Postanowienie
z dnia 15 sierpnia 1985 r.
Naczelny Sąd Administracyjny (do 2003.12.31) w Warszawie
III SAB 7/1985
Jeżeli organ administracji państwowej wydał decyzję odmawiającą stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji, to w następstwie wniesienia kolejnej skargi, którą organ załatwił w trybie art. 239 k.p.a., nie nastąpiło wszczęcie postępowania administracyjnego i nie biegną terminy określone w k.p.a. dla załatwienia sprawy przez wydanie kolejnej decyzji. Skarga na bezczynność z tego powodu do NSA podlega odrzuceniu - jako niedopuszczalna.
OSP 1989/2/26
10740
Dz.U.00.98.1071: art. 157; art. 216; art. 239
glosa: Borkowski J. OSP 1989/2/26
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Czesława C. na bezczynność Departamentu Społeczno-Administracyjnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w sprawie D-80/A/31/86 - postanowił skargę odrzucić.
W dniu 16 kwietnia 1985 r. wpłynęła do Naczelnego Sądu Administracyjnego skarga Czesława C. "na bezczynność Departamentu Administracyjno-Społecznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych". Bezczynność ta, zdaniem skarżącego polegała na tym, że jego podanie z 23 stycznia 1985 r. o "wgląd w miejscu mojego zamieszkania, do akt postępowań, znajdujących się w wyodrębnionym archiwum tegoż Ministerstwa, w oparciu o które zostałem przypisany do polskiego obywatelstwa", nie zostało uwzględnione mimo zażaleń składanych do Prezydium Rządu oraz Biura Skarg Urzędu Rady Ministrów. W związku z tym skarżący wniósł, aby Naczelny Sąd Administracyjny uznał jego skargę za uzasadnioną i zobowiązał Ministerstwo Spraw Wewnętrznych do umożliwienia mu wglądu do akt "wzmiankowanych" postępowań. Skarżący stwierdził nadto, że "wzmianka o zaleganiu akt w archiwum, znajduje się w piśmie Ministerstwa z 29 marca 1975 r. o znaku Nr D 197/A/31/75".
Departament Społeczno-Administracyjny Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, w odpowiedzi z 18 lipca 1985 r. Nr D 80/A/31/85 na pismo Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 czerwca 1985 r., przy którym przekazano skargę Czesława C. celem nadania biegu w myśl art. 200 k.p.a., wyjaśnił co następuje:
Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z 3 marca 1983 r. II SA 48/83 odrzucił skargę Czesława C. na decyzję Prezydium WRN w Rzeszowie z 26 lutego 1951 r. odmawiającą wydania zaświadczenia w przedmiocie jego obywatelstwa.
Sprawa obywatelstwa Czesława C. była przedmiotem wielokrotnego badania przez terenowe organy administracji państwowej, organy prokuratury, sądy, Biuro Skarg i Wniosków Sejmu PRL i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, które udzieliły skarżącemu wyczerpujących odpowiedzi.
Skarżący nabył obywatelstwo Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej przez urodzenie się na terytorium tego państwa. Natomiast obywatelstwo polskie nabył na podstawie art. 3 ustawy z 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego jako małoletni syn Donata C., który decyzją Starosty Powiatowego w Przemyślu Nr AC I/26/Rej/37 z 13 stycznia 1937 r. uznany został za obywatela polskiego. W związku z tym skarżący został poinformowany, że jeśli chce być uważany przez władze polskie za cudzoziemca, winien uzyskać zgodę Rady Państwa na zmianę obywatelstwa polskiego w trybie art. 13 ustawy z 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim. Z możliwości tej skarżący nie skorzystał.
W sprawie rzekomego przechowywania w archiwach oddzielnych akt dotyczących obywatelstwa skarżący otrzymał wyjaśnienie z Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Rzeszowie. Otrzymał również wyjaśnienie, jakie dokumenty znajdują się w archiwum MSW oraz że całe akta jago sprawy są przekazane do Wydziału Społeczno-Administracyjnego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie, o czym skarżący został poinformowany.
