NAUKA O ORGANIZACJI
Proces zarządzania
Planowanie i podejmowanie decyzji - określenie celów organizacji i decydowanie o najlepszym sposobie siągnciecia ich
Organizowanie - określenie najlepszego sposobu grupowania typów działań i zasobów
Motywacja załogi organizacji do pracy w interesie organizacji
kontrolowanie - obserwowanie i wprowadzanie korekt do bieżących działań dla ułatwienia realizacji celów
Elektorat strategiczny- grupy interesariszy ( bezpośrednio lub pośrednio zainteresowane pozycją rynkową naszej organizacji
W=E/N wskaźnik efektywności „ E = efekt , N = nakład
Kredyt kupiecki - dostarczenie towaru a spłata nastąpi w innym terminie
Zatory płatnicze - kumulacja nieterminowych spłat zobowiązań
5 sil Porter'a = 1.Potencjalni wchodzący 2. dostawcy ( i ich siła przetargowa) 3. Nabywcy ( i ich siła przetargowa)
4. substytuty 5. Konkurencja (rywalizacja między istniejącymi firmami)
Sektor- to ta sama grupa dostawców i ta sama grupa nabywców
Zasada podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej: Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorstw w KRS albo do Ewidencji Działalności Gospodarczej. Spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gosp. Przed uzyskaniem wpisu do KRS
Corporate Governance: należy rozumieć system prawnych i ekonomicznych instytucji, służacych regulowaniu stosunków kontraktowych pomiędzy wszystkimi podmiotami zaangażowanymi w funkcjonowanie korporacji. Jest silnie związana z czynnikami kulturowymi danego społeczeństwa.
Koszty i Teoria Agencji: 1. Teoria agencji stanowi jedną z najpopularniejszych koncpecji teoretycznych nadzoru korporacyjnego
2. Postrzega ona przediębiorstwo jako sieć kontaktów zwanych związkami agencji
3. Istotą tej teorii jest sytuacja zlecania przez pryncypała pracy osobie trzeciej, i co jest z tym związane ograniczone możliwości kontroli jakości tej pracy
4. niemożność spisania tzw. Kompletnych kontraktów zwiększa skłonność agentów do działalności we własnym interesie. Pociąga to za sobą występowanie konfliktu miedzy mocodawca a agentem.
5. Mechanizm kontrolny lub motywujący koncentruje się na zwiększeniu efektywności działania.
6. Związki agencji są na każdym poziomie organizacyjnym
7. Największe zainteresowanie wzbudzają konflikty co ponosi za sobą koszty
Koszty wynikające z konfliktu między właścicielem a menadżerem ( dotyczą kapitału firmy oraz wolnej gotówki)
Koszty wynikające z konfliktu między właścicielem a kredytodawcą ( dotyczą długu)
Ewolucja Poglądów na temat nauki o organizacji:
Wczesne poglądy na kierowanie
Szkoła naukowa organizacji pracy: Taylor sformułował zasady naukowego zarządzania aby praca była efektywna i wydajna:
naukowo opracować każdy element pracy na danym środowisku
naukowo dobierać pracowników i następnie szkolić ich do wykonywania pracy
nadzorowanie pracowników
planować w przyszłość prace nad wykorzystaniem robotników
Szkoła klasycznej teorii organizacji : Fayol okrasił specyficzne funkcje zarządzania , planowania organizowania i kontrolowania sformułował aktualne do dzisiaj zasady sprawnego zarządzania:
Podział pracy
Autorytet
Dyscyplina
Jedność rozkazodawstwa
Jedność kierownictwa
podporządkowanie interesu osobistego interesowi całej organizacji
Wynagrodzenie
Centralizacja
Hierarchia
ład
sprawiedliwość
stabilizacja personelu
inicjatywa
Harmonia
Szkoła Behawioralna : skupienie się na problemach stosunków międzyludzkich
Organizacja to ludzie
Motywacja
Relacje interpersonalne w zespole
Złożoność ludzkich potrzeb i zachowań
Szkoła ilościowa : wykorzystywanie pomiaru różnych zachodzących w organizacji zjawisk
Szkoła systemowa : organizacja jako jeden z elementów systemu rynkowego. Traktuje organizacje jako jedno z ogniw łańcucha rynkowego
Sytuacyjna : zakłada konieczność ciągłego adaptowania się do zmieniających się uwarunkowań zewnętrznych
Style zarządzania :
Autokratyczny- występuje lider absolutnie bez dyskusji on podejmuje decyzje
Demokratyczny- równomierny podział obowiązków dzieli miedzy kierowników a pracowników
Liberalny - niewielki wpływ kierownictwa, pracownik wie co ma robić nawet bez nadzoru.
