BRYTYJSKI MANDAT W PALESTYNIE
W 1920 r. Dr. Lathrop Stoddard wydał w Stanach Zjednoczonych rasistowską książkę "The Rising Tide of Color", w której przedstawił ideę "pod-ludzi". Odniósł prawdziwy sukces wydawniczy doczekawszy się 14 wydań. Jego następna książka "The Revolt Against Civilization" również odniosła sukces. Stoddard w 1939 r. odbył podróż do Niemiec.
Około 1920 r. w Palestynie silne wpływy uzyskał ultraortodoksyjny rabin Chaim Jozef Sonnenfeld (1849-1932), który pochodził z Węgier i reprezentował poglądy antysyjonistyczne.
27 lutego 1920 r. emir Fejsal z Damaszku w porozumieniu z emirem Abdulą z Ammanu Huseinem, władcą Mekki, zwołali w Damaszku proarabski Kongres. Proklamowano na nim emira Fejsala królem Zjednoczonej Syrii. Syria znajdowała się pod francuską kontrolą i w ten sposób Paryż mógł realizować swoje polityczne plany względem Palestyny.
Pod koniec lutego 1920 r. uzbrojone grupy Arabów zaatakowały wioski żydowskie Metulla, Kfar Gilda i Tel Hai w Palestynie. Żydowska odsiecz z Jaffy i innych miejscowości przybyła za późno. Zginęło 6 Żydów. Wtedy to po raz pierwszy Żydzi się zorganizowali do własnej obrony. Podczas obrony wioski Tel Hai w Galilei zginął Joseph Trumpeldor i 5 innych bohaterów.
W dniach 3-6 kwietnia 1920 r. Arabowie urządzili w Jerozolimie pogromy ludności żydowskiej (podczas święta Paschy). Rozbijano żydowskie sklepy, grabiono domy, bito ludzi. Arabowie występowali pod hasłem: "rząd jest z nami". Zginęło 5 Żydów, a 211 zostało rannych. Brytyjczycy nie reagowali, a później zamiast ukarać napastników, skazano na 3 lata więzienia 19 członków Hagany. Przywódca Hagany, Vladimir Jabotinsky został skazany na 15 lat ciężkiego więzienia. Na arabskiego przywódcę Haj Muhammeda Amina al-Husseina, wydano in absentia wyrok 9 lat.
W kwietniu 1920 r. Żydzi postanowili założyć Zgromadzenie Narodowe (Asefath HaNiwcharim) w Palestynie. Był to żydowski samorząd zajmujący się sprawami religijnymi, kulturalnymi i opieką społeczną Żydów. W tym roku powstały pierwsze kibuce i moszawy, założono również związek zawodowy Histadrut, a hebrajski ogłoszono urzędowym językiem Żydów mieszkających w Palestynie.
19 kwietnia 1920 r. zebrała się w San Remo Naczelna Rada Koalicji. Wielką Brytanię reprezentował Lloyd George i Curzon. Francję reprezentował Milleard. Obydwa państwa zgodziły się na realizację Deklaracji Balfoura z dnia 2 listopada 1917 r. Celem wspólnego działania miało być stworzenie dla żydowstwa siedziby narodowej w Palestynie. Przy czym miały być zagwarantowane wszystkie prawa religijne i obywatelskie Arabów. Umowa ta została włączona do traktatu pokojowego z Turcją.
W 1920 r. na Węgrzech wydano ustawę ograniczającą liczbę żydowskich studentów na uniwersytetach (numerus clausus).
W 1920 r. w Polsce opublikowano antyżydowskie "Protokoły Mędrców Syjonu", które miały udowodnić Polakom istnienie żydowskiego planu przejęcia panowania nad światem. Propaganda szybko przeobraziła się w akty przemocy, zabójstw, egzekucji i pogromów. Brały w nich udział również regularne oddziały armii polskiej. Zasłynął pod tym względem generał Józef Haller (1873-1960).
W 1920 r. dzięki finansowemu wsparciu Henry Forda w Niemczech wydano antysemicką książkę "The International Jew". Książka doczekała się 16 edycji w Niemczech. Działający w Stanach Zjednoczonych Henry Ford oficjalnie opowiadał się za antysemityzmem. Wydawał on w USA gazetę "Dearborn Independent" (nakład: 700 tys. egzemplarzy), w której przedstawiał "żydowski problem".
W 1920 r. w Wielkiej Brytani opublikowano "Protokoły Mędrców Syjonu". W następnych latach książkę wydano we Francji i innych krajach.
W 1920 r. na bolszewicką Ukrainę najechała polska armia. Podczas wojny polsko-sowieckiej, oddziały polskie wielokrotnie mordowały Żydów.
W 1920 r. w Związku Sowieckim, Partia Komunistyczna wchłonęła wszystkie żydowskie organizacje socjaldemokratyczne i socjalistyczne. Syjoniści zostali zmuszeni do zaprzestania działalności.
Równocześnie żydowscy komuniści aktywnie uczestniczyli w życiu politycznym Związku Sowieckiego. Według danych na 1920 r., na ogólną liczbą 22 Komisarzy Ludowych, 17 było Żydami. W Komisariacie Wojny, na 43 członków - 33 było Żydami. W pozostałych Komisariatach stanowili oni około 80% członków.
15 czerwca 1920 r. zaczęły się tworzyć pierwsze zręby konspiracyjnej żydowskiej organizacji Obrona (Haganah). Powstawała ona na miejscu ruchu Ha-Shomer Ha-Tzair. Stopniowo grupy samoobrony (Haszomer) przekształcały się w oddziały podziemnej żydowskiej armii (Hagany). Jej celem była ochrona żydowskich osadników. Działający w niej Żydzi organizowali szkolenia wojskowe, przemycali broń, a nawet zakładali własne tajne wytwórnie. Organizowaniem struktur Hagany dowodzili inż. R. Rutenberg i Vladimir Jabotinsky (1880-1939). Pierwszym dowódcą Haganah został Eliyahu Golomb.
W 1920 r. w Atlit powstała pierwsza żydowska fabryka papierosów.
1 lipca 1920 r. Palestyna przypadła Anglii, na mocy traktatu pokojowego z Turcją. Zaczął się okres brytyjskiej administracji cywilnej w Palestynie. Na czele brytyjskiego Ministerstwa Kolonii zasiadał wówczas Winston Churchill.
W latach 1920-1925 urząd Wysokiego Komisarza nad Palestyną sprawował Sir Herbert Samuel. Jego pierwszym aktem było ogłoszenie amnestii dla więźniów politycznych. Uwolniono wówczas między innymi Vladimira Jabotinskiego. Przez 5 lat swojej administracji cywilnej w Palestynie ani razu nie wdał się w konflikt z ideą Syjonizmu.
11 lipca 1920 r. w Londynie powstała Międzynarodowa Organizacja Syjonistyczna Kobiet (Women's International Zionist Organization - WIZO). Pierwszym prezydentem organizacji została wybrana Rebecca Sieff. Organizacja skupiała się na edukacji kobiet i dzieci, oraz na aktywnej pomocy dla imigrantów żydowskich.
27 lipca 1920 r. Keren Hayesod założył w Londynie Konferencję Syjonistów. Prezydentem Światowej Organizacji Syjonistycznej został wybrany Chaim Weizmann. Keren Hayesod postanowił przeznaczyć sumę 25 milionów funtów na kolonizację żydowską w Palestynie. Ta suma miała być rozłożona na pięć lat, i stanowić około 20% wszystkich przychodów Żydowskiego Narodowego Funduszu.
W 1920 r. pierwszym prezydentem Ligii Narodów został premier Belgii Paul Hymann (1865-1941), mający żydowskie pochodzenie. Jego ojciec napisał hymn narodowy Belgii.
W grudniu 1920 r. w Hajfie w siedzibie Technion powstał pierwszy żydowski związek zawodowy robotników Histadrut Haovdim . Była to organizacja apolityczna, działająca wyłącznie na rzecz poprawy warunków pracy i bytu żydowskich robotników w Palestynie. Założycielem był Berl Katznelson
W 1921 r. Giovanni Pressiosi opublikował we Włoszech "Protokoły Mędrców Syjonu". Robert Lambelin wydał tę antysemicką książkę we Francji. W jednym roku było 16 edycji książki.
