wycena stawów i zwierząt gr 1


Temat 11 WYCENA STAWÓW I ZWIERZĄT GOSPODARSKICH 

WYCENA STAWÓW

  Stawy to niewielkie śródlądowe zbiorniki wodne, w których w okresie letnim nie ustala się charakterystyczne dla jezior rozwarstwienie wód zwane strefowością pionową, a promienie słoneczne z reguły przenikają do dna na całej powierzchni lustra wód.

 Stawami nazywa się płytkie, naturalne lub sztuczne zagłębienia w ziemi, wypełnione wodą stojącą lub przepływającą, przeznaczone do hodowli, chowu (produkcji) lub/i przechowywania ryb słodkowodnych. Staw rybny bądź inny zbiornik wodny może stanowić część nieruchomości wchodzącej w skład gospodarstwa lub oddzielny obiekt produkcyjny. Wyposażone są w różnego rodzaju budowle i urządzenia (groble, jazy, śluzy, upusty, odprowadzalniki, itd.), które regulują, tak głębokość stawu, jak i przepływ wody. Niektóre spośród tych urządzeń umożliwiają spuszczanie wody, czasami i osuszanie zbiornika w celu uprawy agrotechnicznej jego dna.

Stawy dzieli się na:

Pojęcie stawu jako zbiornika naturalnego występuje w klasyfikacji hydrologicznej wód, natomiast brak jest odpowiedniego odniesienia w klasyfikacji prawnej.

Stawy sztuczne dzieli się na:

Pod względem rodzaju użytego materiału na:

Stawy sypane najczęściej służą do chowu ryb karpiowych i stąd zwane są też stawami karpiowymi, w odróżnieniu od stawów pstrągowych, w których prowadzi się przede wszystkim chów ryb łososiowatych. Stawy pstrągowe to najczęściej stawy kopane, betonowe lub inne, charakteryzujące się ciągłym przepływem wody.

Ze względu na lokalizację i pełnioną funkcję można wyróżnić stawy:

Wszystkie wymienione wyżej kategorie stawów w określonych warunkach mogą pełnić funkcje rekreacyjne - wędkarskie.

Podstawową funkcją stawów jest możliwość chowu i hodowli ryb przez właściciela lub posiadacza gruntu. W celu chowu lub hodowli ryb uprawniony do rybactwa dokonuje określonych czynności związanych z prowadzoną gospodarką. W polskich i zagranicznych książkach omawiających problematykę chowu i hodowli ryb w stawach do tych czynności zalicza m.in. budowę i konserwację stawów, zmianę poziomu lustra wody, obsadzanie stawów rybami, żywienie ryb, koszenie roślinności, nawożenie stawów, odłowy ryb, a także ochronę ryb przed szkodnikami. Innymi słowy, człowiek uprawniony do rybactwa prowadzi racjonalną gospodarkę rybacką. Staw rybny jest urządzeniem wodnym.

Stawy spełniają również poza rolą gospodarczą, ważną funkcję w retencjonowaniu wody, ochronie przeciwpowodziowej oraz oczyszczaniu ścieków.

Ogólny podział stawów wyodrębnia dwa typy:  

Naturalna zdolność produkcyjna stawu rybnego zależy od: 

Żyzność wody w stawach jest funkcją: 

Z punktu widzenia hydrotechnicznego uzbrojenia stawu wyróżniamy trzy kategorie stawów wód zamkniętych

  Ocenia się, że naturalna produktywność stawów karpiowych, wymienionych w powyższej kolejności, ma się do siebie w następujących proporcjach: 1 : 1,5 : 2.

Stawy rybne z wodą stojącą , w zależności od gleb, na których się znajdują, podzielono na 4 klasy

Stawy rybne stanowić więc mogą przedmiot zainteresowania rzeczoznawcy majątkowe. Mogą być przedmiotem wyceny indywidualnej lub połączonej z wyceną wartości nieruchomości, do której należą.

