Agata Gojlik, BN II rok

Palestyński islamski dżihad

Palestyński Islamski Dżihad, był jedyną z palestyńskich organizacji Stosujących przemoc, której zarówno ilość ataków, jak i ofiar wyraża się w trzy­cyfrowych liczbach.

Korzenie Palestyńskiego Islamskiego Dżihadu podobnie jak Islamskiego Ruchu Oporu były związane z oddzia­ływaniem zarówno fundamentalizmu Stowarzyszenia Braci Muzułmanów, jak l bezpośrednio z tą organizacją. Historia PID nierozerwalnie wiązała się z jej pierwszym charyzmatycznym przywódcą - Fathi Szikakim. Urodził się on w Rafah (Strefa Gazy) w 1951 roku, pochodził z wielodzietnej rodziny o tradycyjnych wartościach islamskich. We wczesnych latach życia związał się z lewicowym nurtem palestyńskich nacjonalistów. Wobec rozczarowania porażkami świeckiego ruchu, jego poglądy ewoluowały w stronę radykalizmu religijnego. Związał się tam ze Stowarzyszeniem Braci Muzułmanów. W czasie studiów w Egip­cie związał się z grupą podobnych do niego rady­kalnych studentów. Wśród nich byli między innymi: Abdul Aziz al-Awda, który studiował podobnie jak H. al-Banna i S. Kutb na Uniwersy­tecie Dar al-Ulum w Kairze, oraz Baszir Moussa.

Oddziaływanie rewolucji islamskiej w Iranie w 1979 r. radykalizowało nastroje wśród ludności arabskiej państw ościennych. Ideologia wojowni­czego islamu szybko została zaakceptowana wśród studentów bliskowschodnich uniwersytetów. Pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku w Egipcie powstała organizacja Islamski Dżihad. Prawie równocześnie, bo w tym samym roku powstał w Kairze jej palestyński odłam - Palestyński Islamski Dżihad powołany do życia przez F. Szikakiego, A. al-Awdę i B. Moussę. Organizacja, mimo że powstała w Egipcie, nie rozpoczęła tam swojej działalności. W dniu 6 października 1981 r. prezydent Egiptu Anwar Sadat został zamordowany przez fundamentalistów islamskich z (Egipskiego) Islamskiego Dżihadu. Był to znak protestu przeciwko egipsko-izraelskim porozumieniom pokojowym tak zwanym represjom wrześniowym, gdy władze egipskie aresztowały prawie 1600 członków radykalnych organizacji fundamentalistycznych. Na fali represji po zamordowaniu A. Sadata, wielu radykałów trafiło do egipskich więzień, lub zostali deportowani do Strefy Gazy. Po przybyciu na Terytoria Okupowane, głosząc hasła chomeinizmu wśród członków fundamentalistycznych policji palestyńskich, zaktywizowali oni organizację PID. W 1981 r. rozpoczęła ona swoją działalność na Terytoriach Okupowanych.

Aktywiści PID uważali odmiennie od Braci Muzułmanów, że nie należy czekać na zmiany w całym świecie muzułmańskim, które przyczyniłyby się do odzyska­nia przez islamistów całej Palestyny, lecz odwrotnie - to wyzwolenie Palestyny ma pociągnąć zmiany w świecie muzułmańskim. Konserwatywna polityka Braci została skrytykowana za „brak rewolucyjnego stylu i ducha".

Karen Armstong pisała, że: „islamski Dżihad tragiczną sytuację Palestyńczy­ków interpretował w kategoriach religijnych i kierował się ideologią Sajjida Kutby. Obecnie, jak uważali członkowie tej organizacji, świeckie społeczeństwo palestyńskie jest bezbożne. Sami siebie widzieli jako awangardę toczącą walkę „z siłami arogancji - z wrogimi kolonizatorami na całym świecie" Toczą oni walkę o przyszłość całej ummy" poprzez szerzenie swoich radykalnych poglądów i namawianie do stosowania antyizraelskiej przemocy. Akty antyizraelskiej przemocy dokonywane przez PID miały być swoistą formą edukacji. To one miały przygotować społeczeństwo palestyńskie i świat muzułmański do nadejścia świętej wojny. Według ideologów PID właściwe czytanie Koranu i zrozumienie historii prowadziły do wniosku, że Palestyna była miejscem religijnej i historycznej konfrontacji pomiędzy muzuł­manami i ich odwiecznymi wrogami Żydami. Zanegowano ideologię Braci Muzułmanów odnoszącą się do nie stosowania przemocy. Zamiast podążyć tą drogą niektórzy sunniccy, palestyńscy radykałowie, coraz częściej naśladowali szyicką ideologię ajatollaha R. Chomieiniego. Umieściło ich to w opozycji wobec głównego nurtu fundamentalizmu islamskiego w Palestynie, w którym Bracia Muzułmanie, a następnie Islamski Ruch Oporu miał największe poparcie społeczne.

