Efekt synergiczny
- Warunek 1-wszystkie istotne części muszą w niej występować;
- Warunek 2-wszystkie części organizacji muszą ze sobą współpracować dla powodzenia całości.
Trzy rozumienia organizacji:
Rzeczowe - organizacja jako całość złożona z części
Podsystem psychospołeczny - odnosi się zarówno do pojedynczego człowieka ale i wszystkich ogólnie, obejmuje uczestników organizacji
Podsystem celów i wartości - podsystem kultury organizacyjnej
Podsystem techniczny - podsystem techniki i technologii - technika to maszyny i urządzenia, zaś technologia to wykorzystanie tych maszyn
Podsystem struktury - odnosi się do sposobu uporządkowania organizacji
Podsystem zarządzania - odpowiedzialny jest w szczególności za drugi czynnik efektu synergicznego
2. Czynnościowe - organizacja to układ działań, czynności, które podejmowane są w ramach organizacji w celu nadania jej parametru (cechy) bycia zorganizowaną
- planowanie - określenie celów, kierunków działania, oraz oczekiwanych rezultatów tego działania
- organizowanie - określenie zasobów organizacyjnych wraz ze sposobem ich pozyskania, oraz określenia ról zespołowych(organizacyjnych) zdefiniowanie zasobów ludzkich i sposobu ich organizowania.
- motywowanie - pobudzenie i utrzymanie zaangażowania członków zespołu w działanie
- kontrolowanie - polega na sprawdzaniu czy wszystko zostało wykonane zgodnie z prawem.
3. Atrybutowe - w spojrzeniu tym organizacja jest układem cech, które możemy przypisać organizacji(rzeczy) w wyniku czynności organizowania.
Atrybutowe rozumienie organizacji -cechy organizacji wg M. Bielskiego
1.organizacje są tworami człowieka (artefaktami) stworzonymi dla wykonania określonego celu(celów),a zatem są celowo zorientowane;
2.w skład organizacji wchodzą ludzie, stanowiący ich niezbędny element oraz rzeczowe środki(aparatura), którymi ci ludzie posługują się w swych działaniach;
3.organizacje są systemami zachowującymi się rozmyślnie, zdolnymi do korygowania, a nawet zmiany pierwotnie wyznaczonych celów;
4.organizacje są wyodrębnione z otoczenia, a równocześnie otwarte; czerpią z otoczenia: ludzi, materię, energię, informacje i wartości; przekazują do otoczenia: dobra, usługi, informacje, wartości;
5.organizacje są strukturalizowane i zhierarchizowane w podwójnym znaczeniu: zawierania się podsystemów w systemie (inkluzji) i w znaczeniu podporządkowania jednych ludzi i komórek organizacyjnych innym;
6.organizacje mają wyodrębniony człon kierowniczy sterujący ich funkcjonowaniem i rozwojem;
7.organizacje utrwalają sposoby zachowania ludzi i zasady ich współdziałania (strukturę) drodze formalizacji;
8.organizacje są systemami samoorganizującymi się zdolnymi do podnoszenia stopnia swego wewnętrznego uporządkowania(negatywnej entropii);
9.organizacje są stabilne, zdolne do utrzymywania równowagi dzięki procesom homeostazy lub ekspansji;
10.organizacje są ekwifinalne, zdolne do osiągania tych samych rezultatów różnymi drogami i wychodzą czy różnych stanów początkowych.
Otoczenie organizacji
Architektura organizacji - zasady budowy struktury
Podstawowe aspekty analizy struktury organizacyjnej
Aspekt konfiguracji - budowy elementów składowych
Więzi organizacyjnych
Dwa rozumienia struktury organizacyjnej
Struktura rozumiana dynamicznie
Struktura rozumiana statycznie
Rodzaje więzi organizacyjnych
- Więź służbowa -hierarchiczna;
- Więź funkcjonalna;
- Więź sztabowa;
- Więź technologiczna (a i b);
- Więź informacyjna.