Na ich wartość indywidualną składać się będą ich wartości:

O wartości stawów rybnych przesądza również ich zdolność produkcyjna, a na tym tle ich zdolność generowania korzyści ekonomicznych osobie, do której należą. Na podstawie tych przesłanek opracowano metody ich wyceny. 

Wybór podejścia, metody i techniki szacowania stawów, tak jak w przypadku innych nieruchomości, zależy przede wszystkim od:

  1. celu i zakresu wyceny oraz stanu prawnego wycenianego obiektu

  2. jego funkcji wyznaczonej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego i aktualnego sposobu użytkowania,

  3. wyników analizy rynku podobnych nieruchomości, w tym liczby transakcji, poziomu cen i czynszów rynkowych.

Najczęściej stosowane są metody:

W opracowanej przez Staffa metodzie bonitacyjnej wydajność naturalna stawów warunkowana jest jakością gleby dna stawowego, rodzajem użytków gruntowych, występujących na obszarze zlewni stawów, powstałych w wyniku zastosowania odpowiednich rozwiązań hydrotechnicznych.

  1. Metoda Popowskiego i Zakaszewskiego opiera się na podobnych założeniach jak metoda Staffa. Technika odczytywania wydajności naturalnej wymaga jednak posługiwania się dwiema tabelami:

Metodą Popowskiego i Zakaszewskiego szacuje się z reguły wydajność naturalną stawów tradycyjnych, wyeksploatowanych i położonych w niektórych warunkach wodnych i klimatycznych.

  1. Metoda Staffa zalecana jest do stosowania w ocenie stawów stosunkowo nowych, zlokalizowanych na terenach bardziej dogodnych do prowadzenia produkcji rybackiej.

Metody wyceny stawów:


a) podejście dochodowe:

b) podejście kosztowe:


W podejściu porównawczym przy wycenie obiektów stawowych zasadniczym problemem staje się prawidłowe oszacowanie potencjału produkcyjnego obiektu stawowego. Wynika to z tego, że użyteczność obiektów stawowych sprowadza się wyłącznie lub głównie do celów produkcyjnych, zatem o wartości rynkowej i cenie takiego mienia decydować powinien potencjał produkcyjny, który kształtuje który możliwość prowadzenia na nieruchomości prawidłowej gospodarki rybackiej.  
Innymi słowy, wartość rynkowa i cena omawianego typu nieruchomości jest w dużej mierze funkcją ich wartości użytkowej.

Metoda oceny punktowej 

     Pozwala ona na oszacowanie wartości użytkowej nieruchomości stawowej, polega na analizie obiektu w aspekcie najważniejszych cech nieruchomości stawowych determinujących użyteczność gospodarczą, a następnie oceny danej nieruchomości w aspekcie tych cech przy użyciu punktów.

Cztery główne cechy wpływające na potencjał produkcyjny obiektu w aspekcie jego wartości użytkowej są wg kolejności istotności:

I. Warunki wodne i parametry hydrotechniczne stawów:

Razem (max. ilość punktów do zdobycia w obrębie cechy I)   30

 II. Zdolność produkcyjna stawów:

Razem (max. ilość punktów do zdobycia w obrębie cechy II) 30 
III. Stan techniczny:

Razem (max. ilość punktów do zdobycia w obrębie cechy III)   25

IV. Położenie i organizacja przestrzenna:

Razem (max. ilość punktów do zdobycia w obrębie cechy IV) 15 

Max ilość punktów

Cechy obiektu stawowego

Maksymalna, możliwa do uzyskania, suma punktów wynosi 100. Wynik taki możliwy jest w przypadku nieruchomości idealnej, wzorcowej ze względu na możliwość prowadzenia produkcji rybackiej.  

Na podstawie przeprowadzonej oceny obiektu stawowego pod względem wartości użytkowej, przy uwzględnieniu czterech cech głównych i ich szczegółowej analizy, nieruchomość stawową w zależności od ilości uzyskanych punktów zakwalifikować można do jednej z pięciu kategorii

1)    bardzo dobra o sumie punktów od 90 do 100,

2)    dobra o sumie punktów od 75 do 90,

3)    średnia o sumie punktów od 54 do 75,

4)    słaba o sumie punktów od 29 do 54,

5)     zła o sumie punktów poniżej 29.