W styczniu 1921 r. Arabowie zorganizowali w Gichem demonstrację przeciwko żydowskiej kolonizacji w Palestynie.
23 lutego 1921 r. w Palestynie zaczęto tworzenie lokalnego samorządu żydowskiego. Po raz pierwszy obok głównego rabina sefardyjskiego (urzędującego od czasów tureckich) wybrano głównego rabina aszkenazyjskiego (zajmującego się imigrantami z Europy Środkowej) oraz Radę Rabiniczną. Wybrani zostali Rabbi Abraham Isaac Kook i Rabbi Ya'akov Meir.
Konstytucja Marcowa 1921 r. przyznała Żydom w Polsce wolność religijną i równość wobec prawa tak jak wszystkim innym obywatelom.
Według danych spisu ludności w Polsce w 1921 r., ludność żydowska stanowiła 8 % ogółu mieszkańców kraju. Żydzi koncentrowali się w miastach byłej Kongresówki, Galicji i kresów wschodnich. Odznaczali się oni wyraźną odrębnością społeczno-zawodową. Na 100 osób czynnych zawodowo w Polsce, Żydów było 6,8 - z tego w handlu i ubezpieczeniach 62, w przemyśle i rzemiośle 23, w komunikacji 10, w wolnych zawodach i służbie publicznej 12, w rolnictwie 1. Pozycja ludności żydowskiej była różna w poszczególnych regionach kraju. Na kresach wschodnich zdobyli wyraźną przewagę gospodarczą, w byłej Kongresówce i Galicji utrzymywali silną pozycję w handlu, przemyśle i drobnym rzemiośle, natomiast na Pomorzu, Wielkopolsce i Śląsku byli słabi. Zamożność ludności żydowskiej, mimo głębokiego zróżnicowania, była wyższa w porównaniu z zamożnością ludności polskiej.
W 1921 r. Bund i Poale Zion założyły wspólnie w Polsce Centralną Organizację Edukacji Jidysz (CYSHO). Promowano naukę jidysz.
Na wiosnę 1921 r. w Palestynie powstała arabska Najwyższa Rada Muzułmańska, która była reprezentacją religijną uznawaną przez brytyjską administrację w Palestynie. Przewodniczącym był mufti Jerozolimy.
Wiosną 1921 r. Arabowie zwrócili się do Winstona Churchilla (szef brytyjskiego Ministerstwa Kolonii) z petycją żądającą samodzielności państwowej, cofnięcia Deklaracji Balfoura i powstrzymania swobodnej emigracji żydowskiej do Palestyny. Churchill oświadczył, że "deklaracja obok siedziby żydowskiej przewiduje również siedzibą arabską".
Ponieważ władza emira Fajsala nie sięgała poza Jordanię, a trudnością dla Brytyjczyków był brak oficjalnego przywódcy Arabów w Palestynie, wymyślono tytuł Wielkiego Muftiego Jerozolimy. Wybrano człowieka umiarkowanego i wykształconego, mianowicie szejka Hisama al-Dina. Jego przeciwnicy zalepili Jerozolimę plakatami atakującymi kolegium elektorskie, w których oskarżono o dominację w nim Żydów. Pod presją obrano więc Haj Muhammeda Amina al-Husseina. W trzy tygodnie później wybuchły antyżydowskie zamieszki.
W maju 1921 r. Arabii dokonali krwawych pogromów Żydów w Jaffie i Tel Awiwie, jak również w Judei i Samarii (Petah Tikva, Kfar Saba, Hadera i Rehovot). Tel Awiw został obroniony przez pułkownika Margolin, który bez pozwolenia brytyjskich władz wojskowych przybył tam na czele kilkuset żydowskich legionistów. Przez 3 dni grabiono i mordowano Żydów, zanim rozruchy zostały powstrzymane przez wojsko. W dwóch falach zamieszek antyżydowskich śmierć poniosło wówczas 79 Żydów i 48 Arabów. Arabowie żądali od Brytyjczyków cofnięcia prawa swobodnej emigracji żydowskiej.
W 1921 r. Brytyjczycy ulegli arabskim naciskom i podzielili terytorium mandatowe Palestyny. Odcięli oni terytorium położone na wschód od rzeki Jordan z obszaru, do którego była zastosowana Deklaracja Balfoura i ustanowili tam nowe państwo - Zajordanię. Z ziem obiecanych Żydom pozostał tylko mały pasek ziemi na zachód od rzeki Jordan - około 1 terytorium Palestyny.
W 1922 r. Liga Narodów zatwierdziła proklamowanie Emiratu Transjordańskiego.
W 1921 r. Związek Sowiecki przyjął "Nową Politykę Ekonomiczną" (NEP). Polegało to na częściowym dopuszczeniu prywatnego kapitalizmu, na czym dużo korzystali żydowscy przedsiębiorcy i kupcy.
W 1922 r. w Nowym Jorku (USA) powstał Jewish Institute of Religion, zajmujący się kształceniem rabinów. Założycielem był rabbi Stephen Samuel Wise (1874-1949).
W 1922 r. w Chicago (USA) powstał Hebrew Theological College, kształcący ortodoksyjnych rabinów.
W 1922 r. Hayim Heller (1878-1960) założył w Berlinie (Niemcy) uczelnię religijną Bet ha-Midrash ha-Elyon. Był to nowy rodzaj jesziwy, która była kombinacją tradycyjnych studiów biblijnych i talmudycznych.
W 1922 r. przywódcy stronnictw politycznych żydowskich, niemieckich i ukraińskich w Polsce postanowili wspólnie wziąć udział w wyborach parlamentarnych. W tym celu utworzono Blok Mniejszości Narodowych. W Bloku nie uczestniczył Bund i Poalej Syjon. W Galicji partie żydowskie zgłosiły własną osobną listę wyborczą, a w byłym Królestwie Polskim osobną listę wyborczą zgłosił Żydowski Demokratyczny Blok Ludowy.
W wyniku wyborów do Sejmu RP (5 listopada 1922r.) Blok Mniejszości Narodowych zdobył 16 % głosów (66 mandatów), natomiast pozostałe stronnictwa żydowskie zdobyły razem 4,6 % głosów (18 mandatów). Ogółem Żydzi zdobyli 34 mandaty do Sejmu i Senatu RP. Między innymi do Sejmu wszedł ortodoksyjny rabin Meir Shapiro (1887-1934).
Równocześnie z wyborami parlamentarnymi, odbywała się silna agitacja polityczna do wyboru prezydenta (wybieranego przez Sejm RP). Walka wyborcza uległa polaryzacji między Romanem Dmowskim i Józefem Piłsudskim. W walce politycznej wykorzystywano antyżydowskie oszczerstwa. Narodowcy domagali się odebrania Żydom prawa wyborczego. W toku zacieklej politycznej walki, Piłsudski zrezygnował, a jego miejsce zajął Gabriel Narutowicz (1865-1922). Prawica wystawiła arystokratę Maurycego Zamojskiego (1871-1939). W wyniku wyborów, prawica przegrała.
Po wyborze Narutowicza na prezydenta Polski, zwolennicy stronnictw prawicowych (endecja) wywołali w Warszawie zamieszki antyżydowskie (10-15 listopada 1922 r.). Między innymi doszło do pobicie posłów żydowskich i wyrzucania żydowskich studentów z uniwersytetu. W ostrej antyżydowskiej agitacji aktywnie uczestniczył generał Haller. Doprowadziło to do zamordowania prezydenta Narutowicza (16 listopada 1922 r.). Prawica oskarżyła o to zabójstwo Żydów i socjalistów, którzy swoim zachowaniem sprowokowali zabójcę (w ich mniemaniu był on bohaterem narodowym).
W 1922 r. przeprowadzony spis ludności w Palestynie wykazał obecność 84 tysięcy Żydów, co stanowiło 11% pośród 752 tysięcy mieszkańców kraju.
28 maja 1922 r. w Palestynie powstał ruch Bnei Akiva, młodzieżowe ramię organizacji Ha-Po'el ha-Mizrachi. Duchowym przywódcą ruchu był Rabbi Abraham Isaac Kook. Przygotowywano się do uruchomienia własnego ruchu kibutzowego i założenia religijnych kibutzów.
