KARTA PRACY INSTRUKTORA
Temat : Budowa, dane takt-techn, oraz rozkładanie i składanie PM-63, PM-84 (GLAUBERYT); podstawowe różnice.	Cel : Zaznajomienie z budową i działaniem broni.	Czas : 15^'
Miejsce : Sala wykładowa.	Literatura : 9 mm pistolet maszynowy wz. 1963., Sygn. Uzbr. 1048/68	Zabezpieczenie materiałowe : 9 mm PM-63 - 2 szt. 9 mm PM-84 - 2 szt.

WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO METODYCZNE :

1. Przed rozpoczęciem i po zakończeniu zajęć dokonać osobiście przejrzenia broni.

2. W czasie zajęć egzekwować od szkolonych przestrzeganie zasad bezpieczeństwa obowiązujących podczas posługiwania się bronią.

3. Po zakończeniu zajęć podać szkolonym zadania do wykonania w ramach nauki własnej oraz termin i temat kolejnych zajęć.

PRZEBIEG ZAJĘĆ :

Część wstępna - 5^'

1. Sprawdzenie zabezpieczenia materiałowego.

2. Podanie tematu i celu zajęć.

Podanie literatury.

Część zasadnicza 10^'

Właściwości bojowe i przeznaczenie pistoletu maszynowego.

9 mm pistolet maszynowy wz. 1963 jest bronią osobistą, która łączy właściwości bojowe pistoletu i pistoletu maszynowego. Broń ta służy do rażenia przeciwnika na bliską odległość (do 200 m.). Pistolet maszynowy działa na zasadzie zamka, tzn., że pierwszy strzał daje się po odciągnięciu zamka do tylnego położenia i naciśnięciu spustu (dotyczy PM-84 i PM-63)..

Pistolet maszynowy cechuje:

• prosta konstrukcja i łatwość w użyciu;

• mały ciężar i małe wymiary;

• mały rozrzut podczas strzelania ogniem seryjnym;

• możliwość przesunięcia zamka pistoletu do tylnego położenia jedną ręką, trzymającą pistolet;

• prowadzenie ognia pojedynczego lub seryjnego bez użycia specjalnego przełącznika. Ogień pojedynczy uzyskuje się przez krótkie, a seryjny przez długie ściągnięcie spustu;

• możliwość szybkiego rozłożenia (ok. 20 sek.) i złożenia (ok. 30 sek).

Do strzelania z pistoletu maszynowego używa się dwóch rodzajów magazynków: krótkiego o pojemności 15 nabojów i długiego - 25 nabojów. Pistolet maszynowy ma celownik przerzutowy na 75 i 150 m. oraz bezpiecznik zapobiegający przypadkowemu strzałowi.

Dane taktyczno-techniczne pistoletu PM-63.

Kaliber.......................................................................................9 mm

Prędkość początkowa pocisku...............................................320 m/sek

Szybkostrzelność praktyczna przy strzelaniu:

• ogniem pojedynczym............................................................35 strz/min

• seriami krótkimi...................................................................50 strz/min

• ogniem ciągłym..................................................................120 strz/min

Szybkostrzelność teoretyczna.................................................650 strz/min

Długość linii celowania.........................................................153 mm

Długość pistoletu...................................................................333 mm

Długość pistoletu z kolbą wysuniętą......................................583 mm

Długość lufy...........................................................................150 mm

Wysokość pistoletu z magazynkiem krótkim..........................145 mm

Wysokość pistoletu z magazynkiem długim............................213 mm

Ciężar pistoletu bez magazynka............................................1600 g

Ciężar magazynka krótkiego z nabojami.................................250 g

Ciężar magazynka długiego z nabojami..................................405 g

Ciężar naboju...........................................................................10 g

Ciężar pocisku........................................................................6,1 g

Długość naboju.........................................................................25 mm

Dane taktyczno-techniczne pistoletu PM-84 (GLAUBERYT).

Kaliber.......................................................................................9 mm

Prędkość początkowa pocisku...............................................360 m/sek

Długość pistoletu...................................................................375 mm

Długość pistoletu z kolbą wysuniętą......................................575 mm

Długość lufy...........................................................................185 mm

Ciężar pistoletu bez magazynka............................................2170 g

Typ naboju...............................................................................9x19 Parabellum

Zasilanie...................................................................................magazynki na 15 lub 25 naboi

Podstawowe części i zespoły pistoletu maszynowego i ich współdziałanie w czasie strzelania.