Podejście porównawcze w wycenie stawów

W przypadku tego podejścia można wykorzystać analizę nieruchomości stawowych pod kątem szeregu atrybutów(cechy ogólne, cechy szczegółowe) decydujących o wartości użytkowej  przy wykorzystaniu oceny metody punktowej. 

Podejście porównawcze można wykorzystać na kilka następujących sposobów: 

         Rzeczoznawca majątkowy, dokonując analizy ekonomicznej rynku określa, czy na cenę tego typu obiektu na rynku lokalnym wpływ mają również inne atrybuty, nie mające nic wspólnego z produkcją rybacką, takie jak na przykład walory krajobrazowe, czy też możliwość alternatywnego wykorzystania np. na cele rekreacyjne. 

         Jeżeli rzeczoznawca majątkowy nie uwzględnia innych cech rynkowych nieruchomości, niż wyżej wymienione, to jako wagi poszczególnych cech przyjąć można maksymalne liczby punktów możliwe do uzyskania przez nieruchomość w obrębie danej cechy głównej (odpowiednio w kolejności przedstawionych wyżej cech głównych: 30%, 30%, 25%, 15%). 

         Jeżeli analiza przeprowadzana jest na poziomie jednej zaszeregowanej cechy rynkowej związanej z wartością użytkową, to przy braku innych cech rynkowych wpływających na cenę, cecha ta ma wpływ na cenę wynoszącą 100%. 

W przypadku stosowania metoda porównania parami, dokonać można punktowej oceny nieruchomości wycenianej oraz przyjętych do porównania, uwzględniając wszystkie główne i szczegółowe cechy nieruchomości stawowych wpływające na wartość użytkową oraz zasady punktacji przedstawione w opracowaniu. Uzyskana liczba punktów poszczególnych nieruchomości w łatwy sposób może zostać wykorzystana do określenia poprawek odzwierciedlających różnice pomiędzy obiektem wycenianym a porównawczym. 

Jeżeli natomiast do wyceny wykorzystywana jest metoda skorygowanej ceny średniej to uzyskana przez nieruchomość wyceniana suma punktów stanowić może podstawę do przeprowadzenia korekty średniej ceny ze zbioru współczynnikami korygującymi przypisanymi odpowiednim cechom rynkowym. 

Metoda dochodowa

      Polega na określeniu wartości danego obiektu na podstawie dochodu, jaki on przynosi. Obiekty stawowe mogą być szacowane na podstawie dochodu czystego faktycznego lub kalkulowanego. 

      Wielkość dochodu zależy od możliwości produkcyjnych stawów, a one z kolei w dużym stopniu są uzależnione od takich cech naturalnych jak: rodzaju gleby, rodzaju zbiornika wodnego (zamknięty, przepływowy) oraz urządzeń wodno-technicznych (osuszalne, spuszczalne, niespuszczalne). 

      Zdolności produkcyjne stawów karpiowych mogą znacznie przekraczać ich wydajności naturalne w wyniku zastosowania czynników intensyfikujących produkcję rybacką (karmienie ryb, nawożenie stawów, wykaszanie roślinności twardej, itp.) 

      Ustalenie dochodu czystego wymaga znajomości dwóch parametrów ekonomicznych, tj. produkcji otrzymanej ze stawu rybnego oraz poniesionych kosztów na produkcję i obsługę (eksploatacja urządzeń). 