- pierwsza "Biała Księga" -
18 czerwca 1922 r. rząd Wielkiej Brytanii opublikował pierwszą "Białą Księgę", ograniczającą żydowską emigrację do Palestyny. Dokument został podpisany przez Winstona Churchilla. Od tej pory władze brytyjskie przydzielały Żydom certyfikaty na określoną liczbę imigrantów, którzy w danym czasie mogli przybyć do Palestyny. Tym działaniem Brytyjczycy mieli nadzieję uspokoić obawy arabskie, co do dalszych losów Palestyny.
24 czerwca 1922 r. niemieccy nacjonaliści zamordowali żydowskiego premiera Niemiec Waltera Rathenau.
24 lipca 1922 r. Liga Narodów przyjęła projekt Mandatu Palestyńskiego z następującym komentarzem: "Odbudowa Żydowskiej Siedziby Narodowej ma się dokonać bez żadnego uszczerbku dla praw ludności arabskiej w Palestynie". Gubernator Palestyny opracował projekt dotyczący Rady Legislacyjnej, który jednak obie strony (żydowska i arabska) odrzuciły.
23 września 1923 r. Rada Ligi Narodów przyznała Wielkiej Brytanii mandat, obejmujący ziemie Palestyny, Jordanii i Iraku. Natomiast Francja otrzymała Liban i Syrię. Granice państwowe ustalono nie licząc się z żadnymi argumentami arabskimi i żydowskimi. Uchwała Ligi Narodów zalecała Wielkiej Brytanii budowę siedziby narodowej Żydów w Palestynie.
W owym czasie Kongres Stanów Zjednoczonych i prezydent Harding zaakceptowali Deklarację Balfoura.
30 października 1922 r. premierem Włoch został Benito Mussolini. Początkowo był on przychylny ideom Syjonizmu i stosunki z Żydami włoskimi były dobre, jednakże po nawiązaniu współpracy z Hitlerem, we Włoszech nasilił się antysemityzm.
Tymczasem w Niemczech nasiliły się wystąpienia rewolucyjne, zwłaszcza w Saksonii i Turyngii. Zostały one stłumione przez armię. Również pucz Hitlera w listopadzie 1922 r. Monachium, został stłumiony przez armię. W czasie trwania puczu w Monachium, Adolf Hitler zapowiedział rozwiązanie niemieckiego rządu "zaprzedanego Żydom oraz zagranicy". Hitler został osadzony w więzieniu.
W 1923 r. do wyznania mojżeszowego w Polsce przyznawało się 2.989.000 osób, czyli 10,5% ogółu mieszkańców kraju.
W latach 1923-1926 łączna liczba mieszkańców Tel Awiwu i Hajfy wzrosła z 16 tys. do 20 tys. ludzi.
W 1923 r. Pinchas Rutenberg założył Palestine Electric Corporation Ltd. (później Israel Electric Corporation Ltd.) wykorzystującą do produkcji prądu elektrycznego siłę wody z rzeki Jordan. W realizacji projektu Rutenburg korzystał ze wsparcia barona Rothschilda.
W 1923 r. Burton Hendrick wydał w Stanach Zjednoczonych książkę "The Jews in America", w której wzywał do powstrzymania żydowskiej imigracji do USA.
W 1923 r. Narodowo-Socjalistyczna Partia Pracy Niemiec (NSDAP) liczyła 800 tys. członków. Dziesięć lat później liczyła 14 mln członków.
W 1923 r. Sol Bloom (1870-1949) został wybrany na senatora do Kongresu Stanów Zjednoczonych. Pochodził z ortodoksyjnej rodziny.
W latach 1924-1931 do Palestyny przybyła czwarta fala żydowskiej emigracji, licząca około 80 tys. Żydów (w tym 62 tys. z Polski). Podczas czwartej aliyi po raz pierwszy emigrowali z Polski przedstawiciele burżuazji. Byli to rzemieślnicy i drobni przedsiębiorcy z Polski. Żydzi zaczynali wyraźnie dostrzegać brak możliwości działania politycznego w Polsce, dlatego coraz częściej słuchali nawoływań syjonistów. Było to silnym impulsem dającym rozwój miast w Palestynie. Powstały porty w których rozwijał się handel, w dalszym ciągu rozbudowywano Tel Awiw, zakładano wyższe uczelnie kształcące kadry dla przyszłości narodu.
W 1924 r. w Stanach Zjednoczonych opublikowano akt Johnsona, nakładający znaczne ograniczenia w napływie nowych imigrantów do Ameryki. W rezultacie została zamknięta droga ucieczki dla niemieckich Żydów.
W 1924 r. prezydent Meksyku Plutarco Elias Calles ogłosił, że jego kraj będzie przyjmował żydowskich imigrantów. Jednakże w 1937 r. ograniczył tę liczbę do 100 wiz rocznie.
W 1924 r. Adolf Hitler wzywał w książce "Mein Kampf" do wytępienia "pasożytów" i "robactwa". Pisał to o Żydach. Równocześnie z Hitlerem, w Niemczech działał nazistowski ideolog Rosenberg, który spostrzegał Żydów jako wampiry, trucicieli krwi i bolszewickich spiskowców, których należy wyniszczyć.
We wrześniu 1924 r. tajna policja bolszewicka w ZSRR aresztowała ponad 30 tys. żydowskich aktywistów organizacji syjonistycznych, zmuszając te organizacje do podziemnej działalności.
W 1924 r. w Polsce młodzież żydowska stanowiła 26 % ogółu studentów i 23 % uczniów szkół średnich.
W 1924 r. Benjamin Frankel założył na Uniwersytecie w Illinois (USA) Fundację Hillela, która zajmowała się pomocą i obroną praw studentów żydowskich w kampusie akademickim. Fundacja spełniała funcke religijne oraz socjalne.
W 1925 r. w Polsce w wyniku kryzysu wzrosło bezrobocie do 185 tysięcy osób. Nasilił się kryzys gospodarczy, który pogłębiał się jeszcze bardziej w wyniku wojny celnej prowadzonej z Niemcami. Dlatego w 1925 r. Polskę opuściło 35 tysięcy Żydów, którzy udali się do Palestyny.
1 kwietnia 1925 r. w Jerozolimie powstał Uniwersytet Hebrajski (HaUniwersita HaIwrit beJeruszalaim). Otwarcia dokonał Lord Balfour. Pierwszym rektorem uczelni został Dr. Judah Magnes. Uczelnia otrzymała wielkie wsparcie intelektualistów z licznych krajów.
30 kwietnia 1925 r. Zev (Vladimir) Jabotinsky założył w Paryżu (Francja) Partię Rewizjonistyczną (Brit Ha-Tzionim Ha-Revisionistim). Zdecydowanie sprzeciwiali się brytyjskiej polityce ograniczania liczby żydowskich imigrantów przybywających do Palestyny.
7 sierpnia 1925 r. w Berlinie utworzono Żydowski Instytut Naukowy (Yidisher Visenshaftlikher Institut - YIVO), który za siedzibę obrał sobie Wilno. Działali tam wybitni naukowcy: Majer Balaban (1877-1942), Icchak Schiper (1884-1943), Mojżesz Schorr (1874-1941) i Arie Tartarkower (1897-1982). Celem działalności Instytutu była promocja edukacji jidysz oraz badania historii i życia Żydów w Europie Wschodniej.
W latach 1925-1928 urząd Wysokiego Komisarza nad Palestyną sprawował Lord Herbert Plumer.
W 1925 r. Arabowie zaatakowali osiedla żydowskie w Palestynie. Tym razem rzezi Żydów zapobiegły oddziały militarnej żydowskiej Hagany. W pogromach zginęło jednak wielu Żydów, w tym w Hebronie 150 wychowanków szkoły rabinackiej. Kilkuset Żydów zostało także rannych.Ostatecznie interweniowały wojska brytyjskie przybyłe z Egiptu.
Komisja angielska uznała Arabów za stronę atakującą, ale Żydów obciążyła winą za zaistniałe wydarzenia. Sądy jednakowo karały Żydów i Arabów.