Proces podejmowania decyzji i kontroli:
Ustalenie celów
poszukiwanie różnych możliwości działania
gromadzenie informacji o różnych możliwościach
wybór możliwości działania
wdrażanie decyzji w życie
Porównanie aktualnych i planowych rezultatów
Reakcje na odchylenia od planu
Klasyfikacja celów przedsiębiorstwa:
Cele pośrednie przyczyniają się do osiągnięcia celów finalnych. Cele operacyjne umożliwiają osiągniecie celów taktycznych.
Cele taktyczne umożliwia osiągniecie celu strategicznego. Cele wewnętrzne służą pomnażaniu wartości firmy na rynku
Cele zewnętrzne organizowanie imprez itp. które nie są związane z działalnością firmy.
Rożne podejścia do celów organizacji:
Przetrwanie i rozwój
Miary stosowane w rachunkowości jako pomiar wyników i cel działania
Wielokryteriowa ocena z punktu widzenia różnych grup „zainteresowanych”
Wartość przedsiębiorstwa
Analiza SPACE analiza pozycji strategicznej i ocena działalności firmy (wskaźniki) :
siła finansowa
potencjał wzrostu tej branży
udział w rynku
zmiany w technologii
Metody portfelowe : ( np. BCG ) : ma zapewnić stabilność finansową przedsiębiorstwa. ( zestawienie mocnych i słabych stron firmy) zbudowanie profilu jest trudne gdyz konkurencja zataja swoje dane. Sens analizy portfelowej polega na wyróżnieniu słabych stron i na skupieniu się na ich poprawie.
Atrybuty planowania strategicznego:
waga/ ranga - niezwykle istotne dla funkcjonowania przedsiębiorstwa
horyzont czasowy - w Polsce i krajach sąsiadujących okres wynosi kilkanaście lat a na zachodzie do 40 lat
Etapy planowania strategicznego
Cele organizacji zgodnie z jej misja
Diagnoza i ocena obecnej strategii organizacji
Analiza otoczenia
Analiza firmy
Rozpoznanie okazji zagrożeń oraz mocnych i słabych stron firmy ( SWOT)
Warianty alternatywne planów strategicznych
Wybór i wdrażanie strategii
Pomiar i kontrola działań
Cele strategiczne:
Kondycja ekonomiczna
Inwestycje
Zarządzanie finansami
Restrukturyzacja
Działalność wytwórcza
Relacje z otoczeniem
System wczesnego ostrzegania:
Informacje ( zewnętrze i wewnętrzne) uzyskane z badań na potrzebę SWO. A następnie programowanie zbioru informacji
Bankowa procedura oceny zdolności kredytowej podmiotów gospodarczych opartych o metodę punktową obejmuje czynniki: subiektywne ( jakościowe) oraz obiektywne ( finansowe/ ilościowe)
Zdolność kredytowa: zdolność do regulowania wszelkich rodzajów zobowiązań kredytowych w terminie
Klasy kredytowe:
IA- kredyt dostarczany bez dodatkowych wymagań przy oprocentowaniu według dolnych stawek %
IB - kredyt dostarczany przy wzmożonym monitorowaniu sytuacji finansowej; przeciętne %
II- kredyt dostarczany tylko w wyjątkowej sytuacji przy spełnieniu wymagań przy dodatkowym wyższym zabezpieczeniu %
III- sytuacja wątpliwa, bank udziela kredytu wyłącznie za poręczeniu przez jakiegoś silnego podmiotu
IV - kredyt niedostępny
ORGANIZACJA - PODSTAWOWE CECHY:
Jest systemem otwartym
Jest systemem celowym
Jest ustrukturyzowana czyli wewnętrznie uporządkowana
Jest systemem uczącym się zdolnym do podnoszenia sprawności funkcjonowania oraz wprowadzania zmian
Jest systemem adaptacyjnym zdolnym dostosować się do zmiennych uwarunkowań zewnętrznych
Jest systemem mogącym osiągnąć podobne efekty na drodze różnych działań
Jest systemem sformalizowanym
Kultura organizacji: to wspólne przekonania i wartości uczestników organizacji pozwalające wytworzyć system znaczeń oraz reguł zachowań organizacyjnych
Podstawowe elementy kultury organizacji:
Założenia dotyczące otoczenia
Założenia dotyczące tego co jest prawdą
Założenia dotyczące natury człowieka
Założenia dotyczące natury ludzkiego działania
Założenia dotyczące stosunków międzyludzkich
Struktura formalna organizacji :
Typy więzi organizacyjnych
liniowa
funkcjonalna
sztabowa
rozpiętość kierowania
płaska
wysmukła
zmienność otoczenia
dywizjonalne -sztywna konstrukcja
organiczne - dostosowanie się do potrzeb
Struktura liniowa - zasada 1 osobowego rozkazodawstwa i podporządkowania służbowego. Sprawdza się w małych firmach o nieskomplikowanym charakterze pracy.