Wycena stawów rybnych metodą dochodową 

D = P - Σki


gdzie: D - roczna korzyść P - wartość pozyskanej produkcji

K - koszty poniesione na tą produkcję(na koszty te składają się:


K1 - koszty materiałów i usług K2 - koszty amortyzacji

K3 - koszty robocizny K4 - podatki, itd. Kn - inne koszty wytwarzania



Wb = D / (0,01 * p)

   p - stopa dyskontowa lub:

Wb={ D/ ( 0,01*p )}{1-[1/(0,01*p)n]} 

lub gdy korzyści w latach następnych będą się różnić między sobą:  

Wb = [D1/1+0,01*p]+…+[D3/(1+0,01* p)3] +…+[Dn/(1+0,01*p)n]+ RV 

gdzie: Di - zyski w kolejnych latach realizacji projektu P - stopa dyskonta;

RV - wartość rezydualna, która pozostaje na koniec okresu (n) przyjętego do oszacowania 

Wycena stawów rybnych metodą odtworzeniową w zasadzie niczym się nie różni od wyceny tą metodą systemów melioracyjnych czy budynków. Cały rachunek uzupełnimy jedynie wartością ziemi zajętej przez nie.

Wycena zwierząt gospodarskich

Ustawa z dnia 19 października 1991 r o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa

(Art. 30, ust. 2, pkt. 3. (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 208, poz. 2128)) rozstrzyga, iż wyceny zapasów i inwentarza żywego dokonuje się według cen rynkowych. Wycena inwentarza żywego jest stosunkowo łatwa ze względu na jego występowanie w powszechnym obrocie rynkowym. Wycenę inwentarza żywego wykonuje się w przypadku:

1) sprzedaży nieruchomości rolnych Skarbu Państwa w celu ustalenia wartości rynkowej całej nieruchomości przeznaczonej do sprzedaży

2) przekazywania gospodarstw rolnych w dzierżawę

3) innych celów, np. odszkodowania z różnych tytułów.

 Wycena inwentarza żywego powinna być poprzedzona dokładną inwentaryzacją. Oddzielnie dla każdego gatunku zwierząt należy więc określić liczebność poszczególnych grup wydzielonych wg wieku, płci lub kierunku użytkowania (np.krowy, opasy, cielęta, jałówki do pół roku, jałówki do 1 roku, itd.) oraz dokładną masę zwierząt w danej grupie.

Zwierzęta duże, takich jak konie, krowy, świnie, itp. winny być ważone wszystkie sztuki razem.

Zwierzęta małe, zwłaszcza gdy ich grupy są bardzo liczne (np. warchlaki, tuczniki, owce) wystarczy ważyć co czwartą lub co piątą sztukę

W drobnym inwentarzu (drób, króliki) można określać masę również w oparciu o losowo wybrane sztuki lub stadek.

Podczas ważenia określa się masę brutto, czyli bez potrąceń. W praktyce, przy sprzedaży na rzeź od masy brutto potrąca się 3 - 5% na tzw. „okarmienie” zwierząt. Do dalszych wyliczeń przyjmuje się masę netto, czyli po potrąceniu.

W obrębie każdego gatunku należy wyodrębnić zwierzęta: 

Przy wycenie inwentarza żywego przyjmuje się ceny oferowane w dniu dokonania inwentaryzacji, płacone przez główne firmy zajmujące się skupem określonych gatunków lub grup zwierząt (np. zakłady mięsne, przedsiębiorstwo obrotu zwierzętami hodowlanymi). Można też przyjąć ceny uzyskiwane przez rolników w transakcjach wolnorynkowych, ogłaszane cyklicznie przez GUS lub IERiGŻ w biuletynach informacyjnych.

1. Wycena zwierząt hodowlanych 

Zwierzęta hodowlane występują w nielicznych gospodarstwach specjalizujących się w hodowli zarodowej. Obejmują bardziej wartościowe sztuki stada podstawowego utrzymane dla pozyskania potomstwa o wysokiej wartości użytkowej. Wycenę takich zwierząt należy prowadzić w oparciu o dokonaną przez fachowców ocenę zootechniczną, wykorzystując do tego dokumentację hodowlaną znajdującą się w gospodarstwie. Przydatność hodowlaną określa się najczęściej metodą bonitacyjną (punktową). Wówczas wycenę zwierząt hodowlanych dokonuje się za pomocą następującego wzoru:

0x01 graphic


gdzie:


Wzw - wartość zwierząt hodowlanych Mc - masa (waga) ciała

C1 - cena 1 kg żywca w danej klasie jakościowej Bh - bonitacja hodowlana (w punktach)


Ssz - stawka w zł za 1 punkt bonitacyjny 


Osobniki szczególnie cenne powinny być wyceniane indywidualnie wg cen uzyskiwanych na aukcjach.