Gdy przez pewien czas utrzymywał się spokój, Brytyjczycy w 1926 r. znacznie zmniejszyli liczebność wojsk i policji w Palestynie. Ich obecność zastąpiły nowo utworzone Palestyńskie Siły Policyjne.
Gdy w maju 1926 r. Piłsudski przeprowadził w Polsce zamach stanu, fala jawnego antysemityzmu opadła. Państwo uznało wtedy żydowską szkołę elementarną (cheder). Rząd popierał wpływy ortodoksów w żydowskich gminach, gdyż ci popierali politykę rządu.
Obóz narodowej demokracji został zepchnięty na margines przez sanacyjny reżim Piłsudskiego. Endecy w tych warunkach zaczęli radykalizować swoje poglądy, propagując jawnie faszystowskie hasła. Nastąpił w Polsce wzrost antyżydowskiej nienawiści.
W okresie międzywojennym w Polsce bardzo dobrze rozwijała się kultura żydowska. Pisali znani pisarze: Uri Cwi Grinberg (1896-1981), Perec Markisz (1885-1952), Israel Joszua Singer (1893-1944) i Isaac Bashevis Singer (1904-1991). Poezję pisał Mordechaj Gebirtigs (1877-1942).
Od 1926 r. Komintern, czyli Międzynarodówka Komunistyczna (z siedzibą w Moskwie), zalecała oficjalnie towarzyszom żydowskim zmianę danych personalnych, w tym nazwisk, na słowiańskie. Z Komunistycznej Partii Polski: Lea Kantorowicz przeobraziła się w Jelenę Kamińską; jej mąż Icchak Gordon - w Aleksandra Leonowicza; Nechama i Józef Feigenbaum stali się Natalią i Osipem Krawczynkim; Chana Milsztajn stała się Hanną Turską; Motke Hajman został Mikołajem Wojnarowiczem; Rapaport stał się Józefem Karpińskim.
W 1927 r. przedstawiciele żydowskich wspólnotowych osad wiejskich utworzyli federację Zjednoczony Kibuc (HaKibuc HaMeuchad). Obok niej powstało pięć innych federacji, skupiających różne modele osad żydowskich w Palestynie.
W kwietniu 1927 r. w Palestynie miało miejsce trzęsienie ziemi o sile 6,2 stopnia w skali Richtera. Zginęło około 300 ludzi i zniszczonych zostało tysiąc budynków w Jerychu, Nablusie, Jerozolimie, Nazarecie, Tyberiadzie, Lod i Ramle.
W 1927 r. w środowiskach studenckich w Rumunii powstał "Legion Archanioła Gabriela". W 1930 r. organizacja ta przekształciła się w "Żelazną Gwardię". Była to antyżydowska skrajnie nacjonalistyczna organizacja, która nie cofała się przed mordowaniem sędziów i premierów rządu rumuńskiego (w 1933 r. i 1938 r.). Założycielem był Corneliu Codreanu (1899-1938).
"Żelazna Gwardia" otrzymywała silne wsparcie finansowe od niemieckich ugrupowań nazistowskich.
W 1927 r. w Związku Sowieckim żyły 2 miliony 700 tys. Żydów, stanowiąc 2% ogółu ludności. Stanowili 20% kupców i 40% rzemieślników.
W latach 1928-1931 urząd Wysokiego Komisarza nad Palestyną sprawował Sir John Chancellor.
W 1928 r. wciąż rosła imigracja żydowska do Palestyny. Naznaczone przez Brytyjczyków limity nie były przestrzegane. Z tego powodu rosło napięcie między Żydami a Arabami, głównie w wyniku działań politycznych wielkiego mufiego Hadżi Amina El Husajna.
24 września 1928 r. sługa synagogi (szames), na polecenie rabinów, ustawił przy Murze Zachodnim w Jerozolimie, ogrodzenie oddzielające miejsce modlitw kobiet i mężczyzn. Było to zgodne z tradycją żydowską. Jednakże zaprotestowali przeciwko temu Arabowie, żądający od władz brytyjskich usunięcia tej "inwestycji" w obrębie wzgórza świątynnego. Brytyjczycy ugięli się pod naciskiem Arabów. Z kolei zaprotestowali Żydzi, a potem arabscy robotnicy rozpoczęli prace utrudniające żydowskie modły pod Murem Zachodnim. Ten spór nabierał stopniowo na sile, aż wybuchł latem 1929 r.
11 sierpnia 1929 r., w czasie XVI Kongresu Syjonistycznego w Zurichu (Szwajcaria), założono Agencję Żydowską (Sochnut ha`jehudim), reprezentującą społeczność przed brytyjskimi władzami mandatowymi i odpowiadającego za miejsca osiedleń. Fundatorami byli Louis Marshall, Leon Blum i Felix Warburg.
Agencja Żydowska zaczęła dawać fundusze dla żydowskiej organizacji militarnej Haganah (Obrona). Podstawowym jej zadaniem była obrona osiedli żydowskich. Początkowo tym działaniom był przychylny nawet rząd brytyjski, który ułatwił przeszkolenie około 3 tysięcy młodzieży tworzących pomocniczą policję. Z reguły byli to członkowie Hagany. Gdy rząd brytyjski wycofał się z tej pomocy, pozostali jednak ludzie, którzy zyskali cenne doświadczenie.
16 sierpnia 1929 r. ortodoksyjna młodzież żydowska, za zgodą brytyjskich władz, urządziła pochód ku Murowi Zachodniemu. Arabowie odpowiedzieli spontaniczną demonstracją, która przerodziła się w zamieszki. Podczas antyżydowskich rozruchów w Jerozolimie zniszczono otoczenie Muru Zachodniego. W następnych dniach zamieszki objęły inne miasta, a następnie doszło do masakry w Hebronie. W odwecie grupy Żydów zaatakowały meczety w Jafie i Jerozolimie. Spowodowało to wzmocnienie militarnych sił brytyjskich, które siłą stłumiły rozruchy. Zginęło 133 Żydów i raniono kolejnych 399. Arabów zginęło 87, a rannych zostało 91.
W 1929 r. władze stalinowskie w Związku Sowieckim przeszły do przyspieszonej industrializacji i kolektywizacji. Zakazano wtedy wszelkiej prywatnej działalności, a żydowskich przedsiębiorców i kupców uznano za wrogów klasowych. Utracili oni prawa wyborcze, możliwość kształcenia się na wyższych uczelniach, opiekę zdrowotną i kartki żywnościowe.
Jednocześnie budowano liczne zakłady przemysłowe, w których wielu biednych Żydów znajdowało zatrudnienie. Liczni Żydzi wzięli też udział w akcjach kolonizacyjnych. Władze komunistyczne wybrały Birobidżan (w Kraju Chabarowskim nad rzeką Birą) w dalekiej Azji, prawie przy wybrzeżu Pacyfiku, na teren osadnictwa żydowskiego. Utworzono Żydowski Okręg Autonomiczny. Związek Sowiecki zabezpieczał sobie w ten sposób granicę, a jednocześnie łatwiej było tam zasymilować Żydów, niż w otoczeniu do którego przywykli. Mogli oni tam zbudować swój własny "żydowski kraj".
31 marca 1930 r. swój raport opublokowała Komisja Shawa, która prowadziła dochodzenie po ostatnich rozruchach żydowsko-arabskich w Palestynie. Komisja zalecała wprowadzenie ostrych restrykcji policyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem żydowskiej imigracji.
W 1930 r. Stalin przy przejmowaniu władzy w Sowieckiej Rosji używał antyżydowskich haseł. W ten sposób usunął on konkurentów w kierownictwie partii komunistycznej. Wielu żydowskich działaczy partyjnych, naukowców, lekarzy i artystów padło ofiarą terroru stalinowskiego w latach trzydziestych.
24 czerwca 1930 r. Rabbi Meir Shapiro otworzył w Lublinie (Polska) Szkołę Talmudyczną - Jesziwę Mędrców Lublina (Jeshivat Chachmei - Hakhmei). Budynek szkolny miał 7 pięter i 120 sal wykładowych. Biblioteka liczyła 40 tys. książek. Wkrótce potem otworzono Instytut Judaistyczny w Warszawie.