+ transparentość odpowiedzialności, kompetencji poszczególnych stanowisk pracy
- Brak specjalizacji pracy ryzyko przerwania przepływu informacji
Struktura Funkcjonalna- Wprowadzenie podziału pracy, a co za tym idzie zwiększenie fachowości i wydajności pracy
+ leprze wykorzystanie umiejętności i kompetencji funkcjonalnych
+ skrócenie czasu pracy poszczególnych operacji
+ zwiększenie elastyczności firmy
- nałożenie się kompetencji rozkazodawstwa
- częsta praktyka dominacji kierowników funkcjonalnych nad służbowymi
Struktura sztabowa - Łączy zalety struktury funkcjonalnej i struktury liniowej a jej cecha charakterystyczna są jej tzw. Komórki przyboczne czyli sztaby
+ jednoosobowe kierownictwo
+ zwiększenie fachowości decyzji
- Supremacja - dominacja kompetencji decyzyjnych prze sztaby
- zwiększone koszty administracji
Proces wprowadzania zmian w organizacji
Proces rozmrażania
adaptacja nowego funkcjonowania
proces zamrażania
Źródła oporu wobec zmian
niepewność co do przyczyn i skutków zmian
niechęć do rezygnacji z dotychczasowych przywilejów
świadomość słabych stron proponowanych zmian
Niepewność jest niemierzalna zaś ryzyko jest mierzalne i jest konsekwencją niepewności
Czynniki ryzyka:
makro - stan gospodarki
mezo - analiza sektorowa
Mikro - analiza sytuacyjno finansowa
Typy ryzyka ekonomicznego:
Właściwe - związane z prawem wielkich liczb
Subiektywne - ocena prawdopodobieństwa
Obiektywne - niemożność przewidywania określonych zjawisk
Stałe - stale trzeba mieć w świadomości ryzyko
Nie stałe - ryzyko zmienne w czasie
Systematyczne
Nie systematyczne
Projektu
Firmy
Właścicieli
Kierunki minimalizacji ryzyka:
Minimalizacja negatywnych skutków ryzyka
Kompensowanie ujemnych skutków ryzyka
Asekuracja czyli ubezpieczenie się w celu przeniesienia ryzyka
Zasady podejmowania decyzji kierowniczych:
Skuteczny kierownik nie próbuje rozwiązać wszystkich problemów, ale koncentruje się na tych , które wymagają jego umiejętności decyzyjnych
Maksymalnie dużo decyzji przekazywać swoim podwładnym
Minimalizuje liczbę decyzji przekazywanych swoim przełożonym
Problem a okazja
Nie wykorzystane okazje stwarzają problemy
Wyszukiwanie okazji zapobiega powstawaniu problemów
Rozwiązywanie problemów często umożliwia odkrycie okazji
tworzenie jak największej liczby wariantów rozwiązań danego problemu
Decyzje powinny być podejmowane jak najbliżej miejsca powstania problemów
Czas podejmowania decyzji jest zindywidualizowany
Bardzo ważne problemy wymagają dłuższych decyzji
Drobne kłopoty są rozwiązywane szybko
Właściwa identyfikacja przyczyn powstania problemów, a nie ich skutków
Niektóre problemy same się rozwiązują wiec nie wymagają interwencji
Etapy Procesu Decyzyjnego:
Diagnoza sytuacji
Opracowanie wariantów rozwiązań
Ocena i wybór wariantów
Wdrażanie i kontrola skuteczności podjętych decyzji oraz ewentualne ich korekty
Informacje w Organizacji
Wspieranie procesu zarządzania
Umożliwienie procesu komunikowania się
Wzbogacenie wiedzy indywidualnej
Nawiązanie więzi z otoczeniem przez organizacje
3 poziomy informacji:
Informacja podstawowa
Informacja wstępnie przetworzone
Informacje kierownicze
Teoria Sygnalizacji -wszelkiego rodzaju podmioty znajdujące się na rynku wykorzystują informacje bodźce i wiedzę do działalności gospodarczej. Z drugiej strony nasza organizacja również emituje sygnały ( mogą być fałszywe aby zmylić konkurenta)
Koszt informacji jest wypadkowa :
kosztu zbierania ( gromadzenia informacji)
kosztu magazynowania (utrzymanie sprawności technicznych systemów informatycznych)
Etapy czynności kierownictwa
umieć przewidywać ( umiejętność planowania)
funkcja organizacyjna
rozkazywanie
funkcje koordynacji
funkcja kontrolna
Komunikowanie się
Ustne:
Zalety:
sprzyja zwartej relacji i wymianie poglądów
łatwa w życiu
Wady:
może być niedokładna
nie zostawia trwałego zapisu
Pisemne:
Zalety:
przeważnie jest dokładna
Zostawia zapis
Wady:
nie sprzyja zwrotnej relacji ( wymianie poglądów)
trudniejsza i bardziej czasochłonna
Polityka Personalna - to systematyczna procedura służąca zapewnieniu organizacji właściwych ludzi w danym czasie.
