Diagnoza predyspozycji i preferencji zawodowych

Diagnoza jako proces

• Diagnoza to „proces aktywnego poszukiwania danych potrzebnych do podjęcia decyzji o działaniach zmierzających do zmiany aktualnego stanu psychospołecznego człowieka” (Paluchowski, 1995)

Tradycyjne podejście do diagnozy - sekwencje procesu diagnozy

• Dyskomfort psychiczny, utrudniający funkcjonowanie człowieka

• Rozpoznanie i wyjaśnienie przyczyn - diagnoza psychologiczna

• Udzielenie pomocy psychologicznej - podjęcie zabiegów korekcyjnych

Nowe spojrzenie na diagnozę

• Diagnoza, jako źródło zgłębiania samowiedzy klienta

• Klient ≠ Pacjent

• Diagnoza nie tylko jako interwencja, ale jako profilaktyka negatywnych zjawisk społecznych (np. bezrobocie)

Diagnoza zawodowa - szczególny przypadek ilustrujący „nowe spojrzenie”

• Diagnoza zawodowa to „działanie polegające na udzielaniu jednostce pomocy w znalezieniu zawodu najbardziej odpowiedniego z uwagi na jej zdolności, zainteresowania, cele, wartości i temperament” (Anastasi i Urbina, 1999)

Cele doradztwa zawodowego

• Wsparcie w osiąganiu identyfikacji zawodowej, wyborze ścieżki edukacji i kariery

• Promowanie zdrowego stylu życia (właściwy wybór zwiększa szanse na osiągnięcie sukcesu i satysfakcję z pracy, tym samym zmniejsza ryzyko wystąpienia takich zjawisk jak frustracja, bezrobocie, alkoholizm, wyuczona bezradność, wypalenie zawodowe)

• Alokacja potencjału ludzkiego w strukturze zawodów: właściwy człowiek na właściwym miejscu… czyli dbałość o jakość pracownika

Kroki podejmowane ku realizacji celów doradztwa:

• Identyfikacja faktycznego położenia zawodowego i życiowego jednostki

• Ocena doświadczenia zawodowego i kwalifikacji

• Ocena zainteresowań zawodowych

• Analiza potencjału osobowościowego i uzdolnień intelektualnych

• Ocena indywidualnych potrzeb wartości i motywacji

Miejsce diagnozy w przebiegu rozmowy doradczej

• Zdefiniowanie problemu przez klienta

• Określenie celów porady z perspektywy klienta i doradcy

• Zawarcie kontraktu

• Analiza deficytu informacji

• Diagnoza

• Opracowanie porady

• Omówienie zagrożeń, wnioski klienta

Wynik badania diagnostycznego

• Opis: zbiór wyników testowych w odniesieniu do grupy porównawczej

• Interpretacja: zdawanie sprawy z aktualnego położenia klienta, przedstawienie słabych i mocnych stron

• Plan interwencji (wnioski klienta)

Modele diagnozy, czyli czemu ma ona służyć i jak wyglądać

Rodzaje doradztwa zawodowego

• D.z. otwarte (counseling off the job) - organizowane i finansowane przez instytucje niezależne od pracodawców

• D.z. w miejscu pracy (workplace counseling) - element kultury organizacyjnej i polityki kadrowej, finansowane przez pracodawców wewnątrz organizacji

Modele funkcjonujące w otwartym doradztwie zawodowym

• Model konsultacyjny - przewiduje współpracę psychologa/pedagoga z innymi specjalistami: analitykiem rynku pracy, prawnikiem, a także z rodziną klienta, ma na celu poszerzenie jego samowiedzy i wiedzy o rynku pracy

• Model rehabilitacyjny - stosowany w przypadku osób nieprzystosowanych zawodowo. Obejmuje rehabilitację mentalną, społeczną i zawodową. Wykorzystuje elementy diagnozy klinicznej i ogólnożyciowej jednostki. Jest kontynuacją modelu konsultacyjnego po wyczerpaniu możliwości pomocy na poziomie porady bezpośredniej.