W 1930 r. na świecie żyło około 15 milionów Żydów, z czego połowa w Europie Środkowo-Wschodniej. W Polsce żyło wówczas przeszło 3 miliony Żydów, co stanowiło 10% mieszkańców kraju. Najliczniejsza społeczność żydowska na świecie znajdowała się w USA - 4 miliony Żydów. W Palestynie znajdowało się 160 tys. Żydów.
Około 1930 r. w Rumunii żyło około miliona Żydów. Było to drugie pod względem liczebności po Polsce, skupisko Żydów w Europie.
W latach 30-tych w Polsce mieszkało około 3 351 000 Żydów. Liczba ta stopniowo rosła, gdyż napływali Żydzi uciekający przed nazistami.
22 sierpnia 1930 r. Sir John Hope-Simpson przedłożył swój raport rządowi brytyjskiemu, w którym stwierdzał że arabska Palestyna nie ma przed sobą żadnej przyszłości gospodarczej. Jedynnym rozsądnym rozwiązaniem jest żydowska imigracja i tworzenia nowych osad.
W 1930 r. na niewielką skalę wybuchły rozruchy arabskie w Nablusie. Jednakże w całej Palestynie zanotowano wiele morderstw Żydów.
- druga "Biała Księga" -
20 października 1930 r. Lord Passfield opublikował w imieniu rządu Wielkiej Brytanii drugą "Białą Księgę", która ograniczała napływ emigracji żydowskiej do Palestyny, a w szczególności blokowała możliwość zakupu nowych ziem. Była to kolejna próba określenia brytyjskiej polityki wobec Palestyny. Dokument podpisał minister kolonii, Lord Passfield.
W latach 1931-1937 urząd Wysokiego Komisarza nad Palestyną sprawował Sir Arthur Wauchope.
W 1931 r. spis ludności Palestyny odnotował obecność 175 tysięcy Żydów, stanowiących 17% ogólnej liczby mieszkańców, wynoszących 1 036 000.
W latach 1931-1940 piąta fala żydowskiej emigracji (piąta aliya) przybyła do Palestyny. Było to w sumie około 250 tysięcy Żydów. W tej liczbie znajdowało się około 100 tys. Żydów niemieckich, którzy uciekali przed nazizmem z Europy.
W 1931 r. Betar założył szkołę morską w Rydze, na Litwie.
W latach 1931-1936 premierem Węgier był generał Guyla von Gombos, który otwarcie popierał antysemityzm i zachęcał do antyżydowskich rozruchów.
W 1932 r. w Moskwie (ZSRR) otworzono Centralne Muzem Antyreligijne, w którym specjalny dział prezentował religię żydowską nazwaną "głupim judaizmem".
W 1932 r. Herbert Henry Lehman został pierwszym żydowskim gubernatorem Nowego Jorku (USA). Od tego momentu Żydzi mieli zawarte porozumienie z Partią Demokratyczną w Stanach Zjednoczonych.
28 marca 1932 r. rozpoczęły się w Tel Awiwie pierwsze zawody sportowe Maccabiah Games. Żydowscy sportowcy przybyli z 23 krajów.
9 czerwca 1932 r. uruchomiono hydroelektrownię w miejscu gdzie rzeki Jordan i Jarmuk spotykają się i wspólnie wpadają do Jeziora Galilejskiego. Została wybudowana przez Pinhasa Rutenberga, założyciela Palestine Electric Company. Hydroelektrownia została zniszczona przez Jordańczyków w 1948 r.
W 1932 r. w Niemczech NSDAP zdobywała wciąż coraz większe poparcie społeczeństwa. Obiecując przywrócenie wielkości Rzeszy i dobrobytu, faszyści podburzali masy przeciwko komunistom i Żydom, których oskarżono jako sprawców kryzysu. A kryzys gospodarczy się pogłębiał. Liczba bezrobotnych w Niemczech przekroczyła 6 milionów, a produkcja przemysłowa spada do 40% z 1929 r.
W latach 1932-1939 ponad pół miliona Żydów opuściło Europę. Połowa z nich udała się do Palestyny. Wielka Brytania przyjęła 75 tys. Żydów, Stany Zjednoczone przyjęły 75 tys. Żydów (lata 1933-1939).
W 1933 r. w Niemczech do władzy doszedł dyktator Adolf Hitler (30 stycznia 1933 r.). Rozpoczął się terror wymierzony przeciwko opozycji i ludności żydowskiej. Hitler rozpoczął wydawanie antyżydowskich ustaw, zgodnie z tym, co wcześniej obiecywał; każdy, kto miał jednego lub więcej żydowskich dziadków, został określony jako przynależny do rasy żydowskiej. Żydowskie książki były palone, żydowskie przedsiębiorstwa były bojkotowane, a Żydzi wykluczani z działalności zawodowej. Był to początek rządów narodowych socjalistów, którzy tworzyli państwo totalitarne oparte na zasadach wodzowskich i rasistowskich.
30 stycznia 1933 r. Recha Freier założyła w Niemczech organizację Pomoc Młodym Żydom (Juedische Jugendhilfe). Namawiała żydowską młodzież w Niemczech do wyjazdy do Palestyny. W tym samym roku 15 tys. młodych Żydów opuściło nazistowskie Niemcy.
W latach 1933-1938 z Niemiec wyjechało 150 tysięcy Żydów, w tym około 100 tys. do Palestyny.
W marcu 1933 r. niemieccy naziści zaatakowali Żydów w mieście Breslau (Niemcy). Był to pierwszy oficjalny akt przemocy względem społeczności żydowskiej.
22 marca 1933 r. naziści założyli w Niemczech pierwszy obóz koncentracyjny w Dachau w Bawarii. Uwięziono w nim politycznych przeciwników partii NSDAP. Obóz był prowadzony przez oddziały SS, które doskonaliły metody eksterminacji ludzi. Do końca wojny zginęło w nim około 66 tys. ludzi, w tym 40 tys. Żydów.
20 marca 1933 r. z inicjatywy Żydów, w Wilnie na Litwie rozpoczął się bojkot anty-nazistowski.
27 marca 1933 r. w Nowym Jorku przeszła demonstracja przeciwko nazistowskiemu reżimowi w Niemczech. W demonstracji wzięło udział 50 tys. ludzi.
W latach 1933-1945 prezydentem Stanów Zjednoczonych był Franklin Delano Roosevelt (1882-1945). Jego doradcą od spraw obrony i ekonomii był żydowski finansista Bernard Baruch (1870-1965). Baruch był przeciwnikiem syjonizmu i nie zgadzał się z żydowskim osadnictwem w Palestynie. Przyjacielem prezydenta był żydowski eksper rolniczy i finansista Henry Morgenthau (1891-1967), który pomagał licznym żydowskim organizacjom. Morgenthau został w 1933 r. przewodniczącym Komitetu Administracji Rolnictwa, a później sekretarzem skarbu Stnaów Zjednoczonych.
1 kwietnia 1933 r. w Niemczech ogłoszono bojkot Żydów, a następnie (7 kwietnia) wykluczono ich z warstwy urzędniczej, zakazując wszelkiej pracy publicznej, w wojsku, szkołach, teatrach itp. W ten sposób "legalnie" usunięto Żydów ze szpitali, uniwersytetów, ośrodków naukowych itp.
26 kwietnia 1933 r. w Niemczech powstała tajna policja Gestapo (Geheime Staatspolizei). Została założona przez Hermanna Goeringa, a w rok później przekazana SS oraz Himmlerowi i Heydrichowi.
10 maja 1933 r. w Niemczech publicznie spalono wszystkie "nie-niemieckie" książki. Spalono ponad 20 tys. żydowskich książek.
W maju 1933 r. Vidkun Quisling założył w Norweską Partię Faszystowską. W owym czasie w Norwegii żyło około 1.800 Żydów.
W 1933 r. Dawid Ben Gurion został prezesem Agencji Żydowskiej w Palestynie i z zapałem zaczął zajmować się przygotowywaniem Żydów do życia w samodzielnym państwie.
13 lipca 1933 r. ogłoszono w Niemczech, że NSDAP jest jedyną prawnie działająca partią w państwie.
