psychiatria, Psychopatologia


Psychopatologia

Wykład 1

  1. Informacje wstępne:

Psychopatologia Ćwiczenia w Gnieźnie. Około 20 maja.

Twórca Karl Jaspers

Polscy T. Bilikiewicz, J. Jaroszyński

Literatura obowiązkowa:

Seligmann, Walker, Rosenhan (2003) Psychopatologia. Rozdziały 5 - 12.

Literatura uzupełniająca:

Wciórka (2002). Klasyfikacja zaburzeń psychicznych. W: Bilikiewicz/Pużynski/Wciórka. T.2

Egzamin: testowy z trzema grupami pytań (jedno i wielokrotnego wybory, test uzupełnień).

50 pytań i 50 minut.

  1. Przedmiot psychopatologii.

  1. Jakie dziedziny zajmują się zaburzeniami psychicznymi?
    Szerokie ujęcie psychopatologii:

  1. Użyteczność wiedzy psychologicznej:

  • Pojęcia używane w ocenie zachowań:

  • Rozwój psychiczny przebiega u dzieci w różnym tempie.

  • Zaburzenia mają inną dynamikę niż u dorosłych. U dzieci

  • Krótkotrwałe, zmieniające się w czasie (zanikają lub przyjmują inną postać),

  • Obejmują konkretne zachowania i występują w konkretnych sytuacjach i kontekstach.

  • Ze względu na niskie zróżnicowanie pomijane przez dorosłych lub odwrotnie (dorośli zauważają problemy, których dziecko nie ma).

    1. Epidemiologia:

    Psychopatologia ogólna:

        1. Zaburzenia czynności poznawczych

        2. Zaburzenia czynności emocjonalnych i motywacyjnych.

        3. Zaburzenia integracji czynności psychicznych.

    0x08 graphic
    0x01 graphic

    1a. Zaburzenia uwagi.

          1. Zakresu uwagi, czyli zbyt mała liczba zauważanych bodźców

          2. Koncentracja, czyli poziom ześrodkowania uwagi na przedmiocie lub działaniu

          3. Selektywność (wybiorczość) uwagi, czyli niski poziom dowolnej i mimowolnej kontroli rodzaju rejestrowanych bodźców, z pominięciem innych (niezgodnych z instrukcją)

          4. Przerzutność - okres czasu potrzebny do przeniesienia uwagi z jednego przedmiotu na drugi: zbyt długi czas lub nadzwyczaj krótki.

          5. Trwałości uwagi - czyli utrzymywanie uwagi przez zbyt długi lub krótki czas na przedmiocie lub działaniu.

            • Niemożność ogniskowania uwagi na jednym wydarzeniu proseksja

            • Ograniczenie możliwości ogniskowania uwagi na jednym wydarzeniu hipoproseksja

            • Nadmierne ogniskowanie hiperseksja

        1. Podzielność - jednoczesne koncentrowanie uwagi na dwóch lub więcej czynnościach.

    2a. Zaburzenia pamięci:
    3 składniki pamięci:
    Zapamiętywanie (kodowanie, zapisywanie) - bezpośrednia, krótkotrwała (oper.), długotrwała.
    Przechowywanie (magazynowanie).
    Odtwarzanie (przypominanie).

    Zaburzenia ilościowe - dysmnezje

    Jakościowe Paramnezje

    Allomnezje (zniekształcenia)

    Pseudomnezje

    Hipermnezja

    Hipomnezja

    Amnezja

    Ekmnezja

    Iluzję pamięci
    Kryptomnezje

    Złudy utożsamiające

    Konfabulacje

    Omamy pamięci

    1. Zaburzenia ilościowe (dysmnezje):

  • Jakościowe paramnezje

  • 3a. Zaburzenia spostrzegania wg. T. Bilikiewicza

        1. Zaburzenia sąd realizacyjnego - pochodzenie postrzeganego przedmiotu wewnętrzne, a nie zewnętrzne (rzeczywiste). Postrzegany przedmiot nie istnieje w rzeczywistości.

        2. Zaburzenia sądu klasyfikacyjnego - postrzegane zjawisko ma charakter realny, ale niewłaściwie klasyfikowany.\

        3. Omamy i halucynacje spostrzeżenia bez realnego przedmiotu.

    Wyróżniamy różne typy halucynacji:

      1. Wzrokowe - wystepują w zaburzeniach świadomości i psychotycznych (halucynozy Delirium Tremens). Są najczęstsze, mogą mieć postać FOTOMATÓW.