Taktykę organizacji określił członek PID - Anwar Aziz, mówiąc: „bitwy dla islamu wygrywane są nie poprzez pistolety, ale dzięki zasianiu strachu w sercu j wroga"

Podstawowe ideologiczne różnice między PID a Islamskim Ruchem Oporu wiążą się ze strategią grup. Hamas wierzył, że islam powinien „rozciągnąć się" na całe społeczeństwo przed przystą­pieniem do walki o Palestynę. W przeciwieństwie do Hamasu - Palestyński Islamski Dżihad, uważał walkę zbrojną za strategię politycznego działania, nie wierzył w islamską transformację społeczeństwa, która miałaby być warunkiem wstępnym do wyzwolenia Palestyny i ustanowienia islamskiego państwa w jej granicach Dla Palestyńskiego Islamskiego Dżihadu eliminacja Izraela jest natychmiastowym celem i ten cel może być osiągnięty tylko poprzez Świętą Wojnę. Palestyński Islamski Dżihad widział się jako rewolucyjną islamską straż przednią, zdolną wziąć na siebie decydującą wojnę z Izraelem”. Boaz Ganor uzupełnił tą wypowiedź słowami: „do 1987 r. różnice pomiędzy Hamasem i Palestyńskim Islamskim Dżihadem mogłyby być przedstawione w trzech punktach:

Hamas twierdził, że palestyński problem może zostać rozwiązany jedynie, poprzez islamskie państwa z poza Palestyny, według PID odwrotnie.

Stanowiska Hamasu i Palestyńskiego Islamskiego Dżihadu stały w sprzecz­ności w stosunku do oceny i znaczenia islamskiej rewolucji w Iranie.

Trzecim punktem różnic, była odpowiedź: czy przyszedł już czas na dżihad przeciwko Żydom? Bracia Muzułmanie i Hamas argumentowały, że muszą rozwinąć infrastrukturę w Strefie Gazy i Zachodnim Brzegu Jordanu za pomocą islamskiej indoktrynacji, zmiana sposobu działalności i rozpoczę­cie walki zbrojnej mogłyby zmniejszyć możliwości prowadzenia działalno­ści organizacji poprzez operacje odwetowe izraelskich służb bezpieczeństwa. Palestyński Islamski Dżihad argumentował, że walka zbrojna jest boskir nakazem, który musi być wykonany natychmiast".

Po wybuchu I intifady różnice pomiędzy tymi organizacjami zaczęły się zacierać, gdyż obie grupy zaczęły stosować antyizraelską przemoc i używać podobnych metod w zamachach terrorystycznych. ataki zamachowców-samobójców nie uznawał za akty samobójcze, ale jako „święte eksplozje", gdyż samobójstwo według islamu jest zabronione. W 1987 r. doszło do gwałtow­nych starć pomiędzy zwolennikami PID, a grupą popierającą Hamas. Powodem do zamieszek, była walka o kontrolę nad Islamskim Uniwersytetem w Gazie, dochodziło do napadów, pobić, w jednym incydencie został użyty kwas.

Ramadan Abdullah Szallah (późniejszy przywódca PID) głosząc ideologię przemocy mówił: „jest to konieczne by zasiać terror i przerażenie w sercach wszystkich syjonistów w Palestynie, oni muszą wiedzieć, że Palestyna nie jest bezpiecznym miejscem dla jakiegokolwiek Żyda na świecie".

Dżihad nie był organizacją o ściśle określonej strukturze, W skład organizacji wchodziło około dziesięciu palestyńskich ugrupowań działających pod wspólnym szyldem - PID. W przeciwieństwie do Hamasu, organi­zacja nie podjęła działań aby rozwinąć odpowiednią socjalną, czy edukacyjną infrastrukturę która stałaby się społecznym zapleczem grupy. Organizacja nie posiadała oficjalnego politycznego skrzydła, które nie dystansowało się od działalności zbrojnej.

