To jest wersja html pliku http://www.viknet.pl/wojcieh/pliki/polski/scenariusze.doc.
G o o g l e automatycznie generuje wersję html dokumentu podczas indeksowania Sieci.
Aby utworzyć łącze lub zakładkę do tej strony, użyj następującego adresu url: http://www.google.com/search?q=cache:Fp6awHnycfwJ:www.viknet.pl/wojcieh/pliki/polski/scenariusze.doc+scenariusz+lekcji+lektura+%22Pinokio%22&hl=pl&ct=clnk&cd=7&gl=pl

Google nie jest w żaden sposób związany z autorami tej strony i nie odpowiada za jej treść.

Znalezione słowa zostały podświetlone: 

scenariusz 

lekcji 

lektura 

pinokio 

Nastrój, kompozycja oraz elementy fantastyczne w baśni H.Ch. Andersena Brzydkie kaczątko

Cele: 
Uczeń umie:

  wyjaśnić pojęcia: nastrój, kompozycja; rozumieć ich wieloznaczność,

  dostrzegać różnice między fantastyką a rzeczywistością,

  uzupełnić tabelę w programie Microsoft Word i wydrukować ją,

  napisać plan baśni, używając komputera,

  znaleźć w Internecie informacje dotyczące H.Ch. Andersena,

  prawidłowo zapisać dokument w formie pliku w określonym miejscu na dysku.

Formy pracy: 
praca indywidualna, praca w grupach.

1. Wyszukiwanie przez uczniów w encyklopedii multimedialnej pojęć: nastrój i kompozycja.

2. Dyskusja na temat znaczenia tych pojęć (wieloznaczność).

3. Określenie cech nastroju i kompozycji baśni Brzydkie kaczątko.

4. Wyszukanie elementów fantastycznych w baśni.

5. Uzupełnienie tabeli:

elementy fantastyczne

elementy realistyczne

 
 
 
 
 

 
 
 
 
 

 

6. Wydrukowanie tabeli.

7. Zapis tematu lekcji.

8. Przedstawienie uczniom prezentacji pt. "Cechy baśni" w programie PowerPoint.

Pokaż dzieciom prezentację "Cechy baśni", klikając na ikonkę. 

9. Praca w grupach - redagowanie planu baśni i zapisanie go przy użyciu programu Microsoft Word.

10. Wyszukanie w Internecie informacji o H.Ch. Andersenie, wybór najistotniejszych, zredagowanie notatki.

11. Praca domowa (do wyboru):

  Napisz list, w którym wyrazisz swoje zdanie o baśni i prześlij go pocztą elektroniczną do nauczyciela.

  Wyszukaj w Internecie informacji o innych baśniach Andersena (podaj adresy internetowe stron, na których je znalazłeś). 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Przyjaźń - Wstęp

W każdym z nas drzemią pozytywne uczucia stanowiace podstawę humanitaryzmu, trzeba je tylko umiejętnie rozbudzić. Pokazać, co dobre, a co złe. Docenić, wręcz gloryfikować szczerą przyjaźń, wrażliwość, tolerancję i szacunek do ludzi i otaczającego świata. Nauczmy się wspólnie krytycznego patrzenia na zło, przemoc, okrucieństwo, brak tolerancji...  Cykl przez nas zaproponowany rozwinie się i pogłębi problematykę realizowaną w klasie piątej i szóstej. Mamy nadzieję, że przybliży wartości ogólnoludzkie, pozwoli na kształtowanie i ustalanie reguł rządzących codziennym życiem. Niezwykle ważnym elementem zajęć będzie konfrontacja własnej postawy ucznia z wyborami innych.  Świat bohaterów literackich, wydarzeń historycznych czy spuścizny kulturowej ma pomóc uczniom w dokonywaniu własnych wyborów czy kreowaniu indywidualnych postaw.  Cykl "W kręgu przyjaźni" porusza następujące tematy:  I Jakie miejsce w Twoim życiu zajmuje przyjaźń?  II Mój przyjaciel.  III Każdy może być przyjacielem.  IV ... (Temat samodzielnie redagują uczniowie w trakcie zajęć.)  V Zaginął pies...  VI Ksiażka przyjacielem?  VII Od znajomości do przyjaźni.  Zajęcia koncentrują sie wokół osoby ucznia w relacji z innymi osobami i otaczającym go światem.  Ośrodkiem zainteresowania są więzi emocjonalne i pierwsze przyjaźnie.  Uczniowie poznają i sami współtworzą zasady prawdziwej przyjaźni.

Temat: 
.............................. (Uczniowie redagują temat w trakcie zajęć.)

Cele lekcji: 
Integracja treści języka polskiego, historii, muzyki oraz ścieżek dziedzictwa kulturowego, medialnej i prozdrowotnej w oparciu o zasadę aksjologiczną.

Czas trwania: 
180 minut (4 jednostki lekcyjne).

Formy pracy: 
indywidualna, grupowa, zbiorowa.

Metody: 
problemowe, eksponujące, podające.

Środki dydaktyczne:

  komputer multimedialny z projektorem,

  reprodukcje obrazów,

  karta pracy indywidualnej,

  historyjka obrazkowa (dla każdego ucznia),

  tekst bajki Adama Mickiewicza "Przyjaciele", podręcznik (s. 83) i zeszyt ćwiczeń "Odkrywam świat...". 

Zadania dydaktyczne

Cele operacyjne

Ścieżki edukacyjne

1. Zaproszenie do galerii na wystawę pt. "Portrety z epoki". 
Prezentacja reprodukcji portretów A. Mickiewicza:

  rysunek kredką W. Wańkowicza,

  obraz olejny "Puszkin i Mickiewicz" A. Gierasimowicza,

  litografia Helibacha,

  staloryt według rysunku D. D'Andersa,

  rysunek Delacroix,

  rysunek C.K. Norwida,

  miniatura "Maryla Wereszczakówna" nieznanego autora,

  obraz olejny "Maria Szymanowska",

  litografia według rysunku z natury "Celina Mickiewiczowa z córkami.

Potrafi:

  spójnie scharakteryzować strój z epoki,

  dokonać porównania z czasami współczesnymi.

Ścieżka dziedzictwa kulturowego.

2. Multimedialna prezentacja - "Adam Mickiewicz i jego czasy" według konspektu prezentacji (załącznik I) lub pogadanka ilustrowana "taśmą czasu" (załącznik II).

Potrafi:

  uważnie i ze zrozumieniem słuchać,

  łączyć odbiór wizualny z werbalnym,

  wskazać związki przyczynowo-skutkowe wydarzeń historycznych,

  wskazać źródła informacji o poecie i jego czasach.

Ścieżka medialna.

3. Wskazywanie na "taśmie czasu". 
Karta pracy indywidualnej (załącznik III). 
a) Utrwalenie znanych już pojęć historycznych; Co to jest wiek, era, tysięclecie? 
b) Wprowadzenie pojęć: początek i koniec wieku; uzupełnienie typu: 
1-100 (I wiek) 
101-200 (II wiek) 
201-300 (III wiek), itd. 
c) Wskazywanie "czasów" A. Mickiewicza. Używanie określeń: przełom wieków, połowa wieku, pierwsza połowa wieku. 
d) "Zgaduj-zgadula" 
Jaki to wiek? 
1830 r. -  
1957 r. -  
1410 r.

Potrafi praktycznie wskazać i ulokować pojęcia na "taśmie czasu". Potrafi wskazać i praktycznie określić początek i koniec wieku; umie praktycznie określić czas w historii. 
 
Potrafi:

  praktycznie odszukać i wskazać dane na "taśmie czasu",

  skomentować czas wydarzenia, lokując go we właściwym okresie, epoce w dziejach Polski,

  praktycznie i trafnie posługiwać się określeniami: przełom wieku..., itd. 
 
Potrafi, posługując się "taśmą czasu" określić wiek, gdy podany jest rok.

Ścieżka dziedzictwa kulturowego.

4. Uzupełnianie zdań - prawidłowy zapis lat i wieków (cyfry arabskie i rzymskie). 
a) Praca indywidualna (załącznik IV) w oparciu o wyświetlany slajd nr 9 z prezentacji multimedialnej lub "taśmę czasu" z pogadanki 
b) Prezentacja prac w zespołach 2-, 3- oraz 4-osobowych.

Potrafi:

  korzystać ze źródła informacji,

  stosując odpowiednie cyfry, właściwie zapisać lata i wieki,

  przetwarzać nabyte wiadomości. 
 
Potrafi:

  skonfrontować swoją pracę z pracą innych,

  objaśnić zasadność użytych lat i wieków.

Ścieżka medialna.

5. Relaksacja - ćwiczenia fizyczno-oddechowe metodą kinezjologii edukacyjnej P.G. Dennisona.

Potrafi:

  zrelaksować się i równomiernie aktywizować obie półkule mózgowe.