20 lipca 1933 r. kardynał Pacelli podpisał w Niemczech konkordat z Adolfem Hitlerem. W ten sposób Watykan "oficjalnie zaakceptował narodowy socjalizm".
25 lipca 1933 r. Jacob Rosenheim (przewodniczący Agudat Israel w Niemczech) zaapelował do brytyjskiego Lorda Melchetto i naczelnego rabina Wielkiej Brytanii Hertza, aby nie ogłaszano bojkotu nazistowskich towarów. Bojkot nazwał "przestępstwem przeciwko ludzkości". Rosenheim obawiał się odwetowych aktów przemocy względem Żydów w Niemczech.
26 lipca 1933 r. naziści niemieccy ogłosili pozbawienie wszelkich praw Żydów niemieckich.
25 sierpnia 1933 r. przeprowadzono rozmowy pomiędzy Niemiecką Federacją Syjonistyczną, Agencją Żydowską i niemieckim ministrem finansów. Naziści zgodzili się nie utrudniać żydowskiej emigracji z Niemiec, w zamian za wsparcie niemieckiego eksportu. Do 1939 r. transferowano do Niemiec ogółem 40.419.000 USD, które umożliwiły ucieczkę 60 tys. Żydów niemieckich.
W październiku 1933 r., na wezwanie Arabskiego Komitetu Wykonawczego, rozpoczęły się demonstracje przeciwko polityce brytyjskiej w Palestynie. Arabii protestowali przeciwko żydowskiej imigracji do Palestyny.
W latach 1933-1936 w Polsce doszło do 1.289 poranień Żydów. Antysemityzm polski nie miał podłoża rasowego, lecz społeczno-ekonomiczne.
W maju 1934 r. Julius Streicher zaczął wydawać w Niemczech antysemicką gazetę "Der Sturmer", między innymi oskarżając Żydów o liczne mordy rytualne na chrześcijańskich dzieciach w minionych wiekach.
2 maja 1934 r. amerykański kongresmen z Pennsylvanii Louis T. McFadden zaatakował Żydów w Kongresie. Był to pierwszy akt politycznego antysemityzmu w Stanach Zjednoczonych.
7 maja 1934 r. sowieckie władze proklamowały utworzenie w Birobidżanie na Dalekim Wschodzie Żydowskiego Okręgu Autonomicznego. Żydzi dysponowali w nim żydowskimi gazetami, w szkołach nauczano jidysz, a żydowska kultura nie miała żadnych ograniczeń w rozwoju. Region miał powierzchnię 36 tys. km2. Populacja nigdy nie przekroczyła 18 tys. ludzi.
30 czerwca 1934 r. nazistowskie oddziały SS (Schutzstaffelor) rozprawiły się z bojówkami SA (Sturmabteilung), mordując całe przywództwo organizacji. Była to "noc długich nożów".
W latach 1934-1948 w Palestynie nasiliła się nielegalna żydowska imigracja - ha'apalah (alija bet).
12 stycznia 1935 r. w Palestynie powstał pierwszy religijny kibutz Tirat Tzvi. Powstał dzięki działalności organizacji HaPoel HaMizrachi i religijnych aktywistów Światowej Organizacji Syjonistycznej.
Gdy w 1935 r. zmarł w Polsce Piłsudski, sanacja była zmuszona szukać porozumienia z Narodową Demokracją i innymi skrajnie prawicowymi partiami. Wiele z nich było skrajnie antyżydowskimi. Wspólnym elementem porozumienia politycznego była ideologia antysemicka.
Pod koniec trzydziestych lat, Kościół katolicki w Polsce aktywnie popierał antyżydowskie nastroje, powielając tradycyjne stereotypy. Razem z rządem i Narodową Demokracją, Kościół określał Żydów jako elementy "obce", uciążliwe dla gospodarki i nie wartościowe z moralnego punktu widzenia.
12 września 1935 r. Ze'ev Jabotinsky założył w Wiedniu (Austria) Nową Syjonistyczną Organizację. Opowiadał się on za radykalną walką o utworzenie państwa żydowskiego w Palestynie.
Po 1935 r. w Polsce nastąpił wzrost zainteresowania Żydów radykalnym nurtem "syjonistów-rewizjonistów", którzy bezkompromisowo opowiadali się za utworzeniem państwa żydowskiego w Palestynie. Nie wahali się przy tym użyć zbrojnej przemocy. Coraz częściej zauważano też, że jedynie działalność Bundu może stawić czoła rosnącemu polskiemu antysemityzmowi. Bund stopniowo stawał się najsilniejszą żydowska partią w Polsce.
15 września 1935 r. w Niemczech uchwalono Ustawy Norymberskie przeciwko Żydom. Były to między innymi ustawy o "ochronie krwi i honoru niemieckiego", które dyskredytowały Żydów i pozbawiały ich obywatelstwa. Rozpoczęła się polityka grabieży, gwałtów, dyskryminacji politycznej i ekonomicznej Żydów. Żydzi stali się obywatelami drugiej kategorii.
W 1935 r. Dr. Joseph Goebbels udzielił wywiadu londyńskim dziennikarzom, w którym powiedział, że "Żydzi muszą zginąć".
W listopadzie 1935 r. politycy arabscy przedstawili Brytyjczykom memorandum, domagając się demokratycznego rządu arabskiego, zakazu imigracji oraz sprzedaży ziemi Żydom.
Natomiast względem Arabów, konferencja uczonych znawców Koranu w 1935 r., zagroziła klątwą każdemu, kto sprzeda ziemię Żydom.
Już w 1935 r. Żydowskie Towarzystwo Kolonizacji Palestyny nabyło wielkie obszary nieużytków od Arabów.
Równocześnie Żydzi, widząc coraz większe zagrożenie ich bytu w Palestynie, szykowali się do obrony tego, co już stworzyli. Z inspiracji Władimira Żabotyńskiego powstała radykalna konspiracyjna żydowska organizacja militarna pod nazwą Narodowa Organizacja Wojskowa (Irgun Cwai Leumi), znana pod skrótem Ecel. To właśnie ta organizacja rozpoczęła akcje przeciw Arabom.
W 1936 r. w Polsce Edward Śmigły-Rydz wprowadził na uniwersytetach segregację klasową Żydów.
W marcu 1936 r. przez polskie miasta przeszły masowe demonstracje protestujące przeciwko antysemickiej przemocy.
W 1936 r. w centralnych władzach Komunistycznej Partii Polski, na 15 osób, było 8 Żydów i 7 Polaków. Na 15 sekretarzy komitetów okręgowych, 8 było pochodzenia żydowskiego, a 7 polskiego. W "aktywie centralnym" było 53% Żydów. Równie wysoki był udział Żydów w strukturach terenowych KPP. W okręgu radomskim w 1932 r. Żydzi stanowili 37%, w okręgu kieleckim ponad 54%. W strukturach młodzieżowych w sierpniu 1930 r. w skali całego kraju Żydzi stanowili 80%.
W 1936 r., jako wynik polityki hitlerowskiej, powstał Światowy Kongres Żydów. Była to jedyna żydowska organizacja o zasięgu światowym. Odegrała ona w późniejszym czasie wielką rolę reprezentując Żydów po 1945 r. na forum ONZ.
21 kwietnia 1936 r. w Palestynie rozpoczęły się rozruchy antyżydowskie, szczególnie w Jaffie. Na czele rewolty stanął wielki mufti Jerozolimy, Haj Muhammed Amin al-Husseini. Najwyższa Rada Arabska domagała się powstrzymania żydowskiej imigracji i ogłosiła powszechny strajk. Przemoc szalała w całej Palestynie. Mnożyły się napady na kibuce żydowskie. Mieszkańcy żydowskiej dzielnicy w Jerozolimie zostali ewakuowani. Zamieszki przyjęły tak znaczne rozmiary, że wzmocniono brytyjskie oddziały wojskowe. W walkach ogółem zginęło 300 Żydów, 200 żołnierzy brytyjskich i 2 tysiące Arabów. Wielki mufti uciekł przed Brytyjczykami do Libanu i nawiązał tam współpracę z niemieckimi nazistami.
4 czerwca 1936 r. Leon Blum (1872-1950) został pierwszym żydowskim premierem Francji. Był on socjalistą i wprowadził wiele reform socjalnych we Francji.