Podobnie jak u większości organizacji fundamentalistycznych w regionie Bliskiego Wschodu, głównym organem decyzyjnym Palestyńskiego Islamskiego Dżihadu, była Rada Konsultacyjna. Swoich zwolenników organizacja posiadała zarówno w rejonie Bliskiego Wschodu, w Europie jak i w Stanach Zjednoczonych. Grupa otworzyła swoje biura w Bejrucie, Damaszku, Teheranie i Chartumie.

W 1988 r. dr F. Szikaki z pomocą irańskiej ambasady i członków libańskiego hezbollahu założył centralę PID w Bejrucie, Mimo że centrala w późniejszym c/asie przeniosła się do Damaszku, wciąż utrzymywana była pomoc finansowa l baza szkoleniowa dla PID ze strony Iranu za pośrednictwem Hezbollahu. Kilku­krotnie dochodziło do spotkań pomiędzy liderami obu fundamentalistycznych organizacji (PID i Partia Boga). Po raz ostatni dr F. Szikaki - przywódca PID spotkał się z Sekretarzem Generalnym Hezbollahu - Hasanem Nasrallahem w październiku 1994 r. - rok przed swoją śmiercią. Od 1988 r. organizacja wyda­wała własną gazetę „al-Istiqlal" która była drukowana i kolportowana na Teryto­riach Okupowanych, jej redaktorem został Ala Siftawi. Centrala organi­zacji w Damaszku wysyłała dyspozycje dla koordynatorów (przywódców lokalnych) na Terytoriach Okupowanych.

Dr F. Szikaki był charyzmatycznym liderem organizacji, który scentralizował wszystkie decyzje podejmowane przez grupę. Było to zauważalne już w pierwszych latach istnienia organizacji.

Największa liczba zwolenników PID znajdowała się w Strefie Gazy, Zachodnim Brzegu Jordanu i na Południu Libanu. W miastach palestyńskich wpływy orga­nizacji widoczne były głównie w Hebronie i Dżeninie. Badania opinii publicznej w 1995 r. dawały PID poparcie społeczne dla PID rzędu 2,6 procent, część z tych zwolenników dostarczała funduszy dla organizacji. W organizacjach studen­ckich i związkach zawodowych to poparcie wynosiło od 4 do 7 procent. PID miał więc stosunkowo małe poparcie społeczne. Organizacja posiadała 200-300 aktywnych członków, oraz od 2000 do 3000 zwolenników na Terytoriach Okupowanych. Grupa cieszyła się relatywnie większym poparciem wśród studentów i przedstawicieli związków zawodowych.

Iran przez lata stał się głównym sponsorem ugrupowania, a Hezbollah kon­tynuował szkolenie i pomoc logistyczną dla aktywistów PID. Poprzez ten fakt ugrupowanie dr F. Szikakiego rozciągnęło swoje wpływy na palestyńskie obozów w Libanie.

Po rewolucji islamskiej w Iranie stworzono organizację Islamski Dżihad - Jerozolima Al-Fatah szukał nowych aktywistów, wykorzystując ich religijny zapal do walki zbrojnej. PID wykorzystywał obszerną infrastrukturę al-Fatah, jego związki z Jordanią, czy innymi krajami arabskimi, a także źródła finansowania. Ta współpraca załamała się w latach 1989/1990 z kilku przyczyn:

Braku wypracowanej wspólnej płaszczyzny ideologicznej.

Możliwości uznania przez J. Arafata oenzetowskich rezolucji numer 242 i 338.

Śmierci „opiekuna" PID w organizacji al-Fatah - Chalila al-Wazira.