Wymiary struktury organizacyjnej
- Wymiar konfiguracji; - wiąże się z nią rozpiętość kierowania
Struktura smukła
Struktura płaska
- Wymiar centralizacji; - odnosi się do stopnia w jakim władza organizacyjna jest skupiona na szczytach hierarchii organizacyjnej, czy jest zcentralizowana czy zdecentralizowana
- Wymiar specjalizacji; - odnosi się do stopnia jednorodności lub zróżnicowania zadań przypisanych jednostce, danemu stanowisku pracy:
wysoki stopień - jednorodne zadania
niski stopień - zadania zróżnicowane(wielorakie)
- Wymiar standaryzacji; - odnosi się do typowości, powtarzalności zadań
- Wymiar formalizacji; - odnosi się do udokumentowania organizacji danej instytucji
- Wymiar konfiguracji;
Zasady budowy struktur organizacyjnych:
- Zasada celowości - każde stanowisko pracy powinno mieć jednoznacznie przypisany cel, który powinien realizować cel nadrzędny.
Cel nadrzędny jest podstawowym miernikiem funkcjonowania organizacji. Cele główne mają się przełożyć na cele nadrzędne. Cele cząstkowe to środki do osiągnięcia celu wyższego rzędu.
Reguła skalarna - suma celów niższego rzędu musi się dokładnie równać celowi rzędu wyższego
- Zasada optymalnej specjalizacji - odnosi się do stopnia specjalizacji
- Zasada mierników - każde stanowisko musi mieć przypisany miernik lub ich zestaw pozwalających mierzyć stopień celowości w jakim dane stanowisko przybliża się do celu
- Zasada wagi gatunkowej - każdemu stanowisku należy przypisać przynajmniej minimalny poziom znaczenia dla organizacji
- Zasada minimum decentralizacji - dla zapewnienia sprawności organizacji konieczne jest przesunięcie uprawnień w dół
- Zasada przystosowalności - powinniśmy umieć w sposób jasny zdefiniować zakres umiejętności, które są konieczne do realizacji celów.
Statyczne rozumienie struktury organizacyjnej -podsumowanie
Ogólny model podejścia procesowego
Cechy (atrybuty) procesu
1. Jest powtarzalny
2. Jest przedmiotem zarządzania
3. Ma jasno określony cel
4. Wychodzi poza granice jednostek
5. Ma mierzalne wyniki
6. Tworzy wartość
Procesowe i funkcjonalne podejście do struktury
Schemat struktury procesowej firmy Comp S.A.
Różnorodność procesów organizacyjnych
procesy zarządzania
procesy operacyjne
zarządzanie personelem
świadomość zróżnicowania klientów i rynku
zarządzanie informacją
konstrukcja wizji, misji i strategii firmy
kierowanie zasobami rzeczowymi i
kapitałem
opracowanie produktów i usług
koordynacja programów ochrony
środowiska
działalność sprzedażowa i promocyjna
zarządzanie powiązaniami zewnętrznymi
wytwarzanie i dystrybucja własnych
wyrobów
zmiany i innowacyjnoś
Charakterystyka procesów organizacyjnych
Logika organizacji procesowej
Procesy -podsumowanie
Przeprowadzane w organizacjach procesy są:
- jednym z głównych czynników poprawy konkurencyjności;
- ważnym katalizatorem realizacji strategii rozwoju firmy;
- czynnikiem umożliwiającym przedsiębiorstwu prowadzenie działalności zgodnej z życzeniami klientów;
- ułatwiają podnoszenie kwalifikacji członkom organizacji;
- instrumentem, który przyczynia się do uzyskania zadowolenia zarówno przez pracowników mogących się realizować zawodowo, jak i klientów, którzy konsumują towary wysokiej jakości i w dużym stopniu spełniający ich oczekiwania.
Racjonalność decyzji:
Decyzja to świadomy, nielosowy wybór spośród co najmniej dwóch dostępnych alternatyw pociągający za sobą określone działanie jako jego rezultat.
Wymiary racjonalności decyzji
- Wymiar substancjalny - odnosi się do zgodności działań podmiotu decyzyjnego z jego systemem wartości i przekonań.
- Wymiar formalny - odnosi się do doboru środków służących realizacji celu działania, jest bardziej zindywidualizowany.
- Wymiar rzeczowy - odnosi się do dostosowania działań do warunków i okoliczności
- Wymiar metodologiczny - odnosi się do oparcia działań na ugruntowanej i dostępnej pozycji
Ograniczenia racjonalności decyzji
- Ograniczenia poznawcze - mamy w nim do czynienia wtedy, gdy ilość opcji i ich dostępność jest duża, utrudniająca całościowe ich przeanalizowanie
- Ograniczenia sprzecznych interesów -
- Ograniczenia kompetencyjne
- Ograniczenia osobowościowe
Zarządzanie przez cele (ZPC)
Spotykają się pracownicy z kierownikiem. Każdy pracownik posiada cele do których chciałby dążyć. Kierownik posiada cele, do których mają dążyć pracownicy. Pracownik wypełnia jeden formularz z wykonania zadania na koniec, kierownik zaś drugi i dogadują się co do celów.