Ścieżka prozdrowotna.

6. Prezentacja (czytanie) bajki "Przyjaciele" 
a) Wyjaśnianie pojęć i zwrotów, np. kum, zozula, knieja, niedźwiedź Litwin itd.

Potrafi:

  z uwagą i ze zrozumieniem słuchać.

 

7. Opracowanie bajki "Przyjaciele", praca w zespołach 4-osobowych. 
a) Układanie obrazów, historyjki (chronologia), (załącznik X) 
 
b) Opracowanie każdego obrazka historyjki:

  dopasowanie odpowiedniego fragmentu literackiego,

  nadawanie tytułu w postaci równowaznika zdania i zdania. 
c) Prezentacja prac poszczególnych grup. 
Wspólny wybór najtrafniejszych propozycji. 
d) Wklejanie obrazków do zeszytu. 
Obrazek: równoważnik zdania, zdanie. 
e) Dyskusja dydaktyczna (w kręgu) wokół problemu: Czy bohaterowie bajki byli prawdziwymi przyjaciółmi? 
f) Ustalenie wymowy bajki, wprowadzenie pojęcia morał na podstawie historyjki. 
Próby nazwania morału synonimem, np. pouczenie, porada, dobra rada, itd. 
Próba wyrażenia morału inaczej, np.: Przyjaźń to nie tylko słowa, ale i czyny. Przyjaciela poznaję po czynach. Nie wystarczy obiecywać. itd. 
Wybór tematu zajęć w oparciu o wyżej wymienione propozycje.

Umie praktycznie korzystać ze słowniczka objaśnień. 
Potrafi wykorzystać kontekst. 
Potrafi:

  współpracować w zespole, jest odpowiedzialny za pracę grupy,

  odtworzyć chronologię wydarzeń w oparciu o zapamiętane fakty,

  opowiedzieć własnym słowami przebieg wydarzeń. 
Umie prawidłowo dobrać fragment literacki do obrazka. 
Potrafi:

  dobrać do obrazka równoważnik zdania i zdanie,

  praktycznie różnicować obie formy wypowiedzi pisemnej. 
Potrafi:

  uważnie słuchać,

  skonfrontować pracę swojej grupy z pracą innych,

  wyrazić swoją opinię i bronić jej,

  obiektywnie wykazać zalety lub wady w pracy swojej i innych. 
Potrafi:

  wyrazić w spójnej, kilkuzdaniowej wypowiedzi swoją opinię,

  bronić własnego zdania,

  przekazać odbiorcy swoje uczucia i emocje,

  poprzez analogi komentować własne przeżycia i doświadczenia. 
Wie, co to jest morał. Rozumie wymowę morału, posiłkując sie fragmentami bajki. Potrafi odpowiednio dobrać synonimy. 
Potrafi zbudować wypowiedź z odpowiednimi intencjami. 
Potrafi obiektywnie znaleźć zalety lub wady w osądach swoich lub innych.

 
 
 
 
 
 
Ścieżka wychowania do życia w społeczeństwie. 
 
 
 
Ścieżka wychowania do życia w społeczeństwie.

Przyjaźń - Przebieg lekcji (1)

Przyjaźń - Przebieg lekcji (2) Zadania dydaktyczne Cele operacyjne Ścieżki edukacyjne 8. Nauka piosenki "Przyjaciel", muz. K. Dębski, sł. J. Cygan.  a) Rozpoznawanie wartości nut.  b) Przedstawienie rytmu.  c) Wprowadzenie synkopy; wzorcowa prezentacja rytmu.  d) Przedstawienie rytmu w dowolnej formie ekspresji (indywidualnie, w duecie, w grupie).  e) Nauka piosenki ze słuchu:   wzorcowa prezentacja piosenki (śpiew z akompaniamentem pianina),   śpiew grupowy dłuższych fragmentów piosenki,   śpiew grupowy refrenu na cześć przyjaciela. Potrafi praktycznie przedstawić wartości ćwierćnuty i ósemki.  Potrafi:   przedstawić rytm według własnej inwencji (wyklaskać, wytupać, wystukać itd.),   słuchowo wyróżnić przesunięcie akcentu przez wydłuzenie wartości rytmicznej.  Potrafi:   zaproponować własne formy ekspresji z rozszerzeniem na wokalizę,   współdziałać w grupie.  Potrafi słuchowo opanować linię melodyczną. Umie w niej znaleźć synkopę i praktycznie przetrzymać długość trwania nuty w trakcie realizacji śpiewu.   Praca domowa  Zwierzątko, z którym się przyjaźnisz (chciałbyś się zaprzyjaźnić). Przedstaw je w dowolny sposób. (Możesz wykorzystać ćw. 1, s. 61-62 w zeszycie ćwiczeń.)     Uzasadnienie  Zadanie daje możliwości kreowania twórczej postawy poprzez dowolny wybór formy przedstawienia tematu. Dowolność z pewnością zainspiruje uczniów do podejścia do wybranego tematu bez przymusu bądź schematyzmu. Ponadto sama tematyka dotyka bliskich przeżyć i doznań w kontaktach ze światem przyrody. Aktywizuje konkretne doznania czy pragnienia. Wreszcie ostatni aspekt, czyli sprawa funkcji pracy domowej jako przygotowania materiału do kolejnych zajęć.  Prezentacje prac domowych rozpoczną kolejne zajęcia i będą ich integralną częścią.

Przyjaźń - Uwagi

Pogadankę "Adam Mickiewicz i jego czasy" mozemy przygotować np. w oparciu o:  "Słownik pisarzy, lektur i terminów literackich" T. Januszewskiego,  "Encyklopedia Polska 2000" J. Knaflewskiej,  "Mickiewicziana zbierana po świecie" J. Odrowąż-Pieniążka.

Przyjaźń - Załącznik I

Konspekt prezentacji multimedialnej "Adam Mickiewicz i jego czasy" Integralną częścią slajdów jest "Taśma czasu" wkomponowana w każdy slajd. Taśma stopniowo rozwija się wraz z pokazem kolejnego slajdu.  Każdy slajd wzbogacony jest o dodatkowy element taśmy, aż do uzyskania ostatecznej wersji. Kolejne slajdy prezentacji:  1. Mapa Europy w XVIII-XIX wieku.  2. Nowogródek, dworek szlachecki.  3. Kowno. Dolina Mickiewicza.  4. Uniwersytet Wileński.  5. Krym.  6. Niemcy, Włochy, Szwajcaria.  7. Paryż. College de France.  8. Obwoluty różnych wydań "Ballad i romansów" oraz "Pana Tadeusza".  9. "Taśma czasu". Wersja ostateczna. Wiadomości biograficzne ułatwiają precyzyjne umiejscowienie wydarzeń związanych z życiem poety w czasach mu współczesnych ze szczególnym uwzględnieniem zaborów, powstania listopadowego i Wielkiej Emigracji.  Informacje podane są w formie nagrania towarzyszącego każdemu slajdowi.

Przyjaźń - Załącznik II

Taśma czasu do pogadanki "Adam Mickiewicz i jego czasy"

 
 

Przyjaźń - Załącznik III

"Taśma czasu" - karta pracy indywidualnej

 

Przyjaźń - Załącznik IV

Karta pracy indywidualnej Uzupełnij zdania odpowiednio dobranymi cyframi arabskimi i rzymskimi.    Adam Mickiewicz urodził się w roku ..................., jest to wiek ............. . Będąc nauczycielem w Kownie, pisał wiersze, ballady i bajki. W roku ................... napisał bajkę "Przyjaciele". w Paryżu napisał "Pana Tadeusza". Było to w latach ............................... . Zmarł w Konstantynopolu (Turcja) w roku .................. . Jest to wiek .............. .