Wszystkie komórki organizacji były tajne i nie kontaktowały się między sobą. Istniały „oddziały męczeńskie". Składały się one, z opiekuna i dwóch, trzech kandy­datów na męczenników. Po miesiącach przygotowań, gdy kandydat był gotowy do misji, uzyskiwał status „żyjącego męczennika"). Tuż przed wyruszeniem zamachowiec-samobójca wykonywał rytualną ablucję (obmycie), nakładał czyste ubranie, był obecny przy wspólnej modlitwie w meczecie, odmawiał tradycyjną modlitwę, która wypowiadana była dawniej przed bitwą i prosił Allaha, aby wybaczył jego grzechy i pobłogosławił jego misję. Wkładał Koran do wewnętrz­nej lewej kieszeni ponad sercem, przewiązywał pas z materiałami wybuchowymi wokół talii, lub podnosił aktówkę z ładunkiem wybuchowym. Jego opiekun żegnał go słowami: „Niech Allah będzie z Tobą. Niech Allah da ci sukces w osiągnięciu raju". Przyszły męczennik odpowiadał: „Inszałlah, spotkamy się w raju". Godzinę później naciskał detonator wymawiając słowa: „Allah Akbar" - Allah jest Wielki. Samobójczy zamach terrorystyczny jest nazywany przez radykałów z PID (jak również z Hamasu) operacją męczeńską.

Przedstawiciele władz Autonomii Palestyńskiej informowali, że koszt zamachu samobójczego był coraz tańszy. Oprócz człowieka chętnego do poświęcenia się W zamachu samobójczym, wystarczy proch strzelniczy, bateria, krótki kabel, rtęć (głównie z termometrów), aceton i pas z sześcioma-ośmioma kieszeniami na materiał wybuchowy. Wraz z zapłatą za transport (często taksówka) cena zamachu wynosi około 150 dolarów, do tego doliczane jest przekazanie rodzinie zama­chowca od 3 do 5 tysięcy dolarów.

PID w swojej działalności coraz częściej wykorzystywał nowoczesne techniki informatyczne. Internet służył zarówno do kontaktu pomiędzy poszczególnymi członkami grupy, jak również do rozpropagowania metod i ideologii. Zostały założone dwie witryny internetowe. Pierwsza - „Droga Jerozolimy" („Qi idu Way") prezentowała między innymi sposoby na „poradzenie sobie" z metodami przesłuchań stosowanymi w izraelskich więzieniach, Druga „Dżihad Na linii” często przedstawiała testamenty zamachowców-samobójców prezentowała artykuły z czasopisma PID - „Al-Mujahid" oraz deklarowała odpo­wiedzialność za zamachy dokonane przez zbrojne skrzydło - Brygady Jerozolim­skie. Obie witryny zarejestrowane były w Stanach Zjednoczonych.

Frakcje występujące w Palestyńskim Islamskim Dżihadzie to: Palestyński Islamski Dżihad - odłam Szikakiego, zwany również Grupą Gazan; Brygady Jerozolimskie; Islamski Dżihad - Jerozolima; Grupa Islamskiego Dżihadu- zwany również Islamski Dżihad - Odłam Ahmeda Muhanny; Brygady Islamskiego Dżihadu; Organizacja Islamskiego Dżihadu - Brygady Al-Aksa Islamski Dżihad - Palestyna; Brygady Powrotu; Rodzina Dżihadu

W początkach lat osiemdziesiątych XX wieku organizacja nie przejawiła aktywności w działalności zbrojnej. Dopiero po kilku latach działalność terrory­styczna wyraźnie eskalowała w stosowaniu antyizraelskiej przemocy. Grupa była odpowiedzialna za wiele zamachów terrorystycznych wymierzonych w ludność cywilną oraz przemoc skierowaną w personel wojskowy. Metody, którymi posługi­wała się ta organizacja były bardzo różne: począwszy od porwań, ostrzeliwania pojazdów za pomocą karabinków automatycznych, poprzez ataki z użyciem grana­tów ręcznych i„samochodów-pułapek", skończywszy na zamachach bombowych i eksplozjach wywołanych przez zamachowców-samobójców. Podobnie jak Hamns odpowiedzialna jest również za kilka ataków z użyciem noży.

16 października 1986 r. podczas uroczystości zaprzysiężenia żołnierzy armii izraelskiej przy Ścianie Płaczu na Starym Mieście w Jerozolimie (przy Bramie Maurów) dwóch młodych aktywistów obrzuciło granatami kadetów składających przysięgę - 68 osób zostało rannych, ojciec jednego z rekrutów zginął. Do zamachu przyznał się zarówno PID (Brygady Islamskiego Dżihadu), jak i współ­pracujące z nim, małe grupy al-Fatah. W sierpniu 1987 r. PID - odłam Szikakiego, w Gazie zastrzelił jadącego samochodem Rona Tala - funkcjonariusza policji izraelskiej. W momencie wybuchu I intifady PID jako pierwsza organizacja, opublikowała w ulotki (już 11 grudnia 1987 r.) wzywające do jej zinstytucjonali­zowania i kontynuacji, próbując przejąć nad nią kontrolę. W wyniku pojawienia

nie organizacji Harnaś, która była ruchem masowym, PID nie odegrał znaczącej mli w I intifadzie.