Zmienne psychologiczne mogące stanowić ważne informacje w procesie doradztwa zawodowego

Predyspozycje i preferencje zawodowe - czyli zakresy funkcjonowania uwzględniane w doradztwie zawodowym

• Inteligencja, zdolności;

• Zainteresowania;

• Temperament;

• Styl poznawczy;

• Osobowość;

• Kompetencje społeczne, zdolności społeczne, inteligencja emocjonalna;

• Odporność na stres, radzenie sobie ze stresem;

• Motywacja, wartości;

• Inne: wykształcenie, płeć, wiek, stan zdrowia, miejsce zamieszkania, potencjalne możliwości samorozwoju, zawód, doświadczenie zawodowe itp.

Źródła informacji w procesie diagnozy psychologiczno-pedagogicznej

• dane kryterialne: wywiad, obserwacja i inne dane pozatestowe

• testy psychologiczne jako źródło informacji o kliencie: testy inteligencji, kwestionariusze samoopisowe itp.

• testy pedagogiczne jako źródło informacji o kliencie: testy osiągnięć, wiadomości, umiejętności

Dane kryterialne: wywiad, obserwacja i inne dane pozatestowe

• Wywiad: motywacja, system wartości, nastawienie do badania, zainteresowania, stopień sprecyzowania planów, zakres w jakim osoba potrzebuje wsparcia, problemy rodzinne

• Obserwacja: wygląd, sposób wypowiedzi, słownictwo, zachowanie (temperament, „sposób bycia”), image, dojrzałość emocjonalna

• Inne dane: oceny szkolne, opinie nauczycieli, status ekonomiczny, problemy rodzinne, umiejętności specjalne (np. prawo jazdy, języki, muzyka)

Testy psychologiczne jako źródło wiedzy o kliencie

• Testy standardowe: testy inteligencji, kwestionariusze samoopisowe

• Narzędzia typu papier/ołówek

• Próby przyrządowe

• Techniki niestandardowe: testy projekcyjne

• Narzędzia komputerowe

Testy pedagogiczne jako źródło wiedzy o kliencie

• Testy osiągnięć (vs. sprawdziany)

• Testy umiejętności (np. czytania i pisania)

• Testy wiadomości

Wybór narzędzia - czym się kierować?

• Jaki jest cel badania (co chcemy przewidzieć lub wyjaśnić)?

• Na ile dany test jest w tym celu użyteczny:

• Czy jest przeznaczony dla populacji, którą chcemy badać?

• Czy ma aktualne normy dla danej populacji (o ile są potrzebne)?

• Jaka jest rzetelność testu?

• Czy był sprawdzany ten rodzaj trafności, który ważny jest z punktu widzenia celu naszego badania?

• Czy procedura przewiduje zastosowanie testu w warunkach przez nas dostępnych (grupowe/indyw., czas)?

Wybór narzędzia - pytania pomocnicze

• Jak długo trwa badanie i obliczanie wyników (ekonomika)?

• Czy mam wystarczające kwalifikacje do przeprowadzania badania danym narzędziem?

• Czy test jest atrakcyjny dla badających, czy też nużący/stresujący?

• Czy test jest trafny fasadowo (szczególnie u dorosłych - problem akceptacji wyników)?

• Jakie są pełne koszty przeprowadzenia badania: czas, materiały, pracochłonność obliczeń i interpretacji?

Konsekwencje pracy z nieletnim klientem

• Problem uzyskania zgody na badanie

• Domniemana dojrzałość do samodecydowania

• Problem dojrzałości emocjonalnej

• Problem postrzegania rzeczywistości i konsekwencji postępowania

• Ograniczony zasób wiedzy

• Znaczenie opinii rodziców (zmienne sytuacyjne)

• Problem uzyskania akceptacji decyzji dziecka przez rodzica

• Problem poufności informacji (rodzice, instytucja)

Etyczne aspekty wyboru narzędzia

• Stosowanie legalnego i spełniającego wymogi formalne testu

• Uzyskanie zgody na badanie narzędziem

• Uzasadnione zastosowanie testu

• Odpowiedzialność diagnosty za wybór narzędzia

• Kwalifikacje: dostępność narzędzia, umiejętność przeprowadzenia badania, obliczenia i interpretacji wyników

Stosowanie testów, a miękkie serce diagnosty

• Wybór odpowiednich norm

• Interpretacja z wykorzystaniem półprzedziałów ufności

• Stosowanie norm wobec odstępstw od procedury - diagnosto odwagi!

