pierwotnie złożonego osadu. W procesie diagenezy oddziałują następujące zjawiska
• • kompakcja
• • dehydratacja
• • rekrystalizacja
• • krystalizacja z roztworów
KOMPAKCJA jest to proces polegający na stwardnieniu osadu pod wpływem nacisku warstw nadleglych.
DEHYDRATACJA polega na stwardnieniu osadów wskutek usunięcia z niej nadmiaru wody. To usuwanie wody dotyczy głównie tej wody, która jest luźno związana z poszczególnymi minerałami tzw woda fizycznie związana.
REKRYSTALIZACJA polega na regeneracji poszczególnych ziaren mineralnych. Niektóre min rozrastają się, regenerują się. Powstałe wokół nich obwódki wzajemnie zazębiają się ze sobą przyczyniając się do scementowania osadów. Ta regeneracja odbywa się w wyniku doprowadzenia do osadu roztworów z obecnością Si02 CaC03 i innych związków.
KRYSTALIZACJA Z ROZTWORÓW to proces krystalizacji różnych min np. węglanów siarczanów fosforanów z roztworów wodnych przenikających przez osad, a w konsekwencji scementowanie skały. Diageneza to proces, który nie przekracza temp 800 C powyżej tej temp mamy do czynienia z metamorfizmem. Diageneza stanowi, więc próg petrologiczny między procesami osadowymi a metamorficznymi.
MINERAŁY SKAŁ OSADOWYCH
Z punktu widzenia genetycznego dzielimy je na dwie grupy
I - ALLOGENICZNE
II - AUTOGENICZNE
> > Allogeniczne składniki to wszystkie te, które dostarczone zostały do osadu z zewnątrz głównie z lądu czyli terygeniczne. Są to najczęściej kwarc w różnym stopniu zmienione miki amfibole, pirokseny i oliwiny. Miki zmieniane są głównie w minerały ilaste: illit, kaolinit, montmoryllonit. Amfibole, pirokseny i oliwiny przeobrażone są w chloryty. Do allogenicznych składników należą również szczątki obumarłego oświata roślinnego i zwierzęcego.
> > Minerały autogeniczne to wszystkie te, które powstały w osadzie na miejscu in situ na drodze chemicznej głównie wskutek wypadających, krystalizujących roztworów różnych soli min węglanów, siarczan, fosforanów, soli. Do min autogenicznych należy także glaukonit często występujący w marglach. Jest to uwodniony krzemian magnezowo-żelazawy. Pod względem strukturalnym podobny do montmoryllonitu. Krystalizuje w formie bardzo drobnych skupień o barwie trawiasto-zielonej (obecność żelaza Fe2+, gdy się utleni do Fe3+ jest żółtawy)
Skały osadowe z punktu widzenia genetycznego podzielone są na trzy zasadnicze grupy: skały okruchowe (pochodzenia mechanicznego), klastyczne (skały pochodzenia chemicznego) i skały organogeniczne
Skały okruchowe powstają na skutek nagromadzenia materiału okruchowego (terygenicznego) lub szczątków organicznych w środowisku lądowym, rzecznym, jeziornym, morskim. Materiał pochodzenia mineralnego to przede wszystkim min allogeniczne. Ze względu na wielkość ziarn okruchów skały te dzielimy na 3 zasadnicze grupy: PSEFITY o wielkości ziam powyżej 2mm, PSAMITY o wielkości ziarn od 2 - O, l mm, ALEURYTY od 0,1 - 0,01 mm i PELITY o wielkości ziam poniżej 0,01 mm.
W skałach okruchowych wyróżnia się utwory luźne mieszane niescementowane, niezdiagenezowane i zwięzłe (scementowane = zdiagenezowane).
• • W grupie psefitów skałami luźnymi są bloki, głazy, żwiry a skałami zwięzłymi są konglomeraty i zlepieńce. Bloki, głazy i żwiry tworzą się głównie w korytach rzecznych w górnym biegu rzek oraz w strefach przybrzeżnych morskich. Są to skały bardzo zróżnicowane pod względem granulometrycznym. Materiał w nich występujący jest nieobtoczony