Tolerancje kątów płaskich.

Rys. 1 Wymiary kątowe: a) zewnętrzny, b) wewnętrzny, c) mieszany, d) pośredni.

 

Przykład. AT5 oznacza tolerancję kąta klasy dokładności 5; AT_α5 oznacza, że tolerancja jest wyrażona w mikroradianach (μrad); AT^'_α5 oznacza, że tolerancja jest wyrażona w minutach i sekundach kątowych; AT_h5 oznacza, że tolerancję wyrażono długością odcinka prostopadłego do ramienia kąta L₁ (rys. 6-2); AT_D5 oznacza, że tolerancja jest wyrażona różnicą średnic stożka.

 

Kąty toleruje się jednostronnie lub
symetrycznie.

Tolerowanie niesymetryczne dopuszcza się tylko w uzasadnionych przypadkachewiduje 17 klas dokładności wykonania, oznaczonych liczbami od 1 do 17 - w kierunku malejących dokładności. Tolerancje kątów płaskich mogą być wyrażone w jednostkach kąta płaskiego lub w jednostkach długości. Wartość tolerancji kąta zależy od lasy dokładności oraz od długości (do 2300mm) Li L_t , gdzie L jest długością nominalną stożka, a L_t  - długością nominalną krótszego ramienia kąta.

Przykład. AT5 oznacza tolerancję kąta klasy dokładności 5; AT_α5 oznacza, że tolerancja jest wyrażona w mikroradianach (μrad); AT^'_α5 oznacza, że tolerancja jest wyrażona w minutach i sekundach kątowych; AT_h5 oznacza, że tolerancję wyrażono długością odcinka prostopadłego do ramienia kąta L₁ (rys. 6-2); AT_D5 oznacza, że tolerancja jest wyrażona różnicą średnic stożka.

 

Tolerowanie niesymetryczne dopuszcza się tylko w uzasadnionych przypadkach

 

Rys. 2 Tolerancje kątów elementów pryzmowych.

Przyrządy do pomiaru kątów.

a)      Kątomierze uniwersalne z noniuszem i optyczne.

na przyłożeniu obu ramion kątomierza do boków mierzonego kąta.

-  Kątomierze są przyrządami wskazującymi bezpośrednio wartości mierzonego kąta. Pomiar polega Kątomierz uniwersalny z noniuszem ma podziałkę kreskową na tarczy głównej i noniusz 5',

-  Kątomierz uniwersalny optyczny ma wbudowaną płytkę szklaną z podziałką 0 ÷ 360⁰. Wskazanie odczytuje się obserwując przez okular podziałkę i noniusz 5'.

Noniusz kątomierza uniwersalnego jest dwukierunkowy. Przy odczytywaniu wskazania należy posługiwać się tą częścią noniusza, w której kierunek rosnący wartości podziałki jest zgodny z kierunkiem podziałki głównej

Rys. 3 Odczytywanie wskazania kątomierza uniwersalnego z noniuszem.

 

Rys. 4 Odczytywanie wskazania z kątomierza optycznego 1⁰20'

 

a)  Poziomice.

Poziomnica służy do pomiaru małych kątów, będących odchyleniami od położenia poziomego lub pionowego.

 Pomiarową częścią poziomnicy jest zagięta szklana rurka napełniona niemal do pełna rzadkopłynną cieczą, np. eterem. Pęcherzyk powietrza w rurce dąży do zajęcia najwyższego położenia i odgrywa rolę wskazu. Po obróceniu rurki o kąt φ pęcherzyk przesunie się o długość l zależną od promienia krzywizny rurki R.

 Określenie wartości dziatki elementarnej W_e

gdzie: L_e—długość działki elementarnej w mm, R —promień krzywizny rurki w mm. 

Przykład. Zapis wartości działki elementarnej 0,01 mm oznacza: gdy liniał o długości l m, z ustawioną na nim poziomnicą, zostanie pod­niesiony z jednej strony o 0,01 mm, wówczas pęcherzyk przesunie się o jedną działkę elementarną.

Rys. 5 Część pomiarowa poziomnicy.

 

---