Przekazywanie informacji zwrotnych - problem „dobra klienta”

• „Naciąganie wyników” - dla „dobra klienta”

• Łagodzenie „złej informacji” - dezinformacja

• Niezdolność do stawienia klientowi oporu, dążność do zaspokojenia oczekiwań klienta wbrew możliwościom - nadinterpretacja

Kwestia dostępu do informacji osób postronnych - komu?

• Rodzic - kwestia do uzgodnienia na etapie kontraktu

• Nauczyciel - problem zaufania klienta i odpowiedzialności nauczyciela

• Dyrektor

Kwestia dostępu do informacji klienta i osób postronnych - co?

• Klient - rzetelnie wszystkie informacje w sposób przystępny, zrozumiały, przedstawiając w miarę możliwości słabe i sine strony, rozmawiając z klientem i starając się uzyskać „akceptację” diagnozy

• Rodzic - omówione z klientem wnioski z diagnozy, rzeczy mogące mieć konsekwencje dla wyboru zawodu i procesu wychowawczego

Prawa osób badanych - podsumowanie

• Do wyrażenia świadomej zgody na badanie testem

• Do informacji o wynikach testowania

• Do minimalizowania skutków etykietowania

• Do zachowania tajemnicy o wynikach testowania

• Do prywatności

Jak przekazywać informacje zwrotne?

• Nawiązanie kontaktu - swobodna rozmowa

• Omówienie poszczególnych wyników diagnozy

• Przedstawienie słabych stron badanego

• Przedstawienie silnych stron badanego

• Ustalenie, czy wyniki wydają się klientowi spójne z jego własnym wizerunkiem - dyskusja - uzyskanie akceptacji diagnozy

• Ustalenie, czy uzyskane informacje zbliżyły klienta do osiągnięcia identyfikacji zawodowej

• Konkluzje dla procesu orientacji zawodowej - dyskusja - uzyskanie akceptacji konkluzji

• Wygaszanie kontaktu - neutralna rozmowa

Rodzaje narzędzi wspierania doradztwa zawodowego

• Narzędzia przeznaczone do samobadania

• Narzędzia wspierania procesu doradztwa zawodowego dostępne dla profesjonalistów z nim związanych (nie tylko dla psychologów)

• Narzędzia wspierania procesu doradztwa zawodowego dostępne tylko dla psychologów

Przegląd narzędzi wspierania doradztwa zawodowego przeznaczonych do samobadania

PKIE - Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej

PTI - Popularny Test Inteligencji PTI

PKIE - Popularny Kwestionariusz Inteligencji

Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej PKIE
(Matczak A., Jaworowska, A., Ciechanowicz, A., Stańczak, J., Zalewska, E., 2005)

• 94 stwierdzeń do których badany ustosunkowuje się oceniając w jakim stopniu dane stwierdzenie odnosi się do niego

• Pozwala na obliczenie wyniku ogólnego oraz wyników czterech skal

• Umożliwia badanie osób dorosłych jak i uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych: normy dla dorosłych i uczniów

• Występuje w wersji komputerowej (do samobadania) oraz w wersji papier-ołówek, dostępnej tylko dla psychologów

Co mierzy Popularny Kwestionariusz Inteligencji PKIE?