Przyjaźń - Załącznik V

Historyjka obrazkowa według bajki Adama Mickiewicza "Przyjaciele"

 
 
 
 
 
 
 
 

Uroczysta godzina baśni - Wstęp

Cele:   urwalenie wiadomości o baśni   pobudzenie do aktywności i twórczego myślenia Pomoce dydaktyczne:  Podręcznik "Słowo za słowem" Marii Nagajowej, klasa IV, krzyżówka, rekwizyty (przydatne w scenkach i zgadywankach), magnetofon, kaseta z piosenką "Czy tutaj mieszka królewna Śnieżka" w wykonaniu "Gawędy". Metody:  drama, praca z podręcznikiem, rozmowa Formy pracy:  indywidualna, grupowa, zespołowa

Uroczysta godzina baśni - Przebieg lekcji

1. Wprowadzenie  a) Nauczyciel odczytuje wiersz "List do Andersena" J. Kulmowej.  b) Rozdaje uczniom krzyżówkę, którą rozwiązują samodzielnie, a po chwili wspólnie z nauczycielem sprawdzają, czy dobrze wykonali zadanie.            1.                                                 2.                                                       3.                                                         4.                                                                                 5.                                     6.                                                                             1. Co wyrzucił Michał w wierszu Jana Brzechwy?  2. Wyskakiwały z ust niegrzecznej córki.  3. Imię bohaterki, którą miał zabić strzelec.  4. Imię złej córki z baśni "Wróżki".  5. Imię bohaterki tekstu "Rozmowa z Andersenem".  6. Napisał baśń "Stokrotka".   Hasło: BAŚNIE 2. Zapis tematu: Uroczysta godzina baśni. 3. Wklejenie krzyżówki do zeszytu 4. Przypominamy znaczenie słów: fantastyczny, prawdopodobny, rzeczywisty i porównujemy z podręcznikiem (s. 117). 5. Dzielimy klasę na grupy.  Pada polecenie, np. Podajcie przykłady zdarzeń i postaci fantastycznych. 6. Prezentacja wyników pracy grup. 7. W dalszej części lekcji nauczyciel przekazuje inicjatywę w ręce dzieci. Nauczyciel wyznacza kolejność, czuwa nad porządkiem, uczniowie natomiast prezentują przygotowane przez siebie zagadki, np.   scenki (krótki fragment baśni);   pokazują rekwizyty (różdżka, czerwona czapka, itp.), czynności (np. praca na kołowrotku) i zadają pytania, np.   - Z jaką baśnią kojarzy się ten fragment?  - Kto wypowiadał słowa? 8. Ponownie dzielimy klasę na grupy - konkurs przygotowany przez nauczyciela.  Uczniowie udzielają odpowiedzi na kartkach, mają na to ograniczony czas. Przykładowe pytania i polecenia:  a) Które zdanie mogłoby być początkiem baśni?   Za górami, za lasami żył stary król.   W roku 1854 w Odense urodził się mały chłopiec.  b) Z jaką baśnią kojarzy się wam ten przedmiot? (nauczyciel pokazuje np. koszyk, lusterko)  c) Z jaką baśnią kojarzy się piosenka? (odtworzenie fragmentu piosenki "Czy tutaj mieszka królewna Śnieżka?").  d) Wymień pięć rzeczywistych postaci, które pojawiły się w baśniach.  e) Jaki morał wynika z baśni "Wróżki"? 9. Grupy wymieniają się odpowiedziami po to, aby je nawzajem sprawdzić.  Wspólnie podajemy poprawne odpowiedzi i ogłaszamy wyniki konkursu. 10. Podsumowanie wiadomości - uczniowie wymieniają cechy charakterystyczne dla baśni, twórców baśni i ich tytuły. 11. Nauczyciel podsumowuje aktywność dzieci i wpisuje oceny do dziennika.

Uroczysta godzina baśni - Praca domowa

Praca domowa Narysuj ilustracje do wybranej baśni.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Temat: Zdarzyło się w Betlejem... - redagowanie spójnej wypowiedzi na podstawie reprodukcji obrazu Tintoretto "Pokłon pasterzy"

Scenariusz lekcji dla klasy IV szkoły podstawowej

Cele lekcji:

Uczeń powinien wiedzieć:



  co to jest reprod

ukcja,



  kim był Tintoretto,



  znać niektóre tradycje, obrzędy związane ze świętami Bożego Narodzenia,



  że nazwy świąt piszemy wielką literą,

Uczeń powinien rozumieć:



  że tradycje należy pielęgnować,



  niektóre uczucia, przeżycia znajdują swoje odzw

ierciedlenie w literaturze i nauce,



  jaki jest sens uroczystego obchodzenia świąt.

Uczeń powinien nabyć umiejętności:



  redagować krótką i spójną wypowiedź na określony temat,



  wchodzić w role,



  dokonać przekładu intersemiotycznego,



  pracy z teks

tem lirycznym, argumentować cytatem swoją wypowiedź.

Środki dydaktyczne:

 

taśma z nagraniami kolęd, biblia, ustrojona choinka, szopka ze żłobkiem, kolorowa reprodukcja, podręcznik, zeszyt ucznia.

Metody:

 

elementy metody podającej, metody poszukujące, ekspo

nujące, aktywne (drama).

Formy pracy:

 

indywidualna, grupowa, z całą klasą.

Czas:

90 minut 
 

Zdarzyło się w Betlejem... - redagowanie spójnej wypowiedzi na podstawie reprodukcji obrazu Tintoretta "Pokłon pasterzy" - Przebieg zajęć

I część lekcji 1. Wysłuchanie kolędy "Jest taki dzień" Seweryna Krajewskiego. Po wysłuchaniu nauczyciel pyta, z jakimi świętami kojarzy im się wysłuchany utwór.   Szukamy wyrazów bliskoznacznych: Boże Narodzenie, Dobra Nowina, Gwiazdka, Gody, Wigilia, Wilia.   Nauczyciel zadaje pytania:  Na jaką pamiątkę obchodzimy te święta?  Skąd wiecie, jak narodził się Bóg-Człowiek? 2. Zabawa w skojarzenia - zapisz jak najwięcej wyrazów kojarzących się ze słowem "Boże Narodzenie"  Boże Narodzenie: Wigilia, śnieg, pasterze, kolędnicy, mróz, wieczerza, kolęda, żłobek, prezenty, życzenia, radość, Mesjasz.  Wprawka stylistyczna:  Napisz 3-4 zdania o świętach, wykorzystując zgromadzony materiał. Pamiętaj, że nazwy świąt piszemy wielką literą. II część lekcji Nauczyciel informuje uczniów, że na dzisiejszej lekcji spróbujemy opowiedzieć, co wydarzyło się w Betlejem. Zrobimy to za pomocą reprodukcji obrazu Tintoretta "Pokłon pasterzy", fragmentu Biblii. 1. Wyjaśnienie z pomocą słownika języka polskiego pojęcia słowa "reprodukcja" - to kopia oryginału dzieła sztuki. 2. Kim był Tintoretto? - praca z encyklopedią.  Tintoretto - właściwie Jacopo Robusti (1519-94), malarz włoski, jeden z głównych przedstawicieli szkoły weneckiej XVI w. 3. Obejrzyjcie reprodukcję (podr. s. 44) - wrażenia uczniowskie, swobodne wypowiedzi uczniów. 4. Próba uporządkowania wypowiedzi - gromadzenie słownictwa.   Jaką sytuację przedstawia obraz? (narodziny Chrystusa, dzieciątka, pokłon pasterzy)   Gdzie działo się wydarzenie przedstawione w obrazie? (Betlejem)   Wymień postacie biorące udział w wydarzeniu, spróbuj je określić. (Maryja, czuwający Józef, niepozorne dziecię, ubodzy pasterze, wszelkie stworzenie)   Jak zachowują się osoby:  Maryja - utula dziecko,  Józef - czuwa nad bezpieczeństwem rodziny, pasterze - przynoszą dary, biją pokłony, cieszą się.   Atmosfera, nastrój wyrażony w obrazie (radość z narodzin, zachwyt nad dzieciątkiem, spokój, powaga) 5. Wyobraź sobie, że jesteś dzieciątkiem. O co poprosiłbyś ludzi?  Chętni uczniowie wcielają się w role. 6. Klasa dzieli się na dwie grupy:  Pierwsza grupa pracuje z tekstem kolędy "Wśród nocnej ciszy".  Druga grupa pracuje z tekstem kolędy "Lulajże, Jezuniu".  Zadaniem uczniów jest wyszukanie i zacytowanie fragmentów kolęd, które najtrafniej odpowiadają treści reprodukcji. 7. Redagowanie wypowiedzi z wykorzystaniem zgromadzonego słownictwa.  Dwa tysiące lat temu w Betlejem narodził się Jezus Chrystus. Przyszedł on na świat w ubogiej szopie. Szczęśliwa Maryja położyła dzieciątko na sianie, a św. Józef czuwał nad ich bezpieczeństwem. Bardzo szybko rozeszła się wieść o tym wydarzeniu. Radowało się wszelkie stworzenie, zaświeciła się betlejemska gwiazda. Jako pierwsi witali Chrystusa pasterze, a zwierzęta ogrzewały zimną szopę. Tego dnia radość zagościła w sercach wszystkich. 8. Lekcję kończy wspólnie zaśpiewana kolęda "Wśród nocnej ciszy" przy klasowej choince.

