NEUROINFEKCJE 5, NEUROINFEKCJE


NEUROINFEKCJE

Zapalenie opon mózg.-rdz. to ostra choroba zakaźna, objawiająca się stanem zapalnym opony miękkiej i pajęczynówki oraz zmianami w przestrzeni podpajęczynówkowe i w komorach mózgu.

Czynnikami etiologicznymi są najczęściej bakterie i wirusy, rzadko grzyby i pasożyty, natomiast od wielu lat nie rejestruje się w Polsce zakażeń wywołanych przez riketsje.

Wszystkie przypadki zap. opon mózg.-rdz., mózgu i rdzenia kręgowego, niezależnie od etiologii, podlegają w Polsce obowiązkowi zgłoszenia do właściwej stacji sanitarno-epidemiologicznej oraz obowiązkowi hospitalizacji i leczenia.

Bakteryjne zakażenia OUN stanowią ok. 50% wszystkich rejestrowanych w Polsce zapaleń opon mózg-rdz. i mózgu. Są to zakażenia ropne i nieropne.

Ostre ropne zapalenie opon mózg-rdz. i mózgu:

Stanowią ok.90% wszystkich zapaleń bakteryjnych.

Etiologia: zależy od wieku chorego, chorób współistniejących, stanu odporności ustroju oraz rodzaju zachorowania (pozaszpitalne, szpitalne).

Patogeneza: ropne ZOMRiM może być chorobą:

Można też podzielić ZOMRiM na zakażenia:

Czynniki ryzyka ropnego ZOMRiM:

Patogeneza:

Bakteriemiastymulacja przez antygeny (bakterie Gram(+)-składniki ściany kom.-peptydoglikan i kwasy teichowe; Gram(-)-endotoksyny-lipopolisacharydy) mediatorów reakcji zapalnejcytokiny prozapalne przy udziale cząstek adhezyjnych oddziaływują na śródbłonek naczyń krwionośnych oraz neutrofilepobudzenie neutrofilów i ich ukierunkowany ruch chemotaktyczny do śródbłonków, stanowiących barierę krew-PMRadhezjadiapedeza (przeciskanie się neutrofilów przez kom.śródbłonka)neutrofile osiągają PMRwtórne przechodzenie do PMR bakterii i mediatorów reakcji zapalnejdegranulacja neutrofilówrodniki tlenowe, enzymy proteolityczne + mediatory zapalne cytotoksyczne oddziaływanie na tkankę nerwową mózguobrzęk mózguwzrost ciśnienia śródczaszkowegospada przepływ mózgowyniedotlenienie tkanki nerwowejkwasica mleczanowa, spadek glukozy w PMRnieodwracalne zmiany w OUN

Patogeneza obrzęku mózgu:

Nadmierne wydzielanie ADH nasila ten typ obrzęku.

Obraz morfologiczny:

Opony są miękkie, obrzmiałe, przekrwione, pokryte białym lub szarym wysiękiem ropnym, który u chorych o najcięższym przebiegu jest gęsty i tworzy na sklepieniu tzw. czepiec ropny. Mózg jest obrzmiały, przekrwiony, zwłaszcza w odcinkach sąsiadujących z przestrzeniami oponowymi i komorowymi. W świetle naczyń mózgowych stwierdza się zakrzepy (bo dochodzi do pobudzenia układu krzepnięcia), a wzdłuż przebiegu naczyń nacieczenia zapalne.

Obraz kliniczny:

W późniejszym okresie mogą być wynikiem dołączającego się zapalenia mózgu lub jego uszkodzenia w wyniku powikłań

Badania pomocnicze:

Rozpoznanie:

Różnicowanie:

Postępowanie diagnostyczne:

Przy podejrzeniu ZOMR po ustabilizowaniu stanu ogólnego, jak najszybciej nakłucie lędźwiowe (pobranie PMR)krew na posiewleczenie empiryczne(na podstawie danych z wywiadu i ustaleniu czynników ryzyka)ew. modyfikacja leczenia po otrzymaniu wyników posiewów

Jeśli występują objawy w.ć.ś., nakłucie lędźwiowe poprzedzamy TK głowy. Nie wolno jednak z tego powodu opóźniać pobrania krwi na posiew i włączenia leczenia empirycznego.

Nakłucie lędźwiowe wykonujemy po ustaniu obrzęku mózgu.

Leczenie:

hamuje kaskadę zapalenia w OUN- zwłaszcza w odpowiedzi na rozpadające się komórki bakterii i działa p/obrzękowo;

zalecany w każdym przypadku podejrzenia ropnego ZOMR;

pierwszą dawkę należy podać 15-20min przed lub równocześnie z antybiotykiem i kontynuować leczenie przez 2-4dni

przy pojawieniu się objawów z.w.ć.ś. należy wdrożyć odpowiednie postępowanie (patrz pytania opracowane przez Olę)

Powikłania:

w obrazie klinicznym dominują narastające objawy nadciśnienia śródczaszkowego;

leczenie, to upusty PMR metoda powtarzanego nakłucia lędźwiowego lub wytworzenia stałego drenażu zewnętrznego lędźwiowego lub komorowego

utrzymywanie się wodogłowia po wyleczeniu ropnego ZOMR jest wskazaniem do wszczepienia zastawki komorowo-otrzewnowej

pałeczki Gram(-) >50%

S. pneumoniae >30%

N.meningitidis ok.10%

HiB <10%

L. monocytogenes ok.30%

u starszych większa

przy leczeniu immunosupr. i po przeszczepach ok.50%

przy opóźnieniu właściwego leczenia ok. 70-90%

w uszkodzeniu pnia mózgu = 100%!!