PKIE pozwala na obliczenie:

• Wyniku ogólnego

• Wyniku w Skali AKC

• Wyniku w Skali EMP

• Wyniku w Skali KON

• Wyniku w Skali ROZ

Wynik ogólny w PKIE

WO w PKIE jest wskaźnikiem inteligencji emocjonalnej rozumianej jako zbiór zdolności poznawczych, dzięki którym człowiek wykorzystuje własne emocje przy rozwiązywaniu problemów

Skala AKC

bada:

zdolność do akceptowania, wyrażania i wykorzystywania własnych emocji w działaniu, która pozwala człowiekowi na wyrażanie tego co czuje, na ujawnianie zarówno pozytywnych jak i negatywnych emocji. Dzięki tej zdolności człowiek pamiętając emocje będące konsekwencją jego działań stara się unikać w przyszłości tego co budziło emocje negatywne a robić to co powodowało emocje pozytywne

Skala EMP

Bada:

Zdolność do empatii - rozumienia i rozpoznawania emocji u innych ludzi, która umożliwia zrozumienie zachowań innych ludzi oraz trafne odczytywanie ich intencji. Dzięki tej zdolności człowiek potrafi trafnie odczytać szczere i nieszczere wyrazy uczuć, a także przewidzieć jakie uczucia wzbudzi jego zachowanie u innych.

Skala KON

Bada:

Zdolność do kontrolowania, także poznawczego, swoich emocji. Zdolność ta pozwala na świadome sterowanie własnymi emocjami, wyciszanie emocji niepożądanych, wzbudzanie emocji pozytywnych. Umożliwia też dostosowanie sposobu wyrażania uczuć do wymagań sytuacji i kontrolowanie stopnia ich jawności.

Skala ROZ

Bada:

Zdolność do rozumienia i uświadamiania sobie własnych emocji. Pozwala nazywać doznawane uczucia, rozróżniać emocje słabsze od silniejszych, nie mylić ze sobą uczuć podobnych (np. lęku z gniewem)

Inteligencja emocjonalna „doświadczeniowa” i „strategiczna”

Rzetelność PKIE

Alfa Cronbacha dla:

• wyniku ogólnego: w zależności od grupy (kobiety/mężczyźni, dziewczęta chłopcy) od 0,89 do 0,94

• AKC od 0,74 do 0,83

• EMP od 0,81 do 0,88

• KON od 0,65 do 0,82

• ROZ od 0,73 do 0,78

Płeć a wyniki w PKIE

• WO: K=M

• EMP: K>M

• KON: K<M

• ROZ*: K<M

• AKC: K=M

IE „doświadczeniowa” - przewaga kobiet

IE „strategiczna” - przewaga mężczyzn

*uczniowie

Normy PKIE

• Dla dorosłych kobiet

• Dla dorosłych mężczyzn

• Dla dziewcząt (uczennic)

• Dla chłopców (uczniów)

• Próby incydentalne: stosować ostrożnie u osób ze szkół zasadniczych i z wykształceniem niższym niż średnie

Możliwości administratora PKIE

• Baza danych

• Wydruk informacji zwrotnych

Popularny Test Inteligencji PTI (Zespół Pracowni Testów Psychologicznych, 2005)

• Pozwala na diagnozę inteligencji ogólnej oraz pięciu zdolności

• Test przeznaczony do samobadania, daje możliwość podziału badania na kilka sesji

• Przeznaczony dla osób w wieku od 15 do 50 lat

• Zbudowany z 5 grup testów (w sumie 16 testów po 15 zadań i jeden zbudowany z 60 pytań)

Budowa PTI

Co mierzy PTI?

• Testy Słowne: zdolności werbalne

• Testy Logiczne: zdolność do logicznego myślenia

• Testy Przestrzenne: percepcję wzrokowo-przestrzenną

• Testy Liczbowe: zdolności matematyczno-logiczne

• Test Wiedza: wiedzę o świecie w 4 kategoriach

• WO - inteligencję skrystalizowaną

Co mierzą Testy Słowne PTI?

• Słownik (Synonimy i Antonimy) - zasób słów

• Ortografia - stopień opanowania reguł pisowni

• Wyrażenia frazeologiczne - rozumienie języka - znajomość przenośnych znaczeń

• Alfabet (Porządkowanie, Anagramy) - biegłość analizy wzrokowej materiału werbalnego, znajomość alfabetu

Co mierzą testy logiczne PTI?