 

Zdarzyło się w Betlejem... - redagowanie spójnej wypowiedzi na podstawie reprodukcji obrazu Tintoretta "Pokłon pasterzy" - Bibliografia

Bibliografia:   K. Grajewska, E. Wower, Język polski kl. IV. Poradnik metodyczny dla nauczycieli, Wydawnictwo "Arka", Poznań 1998.   M. Ziółkowska, Szczodry wieczór, szczodry dzień - obrzędy, zwyczaje, zabawy, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1989.   Z. Kossak, Rok polski - obyczaj i wiara, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1997.   M. Gudro, Przygoda z dramą, Wrocław 1994.   M. Nagajowa, Ćwiczenia słownikowo-frazeologiczne w kl. V- VIII, WSiP, Warszawa 1975.

 
 
 
 
 
 
 

Obudźmy wyobraźnię, czyli lekcja kleksografii - Wstęp

Scenariusz lekcji w klasie IV (na podstawie "Akademii pana Kleksa") Temat: Obudźmy wyobraźnię, czyli lekcja kleksografii Cele lekcji:   rozbudzenie wyobraźni,   kształcenie umiejętności czytania ze zrozumieniem i układania krótkich rymowanek,   doskonalenie umiejętności poprawnej wypowiedzi wielozdaniowej,   wyrabianie nawyku dbałości o porządek w miejscu pracy. Metody:  metoda ćwiczeń praktycznych,   pogadanka. Formy pracy: indywidualna Środki dydaktyczne:  tekst lektury, atrament lub tusz (najlepiej z dozownikiem), białe kartki z bloku, przylepne karteczki, stare gazety, ściereczki.

 

Obudźmy wyobraźnię, czyli lekcja kleksografii - Przebieg lekcji

1. Wprowadzenie  Uczniowie wcześniej zostali poinformowani, że będą uczestniczyć w lekcji kleksografii i przynieśli potrzebne materiały; zapisanie tematu. 2. Odczytanie fragmentu III rozdziału "Akademii pana Kleksa".    Otóż wczoraj pierwsza lekcja była to lekcja kleksografii. Naukę tę wymyślił pan Kleks, abyśmy wiedzieli, jak trzeba obchodzić się z atramentem.  Kleksografia polega na tym, że na arkuszu papieru robi się kilka dużych kleksów, po czym arkusz składa się na pół i kleksy rozmazują się po papierze, przybierając kształty rozmaitych figur, zwierząt i postaci. Niekiedy z rozgniecionych kleksów powstają całe obrazki, do których dopisujemy odpowiednie historyjki, wymyślane przez pana Kleksa. 3. Uczniowie przygotowują miejsce pracy (rozkładają gazety na ławkach), nauczyciel podkreśla, że muszą być bardzo ostrożni, bo atrament brudzi, a nie ma prawdziwego pana Kleksa, który "potrafi wszystko". 4. Uczniowie postępują według instrukcji z książki:  - robią kleksy na kartce,  - składają ją na pół i rozkładają,  - patrzą na to, co powstało z równych stron i odległości,  - zapisują na karteczce krótkie rymowanki na temat otrzymanego "obrazka", np.  "Jest to piesek bernardynek,  chętnie zjadłby z tysiąc szynek"  "Dobry duszek zamku strzeże,   nie pozwoli wejść poczwarze". 5. Kilku uczniów prezentuje swoje prace (bez wierszy) całej klasie.  Uczniowie wypowiadają się, co widzą, odczytują na swój sposób; spojrzenia są bardzo różnorodne. Na końcu głos zabiera sam autor kleksów i czyta swój wierszyk. 6. Uczniowie przylepiają kartki z wierszami do prac, podpisują je, odkładają do całkowitego wyschnięcia. 7. Dzieci porządkują miejsca pracy, ścierają ławki.  Następnego dnia, kiedy kleksy są zupełnie suche, wywieszamy je w sali na wystawie. Daje to wszystkim dzieciom, również tym słabszym, szansę zaistnienia i przeżycia sukcesu. 8. Praca domowa  Wpiszę do zeszytu rymowankę, którą wymyśliłem do swojego obrazka.

 

Głoski dźwięczne i bezdźwięczne - Wstęp

Scenariusz lekcji języka polskiego w klasie IV szkoły podstawowej Temat: Głoski dźwięczne i bezdźwięczne Cele operacyjne:  Uczeń powinien:   umieć określić rolę krtani i wiązadeł głosowych w powstawaniu głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych,   dokonać analizy brzmienia głosek w zależności od pozycji wiązadeł głosowych,   rozróżniać głoski dźwięczne i bezdźwięczne,   układać głoski w opozycji dźwięczna - bezdźwięczna, np. b:p,   sprawnie posługiwać się słownikiem ortograficznym w celu wyszukiwania informacji,   skutecznie komunikować się i współdziałać w grupie. Metody pracy:   pogadanka,   poszukująca,   praktycznego działania. Formy pracy:   indywidualna,   zbiorowa,   grupowa. Środki dydaktyczne:  projektoskop, ekran i zestaw foliogramów do nauki fonetyki, plansza z zestawem spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych, słownik ortograficzny.

 
 
 
 
 
 
 
 

Głoski dźwięczne i bezdźwięczne - Przebieg zajęć

I Powtórzenie materiału z poprzedniej lekcji 1. Narządy mowy  - Jak powstaje głos ludzki?  - Jaką drogę przebywa powietrze wychodzące z płuc?  Foliogram jest wyświetlany przez projektoskop. Uczniowie pokazują na schemacie.  - Które narządy mowy biorą udział w powstawaniu głosek?  Uczniowie pokazują na wyświetlonym schemacie, przypominają nazwy poszczególnych narządów:  Wargi, zęby górne i dolne, dziąsła, jama ustna, język, podniebienie twarde, nos, jama nosowa, podniebienie miękkie, jama gardłowa, krtań, tchawica, nagłośnia, wiązadła głosowe. 2. Ćwiczenia w parach  Uczniowie przedstawiają się sobie nawzajem, obserwując zachowanie się narządów mowy w trakcie mówienia:    Nazywam się Tomek Nowak.  Uczęszczam do szkoły podstawowej.  Jestem uczniem klasy czwartej. 3. Wnioski  Wnioski na temat biernych i czynnych narządów mowy. Wyodrębnianie elementów ruchomych: wargi, język, podniebienie miękkie, wiązadła głosowe. II Wprowadzenie do nowej lekcji 1. Ćwiczenie  Ze względu na różny udział narządów mowy przy powstawaniu głosek dzielimy je na kilka rodzajów.  Ćwiczenie:  Przyłożyć dłoń do krtani i wymówić długo podane głoski: b-p, d-t, g-k, z-s, ż-sz.  - Przy wymawianiu których głosek odczuwasz drgania krtani?    Uczniowie wymawiają podane głoski, przykładając dłoń do krtani (lub zatykając uszy) i obserwują zachowanie się narządów mowy w trakcie wymawiania głosek.    Wniosek:  W czasie wymawiania głosek b, d, g, z, ż czujemy drganie (te głoski są głośniejsze i silniejsze).  Przy wymawianiu głosek p, t, k, s, sz - nie czujemy drgania (te głoski są cichsze i słabsze). III Właściwa część lekcji - sformułowanie problemu 1. Rożróżnianie  Które z tych głosek określimy jako dźwięczne, a które jako bezdźwięczne?  (dźwięczne: b, d, g, z, ż, bezdźwięczne: p, t, k, s, sz)  Próba określenia, skąd pochodzi odczuwane drganie. Powrót do schematów narządów mowy (projektoskop). Porównanie fonogramów jednej z par głosek. Wnioski:  W wymowie spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych biorą udział wiązadła głosowe. Głoski, przy których wymawianiu drgają wiązadła głosowe nazywamy dźwięcznymi.  Głoski, przy których wymawianiu nie drgają wiązadła głosowe, nazywamy bezdźwięcznymi. 1. Ćwiczenie indywidulane  Do podanych spółgłosek dźwięcznych spróbuj dobrać odpowiadające im spółgłoski bezdźwięczne. Którym z podanych spółgłosek nie odpowiadają spółgłoski bezdźwięczne? (praca indywidualna)    b-   w-  ż-   l-   d-  z-   m-  r-  dz-  g-  n-  ł- W razie trudności oraz lepszego zapamiętania można zawiesić wykonaną planszę z zestawieniem spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych:  3. Ćwiczenia w prawidłowym wymawianiu i poprawnym zapisywaniu wyrazów - praca w grupach   Przepisz podane wyrazy i podkreśl wyróżnione litery. Czy pisownia tych wyrazów zgodna jest z wymową? W jaki sposób można uzasadnić pisownię tych liter?    książka - książek  bluzka - bluzek  ławka - ławek  szybka - szybek   Sprawdź w słowniku ortograficznym pisownię podanych wyrazów: ławka, babka, wieźcie, grubszy, walizka, akwarium, świat (przykłady zostały podyktowane).    Wniosek:  Istnieją różnice między mową i pismem. Sąsiadujące ze sobą różne głoski często upodabniają się do siebie pod względem dźwięczności.   Co dzieje się ze spółgłoskami dźwięcznymi na końcu wyrazu?  Zbadać w tym celu wyrazy: chleb, chłód, ogród, nóż, mróz, rów, próg, dom, wzór, żal, ton, dół.    Wniosek:  Spółgłoski dźwięczne tracą dźwięczność oprócz tych, które nie mają swych bezdźwięcznych odpowiedników. IV Końcowa część lekcji Zadanie i wyjaśnienie pracy domowej:  Podziel na głoski imię ulubionego bohatera literackiego. Podkreśl litery oznaczające głoski dźwięczne.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Porozmawiajmy o przyjaźni - Wstęp

