerowie pracują przy formularzach. Europejskie doświadczenia wskazują jednak, że środek ten jest skuteczny, gdy wcześniej już ludzie w przedsiębiorstwie mają nawyki koncentrowania się na procesie, a nie na sobie. Dla Japończyków wprowadzenie Hoshin Kanri było kolejnym etapem rozwijania TQC - Kompleksowego Zarządzania przez Jakość, nie musieli więc już dopracowywać się takich nawyków. Anglosasi swoim zwyczajem "idą na skróty" i wówczas szybkie przyjęcie obiektywnego spojrzenia na problemy firmy może sprawiać trudność. Zgłaszanie propozycji usprawnień jest w japońskich przedsiębiorstwach ukierunkowane poprzez przyjęcie celów dla każdego poziomu organizacji. Metoda opracowania i monitorowania celów nosi nazwę hoshin kanri i jest uważana za podstawę kaizen. Instytut Jurana definiuje ją jako systematyczny proces zachodzący w całej organizacji polegający na ustalaniu i osiąganiu długoterminowych celów związanych z jakością poprzez rozwinięcie strategii organizacji na departamenty i jednostki. Punktem wyjścia jest ustanowienie polityki działania kierownictwa organizacji w drodze konsultacji z kierownikami departamentów. Na jej podstawie opracowywane są, w konsultacji z kierownictwem niższego szczebla, polityki departamentów. Podobny mechanizm dotyczy wszystkich pozostałych szczebli zarządzania. Polityki poszczególnych jednostek organizacji oraz przygotowane przez nie listy zadań są bazą dla opracowania celów zatwierdzanych następnie przez kierownictwo wyższego szczebla. Tryb postępowania pokazuje rys. 1.

Rys. 1. Ustalanie celów metodą hoshin kanri

Źródło: (T. Asada, J. C. Bailes, K. Suzuki 2000, s. 4)

Zastosowanie metody wymaga zaangażowania pracowników niższych szczebli w tworzenie list zadań, które należy osiągnąć, a kierowników w uzgadnianie polityk oraz budowanie celów. Nie ma tu miejsca na oczekiwanie na zlecenie przez przełożonego wykonania zadań, ponieważ każdy jest żywotnie zainteresowany rozwojem i sukcesem organizacji. Metoda hoshin kanri jest stosowana w cyklach rocznych. Należy zauważyć, że mimo działania według istniejącej struktury oraz orientacji na pojedyncze jednostki, przyjmowane cele niejednokrotnie dotyczą wielu pionów. Wówczas uzgodnienia występują również pomiędzy departamentami . Wdrożenie hoshin kanri może być utrudnione przez brak zaangażowania pracowników niższych szczebli w tworzenie polityki i celów organizacji oraz obawę kierownictwa o utratę władzy w wyniku dopuszczenia podwładnych do konsultowania polityk.

Działania wg metody Hoshin Kanri realizowane są w następujących etapach:

• określenie misji i wizji w aspekcie ogólnej strategii

• zdefiniowanie celów strategicznych (3 - 5 lat )

• zdefiniowanie celów rocznych

• kaskadowanie celów na niższe szczeble

• wdrażanie celów

• przeglądy realizacji celów

• roczna ocena realizacji przyjętych celów

Metoda Hoshin Kanri umożliwia:

• właściwą ocenę makro i mikrootoczenia

• włączenie do realizacji celów strategicznych pracowników ze wszystkich poziomów organizacji

• zapewnienie spójności planów strategicznych (wieloletnich) i operacyjnych (rocznych ) poprzez proces kaskadowania

• ustalanie celów w układzie procesowym

• wspomaganie procesu planowania strategicznego i wdrożenia BSC

---