17.10.2010 r.
WSPÓŁCZESNE KONCEPCJE FILOZOFII I ETYKI
dr Bartosz Orlewski
egzamin - pisemny, pytania, 30 godzin wykładów
Literatura - Zinger P.
Sceptycyzm filozoficzny
Sceptyk - postać mityczna/mitologiczna, bestia filozoficzna demolująca ludzką wiedzę. Sceptyk za pomocą dość silnych argumentów obdziera dowolne z ludzkich przekonań ze statusu wiedzy.
Twierdzenia:
Żadne z naszych przekonań nie jest wiedzą
Nie jest możliwe aby jakieś z naszych przekonań było wiedzą.
Relacje między twierdzeniami:
Z drugiego logicznie wynika pierwsze.
Sceptykami byli: Pirron, Archesulaos, Karneades, Sekstus Empiryk
Nowożytni: David Hume, Michel de Montaigne
Kartezjusz sformułował kilka argumentów sceptycznych, ale nie był sceptykiem:
- argument hipotezy snu
- argument z hipotezy zwodziciela
R. Unger - budował paradoksalne argumenty
Sceptykom zawdzięczamy szereg argumentów o tym, że:
- nikt niczego nie wiem
- wszystko jest niemożliwe
Ten kto nie wydaje sądów ten milczy
p → ~q
~(~q)
~p
Jeśli Eustachy ma 2 ręce to nie jest mózgiem w naczyniu.
Nie jest prawdą, że Eustachy nie jest mózgiem w naczyniu.
Zatem nie jest prawdą, że Eustachy ma 2 ręce.
Funktor - wyrażenie służące do budowania zdań.
Jeśli Eustachy wie, że ma 2 ręce to wie, że nie jest mózgiem w naczyniu.
Eustachy nie wie, że nie jest mózgiem w naczyniu.
Zatem Eustachy nie wie, że ma 2 ręce.
Przesłanki:
Dla dowolnego „p”, które jest przekonaniem Eustachego, jeśli Eustachy wie, że „p” to Eustachy wie, że nie jest mózgiem w naczyniu.
Eustachy nie wie, że nie jest mózgiem w naczyniu zatem dla każdego „p”, które jest przekonaniem Eustachego, Eustachy nie wie, że p.
Wiedza - litera s - dowolna osoba ludzka.
„S” wie, że „p”
„p” jest prawdziwe
„s” jest przekonany, że „p”
„p” jest uzasadnione
Wiedza to uzasadnione i prawdziwe przekonania.
Przekonanie jest to zdanie, które uznajemy za prawdziwe.
Argument służący do uzasadniania zdań, a więc również do uzasadniania naszych przekonań.
Argument - jest to taki układ zdań, w którym co najmniej jedno zdanie pełni rolę przesłanki, a co najmniej jedno wniosku.
Istnieją argumenty dedukcyjne i niededukcyjne.
Argument dedukcyjny - w którym wniosek wynika logicznie z przesłanki.
Jeśli przesłanki są prawdziwe to wniosek też jest prawdziwy.
Argumenty można oceniać:
Poprawny logicznie
Poprawny materialnie
Poprawny epistemologicznie
Ad.a)
Argument w którym wniosek miał wynikać i wynika logicznie z przesłanek nazwiemy logicznie poprawnym.
Ad. b)
Argument w którym wszystkie przesłanki są prawdziwe
Ad.c)
Argument w którym każda przesłanka jest wiarygodna.
Uzasadnione zdanie
Uzasadnione przekonanie
Są dwuznaczne, z powodu dwuznaczności słowa uzasadnione
Uzasadnione zdania - zdania które zostało uzasadnione w skutek czego stało się wiarygodne.
Zdanie wiarygodne - niezależnie od sposobu w jaki stało się wiarygodne.
Uzasadnianie zdania - argumentując uzasadniamy zdanie, które znajduje się we wniosku używanego przez nas argumentu. Nadajemy mu wiarygodność.
S uzasadnił p wtedy i tylko wtedy gdy:
„s” wywnioskował „p” ze swojego przekonania którym jest „q”
„p” wynika z „q”
„q” jest wiarygodne
Wykazanie
S wykazał, że p jest prawdą wtedy i tylko wtedy gdy:
s wywnioskował p ze swojego przekonania którym jest q
p wynika z q
q jest wiarygodne
p jest prawdą
q jest prawdą
Możemy uzasadniać fałszywe zdania. Nie można wykazać prawdziwości fałszywego zdania. Te wszystkie definicje przyjmuje sceptyk.
Sceptyk uważa, że:
Żaden człowiek nie wykazał i nie jest w stanie wykazać, że hipoteza mózgu w naczyniu jest fałszywa.
Żaden człowiek nie wie i nie jest w stanie wiedzieć, że hipoteza mózgu w naczyniu jest fałszywa.
Istnieje wiedza o doświadczeniu i wiedza o świecie.
Przekonania o świecie i przekonania o doświadczeniu.
Przekonanie o doświadczeniu:
Są przekonaniem o tym jak coś nam się jawi, a mianowicie są to przekonania o wrażeniach zmysłowych jakie wywołują w nas rzeczy. (rzekomo)
Przekonanie o świecie:
Są przekonaniem o tym jakie jest to coś, co nam się jakoś jawi, konkretnie są to przekonania o tym jakie cechy mają rzeczy, które rzekomo wywołują w nas wrażenia.
Wiedza doświadczeniu:
Uzyskujemy bez wnioskowania, a tym samym bez argumentowania. Wiedza nie inferencyjna.
Wiedza o świecie:
Wiedza uzyskiwana dzięki wnioskowaniu, dzięki argumentacji.
Jawi mi się, że mam 2 ręce - przesłanka
Mam 2 ręce - wniosek
Miedzy zdaniami, w których wyrażamy nasze przekonania o doświadczeniu, a zdaniami w których wyrażamy nasze przekonanie o świecie nie zachodzi logiczne wynikanie, np. ze zdania „Jawi mi się ze mam 2 ręce” nie wynika logicznie zdanie „Mam 2 ręce”.
Jawi mi się, że mam 2 ręce.
Nasze wrażenia zmysłowe wskazują wiarygodnie na to, że rzeczy są takie, jakie nam się jawią.
Mam 2 ręce.
Aby móc mieć jakąś wiedzę o świecie, trzeba już wiedzieć, że zasada 2 jest prawdziwa.
Nie da się uzasadnić zdania o świecie w oparciu o żadne zdanie o doświadczeniu.
Jako, że nie ma innego sposobu na zdobycie wiedzy o świecie to posiadanie tej ostatniej jest niemożliwe.
Hipoteza zwodziciela - głosi, że Twoje przekonania o świecie, które formułujesz w oparciu o Twoje przekonania o doświadczeniu nie są prawdziwe gdyż, nie ma ani świata, ani Twojego ciała, ani innych ludzi poza Tobą.
Jesteś jedynie duszą, którą złośliwy demon z rozmysłem karmi wrażeniami pozbawionymi odniesienia do świata. Oczywiście złośliwy demon robi to w ten sposób, że myślisz iż jest zupełnie inaczej.
3