Scenariusz lekcji dla klasy czwartek Temat: Porozmawiajmy o przyjaźni Główne zagadnienia lekcji:  Realizację tematu przewidziano na dwie godziny lekcyjne. Podstawą rozważań o przyjaźni są doświadczenia uczniów oraz tekst E.M. Letki "Jutro znów pójdę w świat.  Pierwsza lekcja poświęcona jest ćwiczeniom uaktywniającym i pracy z tekstem. Drugie zajęcia to podsumowanie wniosków oraz ćwiczenia słownikowe wokół hasła "przyjaźń" rozwijające umiejętność korzystania ze źródeł informacji. Cele operacyjne:  Uczeń powinien:   umieć posługiwać się słownikami i encyklopediami w celu wyszukiwania informacji i gromadzenia słownictwa wokół tematu,   skutecznie komunikować się i współdziałać w zespole,   umieć formułować wnioski,   rozwijać problemy w sposób twórczy,   wypowiadać swe sądy i opinie na temat postaci w utworze literackim,   poprawnie budować kilkuzdaniowe wypowiedzi ustne,   wyszukiwać w tekście fragmenty powodujące zwrot akcji w utworze,   poprawnie używać form rzeczownika "przyjaciel",   doceniać wartość przyjaźni w życiu każdego człowieka. Metody i techniki pracy:   praca z tekstem,   improwizowane gry dramatyczne,   burza mózgów. Formy:   zbiorowa,   indywidualna,   grupowa. Środki dydaktyczne:   Słownik współczesnego języka polskiego pod redakcją Bogusława Dunaja,   Słownik wyrazów bliskoznacznych pod redakcją Stanisława Skorupki,   Słownik frazeologiczny pod redakcją Stanisława Skorupki,   tekst utworu E.M. Letki "Jutro znów pójdę w świat".

 
 

Porozmawiajmy o przyjaźni - Przebieg zajęć

I Część wstępna Ćwiczenia pobudzające i uaktywniające, rozwijające procesy spostrzegania i myślenia 1. Uczniowie podzieleni na cztery grupy przygotowują inscenizację improwizowaną pod hasłem: "To jest prawdziwa przyjaźń"  I grupa - Odwiedziny u chorego przyjaciela i rozmowa z nim  II grupa - Obrona przyjaciela przed pobiciem przez chłopców  III grupa - Mój przyjaciel zgubił cenny przedmiot  IV grupa - Wyjeżdżamy z klasą na wymarzoną wycieczkę, a mój kolega zachorował 2. Odegranie ról i omówienie przez uczniów, wymiana spostrzeżeń na temat przejawów przyjaźni 3. Jeden z uczniów (chętny) wchodzi w rolę osoby, która czuje się bardzo samotna i szuka przyjaciela, ale nie może poradzić sobie z tym problemem.  Burza mózgów - uczniowie zgłaszają propozycje pomocy, wszystkie pomysły zostają zapisane na tablicy, każdy pomysł jest dobry i nie poddajemy go krytyce ani ocenie. 4. Podsumowanie ćwiczeń  Krótka pogadanka na temat: Co to znaczy być przyjacielem? II Część właściwa Informacja o temacie lekcji i jego zapis. Uczniowie znają już tekst opowiadania M.E. Letki "Jutro znów pójdę w świat" - mieli je przeczytać w domu. 1. Zabawa w kręgu  Następuje układanie chronologicznego (zgodnego z kolejnością w czasie) planu wydarzeń omawianego fragmentu oraz opowiadanie tekstu według planu. Aby każdy uczeń wziął udział w ustnym opowiadaniu, można przyjąć zasadę, iż każdy kolejno dodaje zdanie do poprzedniego, tak by zdania łączyły się ze sobą i tworzyły spójną całość.  Zaletą tej zabawy jest zaangażowanie każdego ucznia, wyeliminowanie nudy i rozwijanie umiejętności słuchania - każdy uważa, co mówią koledzy, bo trzeba ustalić właściwą kolejność, uzupełnić brakujące fragmenty. Ćwiczenie to jest również doskonałą formą sprawdzenia, czy wszyscy uczniowie przeczytali tekst. Nauczyciel na bieżąco poprawia błędy językowe.  Powrót do ławek. Praca z tekstem. 2. Ustalenie, kim jest narrator  Uczniowie odwołują się do tekstu, cytując odpowiednie fragmenty. 3. Próba wyjaśnienia, na czym polegało "przeczekiwanie" i co było przyczyną takiej postawy Krzyśka. 4. Rozmowy o przyjaźni  Wyszukiwanie fragmentów mówiących o przyjaźni Krzyśka i Andrzeja. Uczniowie próbują wskazać moment przełomowy w opowiadaniu. Czytają tekst z podziałem na role. Wskazują fragmenty świadczące o przyjaźni Krzyśka z Tomkiem i Maćkiem.  W jakich sytuacjach chłopcy udowodnili, że mogą na siebie liczyć? 5. Gry dramatyczne  Nauczyciel tworzy w stop-klatce scenę "Przed wycieczką klasową". Dzieci wchodzą w wybrane przez siebie role (Paweł, Krzysiek, Maciek, Tomek). Określenie funkcji tej sceny w utworze. III Część końcowa 1. Podsumowanie rozważań lekcyjnych  Odpowiedź na pytanie nauczyciela:  Dlaczego przyjaźń jest tak ważna w życiu każdego człowieka, niezależnie od jego wieku? 2. Ćwiczenia słownikowe   Gromadzenie słownictwa wokół hasła "przyjaźń" - praca w grupach  Uczniowie określają cechy prawdziwego przyjaciela, np.  dobry  szczery  wierny  ofiarny  uczynny  życzliwy  oddany  niezawodny   Opisują jego zachowania (ćwiczenia frazeologiczne), np.  darzyć przyjaźnią  okazywać przyjaźń  dochować przyjaźni  zawrzeć przyjaźń   Dobierają wyrazy o znaczeniu przeciwny, np.  przyjaźń  (określenia dodatnie - określenia ujemne)  szczera - nieszczera  trwała - chwilowa  wierna - obłudna  niezawodna - zawodna  prawdziwa - fałszywa, pozorna, powierzchowna - do grobowej deski   Dobierają wyrazy bliskoznaczne do rzeczownika przyjaźń z uzasadnieniem słuszności wyboru.  Podane wyrazy:  koleżeństwo, braterstwo, życzliwość, poświęcenie, oddanie, ofiarność, zaufanie.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Redagujemy zaproszenie - Wstęp

Scenariusz lekcji języka polskiego w klasie czwartej Temat: "Zapraszam cię na..." - redagujemy zaproszenie Cele:  Uczeń powinien umieć:   zredagować zaproszenie pisemne i ustne w różnej formie, w zależności od osoby i adresata. Metody:   pogadanka,   poszukująca,   praktycznego działania. Formy pracy:   indywidualna,   zbiorowa,   grupowa. Środki dydaktyczne:  kolorowe karteczki różnego kształtu (kwadratowe, trójkątne, okrągłe, prostokątne, w kształcie kwiatka).