Pierwszy atak zamachowcy-samobójcy autorstwa PID miał mieć miejsce w sierpniu 1987 r. Młoda kobieta z Betlejem Atif Alijan miała wysadzić się wraz Z samochodem obok izraelskiego celu. Funkcjonariusze ministerstwa sprawied­liwości Izraela zapobiegli temu zamachowi. W dniu 4 lutego 1990 r. jedna z grup IMD zaatakowała w Egipcie autobus z izraelskimi tablicami rejestracyjnymi, jechał on z przejścia granicznego w Rafah (Strefa Gazy) do Kairu, zginęło wówczas 11 osób (w tym 9 Żydów), a 17 osób zostało rannych. 29 marca 1990 r. Islamski Dżihad - Jerozolima, dokonał za pomocą pocisków katiusza ataku rakietowego (wystrzelono dwie rakiety) z terytorium Jordanii. Nie było ofiar. Pojedynczy palestyński snajper ostrzelał 25 listopada 1990 r. kolumnę pojazdów wojskowych w pobliżu przejścia w Rafah. Zginęło czterech żołnierzy, a 26 zostało rannych. Kolejny ostrzał miał miejsce w dniu 28 października 1991 r. na Zachodnim Brzegu Jordanu kiedy PID wraz z LFWP zaatakował autobus. Śmierć poniosły dwie osoby.

Z PID bardzo często łączony był (głównie przez amerykańskich analityków) zamach poza granicami Izraela i Terytoriów Okupowanych. PID wraz z organizacją Usamy Bin Ladena - al-Kaida, miał być w 1993 r. współsprawcą zamachu na Światowe Centrum Handlu (World Trade Center - WTC) w Nowym Jorku. W tym akcie terrorystycznym zginęło ośmiu Amerykanów, a kilkuset zostało rannych, śledztwo prowadzone przez amerykańskie służby wskazują na powią­zanie szajcha A. al-Awdy z zamachem.

Po podpisaniu izraelsko-palestyńskich porozumień w Oslo wraz z innymi ugrupowaniami palestyńskimi PID wszedł do utworzonego w Damaszku Frontu Odmowy, w którym dr F. Szikaki stał się jedną z głównych postaci. Był to Front sprzeciwiający się porozumieniom z Oslo i samemu J. Arafatowi. Pod koniec1993 r. nie można było już mówić o incydentalnym charakterze działań terrory­stów z PID. Organizacja rozpoczęła bowiem szeroko zakrojoną kampanie terro­rystyczną. Pierwszy skuteczny atak zamachowcy-samobójcy autorstwa PID mini miejsce właśnie w tym roku. 5 grudnia 1993 r. na przystanku autobusowym w Holon, aktywiści PID-odłam Szikakiego byli odpowiedzialni za zastrzelenie rezerwisty Dawida Maskaratiego. Ta sama grupa w dniu 9 lutego 1994 r. uprowadziła i zamordowała izraelskiego taksówkarza Hann Sudriego. 2 listopada 1994 r. jeden z przywódców PID Hani Abeda poniósł śmierć w wyniku eksplozji „samochodu-pułapki" której autorami były izraelskie służby bezpieczeństwa. Po jego zabiciu, w wywiadzie dla libańskiego radia „Nur" dr F. Szikaki mówił: „kontynuacja świętej wojny przeciwko syjonistycznemu państwu interesuje nas najbardziej, jest to centrum naszego życia [...] będziemy wznosić ręce przeciwko zbrodniczym Izraelczykom gdziekolwiek oni się znajdują [... ] Marny nowy powód, aby usprawiedliwić kontynuację naszej walki". Odpo­wiedź PID nadeszła 9 dni później - 11 listopada 1994 r. do punktu kontrolnego w Netzarim w Strefie Gazy, podjechał na rowerze aktywista PID, po czym dokonał zamachu samobójczego. Zginęły trzy osoby, a dziewięć zostało rannych.