W istniejącym stanie faktycznym i prawnym sprawy Departament nie znajduje podstaw do wzruszenia decyzji Prezydium WRN w Rzeszowie z 26 lutego 1951 r. Nr SAA.III. 4/10/51.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Postanowieniem z 3 marca 1983 r. II SA 48/83 Naczelny Sąd Administracyjny odrzucił skargę Czesława C. na decyzję Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z 10 marca 1982 r. D 1529/A/31/80/82 w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej z 26 lutego 1951 r. Nr L.SAA.III4/10/51 w przedmiocie obywatelstwa Czesława C. W wyniku podania Czesława C. o złożenie rewizji nadzwyczajnej sprawa została zbadana przez Prokuratora Generalnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, który pismem z 29 sierpnia 1983 r. poinformował Naczelny Sąd Administracyjny o odmownym załatwieniu podania Czesława C. Tak więc Naczelny Sąd Administracyjny nie ma prawnej możliwości ponownego rozpatrywania skargi Czesława C. dotyczącej stwierdzenia w 1937 r. obywatelstwa polskiego jego ojca Donata C. i wydanej w następstwie tego aktu decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z 26 lutego 1951 r. L.SAA.III. 4/10/51, utrzymującej w mocy decyzję Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Przemyślu z 1 listopada 1950 r. odmawiającego wydania Czesławowi C. "zaświadczenia o posiadaniu obcego obywatelstwa".
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, które w wyniku skargi Czesława C. z 29 stycznia 1982 r. zbadało sprawę w trybie nadzoru i nie znalazło podstaw do stwierdzenia nieważności wskazanych wyżej decyzji organów terenowych, jest z mocy art. 239 k.p.a. zwolnione od ponownego wszczynania postępowania administracyjnego. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych - jak wynika z akt - skorzystało z tego uprawnienia i przekazało skargę Czesława C. z 23 stycznia 1985 r. według właściwości Wydziałowi Spraw Wewnętrznych Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie. Wydział ten pismem z 13 lutego 1985 r. poinformował Czesława C., że "stan prawny w zakresie posiadanego przez Obywatela polskiego obywatelstwa nie uległ zmianie do chwili obecnej". W związku z kolejnymi skargami Czesława C. Departament Społeczno-Administracyjny Ministerstwa Spraw Wewnętrznych pismem z 5 kwietnia 1985 r. poinformował go, że "nie znajduje podstaw do kolejnego rozpatrzenia sprawy".
Tak więc należy dojść do wniosku, że pismo Czesława C. z 23 stycznia 1985 r. nie spowodowało wszczęcia postępowania administracyjnego przez organy spraw wewnętrznych, a zatem skierowana przez niego do NSA skarga na bezczynność Departamentu Społeczno-Administracyjnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w jego sprawie jest bezprzedmiotowa. Przepis art. 216 k.p.a. stanowi podstawę do wniesienia skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego tylko w wypadku, gdy w ustalonym w przepisach prawa terminie organ administracji państwowej nie wydał decyzji w postępowaniu w pierwszej instancji lub w postępowaniu odwoławczym w sprawach, o których mowa w art. 196. Sprawy obywatelstwa mieszczą się w katalogu spraw wymienionych w art. 196 § 2 pkt 5 k.p.a. Skoro jednak organ administracji państwowej, który skargę w przedmiocie stwierdzania nieważności decyzji uznał za bezzasadną i jej bezzasadność wykazał w uzasadnieniu, skorzystał z możliwości załatwienia kolejnej skargi w tej samej sprawie w trybie art. 239 k.p.a. to nie nastąpiło wszczęcie postępowania administracyjnego i nie biegną określone w k.p.a. terminy do załatwienia sprawy przez wydanie decyzji.
Skarga Czesława C. na bezczynność organu administracji spraw wewnętrznych podlega więc odrzuceniu na podstawie art. 204 § 1 k.p.a. jako niedopuszczalna.