Redagujemy zaproszenie - Przebieg zajęć

1. Ćwiczenia utrwalające pisownię "nie" z rzeczownikami  Uczniowie wpisują hasła do krzyżówki rozpoczynające się cząstką "nie".  Rozwiązanie podpowie im, co będzie tematem lekcji.      1. wyjątkowość    2. wróg    3. deszcz i wiatr    4. bałagan    5. brak zgody    6. bieda, ubóstwo    7. stałość    8. zagrożenie    9. wyjątkowość    10. życie wieczne    11. kłamstwo hasło: zaproszenie 2. Sformułowanie tematu lekcji  Uczniowie mówią, z jakich okazji zaprasza się gości.  W domu: urodziny, imieniny, uroczystość I komunii św., ślub.  W szkole: przedstawienie uczniowskie, koncert, bal karnawałowy, wieczór poetycki, uroczysta akademia z okazji rocznicy państwowej. 3. Ustalenie, jakie informacje powinny się znaleźć w zaproszeniu:    - autor i adresat zaproszenia  - cel zaproszenia  - czas i miejsce spotkania  - program imprezy 4. W jaki sposób wyrażamy szacunek i sympatię dla adresata zaproszenia:    - używamy miłych słów i eleganckich zwrotów grzecznościowych,  - tekst zaproszenia piszemy bardzo starannie i wyraźnie, na ładnym papierze,  - tekst zaproszenia można ozdobić odpowiednim rysunkiem okolicznościowym. 5. Zaproszenie ustne na klasową wieczerzę wigilijną  Uczniowie dobierają się parami, jeden z nich wchodzi w rolę osoby dorosłej (nauczyciela, dyrektora szkoły, rodzica, babci, dziadka itp.), drugi ma zaprosić go w imieniu swojej klasy na klasową wieczerzę wigilijną.  Chętni uczniowie prezentują kilka scenek całej klasie. Wszyscy zwracają uwagę na to, czy w zaproszeniu zostały zawarte wszystkie wymagane informacje. 6. Redagowanie zaproszenia pisemnego dla rodziców na spotkanie przedświąteczne. Uczniowie wspólnie układają tekst zaproszenia, który zostaje zapisany na tablicy. Zwracamy uwagę na graficzną formę zaproszenia, rozmieszczenie tekstu w taki sposób, aby ważne informacje były czytelne i wyodrębnione poprzez miejsce zapisu, rodzaj pisma, podkreślenia, kolor itp.   7. Uczniowie przepisują tekst zaproszenia z tablicy na kolorowych kartonikach, które przygotowali w domu. Ich zadaniem jest estetyczne przepisanie tekstu. 8. Zadanie domowe  Wymyśl ciekawe zaproszenie na swoje imieniny. Zapisz je na białym kartoniku lub ozdobnym

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Ludzie listy piszą…" - jak adresować kopertę? - Wstęp

Scenariusz lekcji języka polskiego w klasie IV Temat: "Ludzie listy piszą" - jak adresować kopertę? Cele: Wiedza:  Uczeń:   poznaje znaczenie słowa "porozumiewać się",   poznaje znaczenie słów: nadawca, odbiorca, kod pocztowy, adres,   poznaje wiersz J. Ratajczaka pt. "Liście jak listy",   poznaje różne rodzaje kopert,   poznaje skróty i ich znaczenie, zasady pisowni,   poznaje piosenkę pt. "Medytacje wiejskiego listonosza". Umiejętności:  Uczeń:   umie wypisać, zaadresować poprawnie kopertę,   zna kod Kobylnicy i Słupska,   umie wskazać w wierszu zwrotki i wersy (omówić budowę wiersza),   doskonalenie zasad zapisu cytatów (cudzysłów),   doskonalenie umiejętności logicznego myślenia,   doskonalenie umiejętności pracy z tekstem i czytania ze zrozumieniem. Postawy:   dbałość o estetykę zapisu i czystość wysłanej koperty,   wrażliwość na piękno poezji i przyrody,   szacunek dla pracy listonosza,   szacunek wobec odbiorcy (adresata naszego listu),   moja praca, mój zeszyt, kartkówka świadczy o mnie. Środki dydaktyczne:   koperty - różne rodzaje, znaczki,   ozdobne pudełko,   duża koperta (zaadresowana, wywieszona na tablicy),   małe kopertki (odbite na ksero),   skróty (odbite na ksero),   piosenka pt. "Medytacje wiejskiego listonosza",   wiersz J. Ratajczaka pt. "Liście jak listy" (ksero).

"Ludzie listy piszą…" - jak adresować kopertę? - Przebieg zajęć

Część wstępna Nauczyciel:  Od bardzo wielu lat ludzie się ze sobą porozumiewają, jakie znacie sposoby porozumiewania się? Uczniowie:  Ludzie porozumiewają się na różne sposoby: język migowy, alfabet Morse'a, rozmowa, nawigacja, czytanie książki, znaki drogowe, media, pisanie listów. Nauczyciel:  Dzisiaj zajmiemy się jednym ze sposobów przekazywania informacji, a jakim dowiecie się z piosenki (piosenka "Medytacje wiejskiego listonosza" Skaldów). Nauczyciel:  Jak myślicie, o czym będziemy mówić? Uczeń:  Będziemy zajmowali się listami. Zapisanie tematu lekcji (przypomnienie zasad zapisywania cytatów, cudzysłów) Część właściwa Nauczyciel:  Co to znaczy porozumiewać się? (wypowiedzi uczniów, zapisanie najtrafniejszych) Porozumiewać się to znaczy przekazywać pewne informacje. Nauczyciel:  Kto bierze udział w przekazywaniu informacji i jak te osoby się nazywają, dowiemy się z wiersza Ratajczaka pt. "Liście jak listy" (czytanie wiersza przez uczniów, po dwa wersy). Józef Ratajczak Liście jak listy Liść z listem można pomylić,  aby spostrzec po chwili: lecą liście na wszystkie strony,  a każdy - polecony. Wiatr tu jest listonoszem,  Odebrać listy proszę! Co dzisiaj doniósł  liść klonu? Jakie nowiny  zawiera liść olszyny?  A jakie listek brzozy?  Kto na polski przełoży? Biorę liście do ręki,  a tam nic więcej nie ma,  tylko nadawca: błękit  i adres wyraźny: ziemia. Nauczyciel:  Kto do kogo pisze listy w wierszu? Kto je roznosi? Uczniowie:  Listy pisze błękit, niebo jest nadawcą,  adresatem, odbiorcą jest ziemia,  listy roznosi wiatr, wiatr jest listonoszem. nadawca (ten, kto pisze list) ............. list ............... odbiorca (adresat, ten, do kogo list jest pisany) Nauczyciel:  Zwróćcie uwagę, jak za pomocą słów autor w poetycki, niezwykły sposób opisał zjawiska przyrody - jakie? Uczniowie:  Ratajczak w niezwykły sposób opisał jesień, spadanie liści z drzew. Nauczyciel:  Kiedy dostajecie prezent, to na co najpierw zwracacie uwagę, zanim otworzycie prezent? (ozdobne pudełko, torebeczka na prezenty) Uczniowie:  Zwracamy uwagę na opakowanie, jak prezent został zapakowany. Nauczyciel:  I właśnie dlatego, zanim przystąpimy do pisania listu, zajmiemy się jego opakowaniem, czyli kopertą. Są różne rodzaje kopert (wielka koperta wykonana z tektury, różne rodzaje kopert, papeterie). Nauczyciel:  Jak myślicie, dlaczego adresowanie kopert jest takie ważne? Uczniowie:  Ponieważ od tego, jak ją zaadresujemy, zależy, czy dojdzie do odbiorcy, poza tym koperta jest jak opakowanie dla prezentu - jej wygląd świadczy o nadawcy i jego stosunku do adresata. Nauczyciel:  Proszę wyjąć swoje koperty i dokładnie im się przyjrzeć (uczniowie wyciągają swoje koperty). Nauczyciel:  Każda koperta ma dwie strony, na jednej zapisujemy adres nadawcy (to ta z daszkiem), na drugiej adres odbiorcy - adresata.    Nauczyciel:  Po co piszemy adres nadawcy? Uczniowie:  Należy napisać swój adres, bo gdyby list się zagubił lub nie doszedł do odbiorcy, to poczta może nam go odesłać.  (rozdanie kopertek) Nauczyciel:  Zwróćcie uwagę, że na tych kopertkach pojawiły się jakieś skróty, znacie je już, więc przypomnimy sobie zasady pisowni korespondencyjnej ortografii (rozdanie kartek ze skrótami do uzupełnienia). Ortograficzna korespondencja! Nadawca -   Odbiorca -  ulica -   numer -   Koleżanka -  Szanowna Pani -   województwo - Nauczyciel:   Co należy zrobić i o czym pamiętać przy adresowaniu koperty? (estetyka, kod, adres) Uczniowie:  Kopertę należy adresować długopisem, pismo czytelne, staranne bez ozdobników, koperta czysta, w prawym górnym rogu - znaczek. Nauczyciel:  Zapiszemy te zasady w formie wierszyka: Gdy adresujesz kopertę, pamiętaj, kolego,  pisz długopisem, to unikniesz złego.  Niech twoje pismo będzie czytelne i ładne,  literki proste, a cyferki zgrabne.  Niech twoja koperta zawsze czystością świeci,  bo to o nadawcy świadczy - moje drogie dzieci! Część końcowa Nauczyciel:  Sprawdzimy teraz, co zapamiętaliście z dzisiejszej lekcji - proszę wypisać koperty i przykleić znaczki (nauczyciel ocenia wykonanie zadania i stawia plusy oraz minusy, zwrócenie uwagi na kody miejscowości, z których pochodzą uczniowie i umiejscowienie w nich poczty). Nauczyciel:  Na zakończenie dzisiejszej "kopertowej" lekcji musimy wspomnieć o jednej rzeczy, właściwie osobie, która z listami ma bardzo dużo wspólnego, o kim? (mundur listonosza) Uczniowie:  Zapomnieliśmy o listonoszu. Nauczyciel:  Czy praca listonosza jest trudna? Czy jest to praca ważna? (piosenka "Medytacje...") Wypowiedzi uczniów. Praca domowa 1. Wyjaśnij znaczenie wyrazów:  - pocztowiec  - poczta polowa  - stempel pocztowy  - wagon pocztowy  - gołąb pocztowy  - poczta lotnicza  - poczta internetowa  - poczta kurierska  - pocztylion  - poczta pantoflowa 2. Jak myślisz, o czym donosi liść klonu?