Monitorowanie stanu pacjenta:

Wskazaniem do kontrolnego badania PMR jest brak wyraźnej poprawy po 24-72 h lub zakażenie bakteriami opornymi na standardowe leczenie.

U nieprzytomnych- bad. PMR codziennie lub co drugi dzień

U przytomnych, u których obawy kliniczne ustępują- wystarcza 2-3-krotne bad. w ciągu całego leczenia.

O skutecznym leczeniu przyczynowym świadczą: ustępowanie zmian zapalnych w PMR oraz wzrost odsetka komórek jednojądrowych w rozmazie PMR. Kontrolny posiew PMR powinien być (-).

Bakteryjne nieropne zapalenie OUN

Zaliczamy tu:

Listerioza najczęściej przebiega w postaci ropnego ZOMR, u niektórych chorych może jednak powodować zmiany w PMR typowe dla bakteryjnego nieropnego ZOMR.

Zapalenie ma przebieg przewlekły, w PMR są zmiany nieropne (przewaga kom. jednojądrowych), a proces zapalny obejmuje OMR i tk. nerwową głównie na podstawie mózgu, prowadząc do porażenia nn. czaszkowych.

Gruźlicze ZOMRiM

Obejmuje: OMR, przestrzeń podpajęczynówkową i tkankę nerwową mózgu.

Wywoływane jest najczęściej przez prątki kwasooporne Mycobacterium tuberculosis.

Gruźlica OUN jest drugą co do częstości, po zapaleniu opłucnej, postacią gruźlicy pozapłucnej.

Patogeneza:

Czynniki ryzyka:

Objawy podmiotowe i przedmiotowe:

BRAK OBJ. POZAPIRAMIDOWYCH, WEGETATYWNYCH I DRGAWEK.

W przypadku gruźliczaka, w obrazie klinicznym dominują objawy guza mózgu!!!! (objawy ogniskowe i cechy w.ć.ś.)

Badania pomocnicze:

Leczenie:

(WHO zaleca stosowanie 4 leku-EMB, ale nierzadko wywołuje on pozagałkowe zapalenie n.wzrokowego, mogące prowadzić do ślepoty, dlatego przed włączeniem go do terapii, należy przeprowadzić badanie okulistyczne)

MONITOROWANIE:

Pierwsze oznaki skuteczności leczenia mogą się pojawić dopiero po upływie 2-4tyg od rozpoczęcia terapii. O wyleczeniu decyduje ustąpienie objawów oponowych, objawów mózgowych, normalizacja parametrów PMR eliminacja prątków z PMR oraz likwidacja ogniska gruźliczego poza OUN.

POWIKŁANIA:

ŚMIERTELNOŚĆ:

Średnio ok.30%

Neuroborelioza

Neurotoksoplazmoza

Zajęcie UN może być w przebiegu toksoplazmozy zarówno wrodzonej jak i nabytej oraz u chorych ze zmniejszeniem odporności:

Neurotoksoplazmoza:

Zmiany neurologiczne na tle toksoplamozy szybko ustępują pod wpływem leczenia p/pasożytniczego.

Wirusowe zapalenie OUN

ETIOLOGIA:

Wirusy neurotropowe:

PATOGENEZA:

Egzogenne:

TYPY WIRUSOWYCH ZOMRiM:

wg Zakazów Dziubka wg Interny Szczeklika

  1. dwufazowe 1. aseptyczne

  2. przyzakaźne 2. przyzakaźne

  3. pierwotne 3. pierwotne

  1. Dwufazowe

W Polsce wywoływane są przez:

  1. Przyzakaźne- są bezpośrednim powikłaniem chorób wirusowych (świnka, ospa wietrzna i półpasiec, różyczka, odra, grypa, mononukleoza zakaźna. Początkowo dominują objawy kliniczne związane z chorobą podstawową, w przebiegu której rozwija się zapalenie opon, wywołane tym samym czynnikiem etiologicznym.

  1. Pierwotne- spowodowane jest uaktywnieniem długotrwałego wirusowego zakażenia utajonego w OUN, u osób z obniżoną odpornością.