4 czerwca 1936 r. polski premier Felicjan Sławoj-Składkowski ogłosił w Polsce "ekonomiczną wojnę" przeciwko Żydom.
30 lipca 1936 r. generał Franco ogłosił w Hiszpanii proklamowanie rządu faszystowskiego. W Hiszpanii wybuchła wojna domowa. Przeciwko faszystom wystąpiły brygady międzynarodowe z 35 tys. ochotników, w tym znajdowało 7 tys. Żydów.
7 sierpnia 1936 r. zwołano w Genewie (Szwajcaria) Światowy Kongres Żydów, z 280 delegatami z 32 krajów. Kongres został zwołany przez Stephena Wise'a i Nahuma Goldmanna. Zajęto się organizowaniem bojkotu towarów z nazistowskich Niemiec itp.
W latach 1936-1939 partyzantka arabska w Palestynie przeprowadziło około 10 tys. akcji zbrojnych, w tym 1,3 tys. przeciwko placówkom brytyjskim. Ogółem zginęło w walkach 2,8 tys. arabskich partyzantów.
Skutkiem zamieszek 1936 r. w Palestynie była decyzja Żydów o szybkiej rozbudowie własnego portu w Hajfie. Oznaczało to rosnącą izolację gospodarczą Żydów od Arabów.
11 listopada 1936 r., po serii arabskich sabotaży i ataków terrorystycznych, które przekształciły się w prawdziwe powstanie, rząd brytyjski wyznaczył Komisję Królewską pod przewodnictwem Lorda Williama Roberta Wellesleya Peela, mającą na celu zbadanie panującej sytuacji. Komisja Królewska ogłosiła raport podsumowujący te wydarzenia, w lipcu 1937 r. Podstawowe źródło konfliktu w Palestynie widziała w niepodległościowych aspiracjach Arabów, które kolidowały z dążeniami ruchu syjonistycznego. Ostatecznie osądzono, że jedynym wyjściem jest podział Palestyny na dwa państwa: żydowskie i arabskie, pozostawiając Jerozolimę i nadbrzeżny korytarz graniczny pod panowaniem brytyjskim.
10 grudnia 1936 r. pierwsze żydowskie osiedle Tel Amel zostało otoczone obronną palisadą i zaopatrzone w wieżę strażniczą. Prace budowlane przeprowadzono ze środków Narodowego Funduszu Żydowskiego. Od tego momentu podobne konstrukcje obronne budowano w osadach w Galilei, Dolinie Jordanu i Dolnie Beit Shean.
Pod koniec 1936 roku, żydowskie organizacje wyraziły zgodę na prowadzenie rozmów w sprawie wprowadzenia w życie propozycji brytyjskiej Komisji Królewskiej.
26 grudnia 1936 r. Artur Toscani poprowadził w Tel Awiwie pierwszy koncert Palestyńskiej Orkiestry Filcharmonicznej.
27 grudnia 1936 r. nastąpiło zawarcie traktatu francusko-syryjskiego. Francja zagwarantowała Syrii i Libanowi uzyskanie niepodległości.
7 stycznia 1937 r. przywódca polskiej partii Obozu Narodowo-Radykalnego, Bolesław Piasecki, wezwał do poparcia Nazizmu i wygnania Żydów z Polski.
14 marca 1937 r. papież Pius XI skrytykował niemieckich nazistów za interwencję w system edukacji katolickiej w Niemczech. Równocześnie skrytykował nazistowski rasizm i totalitaryzm.
W czerwcu 1937 r. rząd Brazylii zalecił wszystkim brazylijskim konsulatom na świecie ułatwić procedury wydawania wiz dla Żydów. W rezultacie tej decyzji w latach 1933-1945 ponad 100 tys. Żydów schroniło się w Południowej Ameryce.
W lipcu 1937 r. Stalin przeprowadził "wielką czystkę" w kadrze oficerskiej Czerwonej Armii (ZSRR). Zamordowano 30 tys. oficerów i politycznych komisarzy, w tym 1,5 tys. Żydów. Wśród zamordowanych ośmiu najwyższych rangą dowódców, pięciu było Żydami.
7 lipca 1937 r. Brytyjczycy zaproponowali plan podziału Palestyny (raport Komisji Peela). Większa część pozostałej Zachodniej Palestyny miała przypaść Arabom, a tylko mała część miała stanowić w przyszłości narodowy dom ojczysty Żydów.
19 lipca 1937 r. niemieccy naziści założyli w Niemczech obóz koncentracyjny Buchenwald. W obozie zginęło około 56 tys. ludzi różnych narodowości, w tym ponad 11 tys. Żydów.
3 sierpnia 1937 r. odbył się XX Kongres Syjonistów, na którym dyskutowano brytyjską propozycję podziału Palestyny. Pod namową Weizmanna i Ben Guriona, Żydzi niechętnie przyjęli propozycję Brytyjczyków. Przeciwko głosował Menachem Ussishkin z parti Mapai oraz ortodoksi.
W sierpniu 1937 r. kraje arabskie odrzuciły brytyjską propozycję podziału Palestyny, i zapowiedziały walkę aż do osiągnięcia niepodległości Palestyny i utworzenia rządu arabskiego. I w jesieni 1937 r. w Palestynie ponownie nastała fala licznych morderstw na Żydach. Arabowie zaczęli tworzyć liczne uzbrojone oddziały, które głównie w okolicach Nablusu, Nazaretu i Tyberiady, napadały na osiedla żydowskie i brytyjskie oddziały wojskowe.
7 października 1937 r. w Polsce powstała antysemicka partia Obóz Zjednoczenia Narodowego. Założycielami byli: Adam Koc, polski prezydent Ignacy Moscicki i minister obrony Śmigły-Rydz. Organizowano bojkot oraz pogromy Żydów.
20 października 1937 r. w wyniku antysemickiej studenckiej awantury, w salach wykładowych Uniwersytetu Warszawskiego (Polska) utworzono tzw. getto ławkowe. Tylko w określonych, wydzielonych ławkach, mogli Żydzi zajmować miejsca. W roku akademickim 1938/1939 liczba studentów żydowskich spadla z 25 % do 8 %.
W 1937 r. polski rząd zezwolił na tzw. "polonizację gospodarki", realizowaną środkami bojkotu ze strony oficjalnych instytucji i Kościoła katolickiego.
W latach 1937-1938 Rumuni pozbawili obywatelstwa wszystkich Żydów. Zostało tam wprowadzone najsurowsze ustawodawstwo antyżydowskie. Rumunia była najbardziej antysemickim krajem w Europie.
W latach 1938-1944 urząd Wysokiego Komisarza nad Palestyną sprawował Sir Harold MacMichael.
11 marca 1938 r. wojska niemieckie wkroczyły do Austrii. Hitler dokonał Anschlussu Austrii. Ponad 99% Austriaków poparło przyłączenie do Niemiec. Szokiem dla wielu było wywieszenie nazistowskich flag na katolickich kościołach. Politycznych przeciwników nazistów zamknięto w obozach.
25 marca 1938 r. polski sejm zakazał rytualnego uboju zwierząt praktykowanego przez Żydów.
26 kwietnia 1938 r. władze niemieckie nakazały Żydom złożenie specjalnych deklaracji majątkowych przez osoby posiadające ponad 5.000 marek (2.000 USD).
1 czerwca 1938 r. niemiecka tajna policja Gestapo przeprowadziła masowe aresztowania Żydów w Niemczech. Zatrzymano tysiące osób. Większość osadzono w obozie koncentracyjnym Buchenwald, pozostałych w obozach Dachau i Sachsenhausen. W Dachau po raz pierwszy nakazano noszenia żółtej "łaty hańby" (gwiazda Dawida).
W lipcu 1938 r. katolicki ksiądz Charles Coughlin założył w Detroit (USA) antysemickie radio, w którym nawoływał do bojkotu Żydów. Założył również w Nowym Jorku Amerykański Front Chrześcijański.
27 lipca 1938 r. w Niemczech zmieniono wszystkie żydowskie nazwy ulic.
30 lipca 1938 r. amerykański biznessmen Henry Ford otrzymał w Niemczech order Wielki Krzyż Niemieckiego Orła.