Nie lubię być sam - o przyimku - Wstęp

Scenariusz lekcji języka polskiego przeprowadzonej w klasie IV Cele: Wiedza:   poznanie nowej części mowy - przyimka,   poznanie związku, jaki tworzy przyimek z rzeczownikiem - wyrażenie przyimkowe,   poznanie zasad ortograficznych dotyczących poprawnej pisowni wyrażeń przyimkowych. Umiejętności:   poprawne pisanie i stosowanie przyimków,   rozpoznawanie przyimków wśród innych części mowy,   rozróżnianie i nazywanie części mowy,   swobodne wypowiadanie się i logiczne myślenie,   posługiwanie się słownikami Słownik wyrazów bliskoznacznych. Postawy:   pogłębianie wrażliwości językowej,   należy opiekować się młodszymi i słabszymi,   należy pomagać młodszemu rodzeństwu. Środki dydaktyczne:   lalka-bobas,   krzyżówka,   teksty do uzupełnienia,   rebus, domek z przyimkami,   zadanie sprawdzające,   słownik synonimów.

Nie lubię być sam - o przyimku - Przebieg zajęć

Wstęp Nauczyciel pokazuje uczniom lalkę-bobasa i mówi:  Wyobraźcie sobie, że to jest żywe dziecko-niemowlę. Powiedzcie, jakie to dziecko jest, czego lub kogo potrzebuje? Uczniowie: Takie małe dziecko jest niesamodzielne, całkowicie uzaleznione od rodziców, potrzebuje opieki, miłości... Nauczyciel:  Czego najbardziej na świecie takie maleństwo nie lubi, a kiedy się to z nim dzieje, wtedy bardzo głośno wyraża swoje niezadowolenie i płacze? Uczniowie:  Takie małe dzieci najbardziej nie lubią leżeć w łóżeczku, nie lubią być same. Nauczyciel:  Dlatego pamiętajcie, żeby pomagać młodszemu rodzeństwu, opiekować się nim, troszczyć i mocno kochać. Nauczyciel:  Wyobraźcie sobie, że nie tylko ludzie nie lubią być sami. Jest taka część mowy, która strasznie boi się być sama. Jak ta część mowy się nazywa, dowiecie się rozwiązując krzyżówkę. Uczniowie rozwiązują krzyżówkę.  Uczeń, który pierwszy ją rozwiąże, może dostać dobrą ocenę. 1. Środek poetycki będący określeniem rzeczownika, najczęściej przymiotnik. (epitet)  2. Odpowiada na pytania: kto? co? (rzeczownik)  3. Wyrazy łączą się w zdaniu i tworzą ... . (związki)  4. Podane wyrazy: mały - stały, duży - kałuży, tworzą ........... . (rymy)  5. Łączy wyrazy lub zdania .... . (spójnik)  6. Wyrazy bliskoznaczne inaczej .... . (synonimy)  7. Niewidoma bohaterka "Spotkania nad morzem". (Elza)  8. Wcięcie w tekście rozpoczynające nową myśl. (akapit)  Nauczyciel:  Teraz już możemy zapisać temat lekcji: Nie lubię być sam - o przyimku. Opracowanie nowego materiału Nauczyciel:  Zapewne jesteście ciekawi, jaką to część mowy nazywamy przyimkiem. I znowu mam dla was zagadkę, rozdam teksty, które trzeba uzupełnić, na pewno domyślicie się łatwo, jakie wyrazy należy wstawić, będą to właśnie przyimki - pomoże wam w tym domek przyimkowy. Uzupełnij tekst wstawiając odpowiednie przyimki.  ..... imieniny kupiłam ..... mamy cztery czerwone róże i śliczny, kolorowy obrus. Mama bardzo się ucieszyła. Kwiaty wstawiła ..... wazonu, a obrus rozłożyła ..... stole. ..... uroczystym nastroju usiedliśmy ..... stołu. Siedziałem ..... siostry. Mój brat zajął miejsce ..... babcią a tatą. ..... stołem zaś rozłożył się nasz pies Bobik.  Mama ..... uroczystą miną postawiła ..... nami wspaniały tort i świąteczny samowar z aromatyczną herbatą. Jej woń unosiła się wysoko ..... nami i wypełniała cały pokój.  Wieczór był naprawdę wspaniały. Będę ..... o nim pamiętała ..... przez długie lata.  Uczniowie po kolei uzupełniają tekst (za prawidłową odpowiedź otrzymują plusy). Nauczyciel:  Spróbujcie podać inne przyimki, które nie wystąpiły w tekście (patrz - domek przyimkowy) Nauczyciel:  Skoro przyimek nie lubi być sam, sprawdź, jaka część mowy się nim opiekuje. Uczniowie:  Przyimek łączy się z rzeczownikiem. Nauczyciel:  Jakimi wyrazami są przyimki? Uczniowie:  Są to wyrazy niesamodzielne i nieodmienne. Nauczyciel:  Zapiszmy teraz wnioski:  Przyimek to nieodmienna i niesamodzielna część mowy. Zawsze łączy się z rzeczownikiem.    PRZYIMEK + RZECZOWNIK = WYRAŻENIE PRZYIMKOWE Nauczyciel:  Jak zapisujemy wyrażenia przyimkowe? Uczniowie:  Przyimki z rzeczownikami piszemy osobno. Nauczyciel:  Teraz będziemy meblować mieszkanie (rozdanie tekstów do uzupełnienia).  Uczniowie odczytują swoje prace. Nauczyciel:  To nie koniec zagadek. Kto z was lubi chodzić na zakupy?  Rozwiążcie zatem zagadkę (rozdanie kartek):  - Jak jest poprawnie: poszedłem na miasto czy do miasta?  - Jak jest poprawnie: mieszkam na ulicy czy przy ulicy? Nauczyciel:  A teraz ćwiczenie, które sprawdzi, ile zapamiętaliście z dzisiejszej lekcji. Rozdanie zadań. Rozdanie tekstów do uzupełnienia "Domek z ogródkiem".  Oprócz wstawienia odpowiednich przyimków uczniowie przy pomocy słownika synonimów wyszukują wyrazy bliskoznaczne do wyrazu domek - poprawiają tekst wykluczając powtórzenia tego samego wyrazu - wedle zasady: "Nie wyrośnie na pisarza, kto wyrazy wciąż powtarza". Moja rodzina bardzo lubi przyrodę, szczególnie uwielbiamy odpoczywać w otoczeniu zielonych traw i szumiących drzew.  Na wzgórzu obok lasu tata wybudował dla nas piękny, wiejski domek. Domek jest malutki, dookoła otaczają go krzewy i klomby, na których kwitną różne gatunki kwiatów. Do domku prowadzi kamienista droga. Po drodze tej idzie się bardzo ciężko i nie jest to zbyt przyjemne. W oknach domku widnieją bielusieńkie firanki z koronki, a na parapetach stoją doniczki z kwiatami. Pod domkiem znajduje się ciemna piwnica. Na dachu jest gniazdo, mieszka w nim rodzina bocianów. Ponad dachem unosi się delikatny, bielutki dymek, który wydobywa się z komina i przypomina, że obiad jest już na stole. Z lewej strony domku kwitnie wspaniały ogród, a przed domkiem rośnie zielona i bujna trawa. Obok ogrodu tata posadził ogromne drzewa owocowe i przymocował do nich dwa hamaki. Koło drzew, tuż pod płotem stoi buda mojego psa Burka. Dookoła posiadłość otoczona jest metalowym płotem, a spomiędzy drzew i krzewów często wygląda łaciaty kot sąsiadów. Za domem jest boisko, na którym dzieci grają w piłkę, która często wpada na dach naszego domu lub w kwiaty mojej mamy. W lewej części ogrodu, przed boiskiem, tata ustawił piękną fontannę wykonaną z marmuru.   Nad naszym domem zawsze świeci słońce. Co roku z wielkim żalem opuszczam to miejsce i wracam do miasta. Bardzo lubię spędzać wolny czas na łonie natury i w otoczeniu najbliższych mi osób. Nauczyciel:  Zanim jednak przejdziemy do wykonania ćwiczenia, potrzebny wam będzie słownik, dzięki któremu unikniecie powtórzeń wyrazów: domek i ogródek. Co to będzie za słownik? Uczniowie:  To słownik synonimów. Uczniowie szukają synonimów do podanych wyrazów i wykonują ćwiczenie.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Walka dobra ze złem - na podstawie lektury "Pinokio" - Wstęp