PID był nieliczną organizacją, awangardą wśród grup palestyńskich, był rów­nież izolowany z różnych stron gdyż nie posiadał zaplecza społecznego, na którym mógłby się oprzeć - tak jak Hamas. Islamski Ruch Oporu zdominował polityczną i społeczną scenę Autonomii Palestyńskiej wśród organizacji odwołujących się do islamu. Właśnie dlatego PID i Hamas, które do 1994 r. rywalizowały ze sobą o głosy palestyńskiej ulicy, rozpoczęły współpracę. Pierwszy wspólny atak samobójczy zorganizowano 22 stycznia 1995 r. w Bet Łyd. Pierwszy zamachowiec samobójca wysadził się w powietrze wśród żołnierzy izraelskich czekających na przystanku autobusowym, gdy przypadkowi ludzie rzucili się do pomocy rannym - nastąpiła druga eksplozja, autorstwa kolejnego zamachowcy samobójcy. W tym podwójnym zamachu zginęło 18 osób a 69 zostało rannych. Stany Zjednoczone po zamachu w Bet Łyd zażądały od Syrii zamknięcia biur organizacji w Damaszku, prezydent liafez al-Assad zdecydowanie odmówił. W dniu 9 kwietnia 1995 r. doszło do kolejnej podwójnej eksplozji wywołanej przez zamachowców samobójców człon­ków PID - odłamu Szikakiego. Pierwsza „żywa bomba" pochłonęła w Netzarim osiem ofiar śmiertelnych, ponad trzydzieści osób zostało rannych. W kilka godzin później drugi zamachowiec-samobójca wysadził się w Kfar Darom powodując obrażenia u 12 osób. 25 czerwca 1995 r., w pobliżu izraelskiego pojazdu wojskowego, wysadził się w powietrze kolejny aktywista PID. Oprócz zamachowca nie było wówczas ofiar śmiertelnych, trzech żołnierzy zostało rannych.

W dniu 26 października 1995 r. najprawdopodobniej izraelskie tajne służby zastrzeliły lidera PID, dr. F. Szikakiego. W „biały dzień" do wychodzącego z Howard Johnson Diplomat Hotel w Sliemie na Malcie, podjechało dwoje ludzi na moto­cyklu, następnie z pistoletów z tłumikiem sześciokrotnie strzelili mu w głowę. Trzy dni później 29 października Ramadan Abdullah Szallah został wyznaczony na nowego przywódcę organizacji.

Zastępcą R. A. Szallaha został Nahala, który nadzorował działalność PID w Libanie, w skład kierownictwa wchodzili jeszcze między innymi Ibrahim Szehada, Ahmad Muhanna. W odwecie za śmierć dr. F. Szikakiego jeszcze w 1995 r. w powietrze wysadził się Muhammad Abu Haszem, pociągając za sobą kilkanaście ofiar śmiertelnych.

W Damaszku PID zorganizował tajne więzienie dla domniemanych kolabo­rantów. Jednym z osadzonych był były współpracownik dr. F. Szikakiego - Abel Qadir Salih, oskarżony o współudział w zabójstwie dr. F. Szikakiego poprzez poinformowanie Mossadu o miejscu jego przebywania. Śmierć dr. F. Szikakiego, charyzmatycznego przywódcy osłabiła organizację, która nie była w stanie rywa­lizować z Hamasem o wpływy wśród fundamentalistów palestyńskich. R. A. Szal-lahowi który objął po nim schedę, brak było zarówno charyzmy, jak również zdolności organizacyjnych. Wynikiem zaistniałej sytuacji było coraz większe uzależnienie PID na zewnątrz Terytoriów Okupowanych od Syrii i Iranu, a we­wnątrz nich od Hamasu.

W dniu 4 marca 1996 r. Centrum Handlowym Dizengroffa wTeI-Awivie wstrząsnęła potężna eksplozja. Wybuch wywołany przez zamachowca-samobójcę, wysłanego przez PID pochłonął 20 ofiar śmiertelnych, około 75 osób zostało rannych. 6 listopada 1998 r. przy centrum handlowym Mehane Yehuda, dwóch terrorystów z PID dokonało zamachu terrorystycznego. Zamachowcy: Josef Ali Mohammed Zughajar z obozu uchodźców Anata oraz Sulejman Musa Dahajnoh z Silat al-Hartijeh zginęli na miejscu, a 20 osób zostało rannych. Początkowo za sprawców zamachu uznano organizację Hamas, jednak PID wysłał faks do jero­zolimskiego biura agencji Reutera, biorąc na siebie odpowiedzialność za zamach.