• Analogie werbalne - zdolność wykrywania relacji pomiędzy pojęciami (przyczyna-skutek, surowiec-produkt, podrzędne-nadrzędne, następstwo czasowe, część-całość)

• Analogie figuralne - zdolność wykrywania relacji pomiędzy fizycznymi cechami obiektów

• Klasyfikacja (włączanie i wyłączanie z klasy) - zdolność wykrywania cech wspólnych obiektów

• Sylogizmy - zdolność poprawnego wnioskowania, myślenie dedukcyjne

Co mierzą testy przestrzenne PTI?

• Percepcja wzrokowa - umiejętność dostrzegania szczegółów,

• Linie i figury (drogi, druty, trójkąty, podarty papier)- spostrzegawczość

• Rotacje i lustra (rotacje i lustra) -umiejętność manipulowania w wyobraźni elementami znajdującymi się na płaszczyźnie

• Przestrzeń (klocki i siatki)- zdolność trójwymiarowego spostrzegania przedmiotów przedstawionych na płaszczyźnie

Co mierzą Testy Liczbowe PTI?

• Porównywanie (dwóch liczb, trzech liczb)- biegłość w porównywaniu wartości liczbowych przedstawionych w różnej postaci

• Działania arytmetyczne (proste operacje, szacowanie iloczynów) - biegłość w wykonywaniu operacji arytmetycznych

• Zadania Tekstowe - zdolność rozumienia i rozwiązywania problemów dotyczących zależności ilościowych

• Szeregi Liczb - zdolność dostrzegania zależności ilościowych

Co mierzy test Wiedza w PTI?

Wiedza z zakresu:

• Polityka, historia, geografia

• Społeczno-kulturalna

• Przyroda i medycyna

• Technika

O czym dowie się badany?
(1)

• Ile zadań rozwiązał poprawnie, a ile rozwiązują jego rówieśnicy?

O czym dowie się badany?
(2)

• Jakie są poprawne odpowiedzi i gdzie popełnił błąd

O czym dowie się badany?
(3)

• Czy jego wynik w zakresie 5 zdolności jest wysoki, niski czy przeciętny i w jakich zawodach dane zdolności ogrywają ważną rolę

O czym dowie się badany?
(4)

• Czy jego wynik ogólny w zakresie Inteligencji jest niski, przeciętny czy wysoki

Rzetelność PTI

Alfa Cronbacha:

• Jęz=0,86

• Log=0,91

• Przes=0,86

• Licz=0,92

• Wiedz=0,86

Rss WOG = 0,95

Normy dla PTI

• 14-19 lat

• 20-29 lat

• 30-40 lat

• Powyżej 40 lat

Wszystkie ligawce…

Narzędzia wspierania procesu doradztwa zawodowego dostępne dla profesjonalistów z nim związanych (nie tylko dla psychologów)

WOZ - Wstępna Orientacja Zawodowa

WKP - Wielowymiarowy Kwestionariusz Preferencji

TZJ - Test Zdolności Językowych

WOZ - Wstępna Orientacja Zawodowa

WOZ - Wstępna Orientacja Zawodowa

• Metoda wspierania procesu doradztwa zawodowego - ale nie test - brak norm

• Daje możliwość zadeklarowania preferencji ucznia po przećwiczeniu konkretnych czynności intelektualnych

• Krótki czas badania

Budowa WOZ
cz. I: Zadania + deklaracja zainteresowań czynnościami intelektualnymi

• Werbalne (Synonimy, Gramatyka, Alfabet, Płynność Werbalna, Wyrażenia Frazeologiczne)

• Liczbowe (Pary Liczb, Proste Operacje, Szeregi Liczb)

• Przestrzenno-Techniczne (Lustra, Siatki, Koła Zębate)

• Uwaga (Porównywanie Kształtów, Uwaga)

Budowa WOZ:
cz.II: Zainteresowania czynnościami społecznymi

• Opiekuńcze

• Perswazyjne

• Organizacyjne

• Dydaktyczne

WOZ - czego dowie się badany?