      2. Słuchowe:
        ??????????? (trzaski, uderzenia)
        Fonematy (dotyczą dźwięków melodycznych)
        ”Głosy” (przy migrenach).

      3. Czuciowe - występują w zaburzeniach organicznych i świadomości.

      4. Węchowe i smakowe - charakterystyczne dla urojeń prześladowczych.

    Halucynacje hipnagogiczne - dotyczą momentu zasypiania (coś jak spadanie)

    Halucynacje hipnopompiczne - przy budzeniu się.

    Pseudhalucynacje i parahalucynacje:

    1. Pseudo - przezycia tracące charakter zmysłowy i mający charakter wyobrażeniowy (np. wewnętrzne głosy)

    2. Para - krytyczny stosunek do stanu, który jest; spostrzeganie nieistniejących przedmiotów bez postrzegania ich, jako realnych (w padaczkach). Brak sądu realizacyjnego wg. Bilikiewicza.

    4a. Zaburzenia procesów poznawczych myślenie

    1. Myślenie (proces polegający na tworzeniu przesłanek i przetwarzaniu informacji zewnętrznych). Info są przetwarzane w różny sposób; wnioskowanie.

    2. Język (zbiór znaków i reguł posługiwania się nimi). Realizacja zasad i reguł poprzez tworzenie wypowiedzi. Reguły rządzące językiem:

  • Porozumiewanie się

  • Treści

    Forma

    Tok/Dynamika

    Struktura/Funkcja

    Myśli nadwartościowe

    Urojenia

    Natrętne automatyzmy

    Spowolnienie

    Przyśpieszenie

    Otamowanie

    Natłok

    Język i myślenie:

    Rozwlekłość

    Werbigeracje

    Stereotypie i perseweracje.

    Zubożenie (alogia)

    Paralogiczne myślenie

    Nieskładne myślenie

    Niekomunikatywne

    Rozkojarzenie

    Splątanie

    Afazje

        1. Formy:

          • Idee i myśli nadwartościowe - przyjęcie określonego systemu wartości, percypowanie rzeczywistości tlyko z perspektywy przyjętych wartości, np. „zdrowie jest lepsze niż choroba

          • Urojenia to przekonania, które charakteryzują się:
            Fałszywością, czyli nie mają uzasadnienia w rzeczywistości
            Chorobowym kontekstem i współwystępowaniem z innymi objawami psychopatologicznymi (halucynacje).
            Niekorygowalnością; nie podlegają argumentom
            indywidualistyczny i wyobcowany społecznie charakter.

          • Urojenia dzielimy ze względu na:
            Stopień prawdopodobieństwa zdarzeń

          • Prawdopodobne:

            Śledzenie, trucie, podsłuchiwanie

            Nieprawdopodobne, dziwaczne:

            Elektryzowanie myśli, wykradanie i nadawanie myśli

            Stopień nasycenia emocjami.

            Syntymiczne, czyli dostosowane i proporcjonalne,

            Atymiczne, czyli ubogie i pozbawione uczuć

            Katatymiczne, życzeniowo dysproporcjonalne

            Paratymiczne, niedosotoswane i sprzeczne co do treści

            Stopień złożoności (struktura urojeń)

            Proste: złożone, pojedyncze lub rozwinięte, stanowiące prosta interpretację, wyjaśnienie innych objawów - omamów, zaburzeń świadomości.

            Paranoiczne: rozbudowane w zwarty, wewnętrzny system wzajemnie uzasadniających się i spójnych z osobowością przekonań (s, k)

            Paranoidalne: niespójne w zakresie poznawczo - emocjonalnym - dążeniowym aspekcie, chaotyczne, dziwaczne, paratymiczne i atymiczne

            Oniryczne - zmienne, bardzo intensywnie przeżywane, „tu i teraz”, np. : katastrofa, koniec świata. Całość przeżywania przypomina sen.

            Treści.

            Odnoszące (ksobne): zmiana realnych związków chorego z otoczeniem

            Oddziaływania (owładnięcia): przeżycia chorego ulegają wpływom (lub on sam wpływa) obcych sił, oddziałujących za pomocą naturalnych lub nie sposobów.