Scenariusz lekcji języka polskiego w klasie IV Temat: Walka dobra ze złem - na podstawie lektury "Pinokio" Cele: Wiedza:   poznanie przygód Pinokia,   poznanie znaczenie wyrazów "dobro" i "zło",   poznanie dobrych i złych doradców drewnianego pajacyka,   wyjaśnienie znaczenia terminu "morał". Umiejętności:   kształcenie umiejętności pracy z tekstem literackim,   doskonalenie umiejętności swobodnego wypowiadania się,   kształcenie umiejętności posługiwania się słownikami (Słownik języka polskiego),   doskonalenie umiejętności w rozpoznaniu i nazywaniu części mowy,   doskonalenie umiejętności odmiany rzeczowników przez przypadki. Postawy:   kształtowanie osobowości ucznia,   należy słuchać rad starszych i mądrzejszych ludzi,   nie należy przyjaźnić się ze złymi ludźmi,   naiwność i łatwowierność to wady,   odróżnianie złych czynów od dobrych. Metody:   pogadanka heurestyczna,   zajęć praktycznych,   drama,   metoda słoneczka. Środki dydaktyczne:   krzyżówki,   rekwizyty do scenki,   Słownik języka polskiego,   tekst do uzupełnienia,   portret Pinokia,   lektura.

Walka dobra ze złem - na podstawie lektury "Pinokio" - Przebieg zajęć

Wprowadzenie Nauczyciel:  Przypomnijcie, jaką lekturą zajmujemy się obecnie na lekcji języka polskiego? Uczniowie:  Zajmujemy się lekturą "Pinokio", której autorem jest Carlo Collodi. Nauczyciel:  Na czym polegała wasza praca domowa? Uczniowie:  Nasze zadanie domowe polegało na wypisaniu czynów drewnianego pajacyka (klasa podzielona na dwie grupy, jedna wypisuje dobre, a druga złe uczynki Pinokia). Dobre uczynki Pinokia:  - pracował na utrzymanie ojca,  - samodzielnie uczył się czytać i pisać,  - wyrzekł się nowego ubranka, aby przeznaczone na jego kupno pieniądze oddać chorej wróżce. Złe uczynki Pinokia:  - ucieczka z domu,  - sprzedaż elementarza,  - włóczęga z lisem i kotem,  - ucieczka ze szkoły,  - wyprawa do Krainy Zabawek. Nauczyciel:  Wiem, że bardzo polubiliście Pinokia, niestety, dzisiejsza lekcja będzie ostatnią poświęconą sympatycznemu pajacykowi. Pewnie jesteście ciekawi, jaki będzie temat dzisiejszych zajęć. Ułożycie go sami, a pomogą wam w tym dwie krzyżówki (hasła krzyżówek: dobro, zło) Krzyżówka I (hasło: dobro) 1. Był ojcem Pinokia. (Dżepetto)  2. Oszukał Pinokia i ukradł mu pieniądze. (kot)  3. Drewniany pajacyk był ......... wróżki. (braciszkiem)  4. Imię autora "Pinokia". (Carlo)  5. Pinokio w Krainie Zabawek został zamieniony w ... . (osła)  Krzyżówka II (hasło: zło) 1. Pinokio rzucił w niego młotkiem. (świerszcz)  2. Pouczenie inaczej ... . (morał)  3. Dyrektor Teatru Marionetek. (ogniojad)  Nauczyciel:  Co wspólnego z naszymi rozważaniami mają te dwa pojęcia? Uczniowie:  Mają bardzo dużo wspólnego, gdyż w pajacyku dobro walczy ze złem. Nauczyciel:  Na jakiej podstawie możecie to stwierdzić? Wróćcie do pracy domowej. Nauczyciel:  Powiedzcie w takim razie, co w wyniku tej walki zwycięża i dlaczego? Uzasadnijcie swój pogląd. Uczniowie:  Zwycięża dobro. Uczniowie wypowiadają się i uzasadniają swoje wypowiedzi. Nauczyciel:  Czy potrafilibyście ułożyć temat dzisiejszej lekcji? Uczniowie podają propozycje tematów, najtrafniejszą zapisują na tablicy i w zeszytach. Opracowanie nowego materiału Nauczyciel:  Skoro dzisiaj słowa dobro i zło będą nam towarzyszyły przez całą lekcję, to musimy sprawdzić, czy potrafimy się nimi poprawnie posługiwać. Nauczyciel:  Jakimi częściami mowy są te wyrazy, przez co się odmieniają? Uczniowie:  Te wyrazy to rzeczowniki, odmieniają się przez liczby i przypadki, mają rodzaje. Nauczyciel:  Kto chciałby odmienić je przez przypadki? Wybrani uczniowie ustnie odmieniają wyrazy przez przypadki. Nauczyciel:  Czy ktoś z was umiałby zdefiniować te dwa pojęcia? Rozdanie słowników języka polskiego. Nauczyciel:  Jeżeli nie potraficie ich zdefiniować, to pomogą wam w tym słowniki. Jak należy korzystać ze słowników? Uczniowie szukają pojęć w słownikach, odczytują i zapisują na tablicy ich znaczenie. Dobro - wszystko, co daje radość, co jest pożyteczne i wartościowe.  Zło to, co przynosi nieszczęście. Nauczyciel:  Oceniamy postępki i czyny Pinokia. Spróbujcie za pomocą metody słoneczka wypisać swoje dobre i złe czyny. Których jest więcej? Jak myślicie, dlaczego? Wypowiedzi uczniów, wspólne wnioski - łatwiej czynić źle, bo to jest łatwiejsze, zło przynosi smutek i rani innych ludzi. Nauczyciel:  Wiecie już, jak rozumieć pojęcia dobro i zło, spróbujcie teraz podzielić przyjaciół Pinokia na dobrych i złych. Uczniowie:    dobro - gadający świerszcz, Dżepetto, wróżka  zło - lis, kot, Knot Nauczyciel:  Dlaczego lisa i kota zapisaliście po stronie zła? Uczniowie uzasadniają wybór na podstawie przygód pajacyka. Nauczyciel:  Chciałabym, abyście teraz przedstawili scenkę, w której pokażecie, jak zmieniony w chłopca Pinokio uporał się ze złymi doradcami. Wiecie, kto i do czego namawiał Pinokia, pokażcie, jak należy reagować na złe rady.  Rozdanie rekwizytów charakterystycznych dla postaci Pinokia, lisa, kota, Knota. Nauczyciel:  Jaki wynika z tego morał?  Przypomnienie, co to jest morał i w jakich utworach występuje. Uczniowie:  Nie należy być łatwowiernym i naiwnym. Trzeba korzystać z rad ludzi starszych i mądrzejszych, unikać złych doradców i rozsądnie dobierać sobie przyjaciół.    Zapisanie pouczenia do zeszytów. Podsumowanie Nauczyciel rozdaje teksty.  Na podsumowanie lekcji uzupełnimy tekst, który będzie jednocześnie notatką z dzisiejszej lekcji (uzupełniamy tekst ustnie, a następnie wpisujemy odpowiedzi). "Pinokio" to opowieść o drewnianym pajacu, w której ............ (dobro) walczy ze ..... (złem) . Ostatecznie zwycięża ....... (dobro) . Pinokio popełnił jednak wiele ...... (złych) czynów i spotkała go za to ....... (kara). Drewniany pajac często wyznawał swoje ..... (winy), lecz nadal czynił źle. Zmienił się, kiedy odnalazł swojego .... (ojca). Zaczął o niego dbać i w ten sposób odkupił swoje złe ......... (uczynki, czyny, postępki).  Potrafił też wyrzec się przyjemności, aby pomóc chorej ........ (wróżce). W nagrodę za ........... (dobre) uczynki został zamieniony w prawdziwego ......... (chłopca). Nauczyciel:  Może być nam smutno, że to już koniec przygód Pinokia i dlatego napiszecie w domu dalsze losy Pinokia i Dżepetta. Ocena aktywności uczniów, zapisanie pracy domowej. Praca domowa 1. Jak potoczyły się dalsze losy Pinokia i Dżepetta - opowiadanie. 2. Opisz swój dobry uczynek, który sprawił komuś ogromną radość.

<><><>

---