Wykład 11
05.01.2011
Choroba holenderska:
Posiadanie wielkich zasobow naturalnych potencjalnie skutkuje:
-wysysaniem zasobow kapitalu i pracy z sektorow pozasurowcowych, o wysokiej produktywności i technologicznie wiodących
-aprecjacja waluty i spadkiem opłacalności eksportu utrata konkurencyjności
-w skrajnej sytuacji prowadzi do dezindustrializacji
Choroby holenderskiej mogą doświadczać również kraje które dostaja jakies duze dofinansowanie z zewnatrz w formie dotacji.
Staples thesis - teoria zasobow naturalnych (opposite do holenderskiej)
Zasoby naturalne mogą prowadzic do wzrostu
Kanada - najpierw obszar oceanu atlantyckiego - surowiec: polowy dorszy potem przesuniecie na zachod - surowiec futra a na koniec znow przesuniecie na zachod przejscie do zbóż.
Zasoby naturalne a „złe” instytucje
Wysokie dochody z eksploatacji zasobow naturalnych sa marnotrawione bądź nieefektywnie alokowane:
-wysokie dochody zmniejszaja skłonność do refundowania bo presja na zmiany jest złagodzona
-napiecia społeczne sa neutralizowane poprzez rozbudowa aparatu represji
-budowany jest układ klientowski poprzez korumpowanie kooptacje i redystrybucje dochodow
-korzysci te sa rozdrapywane zgodnie z układem sil, nie wedlug merytorycznych potrzeb
-tworzy się panstwo rentierskie ze stala walka o jego przechwycenie
Wojny domowe a zasoby naturalne
-wojna domowa jest racjonalnym wyborem ekonomicznym dla rebeliantow w stosunku do innych źródeł dochodu
Warunek: zdolność do grabieży zasobow dokonywanych przez sily separatystyczne, grupy rebeliantow odpowiednio wysokiej
Szczególnie zagrozone sa kraje gdzie wydobywa się np. diamenty Lub uprawia opium, bo można wtedy latwo przechwycic dochody czy to w formie zwykłego rabunku czy tez swoistego `opodatkowania' producentow.
-Collier postrzega wojny domowe nie jako wynik konfliktow ideowych ale przede wszystkim jako dzialania `enterpreneurs of violence'
-slabsze zagrozenia gdy warunkiem pozyskania zasobow jest: a)wysoka technologia b)znaczne zasoby kapitalu. Taka sytuacja daje z reguly przewage rzadowi (dotyczy to np. ropy naftowej, gazu ziemnego, głębinowego górnictwa). Wojny domowe wybuchaja najczęściej w krajach gdzie wydobycie surowcow stanowi >26% PKB.
Gęstość zaludnienia jest fundamentalnym warunkiem produktywności (wprost proporcjonalna zależność)wtedy nusza powstać instytucje regulujące i instytucja własności prywatnej. Europejczycy wygrali w Ameryce bo przywiezli ze soba choroby które szybko się rozprzestrzenily.
Część 9 - INSTYTUCJE
Trzy problemy:
motywacje
koszty transakcyjne
instytucje
Motywacje
W rozwoju licza się motywacje
do aktywności, inwestycji, innowacji
Aspiracje: imiona murzyńskie „kultura braku sukcesu”
No kto nadaje imie typu DeShawn, Precious, Jada? NO CZARNI przeciez on nie musi pisac w cv ze jest CZARNY.
Dlaczego występują koszty transakcyjne?
1. zyjemy w swiecie z niepewna informacja i niepewności ogolnej
2. podzial pracy i specjalizacja wymusza potrzebe koordynacji
3. głównym źródłem niepewności sa zatem zachowania innych ludzi
4. w tym swiecie ludzie czasem (często) klamia, oszukuja i ukrywaja informacje, lamia swe zobowiązania i wykorzystuja sytuacje gdy im się to oplaca (zachowania oportunistyczne)
Koszty transakcyjne
Koszty zarzadzania niepewnościa (gromadzenie i przetwarzanie informacji ograniczanie niepewności i ryzyka)
Co to sa instytucje?
Instytucje sa regulami gry w społeczeństwie, lub bardziej formalnie zaprojektowanymi ogranicznikami kształtującymi społeczne współdziałanie.
Instytucje redukuja niepewność przez strukturyzacje zycia codziennego… definiuja i ograniczaja swobode wyboru jednostek…głównym zadaniem instytucji w społeczeństwie jest zmniejszenie niepewności przez ustanowienie stabilnej (choc niekoniecznie efektywnej) struktury dla ludzkich interakcji (North 1990) Dobre instytucje redukuja koszty transakcyjne.
Dwa rodzaje instytucji
formalne reguly gry: regulacje prawne
nieformalne reguly gry: normy społeczne, reguly postepowania, konwencje, tradycja, zwyczaje
Mierzenie jakości instytucji
badania obejmuja 212 krajow i terytoriow za lata 96, 98, 2000 i corocznie w latach 02-08
wskaźniki mierza szesc wymiarow jakości instytucji: prawo glosu i odpowiedzialność rządzących, stabilność polityczna, efektywność rzadu….. za szybko zmienia!!!!!!