Przykład:

Jałówka cielna (w 6 miesiącu cielności) o masie ciała (netto) 420 kg, uzyskująca w ocenie zootechnicznej 62 punkty bonitacyjne została wyceniona 619, 60 zł. Na wyceną złożyły się:

M0x01 graphic
- masa ciała (netto) 420 kg

C0x01 graphic
- aktualna (w dniu wyceny) cena jednostkowa żywca wołowego wynosząca (dla klasy II) 1,18 zł/kg

B0x01 graphic
- bonitacja zootechniczna 62 pkt.,

S0x01 graphic
- stawka za 1 pkt bonitacyjny 2,0 zł

W0x01 graphic
= 420 kg 0x01 graphic
1,18 zł/kg + 62 0x01 graphic
2,0 zł = 495,6 zł + 124, 0 = 619,6 zł

Szczególnie cenne osobniki winny być wyceniane indywidualnie według cen uzyskiwanych na aukcjach. Wycena zwierząt hodowlanych wymaga dużej wiedzy zawodowej (zootechnicznej), zwłaszcza w zakresie cech osobniczych danego gatunku.

2. Wycena zwierząt użytkowych

Utrzymywane są dla wielokrotnego pozyskiwania produktów zwierzęcych, np. wełny, jaj, mleka. Takim produktem może być również potomstwo.

Wartość zwierząt użytkowych jest na ogół wyższa od wartości rzeźnej. Wycena zwierząt użytkowych zależy głównie od przydatności produkcyjnej i rozpłodowej. Przydatność ta  zależy natomiast od wieku, stanu zdrowotnego i kondycji. Dodatkowo wartość użytkowa np. krowy zależy od fazy laktacji.

Notowane np. przez Agencję Rynku Rolnego, Główny Urząd Statystyczny lub Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Ceny, uzyskiwane za zwierzęta użytkowe są przeciętnie ok. 30% wyższe od cen uzyskiwanych za zwierzęta rzeźne.

Wartość zwierząt użytkowych obliczana jest w następujący sposób: 

0x01 graphic

gdzie Wzw - wartość zwierząt (lub ich grup hodowlanych) użytkowych

Mc - masa (jednego lub grupy zwierząt)


Ci - cena Kh - koszty handlowe (jeżeli występują)


W - współczynnik wynikający z porównania cen zwierząt użytkowych rzeźnych

Przykład:

Grupa jałówek hodowlanych użytkowych w wieku od pół do jednego roku została wyceniona łącznie na 5 979,90 zł.

Na wycenę złożyły się:

0x01 graphic
- łączna masa (netto) 3 180 kg

0x01 graphic
- cena zakupu młodego bydła (w klasie I) 1,45 zł/kg

0x01 graphic
- koszty handlowe - w tym przypadku koszt przeglądu przeprowadzonego przez lekarza weterynarii 18,00 od całej grupy jałówek

W - współczynnik cenowy dla jałówek użytkowych - 30%

0x01 graphic
(3.180 kg0x01 graphic
1,45 zł/kg - 18,0 zł) 0x01 graphic
1,3 = (4.611,0 - 18,0) 0x01 graphic
1,3 = 5.970,9 zł

W przypadku trzody chlewnej ceny zwierząt użytkowych są na ogół zbliżone do cen uzyskiwanych za zwierzęta rzeźne - stąd u tego gatunku można nie wydzielać zwierząt hodowlanych użytkowych, a całe stado wycenić jako materiał rzeźny.