ZPC jest sposobem obiektywnego sposobu przedstawienia celów zarządzania w taki sposób by odpowiadało `
Logika ustalania celów w koncepcji ZPC
Zasada SMART
S - szczegółowy(konkretny) - specific
M - mierzalne - measurable
A - uzgodnione - agreed
R - realistyczne - realistic
T - określony czasowo - time bound
Formułowanie celów do osiągnięcia
Cel główny |
Cel szczegółowy spełniający kryterium SMART |
Terminowe przekazywanie analiz finansowych |
Przekazywanie opracowań miesięcznych do 3-ego dnia miesiąca po kwartale do 10-ego dnia miesiąca po kwartele - na każdy dzień spóźnienia liczony jako 2% spadek poziomu wykonania |
Przygotować projekt kampanii wprowadzającej model AG35f |
Uzyskać do 25.03 br zatwierdzenie przez Zarząd Spółki projektu i budżetu kampanii promocyjnej; wykonanie zadania do 15.04 - 75%, a po 15 kwietnia jako niewykonalne. |
Pytania pomocnicze do konstruowania celów:
1. Skąd wiemy, że coś zostało zrobione? (S)
2. Skąd wiemy, że coś jest zrobione dobrze? (M/S)
3. Jakie są końcowe oczekiwane rezultaty? (S/M)
4. Czy to jest realne? (R)
5. Dlaczego to powinno być robione? (A)
6. Od kogo zależy czy to zostanie zrobione? (R/A/S)
7. Jakie zasoby są niezbędne aby to zrobić? (R)
8. Kiedy to powinno zostać zrobione? (T)
9. Kiedy jest to możliwe do zrobienia? (T)
Źródła celów organizacyjnych
◦Strategia działania przedsiębiorstwa,
◦Cele długofalowe i krótkookresowe firmy oraz wynikające z nich zadania dla komórki organizacyjnej właściwej dla pracownika,
◦Budżet przedsiębiorstwa i komórki organizacyjnej,
◦Podstawowy zakres obowiązków dla stanowiska,
◦Plany rozwoju zawodowego pracownika.
Ciągłe cele organizacji według P. Druckera
Identyfikacja
Integracja
Wpływ społeczny
Współpraca
Dostosowanie
Odnowa
Rentowność
Pozycja na rynku
Produktywność
Stan zasobów
Sprawność działania
Innowacja
Po pierwsze ustal główny cel swojego życia a potem badaj każdą sprawę. Jeśli jest zgodna z Twoim celem to ją realizuj, jeśli nie ją odrzuć.
Motywowanie pracowników
Za króla!
Za ojczyznę!
Za ile?
Motywacja - od łac. movere czyli poruszać się(do działania). Sztuka polega na tym aby ludziom chciało się chcieć.
Podstawowe pojęcia:
Bodzieć - element zewnętrzny nas otaczający
Motyw - psychiczna reakcja na bodziec
Motywacja - efekt działania bodźca i naszej reakcji psychicznej.
Szkoły motywacji
Klasyczna - początki naukowego podejścia do zarządzania, wg. Nich bodźce można podzielić na pozytywne i negatywne i poziom motywacji osiągnąć można przez odpowiedni ich dobór. Kara nie oznacza braku działania motywującego. Motywacją może być chęć uniknięcia kary.
Psychologiczna - do teorii motywacji wprowadza motyw. Stwierdzono, że nie bodziec wywołuje motywację a nasza psychiczna reakcja na niego (motyw).
Poznawcza - klucz w jakim powstaje sposób rozpoznawania bodźców(siatka poznawcza - specyficzny dla każdego człowieka system wartości, aksjomatów, który kształtuje się w procesie socjalizacji człowieka(proces wzrastania do życia w społeczeństwie, przeciwny do resocjalizacji będącej powrotem do społeczeństwa).
Motywowanie - model A. H. Maslowa
Potrzeby(motywy) zaspokajane są w określonej kolejności od potrzeb niższego rzędu do potrzeb rzędu wyższego
Tylko niezaspokojone potrzeby mają charakter motywujący.