• Informacje o tym jakie czynności intelektualne sprawiają badanemu największą przyjemność

• Informacje o tym czy i jakie kontakty społeczne dają badanemu satysfakcję

• Informację o tym w jakich zawodach dane czynności intelektualne i społeczne mają duże znaczenie

• Informację o tym jakie inne zmienne badany powinien wziąć pod uwagę podejmując decyzję o wyborze zawodu

• Informację o przymiotach fizycznych i temperamentalnych kluczowych dla wybranych zawodów: (dobry wzrok, dobra kondycja fizyczna, zręczność manualna, odporność na stres, zdolność do działania w pośpiechu, zdolność do działania pod presją czasu itp.)

• Poznanie prawidłowych odpowiedzi do zadań

• Możliwość wydruku informacji zwrotnych

WOZ - możliwości administratora

• Baza danych

• Wydruki informacji zwrotnych

Wydruk WOZ

Czym WOZ nie jest!?

• Testem, a w szczególności testem inteligencji

• Nie bada inteligencji i zdolności, a jedynie deklaracje zainteresowań

• Dogłębną analizą zainteresowań, a jedynie „Wstępną Orientacją” dotyczącą preferencji ważnych z punktu widzenia wyboru zawodu

Dla kogo jest WOZ?

• Uczniowie gimnazjów

• Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych

• Raczej nie dorośli

WKP - Wielowymiarowy
Kwestionariusz Preferencji

WKP
Wielowymiarowy Kwestionariusz Preferencji
(Matczak A., Jaworowska A., Ciechanowicz A., Zalewska E., Stańczak J., 2006)

• Zawiera 133 pozycje czas badania ok. 20 minut

• Uwzględnia preferencje w zakresie typów czynności, sposobu ich wykonywania i środowiska pracy: 9 skal

• Umożliwia badanie wersją papierową (program obliczeniowy) oraz wersją komputerową, generującą wydruki

• Umożliwia badanie uczniów i dorosłych

Skale WKP

7 skal dotyczących preferowanych typów czynności:

JĘZ - Zainteresowania Językowe

MATL - Zainteresowania Matematyczno - Logiczne

PRT - Zainteresowania Praktyczno - Techniczne

PRE - Zainteresowania Praktyczno - Estetyczne

OPK - Zainteresowania Opiekuńczo - Usługowe

KIER - Zainteresowania Kierowniczo - Organizacyjne

BIOL - Zainteresowania Biologiczne

2 skale dotyczące preferowanego sposobu i środowiska pracy:

PLAN - Preferowanie pracy wymagającej planowania vs. Preferowanie pracy wymagającej improwizowania

STYM - Preferowanie słabo stymulującego i monotonnego środowiska pracy vs. Preferowanie silnie stymulującego i zmiennego środowiska pracy

Normy WKP

• Normy dla:

- uczniów gimnazjów i szkół średnich

- osób dorosłych

• Normy kwartylowe (rangowe vs. standardowe) dla 9 skal

• Punkty przeliczone:

• Dolny kwartyl = 1 punkt

• 2 środkowe kwartyle = 2 punkty

• Górny kwartyl = 3 punkty

Interpretacja punktów przeliczonych WKP
(1)

Dla skal I-VII:

• 1 - brak zainteresowań czynnościami danego rodzaju

• 2 - umiarkowane nasilenie zainteresowań

• 3 - silne zainteresowania czynnościami danego rodzaju

Interpretacja punktów przeliczonych WKP
(2)

Dla skal VIII i IX:

• 1 - Wskazuje na preferowanie działań , których istotą jest improwizowanie (w skali VIII) lub słaba stymulacja i monotonia (w skali IX)

• 2 - wskazuje na brak zdecydowanych preferencji co do sposobu i warunków pracy (ze względu na wymiary WKP)

• 3 - wskazuje na preferowanie działań, których istotą jest planowanie(w skali VIII) lub silna stymulacja i zmienność (w skali IX)

Profil osoby badanej WKP

Sposób i warunki pracy preferowane przez Pana Leona Zawodowca

Czego jeszcze może dowiedzieć się badany?