            Prześladowcze: pozbawienie dóbr, godności

            Winy: przekonanie o popełnieniu przestępstwa, zbrodni

            Zmiany osoby: zmiany cielesnej, tożsamości (charakter depersonalizacyjny)

            Wyższości/małej wartości (nihilistyczne: „jestem pyłem i nie mam żadnego znaczenia”)

            • Automatyzmy (przeżycie zatracenia lub utraty wpływu):
              Małe: poczucie obcości przeżyć jest małe (as if, jak gdyby, niewielka depersonalizacja
              Rozwinięte: poczucie obcości przeżyć znaczne, w formie omamów rzekomych lub prawdziwych.

            • Myśli natrętne/obsesje
              Myśli uporczywie powracające, narzucające się choremu z poczuciem przymusu, mimo prób i wysiłku wkładanego w ich oddalenei, zawsze traktowane jako własne, choć niezgodne z własnym „ja”.
              Chorzy odnoszą się do nich krytycznie, dostrzegając ich bezsensowność.
              Ruminacja (roztrząsanie wątpliwości) natrętnymi myślami dotyczy roztrząsania wątpliwości.
              Mogą, ale nie muszą być połączone ze zmianami organicznymi.

                1. Tok/Dynamika

        • Spowolnienie/zahamowanie: czas + zmniejszenie spontaniczności i ograniczenie wątków.

        • Przyśpieszenie: np. w manii, zmienność i inicjowanie coraz to nowych wątków (gonitwa myśli, słowotok)

        • Otamowanie: chwilowe pauzy w toku myśli

        • ?????????????????? (natłok): nadmiar wątków i tematów z poczuciem utraty kontroli i oddziaływaniem sił zewnętrznych

        • Rozwlekłość/drobiazgowość: zaczynanie nowych wątków bez kontynuacji głównego

        • Werbigeracje: seryjne powtarzanie słów (następne przypomina poprzednie)

        • Mutyzm: brak reakcji słownych

        • Stereotypie, powtórzenia - perseweracje\

        • Zaburzenia poziomu uogólniania (konkretyzacja):
          Zubożenie (alogia)
          Konkretność
          Wypaczenie procesu uogólniania i nadmierne włączanie (schizofrenia)
          Wielopoziomowość od myślenia konkretnego do naduogólnień i odwrotnie (wielopłaszczyznowość).

            1. Zaburzenia struktury i funkcji myślenia, charakterystyczne dla schizofrenii:

    1. ??????????????????????? (halucynacje, urojenia) - tworzenie wypowiedzi oderwanych od rzeczywistości, sądy ????????????/ od realnych potrzeb czy pragnień (pseudofilozoficzne)

    2. Autystyczne - skoncentrowane na wewnętrznym świecie urojeń, brak motywów do wymiany.

    3. Egocentryczne, odnoszące wszystko do siebie.

    1b. Zaburzenia czynności emocjonalnych i motywacyjnych.
    Emocje pozostają w związkach z procesami poznawczymi i motywacyjnymi./

    Motywacja, to problem woli, działania i dążeń.

    2b. Zaburzenia uczuciowości.

    Typ nastroju

    Dynamika

    Wysycenie

    Obniżenie

    Podwyższenie

    Lęk

    Dystrofia (złość)

    Zobojętnienie

    Spłycenie, zubożenie

    Zaleganie

    Lepkość

    Chwiejność

    Nietrzymanie

    Syntymia

    Hipertymia

    Hipotymia

    Paratymia

    Katatymia

    1. Obniżenie nastroju:

  • Podwyższenie nastroju:

    1. Lęk - zagrożenie z nieokreślonego źródła:

    1. Złość (dysforia), której towarzyszy:

  • Zaburzenia dynamiki przebiegu emocji:

    1. Zaburzenia motywacji:
      Motywacja to mechanizmy zaangażowane w uruchomienie, ukierunkowanie, podtrzymywanie, zakończenie działania.
      Zwiększenie/zmniejszenie napędu psychomotorycznego czyli zmiana przejawów aktywności.

    1c. Zaburzenia świadomości:

    Zaburzenia przytomności

    Zaburzenia poczucia

    Ilościowe

    Jakościowe

    Otoczenia

    Samego siebie

    Senność patologiczna

    Przymglenie

    Derealizacja: poczucia czasu i siebie (tożsamość i ciągłość cehc)

    Sopor

    Zmącenie

    Depersonalizacja. Poczucie:

    • Uczucie omnipotencji
      Jaźni (??????????)

    • Nozognozja choroby, krytym
      Zdrowia/choroby

    • Schematu ciała (anoreksja)

    • Urojeniowe

    Śpiączka

    Zwężenie

    1. Ilościowe:

  • Jakościowe