1 sierpnia 1938 r. Eichmann założył w Wiedniu Centrum dla Żydowskiej Emigracji. Eichmann należał od 1933 r. do SS i aktywnie działał w Dachau. Opracował schemat wywożenia Żydów z Wiednia, który później został zrealizowany w Berlinie i Pradze.
8 sierpnia 1938 r. Niemcy założyli w północnej Austrii obóz koncentracyjny Mauthausen. Więźniów zatrudniano tam w kamieniołomach i zakładach zbrojeniowych. Zginęło w nim ponad 120 tysięcy ludzi, w tym wielu Żydów.
17 sierpnia 1938 r. niemieckie władze nakazały usunięcie ze wszystkich dokumentów imion "Israel" i "Sara".
18 sierpnia 1938 r. Szwajcaria zamknęła swoje granice dla żydowskich uchodźców, którzy nie posiadają ważnej wizy.
Jesienią 1938 r. polski rząd pozbawił obywatelstwa ponad 20 tys. polskich Żydów mieszkających w Austrii. W ten sposób nie mieli oni możliwości powrotu do Polski, a ich wartościowy majątek przeszedł w posiadanie polskiego państwa.
3 listopada 1938 r. Niemcy deportowali do Polski około 18 tys. mieszkających w III Rzeszy Żydów polskich. Polski rząd wyraził zgodę na przyjęcie zaledwie niewielkiej ich części, po czym nakazał zamknięcie granicy.
Następnie, w odwecie rozpoczęto deportację niemieckich Żydów z Polski. Trafiali oni do niemieckich obozów koncentracyjnych.
7 listopada 1938 r. w Paryżu został zastrzelony ekretarz niemieckiej ambasady w Paryżu (Francja), Ernst vom Rath. Strzelał do niego zdesperowany i rozwścieczony 17-letni Żyd, Herschel Grynszpan, którego rodzinę deportowano z Hanoweru i przetrzymywano w nieludzkich warunkach na granicy niemiecko-francuskiej.
W noc z 9 na 10 listopada 1938 r. w Niemczech doszło do masowych pogromów ludności żydowskiej, które przeszły do historii pod nazwą "kryształowej nocy". Zaczęło się od palenia książek żydowskich. W płomieniach zginęło całe kulturowe dziedzictwo niemieckich Żydów. Spłonęła synagoga berlińska. Zginęło 36 Żydów, a 5 tys. zostało deportowanych do obozów koncentracyjnych. Sprofanowano lub spalono 101 synagog, zburzono 76, zdemolowano 7.500 sklepów. Pretekstem do wybuchu pogromów był zamach na pracownika niemieckiej ambasady w Paryżu. Żydowska społeczność w Niemczech została obciążona przez nazistów obowiązkiem zapłacenia odszkodowania w wysokości 1 mld marek (4 mln USD).
W 1938 r. Węgry i Włochy wprowadziły antyżydowskie ustawodawstwo.
W 1938 r. w Polsce studenci Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie przyjęli rezolucję domagającą się wprowadzenia na uczelni całkowitego niedopuszczania do studiów Żydów, tzw. numerus nullus.
12 listopada 1938 r. Niemcy przyjęli ustawę o wykluczeniu Żydów z życia gospodarczego. W ten sposób wszystkie żydowskie firmy w Niemczech zostały przejęte. Jest to wyraźnie widoczne w datach rozpoczęcia działalności wielu niemieckich przedsiębiorstw - widnieje data 1938r. Jest to efekt "aryzacji" niemieckiej gospodarki w 1938 r.
Na przełomie 1938/39 w Niemczech z polecenia Goeringa, odpowiedzialność za politykę wobec Żydów spoczęła na oddziałach SS. Przyjęto zasadę jasnej "rasowej" separacji przez deportację.
Od 1938 r. na Słowacji rządził katolicki ksiądz Josef Tiso (1887-1947). Słowacja była autonomicznym państwem zależnym od Niemiec. W tym czasie zaostrzono na Słowacji ustawodawstwo antysemickie oraz deportowano Żydów do obozów zagłady.
2 grudnia 1938 r. do Wielkiej Brytanii przypłynęła pierwsza grupa 200 dzieci z żydowskiego sierocińca w Berlinie (Niemcy). Tą drogą ewakuowano z Niemiec prawie 10 tys. żydowskich dzieci.
W 1938 r. trwała tak zwana Alija B, w ramach której ponad 100 tysięcy osób nielegalnie osiedliło się w Palestynie (trwała aż do 1948 roku). Wielu z nich zamieszkało na Pustyni Negew oraz na Wybrzeżu Filistyńskim, co zachwiało dotychczasową jednolitością etniczną tego regionu.
5 stycznia 1939 r. Felix Frankfurter został mianowany Najwyższym Sędziom w Stanach Zjednoczonych.
30 stycznia 1939 r. Adolf Hitler ogłosił w niemieckim parlamencie (Reichstag) zamiar "unicestwienia żydowskiej rasy w Europie".
Na początku 1939 r. rząd polski po negocjacjach z Niemcami, wyraził zgodę na przyjęcie polskich Żydów, deportowanych przez nazistów z Rzeszy.
20 kwietnia 1939 r. podczas świętowania 50-tych urodzin Adolfa Hitlera w Niemczech, wystrojono wnętrza katolickich kościołów nazistowskimi swastykami.
14 maja 1939 r. z niemieckiego portu Hamburg wypłynął statek z 930 żydowskimi emigrantami na pokładzie. Płynęli do swoich rodzin na Kubie, jednakże władze kubańskie odmówiły im prawa przyjęcia. Uchodźcy zostali przyjęci w Belgii.
15 maja 1939 r. Niemcy założyli w Niemczech obóz koncentracyjny Ravensbruck. Był to głównie obóz kobiecy (przeszło przez niego 150 tys. kobiet głównie z Polski). Zginęło w nim 92 tys. osób, w tym wiele Żydówek.
- trzecia "Biała Księga" -
17 maja 1939 r. w wyniku nacisków strony arabskiej, Wielka Brytania ogłosiła trzecią już "Białą Księgę", dozwalającą na wjazd tylko 15 tysiącom żydowskich imigrantów do Palestyny w przeciągu najbliższych pięciu lat. W chwili, gdy w Europie szerzyła się fala antysemityzmu, była to żałośnie mała liczba. Trzecia "Biała Księga" praktycznie zamknęła bramy Palestyny dla Żydów, co w konsekwencji równało się wyrokowi śmierci dla sześciu milionów Żydów w Europie.
Winston Churchill powiedział, że oznacza ona "śmiertelny cios dla narodu żydowskiego".
27 lipca 1939 r. Adolph Eichmann otworzył Centralne Biuro dla Żydowskiej Emigracji w Pradze. W przeciągu 15 miesiący nakłoniono 26.629 Żydów do ucieczki z terenów zajętych przez Niemców.
16-25 sierpnia 1939 r. odbył się XXI Kongres Syjonistyczny w Genewie. Manifestacyjnie odrzucono na nim postanowienia trzeciej "Białej Księgi".
W odpowiedzi na ogłoszenie "Białej Księgi" żydowska organizacja Ecel (Irgun Cwai Leumi), zorganizowała zamachy bombowe na budynki publiczne w Jerozolimie i Tel Awiwie, oraz sabotaż na kolei.
W 1939 r. Narodowy Żydowski Fundusz (JNF) posiadał 125 000 akrów w Palestynie, co stanowiło ponad 60 % całej ziemi Żydów.
24 sierpnia 1939 r. Niemcy i ZSRR zawarły słynny pakt Ribbentrop-Mołotow. Podzielono strefy wpływów w Europie Wschodniej. Polska miała zostać rozebrana, Litwa miała przypaść Niemcom, natomiast Łotwa i Estonia dla ZSRR.
W 1939 r. po zawarciu paktu niemiecko-radzieckiego, ZSRR zaczęła wydawać w ręce niemieckiej policji kryminalnej (Gestapo) żydowskich komunistów, którzy uciekli z Niemiec do Rosji. W ten sposób wydano na śmierć między innymi: Wiktora Altera i Henryka Erlicha z żydowskiego Bondu.
--------------------------------------------------