Do zwierząt użytkowych zalicza się tylko sztuki zdrowe i młode, czyli warunkujące jeszcze kilkuletnie ich użytkowanie produkcyjne. Według wartości rzeźnej należy wyceniać:

Nie przedstawiają wartości zwierzęta chore na takie choroby, jak pryszczyca, choroba „szalonych krów”. 

3. Wycena zwierząt rzeźnych

Do tej grupy zalicza się zwierzęta, utrzymywane w celu pozyskania mięsa (żywca), a także zwierzęta stare i nisko wydajne bądź młode „wybrakowane”, a więc nieprzydatne do dalszego chowu.

Wartość zwierząt rzeźnych uzależniona jest od ich masy, ogólnej kondycji, wieku, płci. Czynniki te decydują o zakwalifikowaniu zwierzęcia do odpowiedniej klasy przydatności rzeźnej, co decyduje też o cenie płaconej za 1 kg masy ciała.  

Wartość rzeźną zwierząt uzyskuje się przez pomnożenie masy ciała wszystkich zwierząt danej grupy przez przeciętną cenę uzyskiwaną za 1 kg żywca średniej klasy jakościowej. Od tego iloczynu należy odjąć tzw. „koszty handlowe”, czyli koszty związane z przygotowaniem zwierząt do sprzedaży, koszt ich dostarczenia do punktu skupu, itp. Przyjmuje się cenę żywca rynku lokalnego z dnia inwentaryzacji i ważenia zwierząt.

Wartość zwierząt rzeźnych oblicza się według wzoru:

0x01 graphic

gdzie: W - wartość zwierząt rzeźnych Mc - masa wszystkich zwierząt w danej grupie

Cśr - cena 1 kg żywca o średniej klasie jakości

Kh - koszty handlowe (w poszczególnych przypadkach mogą nie występować - być równe zeru)

 Przykład:

Stado 40 tuczników o łącznej masie (netto) 4 200 kg wyceniono na 10 210 zł. Na wartość złożyły się:

0x01 graphic
- łączna masa netto 4 200 kg

0x01 graphic
- jednostkowa cena żywca (w dniu wyceny) 2,45 zł/kg

0x01 graphic
- koszty handlowe (koszt transportu do ZM) 80,0 zł

0x01 graphic
= 4 200 kg 0x01 graphic
2,45 zł/kg - 80,0 zł = 10 290,0 zł - 80,0 zł = 10 210,0 zł

Przedstawione w opracowaniu syntetyczne technologie wyceny inwentarza żywego mają na celu nie tylko całościowe uporządkowanie samego procesu szacowania tego składnika gospodarstw rolnych, ale również uświadomienie, że każde ogólne sformułowanie w przepisach prawa wymaga rozwinięcia merytorycznego. Jest to szczególnie istotne przy przekształceniach własnościowych budzących dożo kontrowersji.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wycena stawów i zwierząt gospodarskich gr 1
Wycena stawów i zwierząt gospodarskich
ZESZTYWNIAJĄCE ZAPALENIE STAWÓW KRĘGOSŁUPA gr 9
Wycena w podejsciu kosztowym gr 2
ZESZTYWNIAJĄCE ZAPALENIE STAWÓW KRĘGOSŁUPA gr 9
ZESZTYWNIAJĄCE ZAPALENIE STAWÓW KRĘGOSŁUPA gr 9
Leczenie chorób stawów u zwierząt towarzyszących z zastosowaniem przeszczepu mezenchymalnych komórek
wycena nieruchomoscia gr A 10
10 Metody otrzymywania zwierzat transgenicznychid 10950 ppt
Aksjologia (gr
choroba zwyrodnieniowa stawĂłw
Ślady bytowania Zwierząt w Terenie
Zwierzęta Polski
Budżet i podatki gr A2
zwierzęta spotykane w lesie
SEM odcinek szyjny kregoslupa gr 13 pdg 1

więcej podobnych podstron