Motywowanie - wg. K. Hertzberga
Mc Gregor i TEORIA X i Y
X |
Y |
|
|
KIERUNKI MOTYWACJI:
MOTYWACJA DO:
ØNastawione na zdobywanie przyjemności, nagród, celów
ØPodchwytują pomysły, angażują się w nowe przedsięwzięcia
ØPotrzebują dużej dawki stymulacji
ØTyp myślenia „gaz do dechy” może doprowadzić do minimalizowania potencjalnych problemów
MOTYWACJA OD:
ØNie są w stanie zaakceptować jakiegokolwiek ryzyka
ØUważnie podchodzą do każdego problemu, tak się przejmują, że tracą z oczu cel, do którego zmierza cały zespół
ØChcą uniknąć przykrości straty, niepowodzenia
ØOddalają się od źródła zagrożenia, przez co tracą dużo energii
Efektywne przywództwo
To lead - wywodzi się ze staroangielskiego określenia oznaczającego „drogę, jazdę” i „podróż”. Jeśli nie jest się w ciągłym ruchu, nie zawracaj sobie głowy przywództwem - zadowolisz się zwykłym zarządzaniem.
Cechy dobrego przywódcy:
Entuzjazm
Integralność - wewnętrzna spójność i przywiązanie do pewnych wartości zewnętrznych, które sprawiają, że ludzie ufają liderowi.
Twardość - lider powinien cieszyć się szacunkiem, ale niekoniecznie popularnością
Uczciwość - lider jest bezstronny w wymierzaniu kar za złą pracę i rozdawaniu nagród za dobrą
Ciepło - bycie dobrym liderem wymaga zaangażowania serca w takim samym stopniu, jak umysłu.
Pokora - chęć słuchania innych i brak dominującego ego.
Wiara w siebie
Struktura umiejętności menagera
Przywództwo - style kierowania według R.Tannenbauma, W. M. Schmidta.
Przywództwo - siatka Blake'a i Mouton
Cztery poziomy kompetencji pracownika
Model przywództwa sytuacyjnego koncepcja Herseya i Blancharda
Style kierowania koncepcja Herseya i Blancharda
Model przywództwa sytuacyjnego koncepcja Herseya i Blancharda
Przywództwo - ważne słowa
SZEŚĆ NAJWAŻNIEJSZYCH SŁÓW ...
„Z przykrością przyznaję, że popełniłem błąd.”
PIĘĆ NAJWAŻNIEJSZYCH SŁÓW ...
„Jestem z Ciebie bardzo dumny.”
CZTERY NAJWAŻNIEJSZE SŁOWA ...
„Jaka jest Twoja opinia?”
TRZY NAJWAŻNIEJSZE SŁOWA ...
„Bardzo Cię proszę”.
DWA NAJWAŻNIEJSZE SŁOWA ...
„Dziękuję Ci.”
JEDNO NAJWAŻNIEJSZE SŁOWO ...
„My”.
I OSTATNIE NAJMNIEJ WAŻNE SŁOWO ...
„Ja”
Kultura Organizacji
Kultura to tradycja, zespół norm i wartości oraz podstawowych założeń(aksjomatów) które wyznaczają szczególny sposób zachowania się uczestników danej organizacji.
Tradycja to - pewien powtarzalny wzór zachowań
Model kultury organizacyjnej
Artefakty - czyli wytwory kultury:
Widoczne procesy struktury organizacyjnej
Obserwowane zachowania uczestników organizacji
Oficjalne głoszenie wartości - to co deklaruję, obwieszczam:
Strategia
Cele
Ukryte podstawowe założenia - pierwotna postać kultury, możemy więc porównać oficjalnie głoszone wartości z artefaktami. Dotyczą:
podejścia do środowiska
podejście do czasu i przestrzeni
podejście do natury człowieka - czy człowiek jest dobry czy zły
podejście do stosunków ludzkich
Jeżeli to co robię pokrywa się z tym co mówię, to nie ma powodu żeby artefakty i oficjalnie głoszone założenia rozróżniać. Jeżeli rzeczywistość odstaje od deklaracji to czytaj z rzeczywistości. Deklaracją będzie hasło, slogan, statut firmy i inne. Rzuć wapno na druty - podaj rodzica do telefonu.
