poetyka egzamin


I). Władysław Tatarkiewicz „Definicja sztuki”

  1. Czyją  córką jest teoria literatury?

Córką teorii sztuki, Arystotelesa i jego filozofii. 

  1. Kiedy powstała?

W starożytności, za sprawą  „Poetyki” Arystotelesa. 

  1. Jak początkowo definiowano sztukę?

Wg def. greckiej (sztuka była umiejętnością wytworzenia rzeczy wedle reguł) 

  1. Co to jest umiejętność?

To coś nabytego, za sprawą  umiejętności ktoś jest zdolny do wykonania pewnych rzeczy. 

  1. Dlaczego reguły były ważne?

Bo w starożytności sztuka była rzemiosłem.  

  1. Od kiedy poezja i muzyka uznawane były za sztukę?

Muzykę włączono od momentu, w którym odkryto w niej swoistą harmonię, reguły (uczynili to Pitagorejczycy).

Dzięki „Poetyce” Arystotelesa włączono poezję. 

  1. Z czym wiąże się pojęcie furror poeticus?

To szał poetycki, o którym mówił Platon. 

  1. Kiedy uświadomiono sobie, ze pewne dziedziny sztuki nalezą do wyższej kategorii?

Pod koniec XVII wieku muzykę, literaturę i sztuki poetyckie zaliczono do wyższej kategorii sztuk. 

  1. Batteaux (czyt. Szarl Bato) wyodrębnił 7 sztuk pięknych

kto, kiedy i jakie sztuki piękne wyodrębnił?  lub: kto jest autorem określenia „sztuki piękne”?).

Otóż w poł. XVIII w Batteaux wyróżnił 7 sztuk pięknych (malarstwo, rzeźba, architektura, muzyka, poezja, wymowa, taniec). On zdefiniował sztuki jako te, które naśladują naturę, wybierając z niej to, co piękne. Do końca XIX w. ta def. była uznawana. 

  1. Rozrywka w XIX w.

Na pocz. XX w. modernizm narobił  zamieszania. Zaliczono do sztuki operetkę, farsę, muzykę taneczną, które wcześniej były klasyfikowane jako rozrywka. 

  1. Czy istnieje sztuka, w której człowiek musi dzielić się z naturą?

Tak, drogi panie, to ogrodnictwo  

  1. Co to jest sztuka użytkowa?

Sztuka, której główną  rolą jest pragmatyzm. Dziś mamy problem z klasyfikacją  architektury przemysłowej, sprzętarstwa - czy to sztuka, czy też nie. 

  1. Szerokie i wąskie rozumienie sztuki.

Znaczenie szerokie (sztuki wizualne i abstrakcyjne)  z. wąskie (sztuki plastyczne) 

  1. Co stanowi o przynależności dzieła do sztuki?

Przynależności stanowi zamierzenie lub osiągnięcia (bierzemy pod uwagę relację: pomysł artysty (zamiar) - efekt). 

  1. Dwa aspekty sztuki.

Czynność (związana z umiejętnością) i wytwór. 

  1. Jest 1 sztuka czy jest ich wiele?

Jest takie wahanie w estetyce, więc trudno odpowiedzieć na to pytanie jednoznacznie. 

  1. Definicje sztuki (Ważne tu jest numerowanie - na egz. dostaniemy numerek )

    1. Harmonijnej sztuki klasycznej

      • To ten rodzaj produkcji ludzkiej, który zmierza do piękna i osiąga je.

 

    1. Sztuki naśladującej i odtwarzającej rzeczywistość

      • Związana z mimesis. U Platona mimesis to naśladowanie wyglądu rzeczy.

      • Jak się ma definicja II do różnych dziedzin sztuki?

(Ta def. jest za wąska - nie odpowiada architekturze, muzyce, malarstwu abstrakcyjnemu)

    1. Konstruowania form, kształtu

      • Zamoyski: „Sztuką jest wszystko, co powstało z potrzeby kształtu.”

      • Tu mieści się pojęcie czystej formy.

      • Ale! To za szeroka def., bo formę ma wszystko (nie tylko dzieło sztuki).

 

    1. Cechą swoistą  sztuki jest ekspresja.

      • Ważna jest tu intencja artysty.

      • Przedstawiciele: Wasyl Kandyński, Benedetto Croce (czyt. krocze).

      • Czy ta definicja obejmuje cały zakres sztuki?

      • Nie, ta def. nie odpowiada architekturze (jest więc za wąska)

 

    1. Cechą swoistą  sztuki jest to, że wywołuje przeżycia estetyczne (funkcja impresywna)

 

    1. Cechą swoistą  sztuki jest to, że wywołuje wstrząs.

 

Definicje alternatywne:

    1. Diderot