Model Procesu Kadrowego:
Planowanie zasobów
Nabór kandydatów ( rekrutacja ogólna i segmentowa oraz zewnętrzna i wewnętrzna)
Wprowadzenie do pracy
Szkolenie i doskonalenie kadr
Ocena efektywności pracy
Zmiany stanowiska pracy ( Awanse degradacje, odejście pracownika)
Koncepcje zarządzania kapitałem ludzkim
Model Sita- przyjmuje iż zmienić człowieka jest bardzo trudno i dlatego główny nacisk kadrowy kładzie się na rekrutacje i selekcje odpowiednich pracowników
Model kapitału ludzkiego- przyjmuje ze człowiek zmienia się w miarę zdobywania doświadczenia i nabywania wiedzy. Polityka ta traktuje ludzi jako cenny zasób. Stwarza warunki do rozwoju pracownika.
Motywowanie - zespół okoliczności, czynności powodujący że ludzie zachowują się w odpowiedni sposób
Motywacja , Możliwości , środowisko pracy - te 3 elementy przesądzają o rezultatach pracy
Schemat Motywacyjny:
Potrzeba => Poszukiwanie zaspokojenia potrzeby => Wybór zachowań dla zaspokojenia potrzeby => Ocena stopnia zaspokojenia potrzeby => Określenie nowych potrzeb i sposobów ich zaspokojenia
Teoria dwuczynnikowa motywowania Herzberga - zakłada ze zadowolenie pracownika z pracy lub niezadowolenie powodowane są niezależnie od siebie :
czynniki motywacji
osiągnięcia
uznanie
sama praca
odpowiedzialność
awanse i rozwój
czynniki higieny
przełożeni
warunki pracy
stosunki w pracy
płaca i bezpieczeństwo
polityka i zarządzanie
Hierarchia potrzeb Maslova :
Od najniższych = Potrzeby fizjologiczne
Potrzeba bezpieczeństwa ( stabilności np. Emerytury)
Potrzeba przynależności (przyjaźni np. przyjaciele w pracy)
Potrzeba szacunku ( status np. stanowisko)
Potrzeby samorealizacji ( osiągnięcia np. Ambitna praca)
Rodzaje kontroli:
ze względu na moment przeprowadzania
kontrola przedwstępna
kontrola sterująca
kontrola wynikowa
ze względu na obszar kontroli
warunki finansowe
zasoby ludzkie
Controling - zadaniem controlingu jest zapewnienie długotrwałej egzystencji przedsiębiorstwa i stabilność zatrudnienia
Jest to proces sterowania zorientowany na wyniki przedsiebiorstwa realizowane przez planowanie kontrolę i sprawozdania
Zajmuje się przygotowywaniem dla kadr kierowniczych metod i instrumentów planowania, koordynacji i kontroli.
Wyróżniamy 2 elementy:
Controling operatywny- zorientowany na regulacje wewnętrznych procesów w celu sterowania zyskiem przedsiębiorstwa w krótkich horyzontach czasowych. Przedmiotem zadań jest mierzenie i ocena takich relacji jak koszty przychody
Controling Strategiczny - celem jest stwarzanie warunków działania zgodnych z długofalowymi celami przedsiębiorstwa czyli Misja
Definicja Inwestycji- jest w istocie bieżącym wyrażeniem dla przyszłych korzyści. Teraźniejszość jest względnie znana natomiast przyszłość jest tajemnicą. Inwestycja jest wyrzeczeniem się pewnego dla niepewnej przyszłości.
Cechy Inwestycji:
charakter psychologiczny decyzji inwestycyjnej - dotyczy konieczności dokonywania określonych wyborów przez inwestora
Czas jako nieodłączny czynnik procesu inwestycyjnego
Inwestowaniu zawsze towarzyszy ryzyko
Typy decyzji inwestycyjnych:
Decyzje dotyczą 1 projektu inwestycyjnego
Decyzje związane z wyborem projektu o najwyższej efektywności
Decyzje związane z tworzeniem optymalnego portfela projektów
Kierunki inwestycji
Finansowe/ kapitałowe
Rzeczowe / Materialne
Niematerialne / pozostałe
Problem ryzyka projektów inwestycji rzeczowych:
specyfika projektu inwestycyjnego
czaso- i energochłonność
Złożoność projektu
Sekwencyjność działań
Indywidualny charakter projektu
Długowieczność obiektu i zmienność warunków jego eksploatacji
Cykl inwestycyjny
THE END
1