Pomiędzy latami 1993-1998, z trzydziestu siedmiu eksplozji wywołanych przez zamachowców-samobójców, trzynaście było autorstwa Palestyńskiego Islamskiego Dżihadu.

Podobnie jak Hamas, również PID odrzucił izraelsko-palestyńskie porozu­mienia z Oslo, zapowiadając atak, mające na celu powstrzymanie procesu poko­jowego. Organizacja odmówiła uznania prawowitości rządu J. Arafata, nie wzięła również udziału w wyborach do władz Autonomii w 1996 r. J. Arafat podejmował liczne działania przeciwko PID, gdyż organizacja ta nie miała poparcia społecz­nego. Rząd Autonomii Palestyńskiej wystąpił przeciwko PID aresztując kilkunastu aktywistów niższego szczebla organizacji, nakazał zamknięcie wydawnictwa publikującego czasopismo organizacji wydawane w Gazie.

Meir Hatina wyrażał opinię, że palestyńskie zamachy samobójcze służyły neutralizacji przytłaczającej wojskowej przewagi Izraela, poprzez wyrównanie „bilansu strachu". Trzeba się zgodzić z analitykami sytuacji bliskowschodniej, Że palestyńska przemoc, nawet ta islamska nie była „ślepym fanatyzmem", ale skuteczną metodą służącą określonym celom. W tym przypadku zarówno chwi­lowym, takim jak zemsta po zabiciu jednego z przywódców, czy wzrost notowań na palestyńskiej ulicy, jak i długotrwałym: walka o niepodległą Palestynę na religijnej, islamskiej podstawie.

Już na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku Ziad Abu Amr zauważał, że istniało niebezpieczeństwo eskalacji przemocy w przyszłości, gdyż „Bracia Muzuł­manie, wraz z Palestyńskim Islamskim Dżihadem, pokazały dowody islamskiego oporu, które mogłyby stać się podstawą do zbudowania tradycji, która stałaby się Źródłem inspiracji dla przyszłych pokoleń". Historycznie PID był palestyńską organizacją wojującego islamu, która jako pierwsza przeniosła ideologię radykal­nego islamskiego fundamentalizmu na płaszczyzną konfliktu izraelsko-palestyń-skiego.

Bibliografia:

1. Prasa:

,,Gazeta Wyborcza” 1994-2000

,,Rzeczpospolita” 1994-2000

2. Opracowania i źródła:

Armstrong Karen, Historia Boga. 4000 lat dziejów Boga w judaizmie chrześcijaństwie i islamie, Warszawa 1996.

Armstrong Karen, W imię Boga. Fundamentalizm w judaizmie, chrześcijaństwie i islamie, Warszawa 2005.

Barber Benjamin R., Dżihad kontra Mcświat, Warszawa 2005.

Barber Benjamin R., Imperium strachu, Warszawa 2005.

Barnas Robert M., Terroryzm: od Asasynów do Osamy bin Ladena, Wrocław 2001.

Białek Tomasz, Terroryzm - manipulacja strachem, Warszawa 2005.

Borucki Marek, Terroryzm - zło naszych czasów, Warszawa 2002.

Bukowska Anna, Palestyńczycy. Ich życie i walka. Warszawa 1988.

Cohn-Sherbok, El-Alami Dawoud, Konflikt palestyński-izraelski, Warszawa 2002.

Duda Dominik, Terroryzm islamski, Kraków 2002.

Dziedzińska Grażyna, Spirala terroru, Warszawa 1981.

Encyklopedia terroryzmu (praca zbiorowa), Warszawa 2004.

Gearty Canor, Terroryzm, Warszawa 1998.

Hoffman Bruce, Oblicza Terroryzmu, Warszawa 2001.

J. Samaha, Dziesięć różnic między palestyńskim Hamasem i Dżihadem a talibami i Al.-Kaidą, ,,Rewolucja” 2002, nr 2, s. 147.

Jałoszyński Kuba, Terroryzm fundamentalistów islamskich, Warszawa 2001.

Krawczyk Adam, Terroryzm ugrupowań fundamentalistycznych na obszarze Izraela w drugiej połowie XX wieku, Toruń 2007.

Madej Marek, Międzynarodowy terroryzm polityczny, Warszawa 2001.

7

---