Wykonanie: Mazurkiewicz Marek

Ćwiczenie 5 24-03-2010

Temat: Analiza chromatograficzna cienkowarstwowa.

1. Opis metody

TLC (ang. thin layer chromatography) - cienkowarstwowa chromatografia cieczowa - technika analityczna, służąca do identyfikacji oraz oczyszczania mieszanin związków chemicznych. Faza stacjonarna o właściwościach sorpcyjnych (silikażel) jest umieszczona jako cienka (do 0.01-2 mm) warstwa na płytce (aluminiowa). Substancje rozdzielane nanosi się punktowo 1 cm dolnej krawędzi płytki, po czym płytkę umieszcza się w komorze chromatograficznej zanurzoną na 0,5 cm w eluencie. Eluent stopniowo wspina się po płytce dzięki zjawisku kapilarnemu. Powoduje to przemieszczanie się rozdzielanych substancji ku górze. Prędkość ruchu poszczególnych składników rozdzielanej mieszaniny jest zależna od oddziaływań międzycząsteczkowych między związkami chemicznymi obecnymi w analizowanej próbce, a fazą rozdzielczą i eluentem. Gdy czoło eluenta dotrze do 1cm od górnej krawędzi płytki rozdział jest zakończony. Zależnie od swojej natury fizykochemicznej - składniki rozdzielanej mieszaniny docierają w tym czasie na różną wysokość płytki. W przypadku, gdy substancje nie są naturalnie barwne, ich obecność można stwierdzić używając, zależnie od ich właściwości, światła UV, roztworów wywołujących (w których płytka jest zanurzana lub nimi spryskiwana - reagują one specyficznie i barwnie z rozdzielanymi substancjami) lub innych metod (np. wywoływanie w parach jodu, piroliza).

2. Odczynniki:

Nitroanilina, O₂N-C₆H₄-NH₂, związek występujący w 3 odmianach izomerycznych: orto-nitroanilina, temperatura topnienia 71,5°C, temperatura wrzenia 270°C (ulega rozkładowi), żółte, krystaliczne płatki lub igły; meta-nitroanilina, temperatura topnienia 114°C, temperatura wrzenia 285°C (ulega rozkładowi), żółte igły; para-nitroanilina, temperatura topnienia 147,5°C, temperatura wrzenia 260°C (ulega rozkładowi), żółtawe igły. Wszystkie odmiany nirtoaniliny są trudno rozpuszczalne w wodzie, łatwo rozpuszczalne w alkoholu etylowym. Stosowane do produkcji barwników.

3. Obliczanie współczynnik R_f dla orto- , meta- i para- nitroalaniny

orto-	meta-	para-	-nitroalanina
2,3	1,4	1,1	odległość od punktu nałożenia [cm]
2,3/4,5= 0,511	1,4/4,5= 0,311	1,1/4,5= 0,244	współczynnik Rf = a/L gdzie a, b, c - odległość od punktu nałożenia. L - odległość punktu nałożenia od poziomu eluentu

4. zadanie kontrolne - identyfikacja substancji


W celu identyfikacji składu mieszaniny nałożono na płytkę 3 izomery nitroaniliny jako wzorzec oraz badaną substancje.

Po rozwinięciu chromatografu próbka świeci w świetle UV na fioletowo.

5. wniosek:

W badanej próbce (4) znajdowała się metanitroanilina oraz paranitroanilina.

---