Wywoływane są przez:

  1. Aseptyczne-termin kliniczny obejmujący zapalenie, w przebiegu którego nie można zidentyfikować i wyizolować z PMR bakterii, najczęściej odpowiedzialnych za ZOMR (najczęściej wywołane przez wirusy, rzadziej ma przyczynę nieinfekcyjną)

OBJAWY KLINICZNE:

Niezależnie od rodzaju wirusa, wywołującego zapalenie objawy są bardzo podobne i przejawiają się zespołem oponowym, a jeśli dojdzie do zajęcia tkanki mózgowej, to dołączają się objawy mózgowe, ew. następnie obj. zap. rdzenia kręgowego

ZOMR

ZAPALENIE MÓZGU

Jeśli towarzyszą im anizokoria i niewydolność oddychania typy centralengo-wgłobienie mózgu.

ZAPALENIE RDZENIA KRĘGOWEGO

U dorosłych nagle pojawiają się postępujące niesymetryczne porażenia wiotkie najczęściej 4 kończyn, objawiające się osłabieniem mięśni; utrzymują się kilka dni, a towarzyszą im gorączka raz bóle mięśni; brak zab. czucia

BADANIA POMOCNICZE:

LECZENIE:

MONITOROWANIE:

Rutynowe bad. kontrolne PMR nie jest konieczne. Robi się je jedynie w przypadku utrzymywania się objawów, progresji choroby lub pojawienia się powikłań.

POWIKŁANIA:

ŚMIERTELNOŚĆ:

ZOMR <1%

Zap. mózgu 70-80% (HSV-1 bez leczenia), 30% (HSV-1-z leczeniem)

ZOMR w przebiegu wścieklizny:

Wprowadzenie żywego wirusa przez skórę i błonę śluzowąwstępna replikacja w miejscu wniknięciaprzez aksoplazmę włókien nerwowych OUN(gł. istota szara mózgu)- intensywna replikacjaprzez nn. odprowadzające do tkanek (w tym gruczoły ślinowe, płuca, nerki, nadnercza, skóra)

Nawet niewielki bodziec w postaci głosu lub światła (charakterystyczne: widok lub odgłos lejącej się wody) może wywołać napad drgawek ze skurczami mięśni karku (opisthotonus), mięśni połykowych oraz oddechowych.

Być może że zjawisko to łączy się ze stwierdzanym we wściekliźnie ciężkim uszkodzeniem wdechowych neuronów motorycznych w okolicy jądra dwuznacznego.

ZOMR w przebiegu zakażenia wirusem poliomyelitis:

(choroba Heinego-Medina, zapalenie rogów przednich rdzenia, nagminne porażenie dziecięce)

1-3 dni przed porażeniami pojawia się z. oponowy oraz objawy okresu przedporażennego: adynamia mięśni, osłabienie odruchów, bolesne kurcze mięśni (obj. tzw. średniej choroby)

ok. 2-5% dzieci i 15-30% dorosłych umiera z powodu tej postaci

Okres zdrowienia zaczyna się zwykle w 2-3dniu po obniżeniu gorączki i trwa przeciętnie do 2lat, istotna poprawa występuje jednak w ciągu pierwszych 6m-cy.

Zwykle najpierw powraca czynność mięśni, a później odruchy.

Rozpoznanie:

Różnicowanie:

Leczenie:

(Zap. mózgu opryszczkowe i półpaścowe, kiłowe, HIV- na dodatkowych kartkach)!!!!!!!!!!!!!

Grzybice OUN

Jest to zapalenie wywołane przez inwazję grzybiczą OUN, przebiegające jako ZOMR, zapalenie mózgu lub ropień mózgu.

Nie ma danych na temat zapadalności na grzybice układowe w Polsce.

Ryzyko zachorowanie jest większe w stanach upośledzonej odporności.

ETIOLOGIA:

OBJAWY:

BADANIA POMOCNICZE:

LECZENIE:

ROKOWANIE:

Złe, duża śmiertelność.

Ograniczone zakażenia mózgu:

  1. ropniak podtwardówkowy:

40%-przy nierozpoznanym ropniaku i zbyt późno rozpoczętym leczeniu

  1. ropień mózgu:

12



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Neuroinfekcje
Neuroimagery
SEM[1]. 10 - Neuroinfekcyjne zapalenie mózgu, Medycyna, Choroby zakaźne
Gruźlicze zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych, V rok, Neurologia, Sem. V rok, Neuroinfekcje
Neuroinfekcje, Medycyna, CHOROBY ZAKAŹNE, Opracowania
Neuroinfekcje, posocznica skrót
neuroinfekcje
Neuroinfekcje seminarium
Neuroinfekcje, Ratownictwo medyczne
15 zbędnych rzeczy - neurointuicja
Neuroinfekcje stomatologia
Leczenie neuroinfekcji Medycyna
neuroinfekcja, Medycyna, Neurologia
neuroinfekcjezaj7
Zapalenia opon mózgowych i mózgu, V rok, Neurologia, Sem. V rok, Neuroinfekcje
neuroinfekcje -konspekt pl, Dermatologia
Neuroinfekcje, Mikrobiologia
Przypadek neuroinfekcji w przebiegu posocznicy gronkowcowej
Neuroinfekcje V rok

więcej podobnych podstron