9 mm pistolet maszynowy składa się z następujących podstawowych części i zespołów:

• lufy;

• chwytu z kolbą wysuwaną;

• zamka (zamek z osłoną w PM-84);

• sprężyny powrotnej z żerdzią;

• magazynka.

Przeładowanie pistoletu maszynowego jest oparte na wykorzystaniu energii gazów prochowych odrzucających zamek poprzez łuskę do tyłu. W czasie ruchu zamka do tyłu następuje ściśnięcie sprężyny powrotnej, wyciągnięcie łuski z komory nabojowej i wyrzucenie jej na zewnątrz. Pod działaniem sprężyny powrotnej zamek wraca do położenia poprzedniego, dosyłając kolejny nabój z magazynka do komory nabojowej i zamyka przewód lufy.

Przeznaczenie i opis części i zespołów pistoletu maszynowego.

Lufa nadaje pociskowi kierunek lotu. Jej przewód ma wewnątrz gwint prawoskrętny o cztrech bruzdach, a w PM-84 ma wewnątrz gwint poligonalny. Gwint nadaje pociskowi ruch obrotowy. W części wlotowej przewód lufy ma komorę nabojową.

Zamek służy do dosyłania naboju do komory nabojowej, do zamykania przewodu lufy i wyciągania łuski (naboju) z komory nabojowej. W PM-63 zamek jest nieosłonięty, natomiast PM-84 posiada zamek z kurkowym mechanizmem spustowym. Jego zamek porusza się w blaszanej komorze zamkowej, nie zagrażając już strzelającemu.

Przyrządy celownicze, składające się z celownika i muszki, służą do wycelowania pistoletu maszynowego podczas strzelania.

Chwyt służy do połączenia wszystkich zespołów i części pistoletu; składa się z:

• szkieletu;

• urządzenia spustowego;

• zaczepu zamka;

• uchwytu przedniego;

• kolby z uchwytem i zatrzaskiem;

• kabłąka;

• zatrzasku magazynka ze sprężyną i osią;

• okładki z zatrzaskiem;

• bezpiecznika;

• dźwigni opóźniacza;

• zatrzasku zamka;

• dźwigni bezpiecznika;

• dźwigni rodzaju ognia (tylko w PM-84).

Sprężyna powrotna przesuwa zamek do położenia przedniego. Jest ona nałożona na żerdź. Przedni koniec sprężyny jest umieszczony w otworze prowadnicy w zamku, a tylny przesuwa się na tulejce żerdzi.

Magazynek - krótki lub długi - służy do umieszczania i donoszenia nabojów. Składa się z pudełka, donośnika, sprężyny donośnika, płytki i denka.

Częściowe rozkładanie i składanie pistoletu maszynowego.

W celu częściowego rozłożenia pistoletu maszynowego należy:

• odłączyć magazynek;

• sprawdzić, czy w komorze nabojowej nie ma naboju;

• odłączyć zamek z lufą: zabezpieczyć pistolet w położeniu wskazanym rysunkami na zamku i szkielecie, obrócić lufę w lewo(patrząc od komory nabojowej), odbezpieczyć pistolet, przesunąć zamek do przodu, a następnie do góry i odłączyć go;

• odłączyć lufę, sprężynę powrotną i żerdź sprężyny powrotnej;

• unieść za pomocą wkrętaka wycioru i wyciągnąć zatrzask zderzaka opóżniacza, sprężynę opóźniacza, bezwładnik i opóżniacz.

Składanie pistoletu maszynowego odbywa się w odwrotnej kolejności niż rozkładanie.

Konserwowanie pistoletu maszynowego.

Pistolet maszynowy czyści się w następujących przypadkach:

• w czasie przygotowania do strzelania;

• po strzelaniu;

• po ćwiczeniach i zajęciach w polu bez strzelań;

• w warunkach bojowych, na manewrach i dłuższych ćwiczeniach w polu;

• jeżeli pistolet maszynowy nie jest używany.

Pistolet maszynowy smaruje się bezpośrednio po czyszczeniu. Do czyszczenia i smarowania należy używać: oleju, smaru, szmat i pakuł.

OPRACOWAŁ

d-ca 2 drużyny 2 plutonu

st. kpr. pchor. Jacek BANACH

---