• Propozycje zawodów

• Odradzane grupy zawodów

Jak stworzono listy zawodów?

• Wybór 136 zawodów na podstawie: Klasyfikacja Zawodów i Specjalności (MPIPS)

• Sędziowie kompetentni (3)

• Ocena zagregowana każdego zawodu na 9 skalach

• Powstanie 8 list: 7 zawierających zawody opisane maksymalną wartością (3) w danym zainteresowaniu i 1 zawierająca zawody małospecyficzne

Listy zawodów

I - Zawody wymagające biegłości w posługiwaniu się językiem

II - Zawody wymagające tzw. „ścisłego umysłu”, sprawnego operowania liczbami i rozwiązywania problemów logicznych

III - Zawody wymagające rozwiązywania problemów technicznych, orientacji przestrzennej i sprawności manualnej

IV - Zawody wymagające zmysłu estetycznego i sprawności manualnej

V - Zawody, istotą wykonywania których są czynności o charakterze opiekuńczym lub usługowym

VI - Zawody, istotą wykonywania których jest umiejętne oddziaływanie na ludzi i/lub organizowanie ich działania

VII - Zawody, istotą wykonywania których jest kontakt z naturą, i rozwiązywanie problemów odnoszących się do świata przyrody

0 - Zawody, dla których nie udało się określić dominujących działań

Wybór zawodów - porównywanie profili

• Liczby punktów przeliczonych uzyskanych przez badanego w skalach I-VII nie niższe od profilu zawodu

• Liczby punktów przeliczonych uzyskanych przez badanego w skalach VIII i IX nie różniące się od profilu zawodu o więcej niż 1 punkt

Czego WKP nie bada?

• Kompetencji - wyniki w skalach dotyczą preferencji

• Nie umożliwia samobadania, ponieważ nie uwzględnia: zdolności, wykształcenia, płci, stanu zdrowia, kwalifikacji specjalistycznych: wydruk dla administratora

Test Zdolności Językowych TZJ (Wojtowicz, M., 2006)

Pozwala na diagnozę:

• aktualnych możliwości opanowania języków obcych (zdolności w danej chwili),

oraz 3 podsystemów języka:

• Słownictwa - zasobów leksykalnych

• Gramatyki - reguł składniowych

• Dyskursu - reguł budowania tekstów, wyczucie stylistyczne

Test Zdolności Językowych TZJ (Wojtowicz, M., 2006)

• 14 grup zadań: 43 pozycje

• Czas rozwiązywania: 40 minut

• Pozwala na diagnozę dzieci, młodzieży i dorosłych

• Nie wymaga znajomości żadnego języka obcego

Meskk boahab…
czyli język gligliński

Normy (stenowe) dla TZJ

• 6 klasa SP

• 1 kl. gimnazjum

• 2 kl. Gimnazjum

• 3 kl. Gimnazjum

• 1 kl. Szkół ponadgimnazjalnych

• 3 kl. Szkół ponadgimnazjalnych

• dorośli

Rzetelność TZJ

Alfa Cronbacha dla:

• WOG=0,90

• S=0,81

• G=0,83

• D=0,76

Interpretacja wyników

• Wysoki wynik świadczy o dużych możliwościach uczenia się języka obcego, wskazuje na zwiększone prawdopodobieństwo jego opanowania

• Niski wynik świadczy o tym, że dana osoba musi włożyć więcej pracy w opanowanie języka obcego. Wskazuje również o konieczności stosowania nieco odmiennych metod dydaktycznych przy nauce języka obcego

Zastosowania TZJ

• Selekcja uczniów do profilowanych klas językowych

• Diagnoza kierunkowa

• Poradnictwo pedagogiczne

• Diagnoza predyspozycji i kierunku kształcenia

• Selekcja kandydatów do pracy za granicą

Narzędzia wspierania procesu doradztwa zawodowego dostępne tylko dla psychologów

- testy inteligencji
- kwestionariusze osobowości i temperamentu
- narzędzia do badania kompetencji
społecznych i inteligencji emocjonalnej

---