Składniki kultury organizacyjnej
Symbole - logo i budynek np. paragraf
Rytuał - gaudae amus <najkrótsza pieśń>
Mity
Język - kolokwium(koło)
Tabu - temat ukryty, to czego nie mówimy
Cechy kultury organizacyjnej:
bezrefleksyjność przyjmowania wzorców kulturowych
Wielopoziomowość kultury organizacyjnej
Współzależność kręgów kultury
Rozwój poprzez nawarstwienie się wzorów kultury
Analiza kultury organizacyjnej:
Spojrzenie oczami nowych członków
Pozytywni/negatywni bohaterowie
Porównania
Żarty
Krytyczne przypadki
Język
Metafory organizacji:
Organizacja - maszyna - uczestnicy organizacji to jedynie powolne narzędzia osiągnięcia celu „tryby w maszynie”; Organizacja jest instrumentem osiągania z góry zadanego, precyzyjnie sformułowanego celu; przełożony na jednostronne prawo do wydawania poleceń podwładnym i egzekwowania ich posłuszeństwa; Kluczowe uprawnienia decyzyjne są zlokalizowane na najwyższym stopniu
Skutki: - suma sprawnych i niezawodnych elementów organizacji będzie tworzyła sprawną całość;
- należy ograniczyć możliwości popełnienia błędu przez najbardziej niepewny element jakim jest człowiek
- należy eliminować niezależnie elementy organizacji oraz nieformalne połączenia między nimi
- Zarządzanie organizacją powinno uniemożliwić jej błędne funkcjonowanie, czyli minimalizować tarcia przez planowanie, rozkazywania, koordynacje i kontrolę.
Źródła sprawności organizacji:
- stabilność otoczenia
- lojalna i dyspozycyjna kadra
- duże rozmiary i prosta technologia.
Dylematy:
Zasada „3s” - standaryzacja, specjalizacja, synchronizacja - reguła „one best way”
Wewnętrzne pochodzenie celów organizacyjnych - brak odniesienia do otoczenia
Brak miejsca na konflikt
Organizacja -- organizm - organizacja jest złożoną całością(systemem) pozostającą w stałych relacjach z otoczeniem - „środowiskiem naturalnym”; nadrzędnym celem organizacji jest jej przetrwanie i rozwój; naturalny i pożądanym stanem organizacji jest stan wewnętrznej równowagi; zmiany w organizacji są albowiem wynikiem adaptacji do zmienionych wymagań otoczenia, albo naturalnym efektem cyklu zycia organizacji.
Skutki:
- podstawę opracowania strategii działania organizacji stanowi ocena otoczenia i posiadanych zasobów uwzględniając w tym warunki silnej konkurencji
- wyodrębniają się obszary funkcjonalne organizacji - (organy)
- postulat elastyczności struktur organizacyjnych
- w zarządzaniu organizacja zwrócono uwagę na etapy cyklu życia organizacji
źródła sprawności organizacji:
Efektywny wielowymiarowy przepływ informacji
Ciągłe dostosowanie się do otoczenia
Zrównoważony rozwój
Dylematy:
- śmierć - naturalna w przyrodzie - nie jest naturalna w biznesie
- skupienie na doskonaleniu funkcji - myślenie funkcjonalne ver. procesowe
- konflikt to choroba, którą należy zwalczyć
Organizacja - gra - organizacja jest sztuczną konkurencją społeczną, która tworzą autonomiczni gracze; każdy z uczestników organizacji ma swoje własne zróżnicowane cele; zasadniczym czynnikiem interpretacji działania organizacji są reguły gry w ramach, których gracze wykorzystują swoje zasoby i tworzą strategie działania; konflikt i zmiana traktowane są jako siły motoryczne rozwoju organizacji
Skutki:
- organizacje są tak długo atrakcyjne dla graczy jak długo mogą oni realizować swoje własne cele
- cele organizacji jest wystarczająco wspólnym celem poszczególnych jej członków
- narzędziami osiągania celów organizacji są: koalicje i negocjacje
- gra toczy się o zasoby: władza, pieniądze, informacja, pozycja, wpływy, czas itp.
Źródła sprawność organizacji:
Jasność i akceptowalność reguł - gra o reguły - wstepna
Dostępność zasobów - gra zasadnicz - o zasoby
Akceptacja ryzyka
Dylematy:
Nadmierne akcentowanie pozytywnej roli konfliktu
Bezwzględność reguł i konsekwencji
Trudności w zarządzaniu - ciągła płynność i gra sił