Drogi zakażenia pasożytami
Spożycie zanieczyszczonego pokarmu i wody:
Pierwotniaki:
- Entamoeba histolytica, Entamoeba coli
- Giardia lamblia
- Cryptosporidium parvum
- Isospora belli
- Balantidium coli
-Toxoplasma gondii
Przywry:
-Fasciola hepatica
-Fasciolopsis buski (spoż. roślin wodnych upr. w zbiornikach wodnych zan. kałem człowieka i świni)
Tasiemce:
-Taenia solium
-Echinococcus multilocularis (gł. owoce leśne lub rośliny zanieczyszczone kałem lisa)
-Taenia multiceps
-Hymenolepis nana, H.diminuta
Nicienie:
-Ascaris lumbricoides
-Ancylostoma duodenale(zanieczyszczone warzywa)
-Trichuris trichura
-Dracunculus medinensis(picie wody z oczlikami)
-Toxocara canis
-Toxocara cati
Droga płciowa:
Pierwotniaki:
- Entamoeba histolytica, Entamoeba coli(głownie homoseksualiści)
- Giardia lamblia(głownie homoseksualiści)
- Cryptosporidium parvum(głownie homoseksualiści)
- Isospora belli(głownie homoseksualiści)
- Leishmania donovani
- Trichomonas vaginalis
Nicienie:
-Enterobius vermicularis(głównie homoseksualiści)
Baseny kąpielowe:
Pierwotniaki:
- Cryptosporidium parvum
- Naegleria fowleri
- Acanthamoeba castellani
Transmisja przez łożysko:
Pierwotniaki:
-Entamoeba histolytica
- Trypanosoma brucei gambiense, Trypanosoma brucei rhodesiense
- Trypanosoma cruzi
-Zarodźce malarii ( Plasmodium falciparum, P.vivax, P.ovale, P.malariae)
- Toxoplasma gondii
-Trichomonas vaginalis
- Babesia
Nicienie:
-Ancylostoma duodenale
-Wuchereria bancrofti
-Brugia malayi
-Loa loa
-Mansonella spp.
-Ascaris lumbricoides
Transfuzja krwi:
Pierwotniaki:
- Trypanosoma brucei gambiense,
- Trypanosoma brucei rhodesiense,
-Trypanosoma cruzi
-Zarodźce malarii ( Plasmodium falciparum, P.vivax, P.ovale, P.malariae)
- Babesia
Przeszczep narządów:
Pierwotniaki:
-Trypanosoma cruzi
-Toxoplasma gondii
Przenoszone przez moskity z rodzaju Phlebotomus i Lutzomyia:
Pierwotniaki:
-Leishmania donovani
-Leishmania tropica
-Leishmania braziliensis
Przenoszone przez pluskwiaki Reduviidae(zajadkowate):
Pierwotniaki:
-Trypanosoma cruzi
Przenoszone przez muchę Tse-Tse (glossina palpalis):
Pierwotniaki:
-Trypanosoma brucei gambiense
-Trypanosoma brucei rhodesiense
Przenoszone przez komary Anopheles:
Pierwotniaki:
-Zarodźce malarii ( Plasmodium falciparum, P.vivax, P.ovale, P.malariae)
Nicienie:
-Brugia malayi
-Wuchereria bancrofti
-Mansonella spp.
Przenoszone przez komary Culex
Nicienie:
-Wuchereria bancrofti
Poprzez kontakt z kotem:
Pierwotniaki:
- Toxoplasma gondii
Tasiemce:
-Echinococcus multilocularis
-Dipylidium caninum
Nicienie:
-Toxocara cati
Poprzez kontakt z psem:
Tasiemce:
-Echinococcus granulosus
-Echinococcus multilocularis
-Dipylidium caninum
-Taenia multiceps
Stawonogi:
-Ctenocephalides canis
Poprzez wspólne korzystanie z urządzeń:
Pierwotniaki:
- Trichomonas vaginalis (wspólne korzystanie z urz. sanitarnych)
- Acanthamoeba castellani (urz. grzewcze, klimatyzacyjne, zestawy stomatologiczne, aparaty do dializy)
Stawonogi:
-Sarcoptes scabiei(m.in. ręczniki, śpiwory, pościel)
-Demodex folliculorum (ręczniki, przybory toaletowe)
Zbiorniki wodne:
Pierwotniaki:
- Naegleria fowleri
- Acanthamoeba castellani
Przywry:
-Schistosoma japonicum, S.haematobium, S.mansoni(aktywne wnikanie cerkarii do skóry)
Droga inhalacyjna
Pierwotniaki:
- Naegleria fowleri
- Acanthamoeba castellani
-Giardia lamblia
-Entamoeba
-Cryptosporidium parvum
-Isospora belli
-Toxoplasma gondii
Nicienie:
-Enterobius vermicularis
Niedogotowane, surowe mięso ryb:
Przywry:
-Clonorchis sinensis
-Opisthorchis felineus
-Heterophyes heterophyes
Tasiemce:
- Diphyllobothrium latum (też wędzone ryby)
Nicienie:
-Anisakis simplex
Niedogotowane raki, kraby:
Przywry:
-Clonorchis sinensis
-Paragonimus westernami
Niedogotowane, surowe mięso wieprzowe:
Pierwotniaki:
-Toxoplasma gondii
Tasiemce:
-Taenia solium(wągier)
Nicienie:
-Trichinella spiralis
Niedogotowane, surowe mięso wołowe:
Pierwotniaki:
-Toxoplasma gondii
Tasiemce:
-Taenia saginata
Poprzez kontakt z glebą:
Nicienie:
-Strongyloides stercoralis - aktywne wnikanie przez skórę larw filariopodobnych
-Abcylostoma duodenale
Stawonogi:
-Neotrombicula autumnalis
Autoinwazja
-Enterobius vermicularis
-Hymenolepis nana
-Taenia solium
-Strongyloides stercoralis
Przez skórę:
-Schistosoma spp
-Ancylostoma duodenale
-Strongyloides stercoralis
-Sarcoptes scabiei
-wszystkie pasożyty przenoszone przez owady
Przez uszkodzoną rogówkę:
-Acanthamoeba castellani